E-book details

DZIENNIK(AI)RSTWO. Jak sztuczna inteligencja zmienia najciekawszą profesję na świecie

DZIENNIK(AI)RSTWO. Jak sztuczna inteligencja zmienia najciekawszą profesję na świecie

Jan Kreft

Ebook

Za banałem rewolucji sztucznej inteligencji (AI) kryją się obietnice, lęki i marzenia o nirwanie końca ułomności dziennikarstwa i bogactwie możliwości. Dziennikarstwo algorytmiczne, dziennikarstwo danych, burzy fundamenty modeli biznesowych i zarządzania mediami, tożsamości i ról zawodowych oraz dziennikarskiej ideologii. Obiecuje wiele, destabilizuje wszystko. Zapowiada egalitaryzm, oferuje niespotykaną historycznie dominację. To opowieść o tym, co nauka ma do powiedzenia o maszynach "płynnych bzdur" i chatbotach nie tylko w roli "służalczych kretynów". O schyłku hegemonii dziennikarstwa, o kreatywności i wiarygodności sztucznej inteligencji w dziennikarstwie, stereotypach na temat dezinformacji i powszechnym zastępowaniu i uzupełnianiu dziennikarza w jego zadaniach. O autorytecie algorytmicznym oraz szkoleniu sztucznej inteligencji i treściach nie do odróżnienia od dzieł dziennikarzy. O inwazji "obcych" na jedną z najbardziej pasjonujących profesji, pożytkach teorii ludowych i teorii spiskowych. Także o tym, czym jest prawda sztucznej inteligencji. Wreszcie o przyszłości, oporze algorytmicznym i sensie wykonywania zawodu dziennikarza na świecie i w Polsce.

Książka prof. Jana Krefta DZIENNIK(AI)RSTWO. Jak sztuczna inteligencja zmienia najciekawszą profesję na świecie jest niewątpliwie skazana na sukces, podejmując problematykę tzw. sztucznej inteligencji, która stała się obecnie tematem o pierwszoplanowym charakterze i jest rozpatrywana w różnych kontekstach: prawnym, ekonomicznym, społecznym. Entuzjazm i jednocześnie niepokój, jakie wywołuje, można porównać do podobnej gorączki, która towarzyszyła rozwojowi Internetu pod koniec lat 90. Książka, która podejmuje ten temat, wpisuje się natychmiast w gorącą atmosferę oczekiwań i lęków, co z pewnością przełoży się na jej popularność, a także [...] będzie wyznaczać przyszłe tory refleksji, definiować podstawowe pole analizy czy podsuwać główne pojęcia z tą refleksją związane.
Z recenzji prof. Rafała Maciąga, Uniwersytet Jagielloński

Prof. dr hab. Jan Kreft - wieloletni dziennikarz i korespondent zagraniczny, menedżer zarządzający firmami mediów i nowych technologii. Szef Zakładu Zarządzania Algorytmicznego (Politechnika Gdańska). Autor kilkunastu książek, między innymi: Władza algorytmów, Władza platform, Za fasadą społeczności, Koniec dziennikarstwa, jakie znamy oraz Władza misjonarzy. Zmierzch i świt świeckiej religii w Dolinie Krzemowej.

Wstęp. Sztuczna inteligencja i świt nowego dziennikarstwa
Chatboty, czyli służalczy kretyni (z pozoru)
Stary, wspaniały świat dziennikarstwa i nowy (także wspaniały)
„Na kolanach”, czyli niewygodna pozycja wydawców tradycyjnych mediów
Najbliższa przyszłość sztucznej inteligencji w dziennikarstwie
Co i dlaczego zastąpi dziennikarzy?
Gdy maszyny komunikują
Schyłek paradygmatu człowieka jako jedynego twórcy treści w mediach
Rozdział 1. Między hype’em a nauką
Sztuczna inteligencja jako performatywny konstrukt retoryczny
Hermeneutyka algorytmów i sztucznej inteligencji
„To nie technologia, głupcze” – nie tylko algorytmy są winne
Gdy sztuczna inteligencja opowiada sama o sobie
Autoreferencyjne uniwersum sztucznej inteligencji
Potrzeba „wyjaśnialnej” sztucznej inteligencji
Jeszcze o wyjaśnialnej sztucznej inteligencji, czyli strategia otwartego kodu
Gdy przejrzystość systemów prowadzi na manowce
Poznanie sztucznej inteligencji nigdy się nie zakończy
Rozdział 2. Dziennikarstwo algorytmiczne
Zadania sztucznej inteligencji w mediach
Problem kreatywności sztucznej inteligencji a dziennikarstwo
Problem (tolerowania) niskiej jakości automatycznego dziennikarstwa
Współkreatywność ludzi i maszyn
Reakcje na kreatywność sztucznej inteligencji
„Bardziej wiarygodne” versus „zdecydowanie gorsze” – opinie użytkowników o treściach sztucznej inteligencji
Konfrontacja logiki profesjonalnego dziennikarstwa i logiki rynkowej
Tęsknota za lepszą jakością dziennikarstwa?
Jak „wdrukować w kod” dziennikarskie wartości
Logika kompromisów w moderacji treści
(Nie taka nowa) logika mediów a sztuczna inteligencja
Logika medialna a sprawczość i odpowiedzialność sztucznej inteligencji
Rozdział 3. Schyłek hegemonii dziennikarstwa
Tradycyjna hegemoniczna narracja dziennikarstwa
Nowa hegemonia i nowe „dziennikarstwo” (z umiarkowanym udziałem dziennikarzy)
W okowach zamknięcia dyskursywnego
„Zaczarowany determinizm” sztucznej inteligencji w mediach
Rozdział 4. Droga poznania – wyobrażenia o sztucznej inteligencji w mediach
Od „ducha platform i sztucznej inteligencji” po „imaginarium”
Błędna metafora „czarnej skrzynki”?
Dlaczego teorie ludowe o sztucznej inteligencji są pożyteczne
Strategie racjonalizacji i oporu algorytmicznego
Teorie ludowe o negocjacjach lub grze z algorytmami sztucznej inteligencji
Jak zarabia się na teoriach ludowych
Shadow baning, czyli teorie ludowe o „uciszaniu” i „znikaniu”
Czy algorytm zna mnie lepiej niż ja siebie?
Algorytmiczna duchowość
Konspiracyjna duchowość sztucznej inteligencji
Ludowe teorie spiskowe
Ludowe teorie na temat sztucznej inteligencji w dziennikarstwie
Rozdział 5. Między podziwem a przerażeniem
Sztuczna inteligencja w mediach – nadzieje i obawy
Przerażenie – w „Dolinie Niesamowitości”
Wpływ sztucznej inteligencji na zaufanie
Czy naprawdę sztuczna inteligencja sprzyja dezinformacji?
Gdy mainstreamowe media sieją (i tworzą) dezinformację
Algorytmiczne zwalczanie dezinformacji
Przekleństwo optymalizacji i „uzależniające wzorce”
Pożyteczny sceptycyzm
Rozdział 6. Obiektywizm i prawda w mediach a sztuczna inteligencja
Agonia obiektywizmu
Nowy autorytet algorytmicznej obiektywności
Jak dziennikarstwo stacza się w algorytmicznie wspierany „handel wściekłością”
Prawda w mediach a sztuczna inteligencja
Dziennikarstwo jako dyskurs performatywny
Algorytmiczna prawda
Halucynacje chatbotów
„Produkcja prawdy”, maszyny „płynnych bzdur” i hegemonia epistemiczna
Prawda „wyssana” z mediów i internetu
Niejawni „trenerzy i niewolnicy” sztucznej inteligencji
Ku partnerstwu maszyny i człowieka
Rozdział 7. Sztuczna inteligencja a ideologia, tożsamość i zawodowa rola dziennikarzy Dziennikarskie tożsamości, ideologie i role pod presją algorytmizacji
Pod presją: negocjowanie tożsamości dziennikarskiej
Liminalna tożsamość dziennikarzy
Dziennikarz cyfrowy kreśli granice dziennikarstwa
Dziennikarscy nie tacy „obcy”
Rozdział 8. Opór i kult. Innowacje na ratunek dziennikarstwu
Opór wobec innowacji
„Postindustrialna mgła” i kult innowacji
Innowacyjny skansen? O silnej kulturze organizacyjnej mediów
Niuanse oporu wobec sztucznej inteligencji w dziennikarstwie
Gdy dziennikarz traci sens wykonywania własnej pracy
Bibliografia Indeks osób

  • Title: DZIENNIK(AI)RSTWO. Jak sztuczna inteligencja zmienia najciekawszą profesję na świecie
  • Author: Jan Kreft
  • ISBN: 978-83-242-6876-4, 9788324268764
  • Date of issue: 2025-04-09
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_4ddb
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS