Woyzeck

Georg Büchner

Woy­zeck OSO­BY Woy­zeck  Ma­ria  Ka­pi­tan  Dok­tor  Tam­bur­ma­jor  Pod­ofi­cer  An­drzej  Mał­go­rza­ta  Wła­ści­ciel bu­dy  Wy­wo­ły­wacz  Sta­rzec z ka­ta­ryn­ką  Żyd  Go­spo­darz  Pierw­szy rze­mieśl­nik  Dru­gi rze­mieśl­nik  Ka­sia  Obłą­ka­ny Ka­rol  Bab­cia  Pierw­sze, dru­gie, trze­cie dziec­ko  Pierw­sza, dru­ga, trze­cia oso­ba  Ko­mi­sarz po­li­cji  Żoł­nie­rze, stu­den­ci, chłop­cy, dziew­czę­ta, dzie­ci, tłum. [...]Georg BüchnerUr. 17 października 1813 w Goddelau k. Darmstadtu Zm.18 lutego 1837 w Zurychu Najważniejsze dzieła: Woyzeck; Śmierć Dantona; Lenz; Leonce i Lena Niemiecki działacz rewolucyjny, przyrodnik, pisarz i dramaturg okresu romantyzmu; jako literat zasłynął dopiero w XX wieku. Pochodził z rodziny lekarzy, cenionych chirurgów, kontynuując więc tradycję rodzinną, po ukończeniu gimnazjum rozpoczął w 1831 r. studia medyczne na Uniwersytecie w Strasburgu, które od 1833 r. kontynuował na Uniwersytecie w Giessen (z nakazu wielkiego księcia Fryderyka I, wszyscy jego podwładni, a Büchner do nich należał, byli zobowiązani kończyć studia w ojczystej Hesji). W Strasburgu zaręczył się z Minną Jaegle, córką poety Jana Jakuba Jaegle, u którego się stołował, pozostawał zanurzony w atmosferze ożywionych dyskusji filozoficznych, będąc gościem na zebraniach stowarzyszenia ,,Eugenia" w domu adwokata Stoebera, liberała i francuskiego patrioty. Tam też na fundamencie materializmu i przyrodoznawstwa ukształtował się jego światopogląd. Wydział medyczny uniwersytetu w Strasburgu był wówczas ośrodkiem republikańskiej opozycji politycznej; Büchner zaangażował się w jej dyskusje i działalność. Był zwolennikiem rewolucji, która miałaby dokonać się nie w wyniku spisku elit, ale poprzez bunt mas; podzielał po części poglądy Babeufa i Saint-Simone'a. Powrót w rodzinne strony był dla Büchnera niczym zesłanie, w porównaniu z ożywieniem intelektualnym i pozostającym pod wpływem kultury francuskiej Strasburgiem, Giessen było prowincjonalne i konserwatywne; wkrótce wskutek przygnębienia Büchner podupadł na zdrowiu i przeszedł zapalenie mózgu. Powróciwszy do zdrowia, zaangażował się w działalność polityczną, współpracując z Friedrichem Weidigiem, rektorem szkoły w Butzbach, liberalnym chrześcijańskim demokratą, od którego miał znacznie radykalniejsze poglądy. Założył partię pod nazwą Towarzystwo Praw Człowieka (Gesellschaft der Menschenrechte), do której, na jego wniosek, oprócz studentów należeli mieszczanie i rzemieślnicy. W maju 1834 r. napisał manifest polityczny p.t. Goniec Heski (Der Hessige Landbote), akcentujący sprzeczność interesów między klasami posiadającymi i nieposiadającymi, występujący przeciw monarchii, dobremu samopoczuciu burżuazji i liberalizmowi, pokazujący zakłamanie ówczesnego parlamentaryzmu; był to najbardziej radykalny dokument, jaki powstał przed ogłoszeniem Manifestu Komunistycznego; przed jego opublikowaniem Wedig wprowadził zmiany, łagodząc wymowę pisma. Adresatem manifestu w intencji Büchnera miała być klasa najuboższa: chłopi, bez których jego zdaniem rewolucja nie mogła się obejść. W tym czasie na terenie Niemiec, podzielonych po kongresie wiedeńskim na 34 drobne księstwa tworzące Związek Niemiecki kontrolowany przez Prusy i Austrię, panował Metternichowski klimat polityczny - obowiązywały uchwały karlsbadzkie z 1818 r., na mocy których osoby podejrzane o udział w niemieckim ruchu narodowym określano jako ,,demagogów", śledzono, poddawano kontroli policji i prewencyjnym aresztowaniom, a druki cenzurowano. Tuż po publikacji drugiego nakładu Gońca Heskiego, jesienią 1834 jeden z członków Towarzystwa, Minnigerode, zostaje aresztowany (nie powiodły się późniejsze próby jego uwolnienia; popadł w obłąkanie w więzieniu), skonfiskowano przy nim 150 egzemplarzy manifestu autorstwa Büchnera, który też stał się obiektem zainteresowania policji. Przeprowadzono rewizję w jego mieszkaniu, został wezwany do sądu na przesłuchanie; chwilowo uwolniony od zarzutów, na wezwanie ojca przenosi się do Darmstadt, do domu rodziców, gdzie spędza kilka miesięcy od sierpnie 1834 do marca 1835. W tym czasie, w ciągu zaledwie pięciu tygodni, napisał dramat Śmierć Dantona, w którym dotychczasowy przywódca rewolucji staje się kontrrewolucjonistą, hamując rewolucję plebejską i dlatego musi zginąć, ustępując miejsca tym, którzy poprowadzą dalsze konieczne przemiany. Pisząc w pośpiechu swoją sztukę, Büchner liczył na to, że honorarium za jej wydanie pozwoli mu na ucieczkę przed policją, będącą już na jego tropie. Nadzieje te zostały zawiedzione, Karl Gutzkow, który zajął się publikacją, nie mógł zaoferować nieznanemu w kręgu literatów autorowi satysfakcjonującego wynagrodzenia. Zresztą sztuka została uznana za niemoralną. Tymczasem 1 marca 1835 r. Büchner był zmuszony opuścić miasto; udał się potajemnie do Strasburga, gdzie pozostał do końca października 1836 r. Był to niezwykle płodny literacko okres jego życia. Powstała wówczas nowela Lenz (1835), nawiązująca do historii Jakuba Michała Reinholda Lenza, wybitnego dramatopisarza okresu Sturm und Drang, związanego z Goethem więzami uwielbienia i zawiści; ustami literackiej postaci Lenza Büchner wyłożył swoje poglądy estetyczne (nowela została opublikowana po śmierci autora w czasopiśmie ,,Telegraf" pod red. Gutzkowa). Następnie w odpowiedzi na konkurs wydawnictwa Cotty Büchner napisał komedię romantyczną Leonce i Lena (1836) o silnym zabarwieniu ironicznym, w której pod fasadą przedstawiającą perypetie miłosne kryje się ostra krytyka społeczna i polityczna. Niedotrzymanie terminu nadsyłania prac spowodowało, że sztuka nie została uwzględniona w konkursie i została wystawiona dopiero po sześćdziesięciu latach, 31 maja 1895 r. Kolejnym owocem literackim okresu strasburskiego jest najbardziej dziś znany dramat Büchnera, Woyzeck (1836), oparta na faktach autentycznych historia zbrodni i szaleństwa, będących rezultatem sytuacji materialnej i społecznej tytułowego bohatera, biednego fryzjera wojskowego. Ponadto przed opuszczeniem Strasburga Büchner przetłumaczył jeszcze dwie sztuki Victora Hugo: Maria Tudor i Lucrezia Borgia oraz ukończył pracę doktorską o systemie nerwowym ryb oraz opracował kilka wykładów z zakresu przyrodoznawstwa. W jego rodzinnych stronach doszło tymczasem do aresztowania Weidiga, który w więzieniu popełnił samobójstwo, zaś członkowie tajnego Towarzystwa Praw Człowieka ulegli rozproszeniu. Büchner opuścił Strassburg 18 października 1836, udając się do Zurichu, gdzie otrzymał posadę docenta na wydziale przyrodniczym tamtejszego uniwersytetu. W Szwajcarii ukończył Woyzecka, powtórnie nawiązał korespondencję z rodzicami (poprzez objęcie stanowiska uniwersyteckiego znalazł uznanie w oczach surowego, konserwatywnego ojca), pozostawał w przyjaznych stosunkach z kolegami na uczelni; czuł się jednak zmęczony. Wkrótce zachorował i zmarł na tyfus 19 lutego 1837 roku; w chorobie pielęgnowała go narzeczona. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Portrety na porcelanie

Zofia Mossakowska

Granica między światem żywych i zmarłych nigdzie nie jest tak cienka jak na cmentarzu. Wie o tym doskonale strażnik Knut, który - choć żywy - całe dnie spędza w towarzystwie nieboszczyków. Mieszkańcy grobów wydają mu się chwilami bliżsi i bardziej żywiołowi niż odwiedzający ich krewni. Zwłaszcza, że Knut potrafi jak nikt inny ożywiać ich postaci w swoich opowieściach. Młoda Karina jest ich wierną słuchaczką. Błąkając się z tą parą pomiędzy grobami, czytelnik uświadamia sobie jednoczesną wartość i kruchość życia. "Portrety na porcelanie" to przejmująca i refleksyjna, lecz w gruncie rzeczy optymistyczna lektura.

Jak modlitwa ochrania przed złodziejami

Zofia Kucharczyk

Zofia Kucharczyk Jak modlitwa ochrania przed złodziejami ISBN 978-83-288-5392-8 No [u]un [dziadek], jak się tu z mojum babcium tu ozyniéł, przysed do tych Gałek [Rusinowskich], no to [u]un bardzo lubiéł kunie. Ji [u]un tak: kupował see ty kunie takie źrebinta. Co mu tam tyn dziadek tyn teść, ty zimi tam ile tam mu doł, bo miał duza ty zimi, to [u]un na tym się juz gospodarzeł, a mieszkał tu [u]u dziadka w mieszkaniu małym takim, no jak to o, kto się ożyni, to kunt da... Zofia Kucharczyk Ur. 1933 r. Zamieszkała w Gałkach Rusinowskich, gm. Przysucha, pow. Rusinów, woj. mazowieckie. Posługuje się gwarą Ziemi Radomskiej, zaliczaną do dialektu małopolskiego, a charakterystyczną dla pogranicza z Mazowszem. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Kryminalne opowiadanie z Trójmiastem w tle. Falstart

Bronisław Krzysztof Jakubowski

Komisarz Wątłusz prowadzi śledztwo w sprawie wypadku na nielegalnym przejeździe pociąg uderzył w stojący na torach samochód. Zginął kierowca, prezes fundacji ekologicznej. Prowadzący śledztwo nie wierzą, że mężczyzna popełnił samobójstwo. Opowiadanie nagrodzone w ramach konkursu "Kryminalne opowiadanie z Trójmiastem w tle"

30 Dni do Zmian. Dokonaj życiowej metamorfozy w kilka tygodni. Wydanie II

Edyta Zając

Zmiana? Zacznij od... wyrzucania! Życie jest nieustanną zmianą. Rodzimy się maleńcy i bezbronni, rośniemy, zdobywamy nowe umiejętności, dojrzewamy, podejmujemy poważne obowiązki, starzejemy się. Świat wokół nas też nie trwa nieruchomy. To naturalne ? w życiu nic nie jest stałe i nic nie jest wieczne. Niby to wiesz, ale czy czasem nie masz niepokojącego wrażenia, że owszem, ktoś stoi w miejscu? Ściślej Ty. Czasy się zmieniają, ludzie się rozwijają, a Ty ? w swoich oczach ? wciąż powtarzasz te same, mało efektywne schematy zachowań? Najwyższa pora to zmienić! Książkę Edyty Zając potraktuj jak osobisty przewodnik na najbliższe 30 dni i... zmień się. Zacznij od wyrzucania. Temu poświęć pierwszy tydzień. Potem przejdź do próbowania nowych rzeczy. To będzie Twój kolejny, siedmiodniowy krok ku zmianie. W następnym tygodniu spróbuj perfekcyjnego stylu życia. Wreszcie - przygotuj się do funkcjonowania według planu i w sposób zorganizowany (tak, to działa!). A na koniec naucz się adaptować do niespodziewanych zmian i oczekuj kolejnych!   Posłuchaj audiobooka: 

Czterdziestu na górze

Aleksander Minkowski

Historia skomplikowanych relacji Artura i Ksawerego, którzy znali się od lat młodzieńczych. Wszystkie istotne etapy życia Artura, relacje szkolne, związek z kobietą, sprawy zawodowe, naznaczone są obecnością Ksawerego. W tej specyficznej relacji Artur zdaje się być człowiekiem, który wymaga przewodnictwa oraz zależny jest od poczynań tego, którego nazywa przyjacielem.

Bogdajem

Bronisława Ostrowska

Bog­da­jem Bog­da­jem ro­sła ja­ko krza­ki gło­gów    W sło­necz­nym zło­cie,  Al­bo wy­kwi­tła wśród pu­stych roz­ło­gów    Ja­ko sto­kro­cie.    Bog­da­jem by­ła ja­ko brzo­za bia­ła    Li­ście roz­wia­ła,  Lub po­kra­śnia­ła wśród le­śnej gę­stwi­ny    Ja­ko ka­li­ny.    Bog­da­jem by­ła dzie­wan­ną tą zło­tą,    Słoń­ca piesz­czo­tą,  Al­bo wy­ro­sła jak kwie­cie ką­ko­lu    We szcze­rym po­lu.    [...]Bronisława OstrowskaUr. w listopadzie 1881 w Warszawie Zm. 18 maja 1928 roku w Warszawie Najważniejsze dzieła: Liryka francuska (1910-11, przekłady), Bohaterski miś (1919), Tartak słoneczny (1928, poezje) Poetka, tłumaczka literatury francuskiej (m. in. Artura Rimbauda), autorka książek dla dzieci. Z domu Mierz-Brzezicka, używała pseudonimu Edma Mierz. Jako poetka reprezentowała estetyzm, tworząc wyrafinowaną lirykę, początkowo nawiązującą do francuskiego symbolizmu, później zaś operującą bardziej konkretnym obrazowaniem. Jej Bohaterski miś to przeznaczona dla dzieci opowieść o maskotce, która dziwnym zrządzeniem losu trafia kolejno na wszystkie fronty I wojny światowej, na których walczyli Polacy. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Kolor miłości i krwi

Margota Kott

Polsko-ukraińskie love story naznaczone śmiercią Królowa francuskich romansów, Juliette Gauthier, przeprowadza się do małej wsi w Bieszczadach, by napisać powieść swego życia. Tymczasem Marko Berezowski, młody żołnierz należący do słynnych Cyborgów broniących lotniska w Doniecku przed separatystami, szuka pracy w Polsce. Udaje mu się znaleźć zatrudnienie jako osobisty ochroniarz intrygującej pisarki. Juliette staje się dla niego kimś znacznie więcej niż tylko pracodawczynią Jednak okrutny los wkrótce zadrwi z ich planów i zmusi Marko, by ponownie stanął do walki, tym razem o swoją przyszłość. Uciekający przed wojną, biedą oraz bolesną traumą ukraiński bohater jeszcze nie wie, że jego losy są splątane z małą bieszczadzką wsią o wiele bardziej, niż mógłby kiedykolwiek podejrzewać. Jakiego koloru nabierze jego życie: miłości czy krwi? Margota Kott - od lat zakochana w jednym mężczyźnie Sherlocku Holmesie. Magister biologii. Absolwentka studiów podyplomowych na kierunkach: kryminologia i kryminalistyka, pomoc psychologiczna, socjoterapia. Pracownik laboratorium uniwersyteckiego. Aktualnie prowadzi własną firmę. Autorka powieści kryminalnej Morderstwo w Pradze, Kolor miłości i krwi oraz poradnika Kompendium wiedzy dla autorów kryminałów. Uczestniczka wielu warsztatów i kursów kreatywnego pisania oraz konkursów literackich.