Biblioteczny marketing wewnętrzny w teorii i praktyce na przykładzie bibliotek województwa łódzkiego

Mariola Antczak, Magdalena Kalińska-Kula

W monografii zostały zaprezentowane badania dotyczące działań z zakresu marketingu wewnętrznego w bibliotekach województwa łódzkiego. Obszerna część teoretyczna zawiera informacje na temat roli bibliotek we współczesnym społeczeństwie informacyjnym oraz analizę koncepcji marketingu wewnętrznego. Autorki, wykorzystując do realizacji wyznaczonych celów badawczych wszechstronne studia literaturowe, odnoszą się do obowiązujących przepisów prawnych, wskazują na współczesne funkcje, zadania i misje bibliotek, a następnie podejmują próbę wyjaśnienia istoty i znaczenia marketingu wewnętrznego we współczesnej bibliotece. W części badawczej omawiają wyniki badania empirycznego dotyczącego takich zagadnień, jak: stosowane w praktyce elementy marketingu wewnętrznego (np. komunikacja wewnętrzna, system motywacyjny, kultura organizacyjna), ocena funkcjonowania marketingu wewnętrznego przez pracowników, konfrontacja oczekiwań pracowników ze stanem faktycznym. Ważnym dodatkiem do książki jest wyczerpująca bibliografia publikacji na temat marketingu bibliotecznego, począwszy od najwcześniejszej, datowanej na rok 1991. Zaletą monografii jest jej interdyscyplinarny charakter - Czytelnik otrzymuje rzetelne studia naukowe przeprowadzone z punktu widzenia informatologa i bibliologa oraz specjalisty w zakresie marketingu.

Biblioteki i książki w życiu nastolatków

Mariola Antczak, Agata Walczak-Niewiadomska

Tom studiów z serii NAUKA – DYDAKTYKA – PRAKTYKA prezentuje badania obejmujące działalność i problemy współcześnie istniejących bibliotek, ich znaczenie w kształtowaniu kultury czytelniczej młodego pokolenia, sposobów realizacji tego zadania oraz preferencji czytelniczych dzieci i młodzieży. Autorzy zwracają uwagę na wzajemne oddziaływanie i obustronne relacje między czytelnikami i bibliotekami jako ośrodkami oferującymi dostęp do literatury oraz informacji, podkreślają potrzebę istnienia tych placówek, ich znaczenie dla rozwijania zamiłowań czytelniczych, ukazują niedomagania w zakresie sposobów zachęcania młodego pokolenia do lektury i proponują działania naprawcze. Wypowiedzi te wpisują się w nurt publikacji poświęconych zagadnieniom działalności bibliotek, formom prowadzonej przez nie aktywności, roli pracy bibliotekarzy w życiu czytelniczym i społecznym; są również wyrazem troski o rozwój kultury literackiej młodych ludzi. Podkreślają tym samym potrzebę ciągłego czuwania, nadzorowania i stymulowania u dzieci i młodzieży tej niezwykle ważnej aktywności ludzkiej. Podjętych w tomie rozważań nie da się przecenić. Problem rozbudzania kultury literackiej i skutecznego zachęcenia do satysfakcjonującego obcowania z książką jest otwarty i nadal wymaga przemyśleń i badań. Czytanie, korzystanie z książki (literatury) jest czynnością intymną (nikt nie może jej za nas wykonać), intencjonalną i dowolną: czytamy, kiedy chcemy, gdzie chcemy i taki rodzaj literatury, jaki chcemy, w przeciwieństwie do obcowania z narzucaną przez media kulturą. Z książką obcować można wielokrotnie, a wraz ze wzrostem doświadczenia i kultury literackiej dzieło literackie odkryje przed nami nowe treści i walory. Wreszcie, czytanie, ze względu na to, że jest skomplikowaną czynnością neurofizjologiczną, jest również swoistym ćwiczeniem umysłu, a rozwinięty umysł jest podstawą mądrego istnienia w społeczeństwie. Problem wskazania różnorodnych sposobów zachęcania do satysfakcjonującego obcowania z literaturą, podobnie jak uświadomienie znaczenia i zadań bibliotek w tej kwestii, jest trudny i wymaga szerokiej wiedzy. Autorzy prezentowanych publikacji są teoretykami i praktykami; odwołują się nie tylko do bogatej literatury z zakresu podejmowanej przez nich problematyki, lecz także opierają się na badaniach własnych. Warto zwrócić uwagę na obecność w tomie wypowiedzi badaczy z ośrodków uniwersyteckich Łotwy, Czech i Rosji, uświadamiających ogólnokulturowy i ponadterytorialny charakter podejmowanych problemów.  

Łódzkie biblioteki publiczne. Czas zmian, czas wyzwań

Mariola Antczak, Grzegorz Czapnik, Zbigniew Gruszka

Biblioteki publiczne są ważnym składnikiem sektora instytucji kultury, ponieważ oferują mieszkańcom nieodpłatny dostęp do wiedzy i zasobów informacyjnych. Ich działalność wpisuje się w szerszy, międzynarodowy kontekst, polegający na takiej organizacji sieci bibliotek, która umożliwi zaspokojenie informacyjnych, kulturalnych, edukacyjnych i rozrywkowych potrzeb użytkowników. Przeprowadzone badania pozwoliły wyłonić najważniejsze czynniki determinujące korzystanie z łódzkich bibliotek publicznych przez mieszkańców, można zaliczyć do nich zarówno czynniki inwestycyjne - zwiększenie liczby kupowanych książek, jak i organizacyjne - dostosowanie budynków do potrzeb osób niepełnosprawnych, promocja, wspólna karta biblioteczna, centralny katalog. Wnioski i rekomendacje autorów publikacji znalazły odzwierciedlenie w realizowanej obecnie polityce władz miasta dotyczącej bibliotek. Projekt badawczy, którego efektem jest prezentowana książka, miał na celu poznanie opinii mieszkańców na temat łódzkich bibliotek publicznych. Autorzy skupili się na najistotniejszych barierach powstrzymujących łodzian przed korzystaniem z bibliotek. Ustalili czynniki wpływające na decyzję respondentów dotyczącą zapisania się do tych placówek i wydajniejszego z nich korzystania. W publikacji przedstawiono uwarunkowania prawne i organizacyjne oraz zadania i funkcje stawiane przed polskimi bibliotekami publicznymi, zwrócono uwagę na środki budżetowe przeznaczane na działalność omawianych instytucji kultury z uwzględnieniem zarówno dotacji, jak i środków obywatelskich. Adresatami monografii są dyrektorzy i pracownicy bibliotek, władze samorządowe, a także studenci i wszyscy zainteresowani tematyką bibliotekarską.

Inspiracje czytelnicze w życiu młodego pokolenia

Mariola Antczak

Kolejny tom z serii „Nauka - Dydaktyka - Praktyka” jest poświęcony przedsięwzięciom popularyzującym czytelnictwo wśród dzieci i młodzieży, które są podejmowane przez różne instytucje, przede wszystkim biblioteki, a także analizie wybranych segmentów współczesnego rynku wydawnictw dziecięco-młodzieżowych. Czytelnik znajdzie tu informacje dotyczące roli bibliotek, aranżacji ich przestrzeni, reorganizacji ich działalności oraz inicjatyw mających na celu promocję czytelnictwa i kształtowanie nawyków czytelniczych. Autorzy zajęli się ponadto wybranymi zagadnieniami z zakresu zainteresowań czytelniczych młodego odbiorcy i odpowiadających na nie ofert wydawniczych.

Interdyscyplinarium nauk o mediach i kulturze

Mariola Antczak, Zbigniew Gruszka

W 1970 roku do publicznej obrony pracy doktorskiej przystąpiła Hanna Tadeusiewicz, obecnie już Profesor. Od tego wydarzenia minęło 50 lat. Monografia została opracowana z myślą o dostojnej Jubilatce, która poprzez swoją osobowość, pracowitość, systematyczność oraz liczne prace naukowe i organizacyjne w bardzo istotny, niezwykle pozytywny sposób wpłynęła na rozwój i kształt polskiej nauki o książce i bibliotece. Bibliologia i informatologia, dyscyplina funkcjonująca pod tą nazwą w obszarze nauk humanistycznych w latach 2011-2018, po reformie została włączona do nauk społecznych, tworząc wspólny obszar badawczy z szeroko pojętymi naukami o komunikacji społecznej i mediach. Naukowcy zajmujący się przedmiotami badań przynależącymi do bibliologii i informatologii wciąż jednak piszą teksty z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych, koncentrując się na mediach (do których należy zaliczyć też książkę i bibliotekę), komunikacji społecznej, ale także na kulturze i historii, czasem na literaturze i języku. W publikacji zawarto teksty o charakterze interdyscyplinarnym, a wśród autorów znaleźli się bibliolodzy, informatolodzy, literaturoznawcy, historycy, językoznawcy i kulturoznawcy. Z pewnością zebrane w tomie artykuły okażą się wartościową lekturą dla badaczy i pasjonatów nauk humanistyczno-społecznych. Publikacja adresowana jest przede wszystkim do środowiska naukowego, ale również do studentów, bibliotekarzy i nauczycieli.

Książki w życiu najmłodszych

Mariola Antczak, Agata Walczak-Niewiadomska

Książka na temat istotnego udziału książki i czytania w życiu dziecka. Powszechnie zaakceptowano potrzebę włączania do tego procesu dzieci od pierwszych miesięcy życia, słusznie podkreślając związek pomiędzy głośnym czytaniem a kształtowaniem wrażliwości i wyobraźni, wpływ czytania i literatury na rozwój dziecka, poczynając od jego najmłodszych lat. Nawyki czytelnicze dzieci można też traktować jako mechanizm samoobrony przeciw władzy osób dorosłych. Znajdziemy też odpowiedź na pytanie: w jaki sposób za pomocą książki i nowoczesnych metod pracy (upcycling, kamishibai, inżynieria papieru) – kształcić miłośnika czytania i sztuki. Przedstawiono w niej proces czytania z perspektywy psychologii uczenia się, neurodydaktyki oraz treningu tej umiejętności, ponadto pod rozwagę zostały wzięte zagrożenia z takich podejść płynące. Książka jest adresowana do osób interesujących się czytelnictwem najmłodszego pokolenia, ale również do: bibliotekarzy, nauczycieli, socjologów, psychologów, pedagogów, literaturoznawców, rodziców, studentów kierunków humanistycznych oraz tych, których zainteresowania oscylują wokół kultury czytelniczej dzieci i literatury dziecięcej. 

Nowoczesne technologie czy tradycyjne metody? O tendencjach w krzewieniu kultury czytelniczej młodego pokolenia

Mariola Antczak, Agata Walczak-Niewiadomska

Kolejny tom z serii „Nauka - Dydaktyka - Praktyka” jest poświęcony prezentacji tradycyjnych i nowoczesnych metod krzewienia kultury czytelniczej wśród dzieci i młodzieży. Refleksja naukowa nad tą tematyką została podjęta w związku ze zmieniającymi się technologiami i metodami pracy z czytelnikiem/odbiorcą usług bibliotecznych. Jak wykorzystać naturalne zainteresowanie młodych nowymi technologiami do promocji czytelnictwa? Czy oprócz możliwości technologie te mogą nieść ze sobą również zagrożenia dla edukacji czytelniczej? Jak je wprowadzać, by stanowiły pomoc, a nie cel sam w sobie? Na te i inne pytania Czytelnik znajdzie odpowiedzi w niniejszym tomie.

Organizacja konferencji naukowych

Mariola Antczak, Grzegorz Czapnik

Publikacja stanowi innowacyjną i ciekawą propozycję całościowego ujęcia problematyki konferencji naukowych. Autorzy na podstawie analizy stanu badań przedstawili piętnaście zagadnień teoretycznych stanowiących o istocie problemu. Omówili m.in. typologie i formy spotkań naukowych, formy wystąpień naukowych, składowe procesu organizacji konferencji (komitety, budżet, zaproszenia, publikacje, ewaluację celów, uczestnictwo). Przedstawili specyfikę konferencji online, w tym także na przykładzie zrealizowanych wydarzeń. Część empiryczna natomiast zawiera szereg wskazówek dla organizatorów konferencji. Stanowi specjalny rodzaj weryfikacji założeń teoretycznych. Publikacja bardzo dobrze wpisuje się w oczekiwania kreatorów polityki naukowej państwa, tj. upowszechniania wiedzy, społecznej użyteczności wyników badań i publikacji. Z recenzji prof. dr hab. Iwony Hofman W monografii wszechstronnie i szczegółowo zaprezentowano zagadnienie organizacji konferencji naukowych, czym wyróżnia się ona na tle innych publikacji z tego zakresu. Stanowi dopełnienie książek dostępnych na rynku wydawniczym, ponieważ uwzględnia kwestię – niejako wymuszonych przez pandemię COVID-19 – konferencji online. Może być wykorzystywana przez przedstawicieli różnych dyscyplin i dziedzin naukowych. Z recenzji dr hab. prof. UMK Małgorzaty Kruszewskiej Książka ma wymiar interdyscyplinarny. Opisane w niej aspekty plasują się bowiem w orbicie zainteresowań takich obszarów wiedzy, jak: logistyka i planowanie, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością, zarządzanie zasobami ludzkimi, marketing, wystąpienia publiczne, planowanie przestrzeni czy gospodarowanie surowcami. Publikacja ma przede wszystkim wydźwięk utylitarny i może służyć jako kompendium wiedzy na temat organizacji rozmaitych imprez naukowych. Ponieważ poza kwestiami organizacyjnymi wskazuje także na konieczność posiadania określonych umiejętności i predyspozycji, może być wykorzystywana również jako podręcznik dla studentów kierunków związanych z komunikacją i mediami czy zarządzaniem. Z recenzji dr hab. prof. UMK Małgorzaty Kowalskiej-Chrzanowskiej

Prezentacje multimedialne w wystąpieniach naukowych

Mariola Antczak

Monografia dotyczy zagadnień nieczęsto podejmowanych w polskiej literaturze naukowej, a ważnych z punktu widzenia społeczności akademickiej. Jak zostało to zaznaczone we wstępie publikacji, podjęta problematyka odnosi się do jednego z etapów procesu komunikacji naukowej - bezpośredniego przedstawiania wyników badań na konferencjach organizowanych przez i dla środowiska uczonych. Autorzy książki przygotowali ciekawe i drobiazgowe wręcz informacje teoretyczne na temat konferencji naukowych, wystąpień publicznych, jak również praktyczne, dotyczące wykorzystania różnych narzędzi służących opracowaniu prezentacji multimedialnych, ich rzetelnego przygotowania merytorycznego oraz edytorskiego, a także optymalnego przedstawienia przed publicznością. Recenzowaną publikację, przeznaczoną nie tylko dla środowiska akademickiego, ale dla wszystkich osób posługujących się w swojej pracy prezentacjami multimedialnymi, wyróżnia bogata i starannie zestawiona kwerenda bibliograficzna. Reasumując, praca jest interesującym kompendium o uniwersalnym i użytecznym charakterze. dr hab. prof. UWr Aneta Firlej-Buzon Publikacja odnosi się do aktualnego problemu wielu, zwłaszcza młodych, badaczy, jakim jest przygotowanie i atrakcyjne przedstawienie prezentacji naukowych. Ze względu na ich dużą popularność jako form wystąpień, np. podczas konferencji, egzaminów, Autorzy podjęli się opracowania wiedzy na ten temat rozproszonej w poradnikach i na stronach internetowych. Publikacja ma charakter naukowy, a zarazem użytkowy. Dobrze skonstruowany wywód poparty jest przykładami konkretnych realizacji wystąpień i prezentacji, w których można śledzić możliwości poprawy formy i adekwatności prezentacji do tematu i oczekiwań odbiorców. Autorzy odwołują się do aktualnego stanu wiedzy, czego dowodem są zarówno operacjonalizacje pojęć, jak i bogata bibliografia. Należy podkreślić, że w książce wykorzystano literaturę polską I światową. prof. dr hab. Iwona Hofman

W kręgu kultury czytelniczej dzieci i młodzieży

Mariola Antczak, Agata Walczak-Niewiadomska

Książka składa się z czterech części zatytułowanych: 1. Dzieci i młodzież w świecie cyfrowym, 2. Dzieci i młodzież w świecie czasopism, 3. Działalność instytucjonalna na rzecz kultury czytelniczej dzieci i młodzieży oraz 4. Kultura czytelnicza dzieci i młodzieży w ujęciu międzynarodowym. Dowiemy się z niej m.in. na tematy różnorodnym funkcji nowoczesnych bibliotek oraz techniki (przede wszystkim technologii cyfrowych), która okazuje się w tym wypadku nie tyle alternatywą dla konwencjonalnej formy książki, ile nierzadko jedynym sposobem na kontakt z literaturą. Tym istotniejsze staje się podjęcie dyskusji społecznej nad możliwościami, ale i ograniczeniami cyfryzacji kultury, aby osoby dotychczas pozostające na marginesie zainteresowań badaczy czytelnictwa zostały docenione jako potencjalni odbiorcy sztuki słowa. Dzięki spojrzeniu z zewnątrz czytelnik może skonfrontować obraz kultury czytelniczej Zachodu (casus Francji) i charakterystycznej dla Europy Środkowo-Wschodniej na przykładzie Bułgarii. Książka będzie ciekawą lekturą dla: bibliologów, socjologów, psychologów, pedagogów, kulturoznawców, bibliotekarzy, nauczycieli, studentów, nauczycieli, rodziców, pracowników fundacji i programów rządowych związanych z czytelnictwem oraz wszystkich tych, których zainteresowania oscylują wokół kultury czytelniczej dzieci i młodzieży oraz podmiotów na nią wpływających.