Reformy józefińskie w świetle relacji prasy polskiej okresu stanisławowskiego

Maciej Paszyn

Reformy państwa habsburskiego, dokonane przez Józefa II w latach 1780–1790, były nie tylko kontynuacją, lecz także rozwinięciem zmian, jakie poczyniła jego matka Maria Teresa. W literaturze przedmiotu reformy te nazywane są terezjańsko-józefińskimi. Jednak to reformy Józefa II zmieniły i wzmocniły monarchię naddunajską. Zmiany w funkcjonowaniu administracji, armii, gospodarki, reforma kościelna, wszystko to było obserwowane i komentowane przez prasę europejską i elity polityczne. Także polskie gazety wydawane w tym okresie przedstawiały i komentowały działania cesarza – reformatora. W książce, którą dostaje do rąk Czytelnik, autor dokonuje analizy sposobu, w jaki prasa okresu stanisławowskiego przedstawiała wydarzenia w monarchii naddunajskiej. Ponadto, dla porównania, ukazane zostało, w jaki sposób działania Józefa II opisywały gazety wydawane w Wiedniu. Ta podwójna optyka pozwoli na uzyskanie pełniejszego obrazu działań cesarza w prasie zarówno polskiej jak i austriackiej tego okresu. Książka powstała dzięki kwerendzie dokonanej w polskich i austriackich bibliotekach oraz archiwach. 

Cormoran Strike prowadzi śledztwo (#4). Zabójcza biel

Robert Galbraith

Widziałem, jak ktoś zabił dziecko. Udusił je obok konia. Billy, zdesperowany młody mężczyzna, przychodzi do agencji Cormorana Strikea, by prosić o wyjaśnienie okoliczności zbrodni, którą widział w dzieciństwie. Klient wyraźnie cierpi na zaburzenia psychiczne, lecz detektyw wyczuwa, że historia brzmi wiarygodnie. Gdy dopytuje o szczegóły, Billy w panice ucieka. Strike i Robin Ellacott niegdyś asystentka detektywa, a obecnie jego wspólniczka próbują dociec, co kryje się za historią Billyego. Śledztwo wiedzie bocznymi uliczkami Londynu ku zakamarkom brytyjskiego parlamentu oraz do ponurej wiejskiej rezydencji. Cormoran zmaga się nie tylko z zawiłym dochodzeniem, lecz także z problemami w życiu prywatnym. ROBERT GALBRAITH to pseudonim J.K. Rowling, autorki bestsellerowej serii o Harrym Potterze.

Lobbing w świetle teorii wyboru publicznego

Marcin Kalinowski

Lobbing jest integralną częścią procesu podejmowania decyzji publicznych w systemie przedstawicielskim. Udział podmiotów zewnętrznych w procesie stanowienia prawa budzi jednak wśród komentatorów sceny publicznej nieustanne spory i kontrowersje. Praktyka lobbingu podważa tezę, że instytucjonalizacja „wywierania wpływu na władzę” w bezpośredni sposób redukuje negatywne efekty społeczne tego zjawiska. Niniejsza publikacja stanowi próbę wyjścia poza obszar badań porównawczych w kierunku spojrzenia na zjawisko lobbingu poprzez cele, motywacje i reguły zachowań podmiotów współuczestniczących w procesie dochodzenia do decyzji publicznych. Podstawowym celem książki jest zobrazowanie mechanizmu lobbingu, który funkcjonuje w oparciu o wybory dokonywane przez poszczególnych uczestników procesu politycznego, zasoby, jakimi dysponują, ich wzajemne relacje oraz wewnętrzne uwarunkowania systemu przedstawicielskiego - wspólne dla państw zachodnich demokracji. Założona przez autora konwencja redukcjonistyczna zrodziła potrzebę odwołania się do teorii, która umożliwia badanie uwarunkowań systemowych demokracji jako wyniku łącznych skutków zachowania na poziomie jednostki lub grupy. Takie założenia wyjściowe spełnia teoria wyboru publicznego (public choice theory), która powstała na gruncie amerykańskim na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Wykorzystuje ona klasyczne instrumentarium badawcze ekonomii do objaśniania meandrów procesu politycznego.

Sekretarz dwóch papieży

Abp Mieczysław Mokrzycki, Krzysztof Tadej

Świadectwo świętości Jana Pawła II, kulisy życia za murami Watykanu Rozmowa jakiej jeszcze nie było! Wyjątkowa, szczera opowieść jedynego Polaka, który był osobistym sekretarzem dwóch papieży. O tym, co działo się za murami Watykanu: m. in. o morderstwie w Watykanie, abdykacji Benedykta XVI, reakcji Jana Pawła II na planowany, kolejny zamach na jego życie. Także o problemach katolików na Ukrainie. Problemach, o których tak wielu milczy Jaki sens mają rozmowy pozbawione szczerości?, pyta Mieczysław Mokrzycki, metropolita lwowski, na początku książki, w której odpowiada na dotychczas niezadane, zaskakujące pytania. To fascynująca i wzruszająca opowieść o życiu następców świętego Piotra widziana oczami najbliższego współpracownika skromnego, pełnego pokory Mietka, jak nazywali go papieże. Niegdyś osobisty sekretarz, dziś przewodniczący Konferencji Episkopatu Ukrainy, opowiada o codzienności Jana Pawła II i Benedykta XVI ich harmonogramie dnia, przyzwyczajeniach, rytuałach. O życiu w Watykanie, w którym nie uczestniczyli dziennikarze. To także bardzo poruszająca, osobista opowieść o ostatnich godzinach życia papieża Polaka, świadectwo jego świętości i pokory. Książka, która powstawała przez kilka lat w Watykanie, na Ukrainie i w Polsce, stanowi vademecum wiedzy o dwóch Namiestnikach Chrystusa oraz sytuacji katolików na Ukrainie. Całość dopełnia galeria unikalnych zdjęć z prywatnego archiwum abpa Mokrzyckiego, które po raz pierwszy ujrzały światło dzienne. Ksiądz arcybiskup Mieczysław Mokrzycki spotykał najważniejszych i najbardziej wpływowych ludzi świata. Widział świętość życia dwóch papieży codziennie, w najbardziej prywatnych sytuacjach. A później, w innym miejscu, zobaczył w ludzkich oczach przerażenie, strach i rozpacz. Dramat, jaki zawsze związany jest z wojną. Krzysztof Tadej

System partyjny Królestwa Rumunii. Uwarunkowania i funkcjonowanie

Andrzej Dubicki

 Rozwój polityczny ziem rumuńskich uzależniony był na początku XIX w. od rozwoju wypadków w Imperium Osmańskim, co w kategoriach politycznych wymuszało recepcję wzorca orientalnego. Dopiero decyzje pokoju w Adrianopolu w 1829 r. otworzyły moż-liwość budowy nowoczesnego społeczeństwa w księstwach rumuńskich. Proces ten był długotrwały, a orientalne wzorce pozostawały przez długi czas istotnym elementem składowym stosunków społecznych i politycznych. Casus Rumunii jako państwa, w którym funkcjonował specyficzny system partyjny, stanowił motyw do podjęcia badań nad tym tematem. Należy podkreślić, iż niniejsza monografia w porównaniu z innymi pracami, poświęconymi systemowi partyjnemu Rumunii, po raz pierwszy obejmuje tak szerokie spektrum czasowe. Zawiera analizę funkcjonowania systemu partyjnego Rumunii w okresie monarchii, czyli w latach 1866–1947. Autor przedstawił uwarunkowania i ewolucję omawianego systemu na podstawie literatury przedmiotu oraz własnych badań z wykorzystaniem kwerend archiwalnych.

Wspólnota i literatura. Studia o prozie Gustawa Morcinka

Marek Mikołajec

Wspólnota i literatura. Studia o prozie Gustawa Morcinka autorstwa Marka Mikołajca wpisują się w nurt badań, które za zadanie mają wyciągnąć z pisarskiego zapomnienia twórców kanonicznych, szkolnych, których tylko pozornie uznać można za dobrze znanych, a którzy w istocie są nieodkryci. Jest to książka o zupełnie innym Gustawie Morcinku, w ujęciu tematycznym prezentuje wybór uporczywie powracających  motywów, obsesji obecnych w prozie śląskiego pisarza. Świat przedstawiony w pisarstwie Morcinka rozpina się między dwie płaszczyzny, przestrzenie a) horyzontalną - można ją rozumieć jako wspólnotę, świat zadań historycznych, społecznych i narodowych oraz b) wertykalną interpretowaną właśnie jako fantazja/literackość, twórcza siła i talent. Nie ma jednej bez drugiej i właśnie historia tej złożonej relacji jest głównym przedmiotem niniejszej monografii. Poza tym badacz wyszczególnia z twórczości Gustawa Morcinka fantazje, traumy, obsesje oraz przedstawia komparatystyczny projekt nowej wspólnoty zainspirowanej duchem regionalnego uniwersalizmu.  Do odczytania na nowo twórczości Gustawa Morcinka Mikołajec angażuje m.in. metodologie, koncepcje i pojęcia zaproponowane przez Michela Foucault, Giorgio Agambena, Luisa Althussera, Pierre'a Bourdieu, Erica Hobsbawma, Jacquesa Lacana, Petera Sloterdijka, Jacquesa Derridę, Waltera Benjamina oraz Carlosa Parisa.

Kwalifikacja kapitałów własnych w sprawozdawczości finansowej

Maciej Frendzel

Kapitał własny to jedna z najważniejszych kategorii finansowych w przedsiębiorstwie, a jego wyodrębnianie jest normalną procedurą zarówno wśród praktyków, jak i teoretyków rachunkowości. Jako kategoria ekonomiczna kapitał własny odzwierciedla wartość księgową przedsiębiorstwa oraz pozwala na ocenę jego sytuacji finansowej i dokonań. Identyfikacja kapitału własnego jest kluczowa dla analiz prowadzonych przez analityków finansowych, biegłych rewidentów czy inwestorów, w tym ustalania rentowności kapitału własnego i relacji zadłużenia do kapitału własnego. W niniejszej książce podjęto problematykę kwalifikacji umów, instrumentów finansowych i ich skutków ekonomicznych do kapitałów własnych. W tym kontekście omówiono wyraźne niespójności w zakresie identyfikacji kapitału własnego w polskich i międzynarodowych regulacjach rachunkowości oraz poddano analizie czynniki ekonomiczne, które mogą być uznane za determinanty jego wyróżniania.

Cudowne ocalenie. Wspomnienie o przetrwaniu Zagłady

Roman Markuszewicz

Roman Markuszewicz (1894-1946) był wybitnym polskim neurologiem i psychiatrą, który w międzywojniu prowadził prywatną praktykę w Warszawie. W pamiętniku opisuje on, w jak "cudowny" sposób ocalał, wodząc Gestapo za nos w przesłuchaniach, w których - kierując się donosem - starano się ustalić jego żydowskie pochodzenie. Szczęśliwym dla niego zbiegiem okoliczności Niemcy nie znaleźli potwierdzających treść donosu dokumentów, on zaś im tego zadania bynajmniej nie ułatwił, podając się za etnicznego Polaka. Jakkolwiek ocalały tylko fragmenty pamiętnika, zawarte w nich sceny i sytuacje ukazują z niezwykłą naocznością ponure realia okupacyjnej rzeczywistości na ziemiach polskich. Autor przytacza liczne przykłady okrucieństwa Niemców, ale też i załamania się sąsiedzkich relacji polsko-żydowskich. Ukazuje, jak szerzy się donosicielstwo, szmalcownictwo oraz różne formy kolaboracji polskiej ludności z okupantem. Ale podaje też przykłady solidarności polsko-żydowskiej, wspomina o odwadze niektórych księży oraz o wyrokach Armii Krajowej na Polakach prześladujących Żydów. Nie jest to więc obraz czarno-biały. Pamiętnik Markuszewicza stanowi kolejny wymowny dokument z lat II wojny światowej i Zagłady, porażający realizmem opisu i wnikliwością analizy psychologicznej ludzkich zachowań.