Kultura i twórczość w czasach zarazy. Doświadczenie pandemii a aktywność artystyczna z punktu widzenia twórcy i odbiorcy

Magdalena Sasin

Inicjatywa cyklicznego publikowania prac w ramach serii "Twórczość i Edukacja" wyrosła z potrzeby stworzenia miejsca spotkania badaczy i praktyków zainteresowanych rozwijaniem oraz wspieraniem zdolności twórczych dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W serii publikowane są prace poruszające problematykę edukacyjnych oraz społeczno-kulturowych uwarunkowań rozwoju szeroko pojętej aktywności twórczej w różnych dziedzinach. Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 wpłynęła na wszystkie dziedziny ludzkiego życia. Zmiany, jakie zaszły w życiu kulturalnym i twórczości artystycznej, stały się przedmiotem refleksji autorów tej książki - naukowców uniwersyteckich, czynnych artystów, pracowników instytucji kultury. Dzielą się oni swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami związanymi z brakiem możliwości uprawiania sztuki w dotychczasowym kształcie oraz poszukiwaniami innych środków wyrazu, nowych sposobów kontaktu z publicznością i edukacji artystycznej. Mamy nadzieję, że ta pozycja okaże się ciekawa i wartościowa dla czytelników, a w przyszłości, być może, stanie się jednym ze świadectw tych dziwnych i trudnych czasów, jakie stały się naszym udziałem. Jesteśmy przekonani, że mimo wszelkich trudności kultura i sztuka wyjdą z tej próby obronną ręką - bo bez nich świat i człowiek nie mogliby istnieć. * Książka jest niezwykle wartościową monografią naukową na temat ważnej dla człowieka funkcji sztuki i roli twórczości artystycznej w czasach niesprzyjających tradycyjnej relacji twórca-odbiorca. To bardzo interesujące opracowanie naukowe na temat różnorakich uwarunkowań kreatywności jest tym cenniejsze, że autorzy poszczególnych rozdziałów próbują opisać podjęty temat in statu nascendi, w czasach pandemii i kwarantanny. Brak dystansu czasowego do opisywanych zjawisk - ponieważ epidemia jeszcze się nie zakończyła, a zatem przedstawione warunki twórczości nie uległy zmianie - sprawia, że publikacja ma niezwykle aktualny, "gorący" charakter. Z lektury wszystkich tekstów wyłania się ponadto refleksja dotycząca głębszego znaczenia i rangi opracowania, a mianowicie, że ich autorzy, analizując sytuację w warunkach trwającej pandemii, znajdują się jednocześnie w samym środku potężnej zmiany kulturowej i rejestrują wczesny etap tego procesu. Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Pankowskiej

Różnorodni przez sztukę. Edukacja artystyczna w środowiskach zróżnicowanych kulturowo

Mirosława Zalewska-Pawlak, Magdalena Sasin

Publikacja (...) wpisuje się w krąg wciąż nielicznych monografii poświęconych problematyce wielowymiarowego wychowania estetycznego dzieci, młodzieży i dorosłych. Jednak w odróżnieniu od innych prac tego typu stara się połączyć teoretyczne podstawy edukacji z praktyką codzienną w rozmaitych instytucjach, np. szkołach, placówkach kulturalnych, galeriach, salach koncertowych oraz poza instytucjami, w odmiennych środowiskach o złożonej strukturze etniczno-społecznej. Cechą wyróżniającą w tego typu podejściu jest chociażby wybór badań dotyczący złożonego fenomenu kulturowego, jakim jest indywidualizm i wspólnotowość mieszczące się w koncepcjach, motywacjach i działaniach artystów, animatorów kultury i zwykłych odbiorców sztuki. Z recenzji dr hab., prof. CHAT Małgorzaty Kowalczyk-Marcjan