Details zum E-Book

Psychologia nadmiernego jedzenia. Przyczyny - konsekwencje - sposoby zmiany

Psychologia nadmiernego jedzenia. Przyczyny - konsekwencje - sposoby zmiany

Nina Ogińska-Bulik

E-book
 Książka poświęcona jest psychologii nadmiernego jedzenia. Przedstawia rożne uwarunkowania przejadania się, które sprzyjają˛ powstawaniu nadwagi i otyłości. Koncentruje się przede wszystkim na mechanizmach psychologicznych wyjaśniających, w jaki sposób określone przekonania dotyczące własnej osoby,
przeżywane emocje, stres i trudności w radzeniu sobie z nim wpływają na to, że człowiek je, pomimo, że nie jest głodny. W konsekwencji, jedząc więcej niż potrzebuje, organizm kumuluje nadmiar kalorii w postaci tłuszczu i człowiek tyje. Z kolei przybieranie na wadze pociąga za sobą próby odchudzania się, do tego najczęściej nieskuteczne. Wprowadzane restrykcyjne ograniczenie jedzenia najczęściej skutkuje napadami przejadania się i dalszego tycia. Wszystko to wpływa na sposób myślenia o sobie, wzmaga dyskomfort psychiczny, nasila stres i negatywne emocje. Tak zamyka się – coraz trudniejsze do przerwania – błędne koło.
Uwzględniając znajomość mechanizmów psychologicznych uwikłanych w proces nadmiernego jedzenia opracowano dwa programy oddziaływań psychologicznych wspomagające proces redukcji nadmiernej masy ciała. Pierwszy jest przeznaczony dla młodzieży i składa się z 5 warsztatów, drugi – dla dorosłych kobiet, obejmuje dziesięć sesji.
Książka jest przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców reprezentujących różne dyscypliny naukowe, w tym psychologię, pedagogikę, socjologię, medycynę. Może być wykorzystywana przez studentów, praktyków oraz ludzi, którzy sami borykają się z problemem nadmiernej masy ciała.
 WSTĘP ....................................................................................................... .................................................... 7
1. NADMIERNE JEDZENIE – NORMA CZY PATOLOGIA ............ ........................................................... 9
2. PRZYCZYNY NADMIERNEGO JEDZENIA .................... ..................................................................... 13
2.1. Uwarunkowania biologiczne .................................................. .......................................................... 13
2.2. Determinanty społeczno-kulturowe ....................................... ......................................................... 18
2.3. Przyczyny psychologiczne ........................................................... ....................................................... 19
2.3.1. Zaburzenia mechanizmu samoregulacji ..................................................................................... 19
2.3.2. Przekonania, oczekiwania i predyspozycje osobowościowe ................................................... 22
2.3.3. Emocje a jedzenie ............................................................................................................................ 24
2.3.4. Stres i nieumiejętność radzenia sobie ........................................................................................ 29
2.4. Odchudzanie się – przyczyna czy skutek nadmiernego jedzenia ............................................... 31
3. NADWAGA I OTYŁOŚĆ JAKO KONSEKWENCJE NADMIERNEGO JEDZENIA .......................... 37
3.1. Epidemiologia zjawiska ..................................................... ............................................................... 37
3.2. Nadwaga i otyłość w aspekcie historycznym ...................... .......................................................... 39
3.3. Rodzaje i kryteria oceny nadwagi i otyłości ............................ ....................................................... 41
3.4. Czynniki sprzyjające powstawaniu nadwagi i otyłości ....................... ......................................... 52
3.4.1. Czynniki biologiczne ........................................................................ ............................................... 52
3.4.2. Czynniki środowiskowe ..................................................................... ............................................ 55
3.4.3. Czynniki psychologiczne .................................................................. ............................................. 59
3.5. Skutki nadwagi i otyłości .................................................................... .............................................. 63
3.5.1. Konsekwencje medyczne ................................................................ ............................................ 63
3.5.2. Konsekwencje społeczno-psychologiczne ....................................... ....................................... 67
3.6. Sposoby redukcji nadwagi .................................................................. ........................................... 70
3.6.1. Tradycyjne sposoby redukcji nadwagi ............................................. ........................................ 70
3.6.2. Psychologiczne sposoby redukowania nadwagi – modyfikacja zachowań ...................... 79
4. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH .............................. ................................................................ 91
4.1. Założenia i cele badawcze .................................................... ......................................................... 91
4.2.Metodystatystycznejanalizywyników ....................................... ....................................................... 93
5. KONSTRUKCJA NARZĘDZI BADAWCZYCH ............................ .................................................... 97
5.1. Kwestionariusz Zachowań Związanych z Jedzeniem (KZZJ) .............. ................................... 97
5.2. Skala Osobistego Wpływu na Redukcję Nadwagi (SOW-RN) ................ ............................ 102
5.3. Skala Poczucia Własnej Skuteczności w Redukcji Nadwagi (SPWS-RN) . ....................... 104
6. BADANIA DZIECI ..................................................................... ......................................................... 109
6.1.Pytania i hipotezy badawcze ................................................. ....................................................... 109
6.2. Osoby badane .......................................................................... .................................................... 110
6.3. Zastosowane techniki badawcze ............................................... ............................................... 111
6.4.Analiza wyników badań ........................................................................ ........................................ 113
6.4.1. Zmienne psychologiczne a zachowania związane z jedzeniem ..... ................................. 113
6.4.2. Zachowania związane z jedzeniem i zmienne psychologiczne a masa ciała ................ 120
6.4.3. Wyznaczniki zachowań jedzeniowych i masy ciała u dzieci z nadwagą . ........................ 126
6.5. Podsumowanie .......................... ........................... ........................... .......................................... 133
7. BADANIA MŁODZIEŻY ..................................................................................................................... 139
7.1. Pytania i hipotezy badawcze........................................................................................................ 139
7.2. Osoby badane ...................................... ........................................................................................ 140
7.3. Zastosowane techniki badawcze .............................................................................................. 141
7.4. Analiza wyników badań ............................................................................................................... 143
7.4.1. Zmienne psychologiczne a zachowania związane z jedzeniem ...................................... 144
7.4.2. Zachowania jedzeniowe i zmienne psychologiczne a masa ciała .................................. 149
7.4.3. Wyznaczniki zachowań związanych z jedzeniem i masy ciała u młodzieży z nadwagą. 154
7.5. Podsumowanie .......... ........................... ........................... .......................................................... 163
8. BADANIA OSÓB DOROSŁYCH ...................................................................................................... 169
8.1. Pytania i hipotezy badawcze ....................................................................................................... 169
8.2. Osoby badane ............................................................................................................................... 170
8.3. Zastosowane techniki badawcze .............................................................................................. 171
8.4. Wyniki badań ................................................................................................................................. 172
8.4.1. Wyniki badań w grupie mężczyzn .......................................................................................... 174
8.4.2. Wyniki badań w grupie kobiet ................................................................................................ 185
8.5. Podsumowanie .................................... ........................... ........................... ............................... 197
9. STRUKTURALNY MODEL ZALEŻNOŚCI MIĘDZY ZMIENNYMI W BADANYCH GRUPACH ... 203
10. PROGRAMY PSYCHOLOGICZNEGO WSPOMAGANIA REDUKCJI NADWAGI ................ 209
10.1. Założenia .................................................................................................................................... 209
10.2. Stosowane formy oddziaływań ............................................................................................... 210
10.3. ZDROWY STYL ŻYCIA – Jak zapobiegać nadwadze i otyłości. Program dla młodzieży .. 213
Warsztat 1. Nadwaga i otyłość – co wiem na ten temat ............................................................... 213
Warsztat 2. Jak prawidłowo się odżywiać i kształtować właściwe nawyki żywieniowe .......... 218
Warsztat 3. Jak być stanowczą w zachowaniach związanych z jedzeniem ............................... 224
Warsztat 4. Jak uzyskać pewność siebie i wzmocnić poczucie własnej wartości .................. 227
Warsztat.5. Jak radzić sobie ze stresem ......................................................................................... 231
10.4. Program oddziaływań psychologicznych wspomagających redukcję nadwagi u kobiet ... 237
Sesja 1. Co powinnaś wiedzieć o otyłości ...................................................................................... 237
Sesja 2. Monitorowanie zachowań związanych z jedzeniem, czyli kiedy, gdzie i dlaczego jem ... 242
Sesja 3. Jak schudnąć ........................................................................................................................ 247
Sesja 4. Jak zmieniać zachowania sprzyjające nadmiernemu jedzeniu .................................. 255
Sesja 5. Jak wytrwać i nie zrezygnować ........................................................................................... 259
Sesja 6. Uwierz w siebie i bądź bardziej skuteczna ....................................................................... 263
Sesja 7. Myśl pozytywnie ...................................................................................................................... 266
Sesja 8. Jak być bardziej stanowczą .................................................................................................. 269
Sesja 9. Pokonaj stres ......................................................................................................................... 272
Sesja 10. Jak radzić sobie z negatywnymi emocjami .................................................................... 276
11. EWALUACJA PROGRAMÓW ........................................................................................................ 281
11.1. Ewaluacja programu redukcji nadwagi u młodzieży ............................................................ 281
11.1.1.Cel badań i metody .................................................................................................................. 281
11.1.2. Wyniki badań ............................................................................................................................ 282
11.2. Ewaluacja programu redukcji nadwagi u kobiet .................................................................. 288
11.2.1. Cel badań i metody ................................................................................................................. 288
11.2.2. Wyniki badań ........................................................................................................................... 290
ZAKOŃCZENIE ..................................................................................................................................... 299
BIBLIOGRAFIA ...................................................................................................................................... 305
ZAŁĄCZNIKI .......................................................................................................................................... 313
SPIS TABEL .......................................................................................................................................... 317
SPIS RYSUNKÓW ............................................................................................................................... 321
  • Titel: Psychologia nadmiernego jedzenia. Przyczyny - konsekwencje - sposoby zmiany
  • Autor: Nina Ogińska-Bulik
  • ISBN: 978-8-3796-9296-5, 9788379692965
  • Veröffentlichungsdatum: 2014-08-20
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_0e3b
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego