Szczegóły ebooka

Medykalizacja nadpobudliwości

Medykalizacja nadpobudliwości

Michał Wróblewski

Ebook

ADHD ‒ pojęcie to jeszcze dwadzieścia lat temu funkcjonowało w społeczeństwie w szczątkowej formie. Jeżeli dziecko wierciło się w krześle, nie potrafiło usiedzieć w miejscu i miało problem z dłuższym skupieniem uwagi, to postrzegane było jako niegrzeczne. Współcześnie rzecz przedstawia się zupełnie inaczej. ADHD jest jedną z najczęściej diagnozowanych wśród dzieci i młodzieży jednostek psychiatrycznych.

Celem książki jest odpowiedź na pytanie: w jaki sposób nadpobudliwe zachowanie z czasem zaczęło być symptomem zaburzenia psychicznego? Autor omówił w sposób ciekawy i niestandardowy historię wiedzy wokół ADHD i proces stopniowego rozszerzania kategorii diagnostycznej, a także zanalizował najważniejsze kontrowersje naukowo-społeczne wokół etiologii i terapii farmakologicznej, dodając do tego wątek globalnej ekspansji amerykańskiej definicji zaburzenia.

Ponadto ‒ na podstawie wywiadów pogłębionych, analizy treści czasopism medycznych oraz analizy dyskursu medialnego ‒ można w książce prześledzić proces wyłaniania się nadpobudliwości w kontekście polskim. Publikacja ta mieści się w ramach socjologii medycyny, zdrowia i choroby oraz korzysta z metodologii i siatki pojęciowej teorii aktora-sieci, co w znaczący sposób wzbogaca jej walor naukowy.

 

„Szczególnie nowatorskie i nieoczywiste jest połączenie socjologii medycyny, studiów nad nauką i techniką (…) oraz wspomnianych już analiz biopolitycznych. To właśnie wraz z podjęciem analiz dotyczących centro-peryferyjnego usytuowania zarówno choroby, jak i badaczy pozwala Michałowi Wróblewskiemu na ukazanie polityczności choroby w sposób złożony i zniuansowany, dzięki czemu ucieka od prostych, samonarzucających się propozycji. Jest to ważne, gdyż przy omawianiu kontrowersji naukowo-społecznych istnieje ryzyko zastosowania strategii, które mogą się okazać szkodliwe w przestrzeni publicznej. Szczególnie ważne jest, abyśmy unikali „handlowania wątpliwościami”, czyli aby autorzy analizujący wybrane kontrowersje naukowo społeczne (np. ruchy antyszczepionkowe, energia atomowa, GMO) nie wytwarzali dodatkowego elementu niepewności. Michałowi Wróblewskiemu to się udało (…)”.

Z recenzji dra hab. Andrzeja W. Nowaka

 

Michał Wróblewski – socjolog i filozof, pracownik Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Redaktor pracy Kultura i hegemonia. Antologia tekstów szkoły z Birmingham (Toruń 2012). Autor publikacji: Hegemonia i władza. Filozofia polityczna Antonia Gramsciego i jej współczesne kontynuacje (Toruń 2016), Czyje lęki, czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych (Poznań 2016, razem z A.W. Nowakiem i K. Abriszewskim), Efekt Bilbao czy kult cargo. Nowe instytucje kultury w Polsce (Elbląg 2018, razem z Ł. Afeltowiczem, J. Gądeckim, K. Olechnickim i T. Szlendakiem). Prowadzi badania w ramach socjologii medycyny, zdrowia i choroby oraz studiów nad nauką i techniką. Stypendysta Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

PRZEDMOWA 

WSTĘP 

Socjologia medycyny, zdrowia i choroby: teoria medykalizacji i choroba jako fakt społeczny 

Teoria aktora-sieci: relacyjne fakty społeczne i ontologia 

Socjologia wiedzy medycznej: Ludwik Fleck i Ian Hacking

Praktyka, peryferyjność, studium przypadku 

Opis badań 

Rozdział 1. MEDYKALIZACJA I JEJ WYMIARY 

Klasyczna teoria medykalizacji i jej problemy 

Medycyna i technonauka 

Neoliberalny kapitalizm i komercjalizacja 

Biopolityka państwa i biopolityka siebie 

Ruchy pacjenckie 

Heterogeniczność medykalizacji 

Rozdział 2. POWSTANIE I ROZWÓJ FAKTU MEDYCZNEGO: HISTORIA I USPOŁECZNIENIE ADHD 

Historia etykietki 

Wsteczna racjonalizacja i esencjalizacja 

Kalibracja i „wytwarzanie” ludzi – znaczenie systemów klasyfikacyjnych 

ADHD: DSM jako mechanizm medykalizacyjny 

Otwierając czarną skrzynkę: kontrowersje naukowe wokół ADHD 

Marketing nadpobudliwości 

Jurydyzacja nadpobudliwości 

Makroaktorzy i powiększanie skali 

Stabilizacja i nisze 

Rozdział 3. ADHD I PROCESY GLOBALIZACYJNE 

Globalizacja, infrastruktury, peryferyjność i zaburzenia psychiczne 

Neoliberalizm 

Infrastruktury 

Lokalne napięcia 

Przypadek Polski 

Efekty globalizacji? 

Rozdział 4. PRAKTYKA MEDYCZNA: MIĘDZY HETEROGENICZNOŚCIĄ A STABILIZACJĄ 

Ontologia w praktyce medycznej i obiekt graniczny 

Droga pacjenta 

Heterogeniczność 

Stabilizacja 

ADHD jako obiekt graniczny 

Ontologia choroby i medykalizacja 

Rozdział 5. NARRACJE: OD EKONOMII NADZIEI DO PERYFERYJNYCH KONTROWERSJI 

Forum internetowe 

Publikacje prasowe i internetowe 

Sprawa Eisenberga 

ZAKOŃCZENIE. „Czy wierzysz w ADHD?” 

 

BIBLIOGRAFIA 

ŹRODŁA INTERNETOWE 

INDEKS NAZWISK 

  • Tytuł: Medykalizacja nadpobudliwości
  • Autor: Michał Wróblewski
  • ISBN: 97883-242-2921-5, 9788324229215
  • Data wydania: 2022-09-15
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_2x25
  • Wydawca: Wydawnictwo UNIVERSITAS