E-book details

Obrót prawny nieruchomościami w Krakowie i podkrakowskim Kazimierzu w średniowieczu

Obrót prawny nieruchomościami w Krakowie i podkrakowskim Kazimierzu w średniowieczu

Zygfryd Rymaszewski

Ebook

Autor przedstawia instrumentarium prawne obrotu nieruchomościami w Krakowie i podkrakowskim Kazimierzu w średniowieczu. Za podstawę źródłową posłużyły księgi sądów obu miast - w istocie jedyne świadectwo tego obrotu. Temat okazał się trudny do naukowego opracowania, ponieważ w księgach brak tekstów umów. Z tego powodu dotychczas go nie poruszano. W miarę obfite informacje pośrednie pozwalają jednak na podjęcie wysiłku jego zbadania.

Nieruchomości, zwłaszcza budynki miejskie, bardzo często przechodziły z rąk do rąk, głównie poprzez umowy kupna-sprzedaży. Odnotowywano to w księgach w postaci wzdania, czyli zrzekania się przez zbywcę prawa własności na rzecz nabywcy. Nieruchomości miejskie często bywały też zabezpieczeniem wierzytelności. Pozostałe formy obrotu prawnego, takie jak zamiana, darowizna, dzierżawa czy najem, występowały znacznie rzadziej.

Miasto sprawowało kontrolę nad obrotem nieruchomościami miejskimi poprzez nakaz wpisu do ksiąg ławniczych i niechętny stosunek do nabywania ich przez osoby nieposiadające praw miejskich. Udział monarchy był niewielki. Na uwagę zasługuje aktywność kobiet jako stron kontraktu. W księgach rzadko opisywano spory związane z obrotem nieruchomościami, natomiast często odnotowywano przypadki ugodowego ich rozstrzygania. Prawa bliskich są w księgach obecne, jednak nie działały hamująco na obrót prawny nieruchomościami.

Publikacja została wyposażona w tabele, które służą źródłowej podbudowie tez autora.

Wykaz źródeł z oznaczeniem skrótów stosowanych w pracy   13

Inne skróty   14

 

Wykaz literatury     15

 

Wstęp           21

1. Uzasadnienie tematu      21

2. Podstawa źródłowa        22

3. Ramy chronologiczne     23

4. Zasób informacji  25

5. Wiarygodność wpisów   30

6. Stanowisko władz wobec transakcji nieruchomościami         32

7. Skala zjawiska     35

8. Forum       37

9. Metoda badawcza          41

10. Pamiętne 43

11. Pisownia 45

 

Rozdział 1. Strony kontraktu        47

1. Luki w informacjach       47

2. Monarcha 48

3. Miasto       49

4. Kościół i duchowni         51

5. Szlachta    55

6. Bractwa    57

7. Cechy       58

8. Spółki        59

9. Inni kontrahenci zbiorowi          61

10. Żydzi      66

11. Obcy       67

12. Sąsiedzi   71

13. Bogaci w obrocie prawnym      72

14. Zawód kontrahentów   77

15. Kobiety     77

16. Pełnomocnicy     87

17. Nieletni   102

18. Bliscy       104

 

Rozdział 2. Przedmiot obrotu prawnego   105

1. Generalia  105

2. Przedmiot obrotu            106

3. Dobra dziedziczne i dobra nabyte        131

4. Część swobodna dóbr dziedzicznych   133

 

Rozdział 3. Rodzaje operacji majątkowych         135

1. KUPNO-SPRZEDAŻ      135

2. Generalia  135

3. Kupno-sprzedaż wieczysta        136

4. Prawo odkupu     151

5. Prawo pierwokupu         153

6. Przyczyny/cele transakcji           154

7. Odstąpienie od umowy  158

  1. ZASTAW       159

1. Generalia            159

2. Znaki rozpoznawcze  160

3. Zasób informacji          161

4. Strony kontraktu, ich prawa i obowiązki     162

5. Przedmiot         165

6. Miejsce i cel ustanowienia zastawu   166

7. Rodzaje zastawu         167

8. Częstotliwość występowania 171

9. Podstawa prawna       172

10. Kwota zobowiązania, zabezpieczona zastawem      173

11. Terminy wykupu           174

12. Gdy wykup nie następował     176

III. DAROWIZNA  187

1. Generalia  187

2. Terminologia        188

3. Kto komu darował          188

4. Przedmiot 189

5. Rodzaje    191

6. Warunki   192

7. Odwołanie darowizny    193

IV. ZAMIANA        193

V. DZIERŻAWA     197

 

Rozdział 4. Działania towarzyszące       199

  1. WZDANIE           199

1. Terminologia        199

2. Przy jakich operacjach majątkowych wzdanie stosowano    201

3. Wzdanie a operacja majątkowa            202

4. Podstawa prawna wzdania       203

5. Brak informacji o wzdaniu        203

6. Formułka wzdania          204

7. Symbolika 205

8. Kto wzdawał       206

9. Komu wzdawano           208

10. Przedmiot wzdania       209

11. Gdzie i kiedy wzdawano          209

12. Wzdanie wielokrotne    211

13. Wzdanie z warunkiem 212

14. Co wzdanie dawało nabywcy 213

15. Między umową a wzdaniem   214

16. Środki zabezpieczające wykonanie wzdania 215

17. Dowodzenie wzdania   216

18. Wzdania nie dokonano 219

19. Wzdanie dokonane pod przymusem  220

20. Unieważnienie wzdania          221

II. WWIĄZANIE     222

1. Generalia  222

2. Terminologia        223

3. Częstotliwość występowania     223

4. Rodzaje wwiązań           225

5. Przedmiot wwiązania    227

6. Kto wwiązywał   228

7. Kogo wwiązywano         229

8. Jak przebiegało wwiązanie        230

9. Problem wielokrotności wwiązania      231

10. W którym stadium transakcji następowało wwiązanie        233

11. Cesja prawa do wwiązania     234

12. Skutki wwiązania         234

13. Brak wwiązania            236

14. Reasumpcja        236

III. RĘKOJEMSTWO           237

IV. ZACHODŹSTWO         238

1. Generalia  238

2. Terminologia        238

3. Częstotliwość występowania     240

4. Kto brał na siebie obowiązek zachodźcy          241

5. Przed kim ma bronić zachodźca           242

6. Przed czym zachodźca ma bronić        243

7. Przed którym sądem składano zobowiązanie do zastępu      244

8. Kiedy składano oświadczenie o zobowiązaniu do zastępu    244

9. Podstawa prawna owej promissio         245

10. Czas trwania obowiązku zachodźstwa          245

11. Zabezpieczenie zastępu            246

V. DAWNOŚĆ        247

VI. STANOWISKO BLISKICH      251

1. Generalia    251

2. Tytuł prawny, terminologia       252

3. Krąg uprawnionych, hierarchia wśród nich    253

4. Jak bliscy manifestowali swe stanowisko         254

5. Kiedy i przy których transakcjach bliscy ujawniali swe stanowisko             254

6. Konsekwencje akceptacji, umowne regulacje  255

7. Sprzeciw i jego skutki     256

8. Ugoda       257

 

Zakończenie           259

Aneks 265

    1. Wykaz tabel          265

II. Tekst tabel           267

Rechtsverkehr mit Immobilien in Krakau und Kazimierz im Mittelalter          349

  • Title: Obrót prawny nieruchomościami w Krakowie i podkrakowskim Kazimierzu w średniowieczu
  • Author: Zygfryd Rymaszewski
  • ISBN: 978-83-8220-273-1, 9788382202731
  • Date of issue: 2021-02-12
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1yjk
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego