Determinanty obrotu bezgotówkowego w krajach Unii Europejskiej na przykładzie kart płatniczych

Marlena Grzelczak

Tematyka podjęta w monografii stanowi wielopłaszczyznowy obszar dociekań badawczych w naukach о finansach i dotyczy determinant obrotu bezgotówkowego w krajach Unii Europejskiej. Głównym celem książki bуłа identyfikacja i ocena wpływu kluczowych czynników nа obrót bezgotówkowy z wykorzystaniem kart płatniczych oraz ich empiryczna weryfikacja w ujęciu makroskali w latach 2004-2022. Rolę zmiennej zależnej opisującej obrót bezgotówkowy z perspektywy makroskali odgrywała liczba i wartość transakcji kartami płatniczymi. W wyniku modelowania ekonometrycznego w grupie czynników pozaekonomicznych oddziałujących nа liczbę transakcji kartami płatniczymi, wspólnych dla "starych" krajów Unii Europejskiej (UE-15) i "nowych" (UE-13) zidentyfikowano czynniki: kulturowe, socjodemograficzne i infrastrukturalne. Badanie empiryczne niе wykazało wspólnych czynników objaśniających liczb transakcji kartami płatniczymi w obu grupach państw z kategorii determinant ekonomicznych. Natomiast w grupie czynników objaśniających obrót bezgotówkowy, mierzony wartością transakcji kartami płatniczymi, wspólnymi determinantami z grupy czynników pozaekonomicznych bуłу jedynie czynniki infrastrukturalne, takie jak dostępność terminali płatniczych i bankomatów. Należy podkreślić, że zarówno w "starych", jak i w "nowych" krajach Unii Europejskiej nа wartość transakcji niе oddziaływał żaden z rozważanych czynników kulturowych, tj. wskaźnik percepcji korupcji, wskaźnik zaufania czy liczba kradzieży. Wspólnym czynnikiem ekonomicznym dla obu grup krajów okazał się zaś udział szarej strefy w PKB. Książka adresowana jest do pracowników naukowych zajmujących się obrotem bezgotówkowym. Może też stanowić źródło wiedzy oraz cennyсh inspiracji dla pracowników banków i innych instytucji finansowych, а także bуć wykorzystywana w procesie dydaktycznym przez wykładowców i studentów.

Inwestorzy instytucjonalni w nadzorze korporacyjnym nad spółkami publicznymi w Polsce

Łukasz Błoch, Agnieszka Czajkowska, Marlena Grzelczak, Radosław Pastusiak

Corporate governance stanowi istotny nurt ekonomii instytucjonalnej, która ma na celu podniesienie efektywności przedsiębiorstw i pozyskanie zaufania inwestorów. W wyniku zmian w strukturze akcjonariatu współczesnych korporacji maleje znaczenie inwestorów indywidualnych, a ich miejsce zastępują inwestorzy instytucjonalni, w szczególności instytucje finansowe. Monografia określa miejsce inwestorów instytucjonalnych w nadzorze korporacyjnym nad polskimi spółkami publicznymi, w których instytucje te mają swoje udziały. Zaprezentowano zestaw narzędzi dostępnych dla inwestorów instytucjonalnych, które mogą zostać przez nich wykorzystane w sprawowaniu lepszego nadzoru nad udziałami w spółkach portfelowych. Udzielono odpowiedzi na pytanie, czy inwestorzy korzystają z dostępnych im narzędzi i decydują się na podejmowanie prób ewentualnej restrukturyzacji spółki portfelowej, czy zamiast tego wybierają w takiej sytuacji wyjście z inwestycji poprzez sprzedaż akcji danej spółki, pozostawiając kwestie nadzoru i podejmowania ewentualnych działań naprawczych pozostałym udziałowcom. W monografii określono udział inwestorów instytucjonalnych w procesach i mechanizmach nadzoru korporacyjnego nad polskimi spółkami publicznymi ze wskazaniem na rozbieżność pomiędzy udziałem instytucji w tworzeniu ram ładu korporacyjnego a rzeczywistym stosowaniem jego wytycznych w praktyce nadzoru nad polskimi spółkami publicznymi. Książka adresowana jest m.in. do pracowników naukowych uczelni ekonomicznych zajmujących się problematyką funkcjonowania rynków finansowych, finansów korporacyjnych, zarządzania spółkami kapitałowymi, przedstawicieli wyższych szczebli korporacji, słuchaczy studiów podyplomowych z zakresu zarządzania finansami spółek kapitałowych oraz nadzoru instytucjonalnego nad rynkiem kapitałowym, a także do studentów, w szczególności kierunków finansowych i zarządzania, zainteresowanych corporate governance.