Details zum E-Book

Wśród łódzkich Żydów. Wspomnienia o mieście młodości

Wśród łódzkich Żydów. Wspomnienia o mieście młodości

Dariusz Dekiert, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr

E-book

Łódź była miastem barwnym i pełnym kontrastów. Odzwierciedlał to już choćby sam układ ulic: na Piotrkowskiej obok cztero-, pięciopiętrowych kompleksów domów stały drewniane parterowe chatki, obok fabryk z najnowocześniejszymi systemami maszyn [...] – prymitywne tkalnie ręczne, obok wyjątkowego dobrobytu i luksusu – biedne kwartały w północnej części miasta, na czele z Bałutami.

Tę barwną rozmaitość widać było również w strukturze społecznej, przede wszystkim na żydowskich ulicach: bogacze, którzy dorobili się majątku w jedną noc, obok żebraków z dziada pradziada. Rozgałęzione i mocno zakorzenione żydowskie życie religijne, z rabinami, uczonymi w Piśmie i instytucjami religijnymi: jesziwami, szkołami, beit midraszami, chasydzkimi sztyblami, sąsiadowało z centrami sceptycyzmu i herezji. W opozycji do praktycznego i energicznego świata fabrykantów, kupców i komiwojażerów – artystyczna warstwa literatów, malarzy, muzykantów żyła w świecie, w którym dzień zamieniał się w noc, a noc w dzień. To tam właśnie, w warsztatach ducha i wyobraźni, tkano błękitną przędzę snów, tam w małych mansardach z wysokimi oknami wyczarowywano światy z kolorów i dźwięków. Tam artystyczna jednostka czuła się wolna.

Icchak Goldkorn, Łódzkie portrety

Dariusz Dekiert, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr – Od redakcji         9

 

Josef Okrutny – Bałuccy tkacze (przełożyli: Anna Szyba oraz Dariusz Dekiert)

Wstęp  15

Na krańcu świata            17

Mosze Inowłodzki          19

Opowieść o szczęściu    25

Złote miasto      28

Nowe zajęcie     32

Miasto jest duże i szerokie         34

Ojciec i syn        36

Symcha Bunim i jego przyjaciel Szachna 40

Ulica Pieprzowa              43

Plac Jojne Pilcera            45

Z opowieści tkaczy         50

 

Pinkus Minc – Łódź w moich wspomnieniach. Fragmenty z dzieciństwa i młodości (przełożył Dariusz Dekiert)

Podwórko przy naszej ulicy        59

Pijacy i prostytutki na naszej ulicy           67

Szabatowe ulice              71

Z chederu do szkoły       72

Wojna rosyjsko-japońska           76

Epizody z roku 1905 w Łodzi      78

My, dzieci, uczestniczymy w strajku szkolnym    81

Atmosfera na ulicy         82

Walka z „wesołymi domkami”   84

Żydowska samoobrona 85

Mord na synu Silbersteina. Generał Kaznakow zostaje gubernatorem    86

Ulica Cegielniana            88

Gmina Żydowska w Łodzi            101

Wydział Pogrzebowy w gminie  107

Stary i nowy cmentarz  112

Blok chasydzko-asymilatorski w gminie 115

Pomoc socjalna w gminie           120

 

Szymon Dżigan – Siła żydowskiego humoru (przełożyła Magdalena Ruta)

Polska   129

 

Mojżesz Puławer – Ararat i łódzkie indywidualności (przełożyli: Julia Makosz oraz Dariusz Dekiert, Natalia Krynicka, Krystyna Radziszewska)

Koła dramatyczne w Łodzi          185

Koło dramatyczne Undzer Winkl             188

Dawid Bajgelman – kompozytor Araratu             189

Iza Harari (Wajnberg)    191

Czterech Mojżeszów     192

Henoch Kon – kompozytor i konferansjer           194

Izrael Szumacher            197

Łódzki „Hazomir”           198

Humorysta Obarżanek  199

Teatr Marionetek           201

Astoria, Brudny Szmul i ich stali goście   202

Żydowscy muzykanci podwórkowi w Łodzi          204

Ślepy Maks        206

Berke – śpiewak podwórkowy z laską    208

Kataryniarze      210

Ulica Pieprzowa              213

 

Icchak Goldkorn – Łódzkie portrety. Zamordowani pisarze języka jidysz i inne postacie (przełożyli: Dariusz Dekiert, Agata Reibach, Magdalena Ruta)

Mosze Broderson          217

Miriam Ulinower            225

Mosze Josef Smolarz     227

Alter Hofman    233

Chaim Wodnik  236

Herszele „Zohar”            240

 

Icchak Janasowicz – Łódzkie lata (przełożyła Natalia Krynicka)

Izrael Rabon: szkic do portretu  243

 

Chaim Lejb Fuks – Łódź na wysokościach (przełożyli: Agata Reibach, Dariusz Dekiert)

Jankiel Lerer – autor bajek ludowych     262

Pierwsze periodyczne wydawnictwa i ich współpracownicy        264

Łódzka prasa codzienna i jej współpracownicy   266

Miriam Ulinower i jej krąg literacki         284

Pod niemiecką okupacją             286

W niepodległej Polsce   293

Salon literacki Icchaka Kacenelsona        296

Periodyki            300

Mojżesz Broderson i łódzkie grupy literackie      303

 

Izrael Rabon – Zapiski z 1939 roku (przełożyła Monika Polit)      307

 

Wykaz skrótów 315

 

Indeks nazwisk 317

  • Titel: Wśród łódzkich Żydów. Wspomnienia o mieście młodości
  • Autor: Dariusz Dekiert, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr
  • ISBN: 978-83-8220-995-2, 9788382209952
  • Veröffentlichungsdatum: 2023-05-26
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_3aei
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego