E-book details

RegUŁy językowe w praktyce. Wybór pytań i odpowiedzi z internetowej Poradni Językowej UŁ

RegUŁy językowe w praktyce. Wybór pytań i odpowiedzi z internetowej Poradni Językowej UŁ

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla

Ebook

Książka zawiera obszerny wybór pytań i odpowiedzi opublikowanych w internetowej Poradni Językowej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2014-2021. Autorzy, oprócz tego, że wyjaśniają szereg aktualnych problemów poprawnościowych z różnych płaszczyzn języka: fonetyki, morfologii, leksyki, fleksji, składni, ortografii i interpunkcji, poruszają też zagadnienia z zakresu pragmatyki i edytorstwa. Zasadnicza cześć książki poprzedzona jest szczegółową charakterystyką pojęcia norma językowa oraz opisem opracowań mogących stanowić cenne źródło wiedzy na temat zagadnień poprawności językowej. Publikacja z jednej strony pełni zatem funkcję klasycznego poradnika, który pozwoli Czytelnikom rozwikłać wiele zawiłości dotyczących współczesnej polszczyzny w jej aspekcie normatywnym, z drugiej zaś to przydatny przewodnik po teoretycznych meandrach kultury języka.

*

Monografia zawiera cenny materiał językowy i przekaz teoretyczny, a co najważniejsze - w sposób charakterystyczny dla podejścia naukowego proponuje rozwiązania problemów językowych w oparciu o wiedzę lingwistyczną oraz obowiązujące normy, m.in. zasady pisowni polskiej. W pracy przyjęto zasadę rzetelnego, wieloaspektowego prezentowania wyników badań nad językiem, ale także ujęcie przekrojowe, ukazujące rozwój refleksji kulturalnojęzykowej na gruncie polskim, co stanowi ujęcie cenne poznawczo, popularyzatorsko i dydaktycznie. Opinie językowe zawarte w publikacji są wynikiem naukowego podejścia do problemów poprawnościowych, są znakomicie umotywowane, oparte na wynikach badań naukowych.

Z recenzji dr hab. Katarzyny Wyrwas, prof. UŚ

Publikacja znajdzie licznych odbiorców wśród osób, które są zainteresowane problemami językowymi i chcą wzbogacić wiedzę o współczesnej polszczyźnie. Książka powinna stać się obowiązkowym podręcznikiem akademickim. Jest doskonałym materiałem na zajęcia z kultury języka. Publikacja jest przeznacza na dla wszystkich, którzy chcą rozwijać praktyczną umiejętność posługiwania się polszczyzną na co dzień. Można ją potraktować jako pożyteczną podpowiedź, gdzie szukać odpowiedzi na trudne pytania.

Z recenzji dr hab. Moniki Kaczor, prof. UZ

Wstęp   11

 

Norma językowa jako centralne pojęcie kultury języka   13

 

Źródła wiedzy o poprawności językowej               37

 

Odpowiedzi na pytania kierowane do Poradni Językowej UŁ        75

 

Członek zarządu, sekretarz miasta, wójt gminy — o pisowni nazw stanowisk, funkcji, godności           77

Urząd marszałkowski, gmina Bystrzyca — o pisowni nazw instytucji i ich działów      78

Zalew Siemiatówka, Dolina Rabskiego Potoku — o pisowni nazw geograficznych       83

Katedra polowa, twierdza Kraków — o pisowni nazw obiektów miejskich      84

Kot w Butach, Widmo — o pisowni nazw bohaterów literackich        85

Raven, kiełbasa od chłopa, pendolino — o pisowni chrematonimów               86

Państwa firma, Pan, Ci — ortografia a grzeczność językowa              87

Ekoguru, słabowidzący, podatkowo-prawny— o pisowni wyrazów złożonych             88

Jakbym, niegłosujący — o pisowni wyrazów z cząstkami ‑bym i ‑nie              91

Empressii, ale skrobi — o użyciu litery i na końcu wyrazu     92

Poz., DPLeg i ŚOR — o skrótach i skrótowcach        93

Ortograficzne rozmaitości              95

O dzieleniu wyrazów        101

Kreski poziome, zapis jąkania się i wiszące spójniki — o kwestiach związanych z edycją tekstu              102

Cyfry rzymskie i arabskie — o różnych sposobach zapisu liczb

O ogólnych zasadach przestankowania      106

O przecinkach w wypowiedzeniach pojedynczych i ich częściach       109

O przecinkach w wypowiedzeniach podrzędnie złożonych   111

O interpunkcji w przypadku zbiegu wskaźników zespolenia 114

O użyciu cudzysłowu        116

O sposobach redagowania wyliczeń            116

Rozmaitości interpunkcyjne           119

Jozue i widno — o wymowie wyrazów obcych i polskich       122

Jarzębina i chwiejność — o liczeniu głosek               126

Czy w jest zgłoską — o liczeniu sylab          127

Namalowalibyśmy coś w książce od gramatyki — o akcentowaniu wyrazów                128

Be czy by — o nauce liter                128

Hodonimia, rojenie, obrzydliwy — o znaczeniu wyrazów     129

Nasienie a nasiono, bynajmniej a przynajmniej, wysłannik a korespondent — o relacjach znaczeniowych między wyrazami        133

Brat przyrodni, mętlik w głowie, postępy dydaktyczne poniżej przeciętnej — o znaczeniu frazemów i związków frazeologicznych                141

Czy górnik pracuje w górach? — o pochodzeniu wyrazów i frazeologizmów 143

Smucić (się), podejmować (się) — o relacjach znaczeniowych między formami fleksyjnymi      148

Mecz został odwołany, zostanie rozegrany za tydzień — o dwuznaczności wyrazów i połączeń wyrazowych   151

Wieśniak, auto w gazie, kartofel — o stylistycznej wartości wyrazów             154

Dostać zawału, mieć zawał czy ulec zawałowi — o łączliwości leksykalnej   157

Czy istnieje potencjał bezpiecznościowy — jak tworzyć przymiotniki               164

Jak nazwać kobietę kierującą tirem — o tworzeniu rzeczowników   165

Czy można wyparkować samochód — jak tworzyć czasowniki           166

Dłużniewice czy Dłużniowice — o tym, jak tworzono nazwy miejscowe         168

Piszczaczanin i wąwalanka — o tworzeniu nazw mieszkańców         168

Wolniewiczowa — o nazwach odmężowskich          169

O Matcie i z Markiem — jak odmieniać imiona        170

Idę na spacer z Anną Ziołą i Jackiem Beyerem — uwagi wstępne o odmianie nazwisk              172

Zapraszam Państwa Kowalczyków — o odmianie nazwisk w liczbie mnogiej                174

Sierpienia czy Sierpnia, Retela czy Retla — co z tym e w odmianie nazwisk przez przypadki    177

Piszę o Janie Berthierze i Nelsonie Pessoi — o odmianie nazwisk obcych       179

Pochodzę z Piasków‑Drużkowa i jadę do Trutnowów — o odmianie nazw miejscowych           181

Sprawdzić coś na iPhonie — jak odmieniać nazwy własne   184

Desktopa czy desktopu — o odmianie rzeczowników w liczbie pojedynczej   186

Szlifierzów czy szlifi  rzy — o odmianie rzeczowników w liczbie mnogiej         189

Widły i dwóch malarzy — o ustalaniu rodzaju i przypadka rzeczowników       191

Ściełam czy ścielę — o odmianie czasowników        193

Tą czy tę — o odmianie pozostałych części mowy  194

Doktor habilitowana i pani burmistrz — o stanowiskach zajmowanych przez kobiety                196

Jeden związek lub wiele związków świadka Kowalskiej — poprawność językowa a składnia zgody i składnia rządu        197

Do komendy czy na komendę — o użyciu przyimków             207

Wiele osób, które widziały film — o relacjach między członami w wypowiedzeniu złożonym  213

Parlament gruziński czy gruziński parlament — o szyku wyrazów

Czcigodny i szanowny — o grzeczności językowej  221

O częściach mowy i częściach zdania          222

 

Bibliografia         229

 

Indeks  235

  • Title: RegUŁy językowe w praktyce. Wybór pytań i odpowiedzi z internetowej Poradni Językowej UŁ
  • Author: Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla
  • ISBN: 978-83-8220-729-3, 9788382207293
  • Date of issue: 2021-12-10
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_29mt
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego