Nauczyciel wczesnej edukacji kreatorem środowiska edukacyjnego dziecka

Elżbieta Płóciennik, Dorota Radzikowska

Przekazywana do rąk Czytelnika książka to kolejny tom podejmujący tematykę nauczyciela wczesnej edukacji (seria „Wczesna Edukacja”) pod redakcją pracowników Katedry Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytetu Łódzkiego. W każdej kolejnej publikacji z tej serii autorzy zajmują się nowym ważnym problemem dotyczącym podmiotu badań - nauczyciela wczesnej edukacji. W prezentowanym tomie koncentrują się na analizie i opisie, organizowanego przez nauczyciela, środowiska edukacyjnego sprzyjającego uczeniu się dzieci. Podejmują próbę nie tylko prezentacji, lecz także wyznaczenia kierunku rozwoju alternatywnych sposobów, które mają prowadzić do pożądanych zmian w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, umożliwiających urzeczywistnianie postulatu stymulowania wszechstronnego rozwoju dziecka. W tej samej serii ukazały się publikacje: Nauczyciel wczesnej edukacji wobec zmian społeczno-kulturowych (red. Wiesława Leżańska, Aleksandra Feliniak) oraz Nauczyciel wczesnej edukacji. Rozwijanie kompetencji zawodowych (red. Wiesława Leżańska, Dorota Radzikowska).  

Pomiędzy reformami. Edukacja początkowa w polskich reformach oświatowych w latach 1932-1961

Dorota Radzikowska

W pracy zawarta została analiza reform programowo-strukturalnych wprowadzanych w Polsce na pierwszym szczeblu kształcenia w szkole podstawowej w latach 1932–1961, przy czym ciężar badań koncentruje się głównie na założeniach reform, w mniejszym zaś stopniu na rzeczywistych zmianach w systemie edukacji, jakie zaszły pod ich wpływem. Ponieważ etap edukacji początkowej rozpoczyna organizowany przez szkołę proces wszechstronnego rozwoju uczniów, zadania nauczania początkowego rozpatrywane są tutaj w ścisłym związku z zadaniami szkoły podstawowej jako szkoły ogólnokształcącej. Wśród kryteriów analizowania kolejnych reform znalazły się: źródła, uwarunkowania i ogólne założenia reformy, miejsce edukacji początkowej w strukturze systemu oświatowego, cele i zadania tej edukacji w świetle założeń reformy, a także treści i programy nauczania dopuszczone do użytku na szczeblu edukacji początkowej wraz z metodami nauczania, formami organizacyjnymi pracy oraz środkami dydaktycznymi zalecanymi przez autorów programów i opracowań metodycznych. Zakres chronologiczny pracy zamyka się w latach 1932–1961, jednak dla określenia kontekstu i pełniejszego zobrazowania opisywanych reform oraz wskazania na ewolucyjny charakter zmian konieczne było odwołanie do przeszłości, pokazujące zasadnicze tendencje, które poprzedzały pierwszą charakteryzowaną w pracy reformę.