Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy regionów i gmin polskich

Eugeniusz Sobczak

W książce omówiono różne aspekty zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego realizowanego na terenie naszego kraju. Kolejne części opracowania dotyczą: aktywności innowacyjnej różnych regionów Polski; analizy dynamiki i struktury PKB w regionach i podregionach Polski; oceny poziomu spójności demograficznej obszarów wiejskich w porównaniu z miastami w latach 2005–2015; analizy porównawczej gmin, wykazujących się najwyższym syntetycznym miernikiem rozwoju i dynamiką wskaźnika przedsiębiorczości w województwie mazowieckim; zrównoważonego rozwoju jako zasady prawnej ochrony środowiska, stanowiącej gwarancję realizacji „wizji” programowej i godnego życia w jednostkach samorządu terytorialnego; sieci ekoturystycznej „Między Bugiem a Narwią” na tle rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu ostrowskiego; rozwoju lokalnego gmin wiejskich na wybranych przykładach, a także finansowania ze środków unijnych zadań z zakresu zrównoważonego rozwoju w krajach Grupy Wyszehradzkiej.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy województw oraz miast i gmin wiejskich

Eugeniusz Sobczak

Współcześnie aktualnym paradygmatem w rozwoju społeczno-gospodarczym na poziomie lokalnym, regionalnym, jak również na poziomie Unii Europejskiej jest zrównoważony rozwój. Termin ten jest wynikiem tłumaczenia z angielskiego @sustainable development, co jest zwykle tłumaczone jako rozwój trwający, ciągły, samonapędzający lub też jako zrównoważony rozwój – ekorozwój. Początkowo termin ten był stosowany do siedlisk leśnych, w których chodziło o zabezpieczenie lasów przed nadmierną eksploatacją (wycinką), co miało prowadzić do utrzymania względnie stałego zalesienia obszarów. Koncepcja @sustainable development została przeniesiona również do rolnictwa, w wyniku czego zaczęto stymulować powstawanie tzw. gospodarstw ekologicznych-organicznych, w których odstąpiono od stosowania nawozów mineralnych oraz środków ochrony roślin na rzecz naturalnych nawozów oraz powrócono do gospodarki płodozmiennej, która w naturalny sposób zapobiega koncentracji zachwaszczenia, chorób i szkodników. Z czasem koncepcja zrównoważonego rozwoju była przenoszona na inne sektory gospodarki (przemysł wydobywczy i przetwórczy, usługi itp.). W dwudziestym pierwszym wieku znaczenia nabiera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (@corporate social responsibility – CSR). W CSR oprócz dbałości o środowisko naturalne dochodzą takie aspekty, jak cyrkulacyjna ekonomia, społeczność lokalna, w której przedsiębiorstwo prowadzi działalność, ustawiczne kształcenie pracowników i motywowanie do angażowania się w ciągłe poprawiane jakości wytwarzanego produktu. Na uwagę zasługuje nowe podejście do wartości dodanej, które powinno się koncentrować na innowacjach produktowych i technologicznych, których celem powinno być systematyczne zmniejszanie zużycia tzw. rzadkich surowców. W kontekście CSR duże znaczenie przypisuje się redukcji zużycia energii wytwarzanej na bazie klasycznych surowców energetycznych i przechodzeniu na odnawialne źródła energii. Społeczna odpowiedzialność odnosi się również do jednostek samorządu terytorialnego (JST), które pełnią podwójną rolę, a mianowicie jako specyficzne przedsiębiorstwo realizujące projekty inwestycyjne i jako interesariusz lokalny, zainteresowany odpowiedzialnym działaniem przedsiębiorstw komercyjnych. W odniesieniu do projektów inwestycyjnych realizowanych przez JST ważna jest ich ekonomiczna i społeczna zasadność (odpowiedzialność) przy jednoczesnym najmniejszym oddziaływaniu na środowisko naturalne. Podczas szczytu ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku przyjęto definicję, która stwierdza, że „rozwój zrównoważony jest strategią przekształceń ekologicznych, społecznych, techniczno-technologicznych i organizacyjnych, których celem jest osiągnięcie racjonalnego i trwałego poziomu dobrobytu społecznego, umożliwiającego przekazanie go następnym pokoleniom, bez obawy zagrożenia destrukcją zasobów przyrody i ekosystemów”. Jak wynika z powyższego rozwój zrównoważony jest strategią, która określa kierunki działań i ograniczenia, wynikające z eksploatatorskiego podejścia do zasobów środowiska naturalnego, w tym zasobów surowcowych oraz ekosystemów. Niezbędne jest zatem racjonalne podejście do wykorzystania zasobów naturalnych (stałe nakłady przy zwiększającej się liczbie wytwarzanych jednostek produktu, lub stała liczba wytwarzanych jednostek produktu przy malejących nakładach). Dążenie do optymalnego wykorzystania zasobów naturalnych występuje zwykle wówczas, gdy pojawia się zagrożenie wystąpienia radykalnych niedoborów, na przykład ropy naftowej lub innych nośników energii. Szczególnie mocno podkreśla to E.F. Schumacher, który zwraca uwagę na konieczność poszanowania środowiska przyrodniczego i rozumnego korzystania z jego zasobów. W wyniku tego poglądu kształtowana była koncepcja technik dostosowawczych, które powinny być kapitało-, energo- i materiałooszczędne, ale przy tym pracochłonne, łatwe do adaptacji i pozwalające na optymalne wykorzystanie miejscowych zasobów. Reasumując, można stwierdzić, że rozwój zrównoważony jest strategią rozwoju społeczno-gospodarczego, w której musi być uwzględniona spójność społeczna, rozwój ekonomiczny i ochrona środowiska naturalnego. Spójność społeczna nakłada na rządy i samorządy obowiązek uwzględniania harmonizacji przestrzennej w rozwoju regionów i krajów. Można zatem stwierdzić, że różna interpretacja zrównoważonego rozwoju przedstawiona przez L.J. Jasińskiego, powinna być uwzględniana przy kształtowaniu rozwoju zrównoważonego. Należy także podkreślić, że rozwój zrównoważony wyraża się w integrowaniu wszystkich dziedzin rozwoju społeczno-gospodarczego i jednocześnie ograniczania istniejących dysproporcji rozwojowych. W praktyce jest to trudne do osiągnięcia. Rozwój jest bowiem procesem bardzo złożonym, w którego realizacji pojawiają się coraz to nowe trudności-ograniczenia, dlatego trzeba stwierdzić, że jest to przechodzenie od jednego do drugiego stanu nierównowagi. Można zatem mówić o nieustannym równoważeniu sfery społecznej, ekonomicznej i przyrodniczej (środowiska naturalnego) i wykorzystywaniu procesu równoważenia do poprawy jakości życia ludności i kształtowania systematycznych działań rozwojowych. Niniejsza monografia jest ósmą, kolejną publikacją na temat zrównoważonego społeczno-gospodarczego rozwoju JST wydawaną przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej. Świadczy to o kształtującym się ośrodku badawczym integrującym wiele zespołów badawczych z całej Polski.

Zrównoważony rozwój transportu na tle współczesnych procesów społeczno-gospodarczych

Barbara Pawłowska

U podstaw współczesnego rozwoju gospodarczego leży koncepcja zrównoważonego rozwoju. Trwały rozwój oznacza, że potrzeby obecnego pokolenia należy zaspokajać bez uszczerbku dla możliwości zaspokajania tych potrzeb przez przyszłe pokolenia. Idea ta, zawarta w Traktacie, jest nadrzędnym celem Unii Europejskiej przyświecającym całej polityce i wszystkim działaniom. Sektor transportu stanowi rzeczywiste wyzwanie dla społeczeństwa w realizacji koncepcji zrównoważonego i trwałego rozwoju. Transport jest kluczowym elementem nowoczesnej gospodarki i współczesnego społeczeństwa. Mobilność ma zasadnicze znaczenie zarówno dla funkcjonowania rynku wewnętrznego, jak i jakości życia obywateli. Transport umożliwia realizację wzrostu gospodarczego i tworzenie miejsc pracy, dlatego też musi być zrównoważony w świetle nowych wyzwań, przed jakimi stoi. Transport ma charakter globalny, więc skuteczne działania na rzecz jego zrównoważenia wymagają silnej współpracy międzynarodowej. Transport jest systemem złożonym, którego funkcjonowanie zależy od wielu wzajemnie powiązanych czynników, obejmujących zarówno ścieżki lokalizacji osadnictwa, jak i modele konsumpcji czy organizację produkcji na danym obszarze. Ze względu na tę złożoność, jakiekolwiek działania optymalizacyjne w sektorze muszą być oparte o długoterminową, spójną wizję działania na rzecz zrównoważonej mobilności osób i towarów. Nowoczesny system transportowy musi być zrównoważony z punktu widzenia czterech aspektów: ekonomicznego, społecznego, przestrzennego, ekologicznego. Efektywny system transportu jest niezbędny dla poprawy dobrobytu społeczeństwa, gdyż ma znaczący wpływ nie tylko na tempo wzrostu gospodarczego, ale też rozwoju społecznego i ochronę środowiska.

Zrównoważony rozwój w zarządzaniu

Izabela Krawczyk-Sokołowska (red.)

Monografię charakteryzuje wielowątkowość treści. Poszczególne rozdziały zostały przygotowane przez naukowców reprezentujących różne obszary badań, co pozwala na szeroki ogląd problemów związanych z realizacją koncepcji zrównoważonego rozwoju w praktyce. Książka zawiera zarówno treści teoriopoznawcze, jak i studia przypadków oraz analizy branżowe. Celem monografii było jest przedstawienie koncepcji zrównoważonego rozwoju i jej ujęcia w strukturze celów przedsiębiorstwa oraz scharakteryzowanie i poddanie ocenie przejawów wdrażania i realizacji zrównoważonego rozwoju w działalności poszczególnych przedsiębiorstw, branż i sektorów gospodarczych na poziomie lokalnym, jak i globalnym. Struktura monografii, składającej się z szesnastu rozdziałów, została podporządkowana realizacji założonych celów i podzielona na trzy części. Zaprezentowano wybrane aspekty związane z: ujęciem płynności w aspekcie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, organizacją platform współpracy wspierających ekoinnowacje na rzecz zrównoważonego rozwoju, regionalnym wsparciem innowacyjności podmiotów oraz zarządzaniem rozwojem regionalnie zrównoważonym. Przedstawiono zagadnienia dotyczące: zjawiska wykluczenia finansowego, obligacji społecznych jako formy finansowania rozwoju Ukrainy, działalności banku centralnego w warunkach kryzysu, ze szczególnym uwzględnieniem NBP, wpływu niestabilnej sytuacji geopolitycznej na polski system bankowy, sytuacji na rynku kredytów hipotecznych, odzwierciedlenia działań proekologicznych w sprawozdawczości finansowej oraz przemian w strategii dystrybucji banków wywołanych postępem technologicznym. Zwrócono uwagę na: znaczenie wiedzy w kształtowaniu kompetencji współpracy, rolę doświadczenia w kształtowaniu kompetencji współpracy w zespole osób młodych, przedsiębiorczość kobiet i rozwój MŚP, ubezpieczenia sportowe w Polsce oraz realizację zapotrzebowania społecznego na świadczenia zdrowotne. Monografia została przygotowana przez pracowników naukowych Politechniki Częstochowskiej, Politechniki Warszawskiej, Szkoły Głównej Handlowej, Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu Opolskiego oraz uczelni ukraińskich.

Zrównoważony rozwój w zarządzaniu

Izabela Krawczyk-Sokołowska

Koncepcja zrównoważonego rozwoju w przedsiębiorstwie to sposób na realizację strategii rozwojowej wkomponowanej w dynamiczne otoczenie, odpowiadającej współczesnym wyzwaniom społeczno-gospodarczym ukierunkowanym na zaspokojenie potrzeb ludzi zarówno teraz, jak i w przyszłości. Oznacza to takie zarządzanie przedsiębiorstwem, które zapewni zachowanie równowagi pomiędzy kapitałem finansowym, rzeczowym, ludzkim i przyrodniczym. Stąd realizacja zrównoważonego rozwoju wymaga integracji zagadnień ekonomicznych, ekologicznych i społecznych oraz wykorzystania ich w procesach zarządzania przedsiębiorstwem. Celem monografii jest prezentacja współczesnych problemów zarządczych z wielowymiarową implementacją koncepcji zrównoważonego rozwoju zarówno na poziomie makroekonomicznym, jak i mikroekonomicznym, z uwzględnieniem wymiaru indywidualnego i społecznego. Struktura monografii, składającej się z dziewięciu rozdziałów, została podporządkowana realizacji założonego celu. Wybrane zagadnienia dotyczące zarządzania jednostkami sektora publicznego i biznesowego oraz rozwoju regionalnego z uwzględnieniem realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju zostały osadzone w bieżących uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych, związanych z niedawno zakończoną pandemią COVID-19 oraz wciąż trwającą wojną w Ukrainie.

Zrównoważony rozwój w zarządzaniu i finansach

Izabela Krawczyk-Sokołowska (red.)

W monografii przedstawiono koncepcje zrównoważonego rozwoju i jej ujęcie w strukturze celów przedsiębiorstwa oraz scharakteryzowano i poddano ocenie przejawy wdrażania i realizacji zrównoważonego rozwoju w działalności poszczególnych przedsiębiorstw, branż i sektorów gospodarczych, a także na poziomie lokalnym, jak i globalnym. Zaprezentowano wybrane aspekty zrównoważonego rozwoju, w tym: zależności pomiędzy kulturą innowacji a zrównoważonym rozwojem, role nowoczesnych technologii informacyjnych we współczesnych procesach gospodarowania, niezbędność implementacji zrównoważonego rozwoju w działalności przedsiębiorstw, realizację koncepcji zrównoważonego rozwoju w podmiotach leczniczych oraz aspekty zrównoważonego systemu ubezpieczeń społecznych. Przedstawiono udział technologii finansowej (FinTech) w poprawie efektywności MŚP, wpływ ESG (ang. Environmental, Social and Corporate Governance) na rynek inwestycyjny. Ponadto zaprezentowano rozważania dotyczące problematyki funkcjonowania banków, w tym: nowych usług na rynku płatności elektronicznych, cyfryzacji usług bankowych oraz wpływu pandemii COVID-19 na sytuację sektora bankowego w Polsce. Przedstawiono również analizę wpływu pandemii na system społeczno-gospodarczy.

Zrównoważony rozwój. Wybrane aspekty makro- i mikroekonomiczne

Zofia Wysokińska, Janina Witkowska

W podręczniku podjęto dwa kluczowe tematy, stanowiące najbardziej aktualne filary zrównoważonego rozwoju. W części pierwszej przedstawiono koncepcję polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej oraz wybranych organizacji międzynarodowych (Światowej Organizacji Handlu - World Trade Organization, WTO, oraz ONZ) w kontekście Strategii Zrównoważonego Rozwoju i dążenia do budowy gospodarki „cyrkularnej”. Szczególny nacisk położono na działania Unii Europejskiej ukierunkowane na ochronę środowiska naturalnego, na zapobieganie oraz niwelowanie skutków niekorzystnych zmian klimatycznych, głównie w odniesieniu do zwiększenia efektywności energetycznej, rozwoju technologii niskoemisyjnych oraz lepszego wykorzystania odnawialnych źródeł energii. W części drugiej zaprezentowano koncepcję społecznej odpowiedzialności biznesu (corporate social responsiblity - CSR) i główne problemy związane z jej wdrażaniem do praktyki życia gospodarczego. Szczególną uwagę zwrócono na dobrowolne uwzględnianie przez przedsiębiorstwa problematyki społecznej i ekologicznej w swojej działalności i stosunkach z zainteresowanymi stronami oraz przeznaczanie przez przedsiębiorstwa zysków na rzecz społecznego interesu. Podręcznik jest adresowany do pracowników naukowych oraz studentów kierunków ekonomicznych i społecznych uczelni wyższych oraz do kadry menedżerskiej i pracowników przedsiębiorstw. Z wiedzy w nim zawartej skorzystać mogą również interesariusze firm współpracujących z przedsiębiorstwami wdrażającymi koncepcję CSR do praktyki gospodarczej.  

Zrównoważony rozwój wybranych jednostek samorządu terytorialnego w Polsce

Eugeniusz Sobczak, Michał Staniszewski

W opracowaniu przedstawiono wyniki analizy i oceny poszczególnych województw i na tej podstawie sformułowano wnioski przydatne dla innych samorządów terytorialnych w Polsce. Do badań wykorzystano 16 zmiennych dotyczących sfery gospodarczej, społecznej i ochrony środowiska, wyjaśniających rozwój społeczno-gospodarczy powiatów jako zbioru gmin i zastosowano punktację sumaryczną jako syntetyczną miarę rozwoju. W pracy zamieszczono wyniki analizy dla 6 województw wykazujących się najwyższym współczynnikiem rozwoju na 1 mieszkańca.

Zróżnicowane formy aktywności sportowej w świetle nauk społecznych

Jerzy Kosiewicz, Tomasz Michaluk

Monografia zbiorowa Zróżnicowane formy aktywności sportowej w świetle nauk społecznych składa się z autorskich rozdziałów przedstawiających szerokie spektrum badań w obszarze nauk o kulturze fizycznej, z naciskiem na tematykę o charakterze społecznym. Praca zawiera 22 rozdziały pogrupowane tematycznie: Filozoficzne i społeczne oblicza sportu i rehabilitacji (7), Etyczne aspekty sportu (4), Sport w perspektywie historycznej (3), Współczesne problemy sportu, turystyki i wychowania fizycznego (8). Do współpracy przy tworzeniu monografii zaproszono naukowców reprezentujących wiodące ośrodki naukowe w Polsce. W efekcie powstała praca zbiorowa, która stanowi przekrój niezwykłej różnorodność tematycznej prowadzonych badań w obszarze szeroko rozumianego fenomenem kultury fizycznej. W monografii podjęta została m.in. tematyka sportu jako widowiska, agresji w rywalizacji sportowej, esportów, wartości troski w relacji z pacjentem w opinii fizjoterapeutów, tożsamości psychofizycznej człowieka, dostępności i równości szans dla osób z niepełnosprawnościami na przykładach zrealizowanych projektów przestrzennych, odniesienia średniowiecznej filozofii do sportu, olimpizmu w funkcji wychowawczej, wagi i roli wychowawczej zasady fair play, odniesienia sportu do literatury pięknej, historii wioślarstwa, propagowania aktywności fizycznej w prasie o charakterze historycznym, sportu olimpijskiego odniesionego do sztuki i rozumianego jako sztuka, turystyki przyszłości w obliczu zachodzących zmian społecznych i środowiskowych, funkcjonowania placówek muzealnych w czasie pandemii, karier i losów byłych sportowców, zdrowia jako czynnika podejmowania aktywności sportowo-rekreacyjnej przez uczniów, lekcji wychowania fizycznego jako wsparcia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, interdyscyplinarnej współpracy nauk technicznych, medycznych i społecznych w tworzeniu dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Praca jest owocem współpracy Zakładu Nauk Społecznych Akademii Wychowania Fizycznego im. Polskich Olimpijczyków we Wrocławiu pod kierownictwem prof. Małgorzaty Sekułowicz oraz Polskiego Towarzystwa Nauk Społecznych o Sporcie (PTNSS) pod kierownictwem prof. Jerzego Kosiewicza.

Zróżnicowanie dostępności transportowej miast w województwie łódzkim

Szymon Wiśniewski

 W książce opisano dostępność transportową miast w województwie łódzkim, którą należy postrzegać jako miarę poziomu trudności osiągania danych miejsc za pośrednictwem środków transportu. Celem opracowania jest zbadanie zróżnicowania dostępności transportowej miast województwa łódzkiego, którego realizacja wymagała osiągnięcia trzech celów dodatkowych: 1) określenia dostępności potencjalnej poprzez inwentaryzację i analizę wyposażenia w infrastrukturę transportową – drogową, kolejową i tramwajową województwa łódzkiego; 2) zbadania dostępności w zakresie transportu zbiorowego dzięki analizie funkcjonowania przewoźników realizujących połączenia pomiędzy miastami województwa łódzkiego. Aby to osiągnąć odwołano się do wszechstronnej analizy danych o kursowaniu poszczególnych środków transportu, pozyskanych od samych przewoźników, serwisów internetowych oraz tabliczek przystankowych; 3) przeanalizowania dostępności w zakresie samochodowego transportu indywidualnego na podstawie określenia czasu i kosztu dojazdów do miast województwa łódzkiego, które wykonano w odniesieniu do analiz teoretycznych, modelowych oraz danych o ruchu przekazywanych w czasie rzeczywistym. W książce zawarto aktualne dane i innowacje stosowanych metod badawczych, które mogą być danymi diagnostycznymi do dalszych badań, natomiast metody umożliwić prowadzenie badań autorskich zgodnie z funkcjonującym obecnie

Zróżnicowanie płac w województwach i jego wpływ na łączną produktywność czynników produkcji

Damian Mowczan

W książce podjęto próbę oszacowania wpływu nierówności płac na poziom łącznej produktywności czynników produkcji (TFP). Od wielu lat badacze dyskutują o tym, jak powinien kształtować się poziom nierówności dochodów czy płac. W świetle przyjętego kryterium okazuje się, że odpowiedź na to pytanie nie jest uniwersalna, a istotną rolę odgrywa kontekst regionalny. W publikacji dokonano przeglądu badań i koncepcji związanych z wpływem nierównomierności rozkładu płac i dochodów na poziom oraz wzrost gospodarczy. Scharakteryzowano również sposoby pomiaru nierówności, a także ich związek z kapitałem ludzkim i społecznym. W części empirycznej postawiono hipotezę, że dla każdego województwa istnieje optymalne zróżnicowanie płac, które maksymalizuje poziom łącznej produktywności czynników produkcji.

Zróżnicowanie roślinności łąkowej i ziołoroślowej Doliny Górnej Wisły i jej znaczenie w ochronie przyrody

Justyna Michniok, Zbigniew Wilczek, Magdalena Zarzycka, Wojciech Zarzycki

W monografii przedstawiono charakterystykę roślinności łąkowej i ziołoroślowej występującej w Dolinie Górnej Wisły. Określono znaczenie badanej roślinności w ochronie przyrody, oceniając udział gatunków chronionych roślin naczyniowych i obcych gatunków roślin,  stanowiących zagrożenie dla badanych fitocenoz.  Wytypowano zbiorowiska roślinne będące identyfikatorami siedlisk przyrodniczych Natura 2000 oraz zaproponowano utworzenie nowych form ochrony przyrody dla zachowania najlepiej wykształconych płatów badanej roślinności.

Zrzucić brzuch. Co jeść, a czego nie jeść

Michał Czuchryta

Większość osób chcących pozbyć się brzuszka nie wie dokładnie od czego ma zacząć. Nie wiedzą czy mają robić ćwiczenia na brzuch, czy może mają inaczej się odżywiać. Zaczynają więc zbierać informacje na ten temat i z czasem dowiadują się że płaski brzuch to przede wszystkim właściwe odżywianie.

Zscaler Cloud Security Essentials. Discover how to securely embrace cloud efficiency, intelligence, and agility with Zscaler

Ravi Devarasetty

Many organizations are moving away from on-premises solutions to simplify administration and reduce expensive hardware upgrades. This book uses real-world examples of deployments to help you explore Zscaler, an information security platform that offers cloud-based security for both web traffic and private enterprise applications.You'll start by understanding how Zscaler was born in the cloud, how it evolved into a mature product, and how it continues to do so with the addition of sophisticated features that are necessary to stay ahead in today's corporate environment. The book then covers Zscaler Internet Access and Zscaler Private Access architectures in detail, before moving on to show you how to map future security requirements to ZIA features and transition your business applications to ZPA. As you make progress, you'll get to grips with all the essential features needed to architect a customized security solution and support it. Finally, you'll find out how to troubleshoot the newly implemented ZIA and ZPA solutions and make them work efficiently for your enterprise.By the end of this Zscaler book, you'll have developed the skills to design, deploy, implement, and support a customized Zscaler security solution.

Zuchwała księga świętych. O odważnych kobietach, które pokazały mi jak żyć

Maria Morera Johnson

Kobiety z kart tej książki nie przypominają świętych z klasycznych żywotów żadnego wzroku patrzącego tylko w niebo. To postacie z krwi i kości, czasem wybuchowe, figlarne, z ciętym językiem, pełne determinacji. A jednak święte! I nam tak jak autorce zdolne pomóc w drodze do świętości. Zanurzając się w Zuchwałej księdze, odkrywamy święte z przeszłością, co jest bardzo pomocne i jednocześnie uwalniające. W każdym z 11 rozdziałów autorka zestawia ze sobą dwie kobiety jedną świętą (w jednym przypadku błogosławioną) i jedną świecką, które są dla niej inspiracją. Święte Marii M. Johnson to prawdziwe i dynamiczne kobiety, pełne pasji, emocji, kobiecej intuicji i godnej podziwu werwy. Kobiety walczące odważnie o ważne dla siebie sprawy: przeciwko społeczeństwu, niesprawiedliwości, żywiołom, nieprzyjaciołom. To one zapraszają nas do bezkompromisowego życia wiarą we współczesnym świecie. Są wśród nich kobiety bardziej i mniej znane, m.in.: św. Teresa z Ávili, św. Joanna dArc, św. Katarzyna ze Sieny, św. Róża z Limy, św. Helena, św. Gianna Beretta Molla ale także Irena Sendlerowa, Flannery OConnor, Audrey Hepburn oraz oczywiście Maryja. Nowoczesny i bezpretensjonalny styl opowiadania autorki daje wgląd w jej własną duszę tym wszystkim kobietom, które tak jak ona pragną czegoś więcej. Johnson obala mity i nasze kulawe wyobrażenia na temat wizerunku i życia tych świętych kobiet. Ich pobożność i głęboka relacja z Bogiem nie mają nic wspólnego z nudą i ciszą. Autorka oddaje w nasze ręce hagiografię na miarę XXI wieku święte wzorce kobiecości, których brakowało jej w młodości. Ta książka przypomina o tym, że w naszym powołaniu do świętości nie jesteśmy sami. Towarzyszą nam święci, którzy są wśród nas i w niebie. To od nas zależy, którzy z nich zainspirują nas do naśladowania i dojrzewania w cnotach.

Zuchwała wyprawa Dziamdziorka i Mamrotka

Jacek Krakowski

Dziamdziorek i Mamrotek znów mają okazję, by poznać szeroki świat. Tym razem wyjeżdżają w podróż kolejką. Myli się jednak ten, kto sądzi, że nic niezwykłego nie będzie miało miejsca. Bracia spotkają się z Południcą, ubolewającą z powodu zaśmieconej łąki, naburmuszonym jeżem i czujną jaszczurką. Skrzaty wytrwale podążają do madame Trawnej, której chcą przekazać skargę Południcy. Inne przygody Dziamdziorka i Mamrotka zostały opisane w książce Dziamdziorek i Mamrotek wyruszają w świat".

Zuchwały strzyżyk

Janina Porazinska

Zbiór kilkunastu klasycznych ludowych bajek. Bohaterami opowieści są znajome dzieciom zwierzęta, takie jak: kot, pies, żaba, koza, lis, zając. Historie z morałem przybliżą dzieciom nie tylko świat przyrody, ale też nauczą, jak postępować w relacjach między ludźmi. Znana autorka literatury dla dzieci Janina Porazińska zapoznaje najmłodszych czytelników z polskim folklorem, dostosowując język do wieku małych odbiorców. Barwne historie zwierząt uczą dzieci, że dobro zwycięża, a zło zawsze spotyka kara.

Zulejka otwiera oczy

Guzel Jachina

Powieść ta należy do tego rodzaju literatury, który, jak się zdawało, zniknął całkowicie wraz z rozpadem Związku Radzieckiego. Istniała wspaniała plejada pisarzy dwóch kultur, którzy należeli do jednego z narodów imperium, ale pisali w języku rosyjskim. Fazil Iskander, Jurij Rytcheu, Anatolij Kim, Ołżas Sulejmenow, Czingiz Ajtmatow Tradycje owej szkoły to głęboka znajomość materiału narodowego, miłość do własnego narodu, pełen godności i szacunku stosunek do ludzi innych kultur, subtelne korzystanie z folkloru. Wydawało się, że ów kierunek nie będzie miał kontynuacji, że to zaginiony ląd. Zdarzyło się jednak coś rzadkiego i radosnego pojawił się nowy prozaik, młoda Tatarka Guzel Jachina, która w sposób naturalny zajęła miejsce w szeregu tamtych mistrzów. Powieść Zulejka otwiera oczy to debiut wybitny. Posiada najważniejszą cechę prawdziwej literatury trafia prosto do serca. Opowieść o losach głównej bohaterki, tatarskiej chłopki z czasów rozkułaczania, tchnie takimi autentyzmem, wiarygodnością i urokiem, jakie w ogromnym zalewie prozy ostatnich dziesięcioleci nie zdarzały się zbyt często. Nieco filmowy styl narracji wzmacnia dramatyzm akcji i wyrazistość obrazów, a nalot publicystyczny nie tylko nie zakłóca toku opowieści, ale przeciwnie, okazuje się zaletą utworu. Autorka przywraca czytelnikowi literaturę precyzyjnej obserwacji, subtelnej psychologii i, co najistotniejsze, miłości, bez której nawet najbardziej utalentowani pisarze zamieniają się w chłodnych rejestratorów chorób naszych czasów. Utarte wyrażenie literatura kobieca zawiera w sobie w dużym stopniu dzięki męskiej części krytyki ton lekceważenia. Tymczasem kobiety dopiero w dwudziestym wieku wkroczyły do zawodów, które do tego czasu uważane były za męskie: lekarzy, nauczycieli, uczonych, pisarzy. Od kiedy istnieje ten gatunek, mężczyźni napisali złych powieści setki razy więcej niż kobiety, takie są fakty. Powieść Guzel Jachiny to bez wątpienia utwór kobiecy. O kobiecej sile i kobiecej słabości, o świętym macierzyństwie nie na tle angielskiego pokoju dziecinnego, ale na tle obozu pracy, piekielnego rezerwatu, wymyślonego przez jednego z największych złoczyńców ludzkości. Pozostaje zagadką, jak młodej pisarce udało się stworzyć tak przejmujący utwór, który opisuje miłość i czułość w piekle To błyskotliwy start.   

Zupa z gwoździa

Anna Onichimowska

Satyryczna powieść współczesna pełna poczucia humoru, rodem z „Monty Pythona”.  Lekka, zabawna, przewrotna, pełna niespodziewanych zwrotów akcji. Trudno się od niej oderwać! Potoczne życie małżeństwa w średnim wieku zostaje zakłócone zbliżającą się w zawrotnym tempie datą przewidywanego końca świata. Pewnych wydarzeń jednak przewidzieć się nie da. Rewolucja, która przewraca do góry nogami świat Marysi (pani psycholog, sprzedającej lodówki) i Jana (niewydarzonego dziennikarza) sprawia, że już nic nigdy nie będzie takie jak przedtem.   MACIEJ WOJTYSZKO: Tę wnikliwą, dowcipną i mądrą książkę powinna przeczytać każda normalna kobieta, która chce zrozumieć przeciętnego współczesnego mężczyznę i każdy współczesny mężczyzna, który i tak nigdy nie zrozumie, w jaki sposób się w to wszystko wpakowujemy. I oczywiście wszyscy pozostali (bez względu na płeć), których codziennie rozczarowuje brak efektownego i natychmiastowego końca świata. Gorąco polecam.   RECENZJA, KTÓRĄ NAPISAŁA WIOLETTA SADOWSKA: Pamiętacie tę straszną datę 21 grudnia 2012 r., kiedy to według kalendarza Majów miał nastąpić koniec świata? Niektórym z nas, z pewnością nasuwały się wówczas przeróżne myśli, a część może nawet uwierzyła, że świat czeka prawdziwa Apokalipsa. Motyw ten wykorzystała w swojej najnowszej książce Anna Onichimowska, wplatając w jej fabułę elementy komizmu i absurdu, co zapowiada już na wstępie dość kuriozalny tytuł. Słyszeliście bowiem kiedyś o zupie z gwoździa? Przepis na nią znajdziecie w tej książce. (...) Grudzień 2012 r., kilkanaście dni przed Świętami Bożego Narodzenia to dla Jana, pięćdziesięcioletniego dziennikarza, pracującego w redakcji czasopisma, w której odpowiada za rubrykę „Listy do Redakcji”, niezbyt szczególny czas. Brak sukcesów na polu zawodowym, mała poczytność jego bloga kulinarnego pt. „Zupa z gwoździa” i ponad dwudziestoletni, pachnący rutyną staż z żoną Marysią – to bowiem jego codzienność. Wszystko zmienia się, gdy niespodziewanie znika jego małżonka, a w pracy szef zarządza rewolucyjne zmiany. To będzie dla Jana prywatny koniec świata. Ubawiłam się przy tej lekturze co niemiara, czego zupełnie się nie spodziewałam biorąc do ręki tę książkę. Zapytacie dlaczego? Otóż „Zupa z gwoździa” to świetna, współczesna satyra na instytucję małżeństwa i szereg innych stosunków społeczno-obyczajowych. Małżeństwo Jana i Marysi, to przykład związku jakich wiele w naszym otoczeniu. Związku, którego dopadła rutyna i wszechobecny marazm. Związku, w którym brakuje spontaniczności i uwagi dla drugiej osoby. Frustracja obojga małżonków widoczna jest od pierwszej strony lektury, czemu nie ma się co dziwić, skoro Marysia będąc z wykształcenia psychologiem - sprzedaje lodówki, a Jan po polonistyce musi pisać listy sam do siebie – by mieć jakąkolwiek pracę. Autorka, oprócz tej widocznej, mocno realistycznej warstwy, ubrała tych dwoje również w karykaturalny sposób, co wielokrotnie pozwoliło wyolbrzymić absurdy, jakie sami stwarzamy wokół siebie podczas codziennego życia. Moją szczególną uwagę zwróciły tutaj liczne dialogi pomiędzy małżonkami, które rodem z kabaretu, ośmieszają nonsensy naszej, codziennej egzystencji. Ciekawe, ilu czytelników zagłębiających się w tę lekturę, znajdzie cząstkę własnej codzienności? Absurd, komizm i obraz rodem z krzywego zwierciadła można również zauważyć w kreacji bohaterów drugoplanowych i samego czasu, w jakim została osadzona fabuła, nie wspominając o gadającym psie. Zapadający w pamięć, redakcyjny kolega Jana – Kurdeblaszka, wuj w podeszłym wieku, zmieniający co chwilę partnerki, czy komicznie wyolbrzymiony szef. Taki poczet dalszych bohaterów doskonale wpisuje się w tło ostatnich dni przed nagłośnionym końcem świata. A sama data 21 grudnia wywołuje wiele niekontrolowanych wydarzeń i mnóstwo śmiechu. Warto również wspomnieć o pasji głównego bohatera, który oprócz uwielbienia do oglądania zdjęć nosacza (do tej pory śmieje się na samą myśl o tym fakcie) - kocha gotować. Dzięki temu, tytuł powieści ma wielorakie znaczenie, gdyż oprócz tytułu bloga bohatera, zwiastuje kulinarny wydźwięk książki. I tak w istocie jest, gdyż jej rozdziały to nazwy różnych dań typu „Makaron z boczkiem i marchewką” czy „Karczek pułkownika”. W treści powieści znajdziecie natomiast bardzo oryginalne przepisy, których raczej nie zastosuję, pomimo ich niewątpliwej innowacyjności. „Zupa z gwoździa” to sympatyczna i zabawna lektura, napisana w lekkim stylu, ukazująca otaczające nas absurdy życia i ludzkie zachowania w krzywym zwierciadle. To również przedstawienie świata oczami mężczyzny, dla którego wszystko co najlepsze, już daleko za nim. Macie ochotę na przewrotną komedię omyłek, pokazująca prawdę o życiu? „Zupa z gwoździa” z pewnością spełni Wasze oczekiwania. Projekt okładki: Marta Ignerska

Zupełnie inni czy tacy sami

John Ortberg

Każdy pragnie być kochany, szanowany i doceniany. Każdy chce dać się poznać. Tworzenie głębszych, bardziej znaczących relacji jest prostsze niż myślisz! W życiu chcemy otaczać się ludźmi, którym możemy ufać, na których możemy polegać i do których możemy się zwrócić, kiedy życie się komplikuje – ludźmi, którzy nie tylko doceniają nasze talenty, ale także znają nasze wady i słabości, a mimo to chcą z nami być. Dobra wiadomość jest taka, że głębsze, bardziej znaczące relacje z twoim małżonkiem (twoją małżonką), dziećmi, przyjaciółmi, współpracownikami – a nawet z Bogiem – są nie tylko możliwe, ale wręcz zostaliśmy do nich stworzeni! W książce Zupełnie inni… bestsellerowy autor John Ortberg pokazuje, jak przezwyciężać przeszkody i tworzyć głębokie, znaczące relacje, których wszyscy pragniemy – z Bogiem i innymi ludźmi. Nauczysz się z niej: jak rozpoznawać i odpowiadać na próby nawiązania relacji jak zwalczyć lęk przed intymnością jak uniknąć najczęstszych pułapek w relacjach jak sprawić, by Bóg był nieodłączną częścią twojego życia Niezależnie od tego, czy jesteś kobietą, czy mężczyzną, duszą towarzystwa, czy na imprezach podpierasz ściany, czy postrzegasz świat przez pryzmat uczuć, czy wnikliwie go analizujesz, czy też należysz do kategorii osób, których nauki społeczne jeszcze nie opisały – zostałeś stworzony do więzi. John Ortberg jest mówcą i kaznodzieją Kościoła Menlo nad Zatoką San Francisco, a także doktorem psychologii klinicznej. Napisał takie książki jak: Życie, jakiego pragniesz; Ja, którym chcę być oraz Jeśli chcesz chodzić po wodzie, musisz wyjść z łodzi. Można śledzić go na Twitterze lub Facebooku: @johnortberg.

Zupełnie jakby wsłuchać się w płynący rzeką lód

Pjotr Janicki

Pjotr Janicki Nadal aksamit: liryki Mokra koszula Zupełnie jakby wsłuchać się w płynący rzeką lód Dużo z tego co wymyśliłem zrobiłem z potrzeby serca trzymając się słów łudząco podobne; gdy jem nasiona nasturcji i czuję jak oddala się lato, krowy pasące się w blasku słońca, owady... Pjotr Janicki Ur. 1974 r. w Białymstoku Najważniejsze dzieła: Nadal aksamit (2006), Wyrazy uznania (2014), 13 sztuk (2016) Właśc. Piotr Janicki. Polski poeta, autor trzech książek poetyckich. Laureat Nagrody Literackiej Gdynia w roku 2015. W 2017 roku nominowany do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii książka roku za tom 13 sztuk. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Zupy domowe

Marta Krawczyk

Zupa jest bardzo popularnym daniem głównie ze względu na dostępność składników oraz stosunkowo niewielki ich koszt. Często stanowi bardzo pożywny i treściwy posiłek, a zawarte w niej warzywa wzbogacają danie o cenne składniki odżywcze. Prezentowana książka zawiera wiele pomysłów na smaczne i zdrowe zupy. Zawarto w niej przepisy na potrawy mięsne, wegetariańskie, a także na chłodniki i zupy owocowe.  

Zupy i sosy

Elżbieta Kiewnarska

Poradnik kulinarny Zupy i sosy autorstwa Elżbiety Kiewnarskiej (publikującej w międzywojennej Polsce pod pseudonimem Pani Elżbieta) to jedna z wielu niezwykle wartościowych książek kucharskich. Poradnik ten zawiera 99 przepisów na smaczne i łatwe do wykonania potrawy. Są to m.in.: zupy, barszcze, kapuśniaki, rosoły mięsne i rybne, sosy z bardzo wielu produktów na słono, na słodko, na gorąco i na zimno.

Zur hebung des Fremdenverkehrs

Tadeusz Boy-Żeleński

Tadeusz Boy-Żeleński Piosenki Zielonego Balonika Zur hebung des Fremdenverkehrs (Pieśń poświęcona krajowemu Tow. Turystycznemu) Pewien gość przejezdny, tęskniąc za niewiastą, Wyszedł szukać przygód w Krakowie na miasto, Gościu, gościu miły, gościu, gościu nasz, Zdaje mi się, że ty coś źle w głowie masz. Nakłada cylinder i cudne lakierki, W grubym pularesie szeleszczą papierki, Stanął przed zwierciadłem, by poprawić strój: Drżyjcie, Krakowianki, wychodzi na bój! ... Tadeusz Boy-Żeleński Ur. 21 grudnia 1874 w Warszawie Zm. 4 lipca 1941 we Lwowie Najważniejsze dzieła: przekłady ponad stu pozycji z literatury francuskiej, Słówka, Marysieńka Sobieska, Piekło kobiet, Plotka o Weselu, Flirt z Melpomeną Pisarz, poeta, krytyk teatralny i literacki, tłumacz i popularyzator kultury francuskiej, publicysta, działacz społeczny, z zawodu lekarz. Matka Boya była wychowanicą i przyjaciółką Narcyzy Żmichowskiej, ojciec - znanym kompozytorem. Spokrewniony z Tetmajerami, uczestnik wesela Lucjana Rydla, opisanego przez Wyspiańskiego, później ożenił się z Zofią Pareńską, która była pierwowzorem Zosi z Wesela. W młodości hulaka i karciarz, przyjaciel Stanisława Przybyszewskiego, nieszczęśliwie zakochany w jego żonie Dagny. Studiował medycynę, następnie wyjechał na praktyki do Francji, gdzie odkrył francuską piosenkę, kabarety i powieści Balzaka. Zakochany w Paryżu, po powrocie zaczął tłumaczyć francuską literaturę, aby ,,stworzyć sobie namiastkę Francji". Współtwórca kabaretu ,,Zielony Balonik", autor wielu piosenek i wierszyków z jego repertuaru. Jako lekarz kolejowy i pediatra stykał się z biedą i cierpieniem, jako działacz społeczny propagował więc świadome macierzyństwo i właściwą opiekę nad niemowlętami. Po pierwszej wojnie światowej porzucił medycynę i został recenzentem teatralnym oraz publicystą. Krytykowany przez środowiska prawicowe za wyśmiewanie rzeczy i spraw szacownych, które sam uważał za ,,niezbyt godne szacunku". W 1927 r. rząd francuski odznaczył go Legią Honorową za jego pracę tłumacza. Zamordowany przez hitlerowców wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Lwowskiego. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.