Myśleć los człowieka. Studium filozoficzne

Krzysztof Stachewicz

Książka jest próbą filozoficznego myślenia losu człowieka w jego różnych kształtach i przejawach. Kategoria losu wskazuje na te determinanty kształtu życia, które ze swej natury leżą poza wpływem człowieka. Świadomość ich istnienia uwyraźniała się pod różnymi określeniami i postaciami na przestrzeni całych dziejów kultury. W czasach współczesnych zapominane, wypierane, aktualnie coraz bardziej zdają się zaznaczać swą obecność, domagając się analizy filozoficznej. Przedstawiana monografia proponuje określony kształt filozoficznej anankologii, w ramach której analizowane są szczegółowe zagadnienia i problemy dotyczące faktycznej i nieodmiennej sytuacji człowieka uwikłanego w swój gatunkowy i indywidualny los. On nieustannie daje do myślenia. Rozprawa Krzysztofa Stachewicza stawia całe mnóstwo nader wnikliwych, trafnych i trudnych pytań, pobudzając w ten sposób czytelnika do współmyślenia człowieczego losu i poszukiwania własnych odpowiedzi. Autor z niezrównanym mistrzostwem stawia, precyzuje i mnoży niesłychanie inspirujące, ważne i trafne pytania dotyczące losu. Poprzez gąszcz tych pytań prześwieca prawda o nim, a nawet więcej - źródłowa prawda losu. Rozprawa w każdym swoim wymiarze i aspekcie zasługuje na miano wybitnej. Dr hab. Piotr Domeracki, prof. UMK Autor rozpatruje pojęcie losu na wszystkich możliwych polach. Fundamentalną wartością monografii jest całościowa, holistyczna analiza losu. Analizy poszczególnych problemów, na przykład relacji między wolnością, przypadkiem i koniecznością, są bardzo dogłębne. Książka Krzysztofa Stachewicza jest najbardziej rozległą i najgłębszą monografią na temat losu, jaką dotąd mogłem przeczytać. Prof. dr hab. Tadeusz Gadacz Krzysztof Stachewicz - filozof, etyk, historyk i teolog, profesor nauk humanistycznych, dr hab. filozofii, kierownik Zakładu Filozofii i Dialogu na WT UAM w Poznaniu. Zajmuje się etyką, aksjologią, antropologią filozoficzną, filozofią mistyki. Opublikował osiem monografii naukowych, m.in. W poszukiwaniu podstaw moralności, Problem ugruntowania moralności. Studium z etyki fundamentalnej, Milczenie wobec dobra i zła. W stronę etyki sygetycznej i apofatycznej. Jego dwutomowa rozprawa pt. Doświadczyć prawdziwej rzeczywistości. Prolegomena do filozofii mistyki została uznana przez Kapitułę Nagrody im. Tadeusza Kotarbińskiego za jedną z pięciu wybitnych monografii humanistycznych za rok 2021.

Myśli

Blaise Pascal

Przygotuj się na intelektualną podróż przez labirynt ludzkiego umysłu, sięgając po "Myśli" Blaise'a Pascala. To mistyczna i filozoficzna refleksja nad naturą człowieka, w której Pascal prowadzi czytelnika przez głębiny ludzkiej egzystencji, dotykając tematów takich jak wiara, rozumienie, i relacje społeczne. Jego przemyślenia są nie tylko głęboko osobiste, ale także uniwersalne, sprawiając, że każdy czytelnik może odnaleźć w nich coś dla siebie. Pascal w sposób niezrównany łączy wątki teologiczne z psychologicznymi, tworząc arcydzieło literatury filozoficznej, które będzie inspiracją dla każdego poszukiwacza prawdy i głębszego zrozumienia ludzkiego bytu. Odkryj w "Myślach" Pascala skarbnicę mądrości, która wciąż pozostaje niezwykle aktualna i inspirująca, przemawiająca do serc i umysłów czytelników na całym świecie.

Myśli

Blaise Pascal

Człowiek wyraźnie stworzony jest do myślenia, to cała jego godność: cała zaś jego zasługa i cały obowiązek to myśleć jak się należy Blaise Pascal W 1653 roku Blaise Pascal postanowił porzucić studiowanie fizyki i matematyki, aby całą swoją energię poświęcić na stworzenie dzieła życia: wielkiej apologii chrześcijaństwa, która stanowiłaby jego kompletną analizę i obronę. Przygotowując się do tego zadania, spisywał swoje myśli w postaci krótkich, rozproszonych notatek. W 1658 roku zaczął porządkować zebrany materiał, jednak pracę nad traktatem przerwały choroba i śmierć. Kilka lat później przyjaciele filozofa wydali Myśli - skomponowane na podstawie zachowanych zapisków, w formie zgrupowanych tematycznie uwag, maksym i aforyzmów. Myśli są wybitnym dziełem teologicznym, a przy tym kamieniem milowym francuskiej prozy. Pascal podjął w nim wiele zagadnień, które nurtują nas do dziś: nieskończoność i nicość, wiara i rozum, duch i materia, sens i próżność. W słowach wielkiego myśliciela, przekonującego, że wiara w Boga nie jest ograniczeniem wolności, możemy odnaleźć głęboki sens i pociechę. W czasach rozdarcia i niepokoju Myśli przypominają o poszukiwaniu Boga jako źródła czystego dobra. W ich lekturze znajdziemy inspirację do podjęcia decyzji o tym, jak pokierować swoim życiem, aby żyć godnie i szlachetnie. Z niej bowiem wynika prawdziwie rozsądna etyka człowieka, który choć jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, to jest trzciną myślącą. Największy wysiłek rozumu - to uznać, że istnieje nieskończona mnogość rzeczy, które go przerastają Blaise Pascal

Na początku. Eseje o teorii inteligentnego projektu

Granville Sewell

W poprawionym i rozszerzonym wydaniu zbioru esejów matematyk Granville Sewell analizuje teorie Wielkiego Wybuchu i precyzyjnego dostrojenia praw fizyki, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji życia. Autor wyjaśnia, dlaczego problem ewolucji jest zasadniczo odmienny i trudniejszy do rozwiązania od innych zagadnień, przed którymi stoi nauka, oraz dlaczego coraz większa liczba uczonych zaczyna dostrzegać to, co dla laików było od dawna oczywiste: że włączenie teorii inteligentnego projektu do nauk przyrodniczych jest jedynym sposobem na otrzymanie wyjaśnień, które najlepiej korespondują ze współczesnym stanem wiedzy przyrodniczej. Książka zawiera rozmaite argumenty na rzecz teorii inteligentnego projektu, a także rozwija klasyczne twierdzenia, które już od dawna przemawiają za tym ujęciem.   Debata w sprawie inteligentnego projektu staje się coraz bardziej zaciekła... Dlatego przyjemnie jest znaleźć wyważone, przemyślane i głębokie omówienie zagadnienia, bez uprzedzeń i prób kompromitowania przeciwników. Pod tym względem książka Na początku Granville’a Sewella odniosła prawdziwy sukces. dr William A. Dembski, autor książki „Wnioskowanie o projekcie”   W niniejszym tomie Granville Sewell dostarcza znakomitego i szerokiego komentarza do źródeł debaty w sprawie początków życia oraz inteligentnego projektu... Sewell pisze w sposób jasny i przejrzysty o sprawach, które są często błędnie rozumiane. Jego omówienie zagadnienia entropii stanowi lekturę obowiązkową. dr Cornelius G. Hunter, autor książki „Bóg Darwina. Ewolucjonizm i problem zła”   Granville Sewell – profesor matematyki na Uniwersytecie Teksaskim w El Paso. Studia doktoranckie ukończył na Wydziale Matematyki w Purdue University. Pracował w Laboratorium Krajowym na Purdue Univeristy, w Center for High Performance Computing, należącym do Uniwersytetu Teksaskiego, oraz w Texas Agricultural and Mechanical University. Doktor Sewell napisał trzy książki z dziedziny analizy numerycznej i jest autorem powszechnie używanego programu komputerowego wykorzystującego metodę elementów skończonych.   Seria Inteligentny Projekt to pierwsza tak ambitna i bogata propozycja na polskim rynku wydawniczym, w ramach której ukazują się książki dotyczące teorii inteligentnego projektu – Intelligent Design (ID). Autorzy zastanawiają się: czy różnorodność życia na Ziemi może być wyjaśniona wyłącznie przez procesy czysto przyrodnicze? Czy złożone struktury biologiczne mogły powstać drogą przypadku i konieczności, bez udziału inteligencji? Czy Ziemia jest tylko jedną z wielu niczym niewyróżniających się planet? Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu. Rozpoznawanie projektu ma szerokie zastosowanie w takich dziedzinach nauki, jak kryminalistyka, historia, kryptografia, astronomia i inżynieria. Seria Inteligentny Projekt pokazuje, że koncepcja ID powinna być stosowana również w zagadnieniach pochodzenia i rozwoju różnych form życia, a także w próbie zrozumienia nas samych.  

Nadzieja na sensowność świata

Jerzy Surdykowski

Czy w dzisiejszym materialnym świecie rządzonym przez nieubłagane prawa fizyki jest jeszcze miejsce dla metafizyki i Absolutu? Czy człowiek pytający o sens swojego istnienia ma szanse na znalezienie odpowiedzi? Od czasów Oświecenia postępy nauki niepowstrzymanie wypierają religię z ludzkiego życia. Jednak w ostatnich dziesięcioleciach obraz triumfującego Rozumu i znikającej „ciemnoty” uległ zakłóceniu. Ze zdziwieniem spostrzegamy, że w miarę postępów wiedzy nie ubywa obszarów tajemnicy, a nauka nie jest w stanie udowodnić istnienia bądź nieistnienia Boga. Kiedy stoimy twarzą w twarz z tajemnicą, pozostaje nam tylko wierzyć, że kryje się tam boskość, albo przyznać, że jesteśmy za mali, a nasz umysł zbyt ograniczony, by zmierzyć się ze złożonością przyrody. W Nadziei na sensowność świata Jerzy Surdykowski poszukuje odpowiedzi na pytanie: dlaczego umysł dociekający prawdy o kosmosie, kwantach czy tajemnicy życia wciąż formułuje pytania bez odpowiedzi, dotyczące niepoznawalnego Absolutu? I zaprasza nas, czytelników, do tego abyśmy mu w tych poszukiwaniach towarzyszyli.

Narodziny tragedii czyli hellenizm i pesymizm

Fryderyk Nietzsche

Fryderyk Nietzsche (1844-1900) – jeden z najważniejszych filozofów niemieckich, także filolog, poeta. Człowiek, którego poglądy znacząco wpłynęły na całą późniejszą filozofię, myślenie o człowieku, kulturze, religii. Głosił upadek cywilizacji zachodniej, opartej na myśli greckiej, sokratejskiej i etyce chrześcijańskiej. Tej apollińskiej postawie przeciwstawiał dionizyjską, witalną (połączoną z ideą woli mocy i pojęciem nadczłowieka). Krytykował chrześcijaństwo, ale jednocześnie podziwiał Chrystusa. Jego myśl doczekała się setek interpretacji i omówień. Nie sposób sobie wyobrazić współczesnej filozofii bez przemyślenia jego wpływu, wpływu intelektualnego jego idei.  Narodziny tragedii to pierwsza książka napisana przez Nietzschego ale już w niej przedstawia zasadnicze elementy swojego myślenia. Skupia się tu na dwóch pojęciach: postawie dionizyjskiej i przeciwsawnej jej postawie apollińskiej. Apollińskość to umiar, rozsądek, oświecenie i oswajanie i porządkowanie świata, a zatem w pewnym sensie stwarzanie pozorów poznania. Przeciwstawieniem apollińskości jest dionizyjskość, żywioł będący istotą życia, dziką nieokreślonością, chaotycznością i nieokiełznaniem. Jako stan upojenia i ekstazy, umożliwia ona doświadczenie rzeczywistości, a nie pozorów. Nietzsche w sposób dość jednoznaczzny zdaje się być zwolennikiem tej właśnie, dionizyjskiej postawy wobec świata.

Natura umysłów. Jak zrozumieć świadomość

Daniel C. Dennett

Wybitny filozof Daniel C. Dennett, poszukując odpowiedzi na pytania o naturę naszego umysłu, łączy idee z zakresu filozofii, sztucznej inteligencji i neurobiologii. Starając się zrozumieć świadomość, stawia szereg intrygujących, a czasem wręcz niepokojących pytań. Czy możemy wiedzieć, co naprawdę dzieje się w umyśle innego człowieka? Czy to możliwe, że jesteś jedynym umysłem we Wszechświecie, a wszystko poza tobą jest jedynie bezwiednym mechanizmem? Autor dowodzi, jak bardzo skomplikowaną materią jest umysł człowieka – utkany z wielu różnych wątków i łączący wiele różnych wzorów. Niektóre z nich są tak stare jak samo życie, inne tak nowe jak dzisiejsza technologia. Umysł człowieka jest pod wieloma względami dokładnie taki jak umysły zwierząt, pod innymi całkowicie się od nich różni. Dzięki tej książce dostrzeżemy ścieżki, jakimi można podążyć, i pułapki, których należy unikać w naszych nieustających eksploracjach natury umysłów.

Nauka etyczna Lukrecjusza

Adriana Grzelak-Krzymianowska

Poemat Lukrecjusza De rerum natura, w którym poeta przedstawia w języku łacińskim główne treści nauki epikurejskiej, pozostaje dla filologów klasycznych ciągle jeszcze niezbadanym do końca obszarem. Dla badacza, który zechce poświęcić mu swój czas i zainteresowanie, stanowi materiał do gruntownych i wielokierunkowych studiów. A przy tym dzieło De rerum natura okazuje się w lekturze niezwykle interesujące i bogate tematycznie. Obok nauki o treści fizycznej, zawiera rozważania, które przemawiają bezpośrednio do wrażliwości również współczesnego Czytelnika. Do tych rozważań można zaliczyć przede wszystkim wiersze, w których autor przedmiotem swego zainteresowania czyni szeroko pojętą naukę o moralności. Prezentowana publikacja jest pierwszą monografią, w której zostaje dokładnie omówiona ukazana przez Lukrecjusza nauka etyczna. Ponieważ analiza jest prowadzona w dwóch etapach, książka składa się z dwóch części. Pierwsza z nich jest poświęcona omówieniu miejsca i roli wywodów etycznych w strukturze kompozycyjnej dzieła Lukrecjusza O rzeczywistości oraz sposobów i form przejawiania się refleksji etycznej w poemacie, druga zaś skupia się na ukazaniu epikurejskiej drogi ku najwyższemu dobru oraz przedstawieniu charakteru tej wartości najwyższej, czyli epikurejskiego szczęścia. Przedstawiony wywód ma na celu wykazanie, że nauka etyczna jest nie tylko obecna w poemacie O rzeczywistości, ale że została w nim ujęta w sposób szeroki i możliwie pełny oraz odgrywa ona w nim istotną rolę i stanowi ważne, a nawet zasadnicze przesłanie dydaktyczne dzieła Lukrecjusza.

Nauka i jej granice. Nauki przyrodnicze z perspektywy chrześcijańskiej

Del Ratzsch

 Nauka, szczególnie nauki przyrodnicze, znalazła się ostatnio pod ostrzałem. Nie cieszy się już takim szacunkiem jak niegdyś. Z prawej strony pojawiają się nowe ataki na darwinizm i argumenty na rzecz teorii inteligentnego projektu. Z lewej − teoretycy postmodernizmu atakują samą ideę obiektywnej prawdy naukowej i w ogóle jakiejkolwiek obiektywnej prawdy. Del Ratzsch w całej tej wrzawie zachowuje spokój i jednocześnie pokazuje, jak zmieniały się poglądy na naukę. Pyta: Czym jest nauka? Co może nam powiedzieć? Jakie wyzwanie stawia wierze chrześcijańskiej? Jak chrześcijanie powinni na nią odpowiedzieć? Nauka i jej granice dostarcza czytelnikowi całościowej perspektywy pozwalającej przyjrzeć się współczesnym trendom w dyskusji nad problemem relacji wiary i nauki oraz pokazuje, jak z tym problemem się zmierzyć.  Pierwszorzędne wprowadzenie, które jednocześnie stanowi ważny wkład do dyskusji między nauką a religią. Richard Purtill, Western Washington University Del Ratzsch stara się zaprezentować obraz nauki, który dobrze pasuje do wiary chrześcijańskiej. Zdecydowanie mu się to udaje. Alvin Plantinga, University of Notre Dame   O autorze: Del Ratzsch jest profesorem filozofii w Calvin College. Doktorat z filozofii uzyskał na University of Massachusetts. Jest autorem kilku książek, m.in. The Battle of Beginnings. Ratzsch podejmuje w nich temat relacji między nauką a religią (a ostatnio spór kreacjonizm-ewolucjonizm). Choć jest optymistą, jeśli chodzi o możliwość uniknięcia przez teorię inteligentnego projektu dawnych błędów, jakie pojawiły się w dyskusji kreacjonizmu z ewolucjonizmem, podkreśla, że w obszarze tym wciąż pozostaje wiele do zrobienia. O serii: Summa Nazwa serii nawiązuje do tytułu dwóch wielkich dzieł świętego Tomasza z Akwinu, który koncentrował się na tym, że chrześcijaństwo nie podważa wartości poznania intelektualnego. Proponujemy czytelnikowi publikacje, których autorzy nie boją się rzeczowej dyskusji prowadzącej do wykazania prawdziwości chrześcijaństwa. Mamy nadzieję, że będzie to doskonała lektura i nieocenione źródło wiedzy dla tych, którzy szukają argumentów na rzecz chrześcijaństwa oraz wszystkich wątpiących, a nawet niewierzących. Ci ostatni znajdą okazję, by wypróbować swoją niewiarę.  

Nauka i Teologia - niekoniecznie tylko na jednej planecie

Michał Heller

Gdy w gronie ludzi niezaangażowanych religijnie, pada słowo „teologia”, natychmiast pojawia się pytanie: Czy obecnie, wobec jej notorycznego konfliktu z nauką, można jeszcze mówić o teologii, która w jakimś racjonalnym sensie byłaby partnerką innych nauk?  Nawet jeżeli pytanie to nie zostaje wypowiedziane głośno, zawisa w powietrzu jako drążąca wątpliwość. Nie znaczy to jednak, że wszelkie polemiki ustały: zdaniem jednych, konflikty między teologią a nauką polegają wyłącznie na nieporozumieniach metodologicznych; zdaniem innych, dotykają istoty rzeczy i kompromitują teologię. Tak czy inaczej, istnienie konfliktów jest faktem historycznym. I zapewne pozostaną one z nami do końca dziejów zarówno nauki, jak i teologii. - Michał Heller   Ta książka jest nie tylko o tym, czy nasza teologia obowiązuje wyłącznie na naszej planecie, czy też ma wymiar kosmiczny, ale jeżeli teologia nie stawi czoła i temu zagadnieniu, to zmarginalizuje się już tu, na Ziemi. Naukowy obraz świata musi być naturalnym środowiskiem teologii. - Michał Heller

Neokantyzm epistemologiczny i ontologiczny. Ernst Cassirer - Martin Heidegger

Anna Musioł

Książka jest porównawczą, historyczno-systematyczną prezentacją filozoficznych stanowisk Ernsta Cassirera i Martina Heideggera – dwóch reprezentatywnych filozofów XX wieku. Systematy filozofii obu myślicieli przedstawione zostają in statu nascendi: z uwzględnieniem szerokiego tła historii filozofii oraz perspektywy wykładni myśli Immanuela Kanta. Autorka monografii podejmuje próbę wykazania, że zapatrywania Królewieckiego myśliciela zarówno dla Cassirera jak i Heideggera stanowią cenne źródło intelektualnych inspiracji stając się osnową budowania autorskich programów filozofii: Cassirerowskiego kulturowego symbolizmu sygnowanego rygoryzmem silnie akcentowanego aprioryzmu, matematyki i matematycznego przyrodoznawstwa oraz Heideggerowskiego antypsychologizmu, któremu towarzyszy silnie eksponowana ontologia egzystencji. Monografia składa się z pięciu rozdziałów. Podejmuje między innymi zagadnienia kwantytatywno-kwalitatywnej metodologii Cassirera. Jest także próbą opisu naukowych, epistemologicznych determinant marburskiej szkoły neokantyzmu oraz okazale akcentowanego przez Cassirera humanizmu. Jednocześnie praca uwzględnia również aspekt tradycji badeńskiej szkoły neokantyzmu w projekcie Heideggera, takoż jego wyjście poza granice myśli neokrytycznej i śmiałe zmierzanie drogą wiodącą w kierunku metafizyki humanistycznej jako ontologii fundamentalnej.   Powzięte w monografii rozważania adresowane są do osób, którym nieobojętna jest filozofia, zwłaszcza historia filozofii; być może lektura wzbudzi zainteresowanie badaczy ruchu neokantowskiego, epistemologów, ontologów i teoretyków kultury, wśród których znajdą się tak miłośnicy, jak i krytycy ujęć historyczno-filozoficznych, tudzież systematycznego rozwodzenia się nad myślą Ernsta Cassirera, Martina Heideggera oraz wyjątkowego myśliciela Immanuela Kanta.

Neuronauka poznawcza. Krótkie Wprowadzenie 27

Richard Passingham

KRÓTKIE WPROWADZENIE – książki, które zmieniają sposób myślenia!   Książka dla wszystkich, którzy chcieliby się dowiedzieć, jak działa ludzki mózg. Zawiera zarys podstawowej wiedzy na temat neuronauki poznawczej – dziedziny, która w ostatnich latach ma ogromny wpływ nie tylko na wiele gałęzi nauki, lecz także na to, jak zwykli ludzie postrzegają umysł i jego działanie. Autor, przedstawiając wyniki badań obrazowych mózgu, rozprawia się z podstawowymi nieporozumieniami z nimi związanymi, a także zapoznaje czytelnika z problematyką ludzkiego poznania. Omawia percepcję, uwagę, pamięć, rozumowanie, podejmowanie decyzji, kontrolę poznawczą i działanie. Zastanawia się również nad perspektywą najbliższych odkryć i badań w neuronauce. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Nędza filozofii

Karol Marks

"Nędza filozofii" to dzieło Karola Marksa, niemieckiego filozofa pochodzenia żydowskiego, twórcy socjalizmu naukowego. Jeśli interesujesz się filozofią i chcesz poszerzyć swoją wiedzę na temat marksizmu, powinieneś sięgnąć po książkę "Nędza filozofii" napisaną przez Karola Marksa. Ta pozycja to jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych XIX wieku, w którym autor analizuje poglądy swojego poprzednika - Pierre'a-Josepha Proudhona. Książka ta pozwoli Ci zrozumieć krytykę, jaką Marks kierował wobec prądów myślowych swojego czasu, a także zrozumieć w jaki sposób marksizm próbuje rozwiązać problemy społeczne, gospodarcze i polityczne.

Nie tylko to co racjonalne. Teksty z filozofii kultury

Zofia Rosińska

Książka zawiera szesnaście esejów. Prawie wszystkie poruszają wprost lub pośrednio temat doświadczenia. Doświadczenia doznawanego w życiu wewnętrznym oraz w relacjach międzyludzkich. Wyrażanego w twórczości artystycznej i naukowej, a także w życiu codziennym. Doświadczenie, także jednostkowe, jest zawsze doświadczeniem kulturowym. Nie ma bowiem człowieka bez kultury, podobnie jak nie ma kultury bez człowieka. Aby doświadczenie mogło być przedmiotem badania filozofii kultury, musi być wyrażone, czyli upublicznione. Nie mamy bezpośredniego dostępu do wewnętrznego doświadczenia człowieka. I tylko wtedy, kiedy jest ono wyrażone — słowem, dźwiękiem czy gestem — stanowi dokument kulturowy. Poddany rozumieniu i interpretacji powiększa uniwersum ludzkiego dyskursu. Publikowane eseje nie pretendują do episteme, nie proponują teorii, w której mogłaby się przeglądać niefilozoficzna praktyka. One jedynie rozjaśniają egzystencję przez to, że zwracają uwagę, że tzw. obszary pozakulturowe są zanurzone w kulturze, w „świecie życia” w taki sam sposób, jak są w nim zakorzenione uznawane potocznie dziedziny kultury.

Niebezpieczna idea C.S. Lewisa. Filozoficzna obrona argumentu z rozumu

Victor Reppert

Kogo powinno się uważać za autora najbardziej niebezpiecznej idei – Karola Darwina czy C.S. Lewisa? Zdaniem darwinistów teoria ewolucji pozwoliła wyjaśnić istnienie naszego świata i wszystkich jego zjawisk jako efekt niekierowanego, niecelowego systemu oddziaływań fizycznych i chemicznych. Ale czy samo racjonalne wnioskowanie, którym posługują się naukowcy, można rzeczywiście wyjaśnić w kategoriach wyłącznie naturalistycznych? C.S. Lewis twierdził, że nie można, gdyż jeśli próbuje się wytłumaczyć rozumowanie jako produkt uboczny zasadniczo niecelowego systemu, to ostatecznie opisuje się coś, czego w rzeczywistości nie można nazwać rozumowaniem. Victor Reppert w swojej książce przedstawia staranne i umiejętne rozwinięcie tej niebezpiecznej idei C.S. Lewisa, zwanej argumentem z rozumu. Zdaniem autora argumentacja ta była zbyt często odrzucana, tymczasem jest w stanie wytrzymać najpoważniejsze ataki filozoficzne. Tym, których być może dotknął filozoficzny snobizm, Reppert pokazuje, że potężny instynkt filozoficzny C.S. Lewisa pozwala umieszczać go wśród takich myślicieli, jak Sokrates, Platon, Arystoteles i św. Tomasz z Akwinu, którzy według współczesnych im standardów również byli amatorami.   Książka Victora Repperta jest znakomita z dwóch powodów. Po pierwsze, to wyrafinowane i erudycyjne omówienie poświęcone C.S. Lewisowi oraz jego argumentom apologetycznym, obalające niektóre rozpowszechnione mity i pokazujące, że jako filozof C.S. Lewis miał istotne rzeczy do powiedzenia. Po drugie, co być może nawet ważniejsze, Reppert oddaje hołd Lewisowi, broniąc jednego z jego głównych argumentów przeciwko naturalizmowi i rozwijając go w sposób, który jest zarówno zgodny z rygorami naukowymi, jak i ciekawy dla czytelnika. Autor odpowiada nie tylko na zarzuty podniesione przeciwko C.S. Lewisowi przez Elisabeth Anscombe, lecz także nawiązuje do współczesnych debat filozoficznych. To sprawia, że jego książka sama w sobie jest ważnym i oryginalnym wkładem do chrześcijańskiej apologetyki. C. Stephen Evans, profesor filozofii i nauk humanistycznych, autor książki „Dlaczego wiara chrześcijańska wciąż ma sens”   Reppert przedstawia swoim czytelnikom świeżą, klarowną i umiejętną obronę „niebezpiecznej idei C.S. Lewisa” głoszącej, że czysto naturalistyczny opis świata nie może wyjaśnić rzeczywistości ludzkiej racjonalności. I robi to znakomicie – jego książka jest dobrze napisana, charakteryzuje się wciągającym stylem i świadczy o umiejętności wnikliwego myślenia. Jest to prawdziwy postęp w apologetyce, w szczególności w badaniach nad C.S. Lewisem. Bardzo polecam to dzieło wszystkim zainteresowanym. R. Keith Loftin, Christian Scholar's Review   Według standardowego ujęcia rozdział trzeci „Cudów” C.S. Lewisa, zawierający jego argument przeciwko naturalizmowi, jest filozoficzną kompromitacją, czarującym domkiem z kart, który rozpada się pod wpływem rygorystycznej krytyki. Victor Reppert w „Niebezpiecznej idei C.S. Lewisa” z pewnością dowodzi, że to standardowe ujęcie jest błędne. Ale robi coś więcej: pogłębia i rozszerza argumentację Lewisa przeciwko naturalizmowi i sam przedstawia intelektualnie ekscytujący i przekonujący argument. Książka Repperta jest filozoficznym rewizjonizmem w najlepszym wydaniu. Peter J. Kreeft i Ronald K. Tacelli, autorzy „Podstaw apologetyki chrześcijańskiej" Jednym ze znaków wielkiego apologety jest to, że jego główne argumenty są z pożytkiem przyswajane i udoskonalane przez późniejszych myślicieli. Cechą wybitnego chrześcijańskiego filozofa jest umiejętność wykonywania swojej pracy w sposób, który spełnia współczesne wymagania argumentacji filozoficznej. Victor Reppert udowodnił, że opanował tę umiejętność, w swojej jasnej, przekonującej i trafnej obronie argumentu z rozumu. Potraktujmy to jako jeszcze jeden gwóźdź do trumny naturalizmu. Douglas Groothuis, profesor filozofii w seminarium w Denver i autor książki „Truth Decay”   VICTOR REPPERT Profesor filozofii w Glendale Community College w Glendale w Arizonie. Najbardziej znany z rozwinięcia argumentu z rozumu autorstwa C.S. Lewisa. Aktywnie działa w kilku towarzystwach poświęconych jego myśli. Jest autorem artykułów na temat apologetyki C.S. Lewisa, opublikowanych w czasopismach „The Christian Scholar's Review”, „Philosophia Christi” i „International Journal for Philosophy of Religion”.   C. S. Lewis. Rozum i Wiara „Wierzę w chrześcijaństwo tak samo jak we wschodzące słońce - nie tylko dlatego, że je widzę, ale także dlatego, iż dzięki niemu widzę wszystko inne.” (C.S. Lewis) Seria wydawnicza „C. S. Lewis. Rozum i Wiara” to zbiór publikacji dotyczących twórczości i życia Clive’a Staplesa Lewisa, uznawanego za największego współczesnego chrześcijańskiego apologetę. Prezentuje intelektualne walory teizmu oraz argumentację na rzecz tezy o racjonalności przekonań teistycznych, a w szczególności chrześcijaństwa. Choć Lewis zmarł w roku 1963, jego twórczość jest wciąż aktualna. Do jego argumentów i analiz dotyczących moralności oraz społeczeństwa wciąż odwołują się zawodowi filozofowie i teologowie, a także liczni przedstawiciele obu stron filozoficzno-teologicznego sporu ateizmu z teizmem. Na język polski zostało już przełożone wiele prac C.S. Lewisa, które cieszą się niesłabnącą popularnością. Wciąż jednak brakuje opracowań biograficznych i krytycznych oraz pogłębionych analiz jego poglądów. Seria „C. S. Lewis. Rozum i Wiara” ma wypełnić tę lukę. Publikowane w niej teksty odznaczają się naukową wnikliwością, a jednocześnie są przystępne dla szerokiego grona czytelników, tak jak twórczość samego C.S. Lewisa, który przekonywał, że dzięki chrześcijaństwu wszystko inne nabiera sensu.  

Niedocenieni myśliciele - zapomniane historie filozofii

Andrzej J. Noras

Przedmiotem analiz są różne ujęcia historii filozofii prezentowane przez myślicieli, którzy z różnych powodów popadli w zapomnienie. Pierwszy z nich, Karl Groos, jest najmniej znany z całej trójki, ale z jednej strony jest uczniem Kuno Fischera, z drugiej – nauczycielem Willy Mooga. Historia filozofii Groosa zostaje ujęta w świetle systemów filozoficznych, które autor próbuje zredukować do trzech głównych typów. Hans Leisegang jest myślicielem, który historię filozofii pojmuje przez pryzmat ujawniających się w niej form myślowych, powracających z różnym natężeniem a różnych doktrynach. Dodatkowo jest Leisegang filozofem, który z powodów politycznych dwa razy został pozbawiony profesury w Jenie. Pierwszy raz przez nazistów, drugi raz za sprawą okupujących Niemcy sowietów. Willy Moog jest najbardziej znanym spośród trzech filozofów, aczkolwiek popadł w zapomnienie między innymi dlatego, że jego życie zakończyła samobójcza śmierć. Moog ukazuje się jako autor kilku znaczących historii filozofii, spośród których na szczególną uwagę zasługuje ta, która prezentuje dzieje myśli przez pryzmat biografii filozofów. Książka jest adresowana do każdego, kto zainteresowany jest historią filozofii jako sposobem prezentacji myśli filozoficznej.

Nie(do)rzeczy

Byung-Chul Han

Przyszło nam żyć w czasach postępującej cyfryzacji i - co za tym idzie - natłoku informacji. Byung-Chul Han wychodzi z przeświadczenia, że nie zamieszkujemy już ziemi, ale Google Earth i Cloud. Informacje wyparły rzeczy - i jest to zmiana fundamentalna. Niegdyś rzeczy ze względu na swoją stałość dawały człowiekowi oparcie, miały swoją historię i budziły wspomnienia, z kolei informacje (i inne "nie(do)rzeczy": smartfon, selfie, zdjęcie cyfrowe, chmura, sztuczna inteligencja) za sprawą swej ulotności i chwilowości zdestabilizowały ludzkie życie. W tym sensie niniejsza książka stanowi krytykę digitalizacji świata i apologię rzeczy. "Dzisiaj przedmioty konsumpcyjne tak szybko lądują w śmieciach, ponieważ już ich nie posiadamy. Posiadanie jest zinternalizowane i naładowane treścią psychiczną. Rzeczy będące w moim posiadaniu są pojemnikiem uczuć i wspomnień. Historia, którą latami obrastają rzeczy przez nas używane, sprzęga z nimi nasze serca. Jednakże tylko rzeczy dyskretne mogą zostać ożywione i stać się rzeczami bliskimi sercu dzięki intensywnemu, libidynalnemu przywiązaniu. Dzisiejsze dobra konsumpcyjne są niedyskretne, natrętne i gadatliwe. Są przeładowane uprzednio przygotowanymi wyobrażeniami i emocjami, które narzucane są konsumentowi. Nie dołączamy do nich prawie niczego z własnego życia" Fragment książki Nie(do)rzeczy Serię zapoczątkowało wydanie książki Kim jest człowiek? Abrahama J. Heschela (2014) w tłumaczeniu Katarzyny Wojtkowskiej, inicjatorki serii. Od 2017 roku ukazały się m.in.: Moje poszukiwania absolutów Paula Tillicha, Dlaczego kochamy? Harry'ego Frankfurta, Sens życia i jego znaczenie Susan Wolf, Lustereczko, powiedz przecie... Simona Blackburna, Status moralny. Obowiązki wobec osób i innych istot żywych Mary Anne Warren, Śmierć i życie po śmierci. Kiedy umrę, ludzkość będzie trwać Samuela Schefflera, Prawda i życie. Dlaczego prawda jest ważna Michaela Patricka Lyncha, Godny pożądania stan świadomości. O przyjemności jako wartości ostatecznej Katarzyny de Lazari-Radek, Zależne zwierzęta rozumne. Dlaczego ludzie potrzebują cnót Alasdaira MacIntyre'a, To, co naturalne Roberta Spaemanna. * "Seria Kim Jest Człowiek? jest płaszczyzną rozmowy, do której zapraszamy uczonych i myślicieli, przedstawicieli różnych środowisk, a także wszystkich, dla których kluczowe jest pytanie o człowieka". Katarzyna Wojtkowska

Niepokój człowieka. Odpowiedź antropologii filozoficznej

Maciej Woźniczka

Niepokój człowieka. Pytania i próby odpowiedzi. Od czego właściwie zacząć? Załóżmy, że odpowiedź próbuje dać filozofia. A dlaczego ona? Bo przynosi prawdę i wolność. Bo jest postawieniem samego siebie wobec tego, kim się jest. Ani więcej, ani mniej. Bo jest doświadczeniem osobistym, przemyśleniem elementarnym, którego nie sposób pominąć. Ale przecież każdy jest inny. Każdy przeszedł kiedyś drogę postawienia pytania i udzielenia na nie odpowiedzi. Bo przecież każdy jest i to jakiś wyraźnie jest. Czy wielość tych pytań zwielokrotniona wielością odpowiedzi jest chaosem, czy daje się chociaż w najbardziej podstawowy sposób jakoś uporządkować? A jakie przyjąć kryteria? Skąd wziąć ten pewniejszy punkt odniesienia? Szukać na miarę samego siebie czy skorzystać z doświadczeń innych? Niepokój wydaje się uzasadniony. Trzeba coś założyć, zaryzykować. Zdecydować się na jakąś drogę i ją pokonać. Nawet jeśli się okaże, że założenia były zbyt mocne, to pokonana droga może nie pójdzie na marne. Stanie się jakimś doświadczeniem i podstawą do nowych poszukiwań. Nie ma co ukrywać - trochę tych dróg człowiek już przeszedł, a i wyzwania przed nim stojące wcale nie są małe. Ale żeby iść dalej, może lepiej wiedzieć, co człowiek już przebył...

Niezauważona rewolucja. Konstruktywistyczny idealizm Richarda Burthogge\'a

Bartosz Żukowski

Książka poświęcona jest teorii poznania Richarda Burthogge'a (1638-1705), siedemnastowiecznego filozofa angielskiego, autora m.in. dzieł: Organum Vetus and Novum (1678) oraz An Essay upon Reason, and the Nature of Spirits (1694). Choć epistemologiczne idee Burthogge'a nie wywarły znaczącego wpływu na współczesną mu filozofię, a w konsekwencji nie stały się dotychczas przedmiotem głębszych analiz, w jego pismach odnaleźć można nader oryginalną koncepcję konstruktywistycznego idealizmu, która - oceniana z szerszej perspektywy historycznej - w kluczowych punktach okazuje się antycypować niemal o wiek późniejszą filozofię Kanta. Najistotniejszym elementem tego stanowiska jest odrzucenie możliwości bezpośredniego (intelektualnego bądź zmysłowego) poznania przedmiotów zewnętrznych na rzecz teorii modi concipiendi, zgodnie z którą konceptualizacja rzeczywistości pozaumysłowej dokonuje się zawsze w formie i z użyciem środków określonych przez strukturalne oraz funkcjonalne własności ludzkich zdolności poznawczych. W ten sposób, dowodząc, iż świat zewnętrzny dostępny jest umysłowi ludzkiemu jedynie poprzez "fenomeny", które sam współtworzy, Burthogge wyraźnie antycypuje Kantowskie twierdzenie o niepoznawalności rzeczywistości samej w sobie. Co najmniej od lat dwudziestych XX w. wyraża się potrzebę głębszej analizy pism wiecznie "zapomnianych" myślicieli XVII i XVIII wieku. Niniejsza monografia wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom. Choć jej bezpośrednim celem jest poszerzenie wiedzy o wczesnonowożytnej filozofii brytyjskiej, przywrócenie pamięci o doktrynie idealistycznej, o niemal stulecie wyprzedzającej koncepcję Kanta, w przyszłości powinno umożliwić także sformułowanie nowych konkluzji na temat wewnętrznej logiki i immanentnej dynamiki ewolucji całej myśli postkartezjańskiej.

Notatki z lat 1882-1884

Friedrich Nietzsche

Tom 10, tak jak pozostałe tomy notatek Nietzschego, ukazuje jego intelektualny warsztat, zawiera luźny materiał przygotowawczy, stanowiący w znacznej podstawę dzieł opublikowanych (w jego przypadku przede wszystkim Zaratustry), a więc zapisywane na gorąco, często podczas spacerów, myśli, pomysły, sentencje, relacje z lektur, dłuższe fragmenty teoretyczne i poetyckie. Jednakże tom ten, i na tym polega jego szczególna wartość, wraz z tomem 9 dokumentuje proces narodzin późnej, dojrzałej filozofii Nietzschego, którą przedstawił on najpierw w poetycko-epickim obrazowaniu Zaratustry (materiał z tomu 10 dotyczy trzech jego pierwszych części), by następnie, w swych dziełach późniejszych, poddać je pracy pojęciowo-teoretycznej; tom niniejszy ukazuje jej natężone początki, zawiera zatem zaplecze teoretyczne nieodzowne dla zrozumienia Zaratustry (ukazuje też ewoluowanie kształtu tego eposu), a tym samym całej myśli Nietzschego (z podstawowych jej idei rozwijane są w nim głównie idee wiecznego powrotu i nadczłowieka). Znajdziemy tutaj również pokaźny – największy spośród dzieł opublikowanych i tomów Nachlassu – korpus maksym i sentencji ukazujących Nietzschego-moralistę i wielkiego psychologa duszy ludzkiej, jak i znakomitego stylistę, a także echo jego dramatycznej relacji z Lou-Salomé.

Nowa Koncepcja Wszechświata

Walter Russell

Książka A New Concept of the Universe (tytuł oryginalny) w wyczerpujący i niebywale przystępny sposób przedstawia założenia i idee Kosmogoni Waltera Rusella oraz polemikę Autora z paradygmatami współczesnej nauki. Wysiłki nad jej udoskonalaniem Autor podejmował do końca swoich dni. Mimo to ta niezwykła pozycja mogła się ukazać w Stanach Zjednoczonych  dopiero w 1989 roku, po 26 latach od jego śmierci. Echa po jej publikacji nie milkną do dnia dzisiejszego, stając się motorem napędowym środowisk skupiających się wokół dokonań wybitnych, lecz niezwykle rzadko docenianych wynalazców XIX i XX wieku.   Do tej pory nie ukazała się w Polsce żadna książka tego znakomitego autora. Jedyna dostępna w Polsce pozycja to niewielka książka biograficzna o tytule: Człowiek, który poznał tajemnicę wszechświata. Opowieść o Walterze Russellu (2008).   FRAGMENTY: Walter Russell, Nowa Koncepcja Wszechświata, List Otwarty do Świata Nauki: http://www.hoid.pl/Nowa_Koncepcja_Wszechswiata_fragment1 Walter Russell, Nowa Koncepcja Wszechświata, Spis treści: http://www.hoid.pl/Spis_Nowa_Koncepcja_Wszechswiata   FRAGMENTY AUDIO:   https://www.youtube.com/watch?v=F1saVVpFKv0 https://www.youtube.com/watch?v=FeVPXH6puxk Walter Russell (1887-1963)  amerykański polimat, artysta, naukowiec, architekt i biznesmen. W 1921 roku stworzył i opatentował własny układ okresowy pierwiastków na którym zamieścił dwa nieznane wtedy pierwiastki: uridium i urium – oficjalnie odkryte wiele lat później i nazwane inaczej – neptun i pluton. Dzięki swoim dokonaniom zdobył szerokie uznanie i znajomości wśród najwybitniejszych ludzi swojej epoki. Przyjaźnił się z Nikolą Teslą i założycielem IBM, Thomasem Watsonem Jr. (z którym stworzył nowoczesną koncepcję etycznego biznesu). Znał się z Thomasem Edisonem, Ignacym Paderewskim i Theodorem Rooseveltem. Jego obrazy wielokrotnie prezentowano i nagradzano w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Sformułował własną teorię kosmologiczną, którą zaprezentował oficjalnie po raz pierwszy w 1926 roku. Swoją naukę wykładał w założonym przez siebie University of Science and Philosophy w pałacu Swannanoa w stanie Virginia. W 1941 roku, w uznaniu naukowych odkryć, American Academy of Sciences  przyznała Walterowi Russellowi tytuł Doktora.

Nowy ateizm. Rekonstrukcja światopoglądu

Tomasz Sieczkowski

Być może pojęcie światopoglądu pozwala nam wyrazić to, co w nas zachowawcze. [...] Światopoglądy to nasze punkty oparcia, autoidentyfikacje pozwalające zachować poczucie stałości, sposoby naszego uczestnictwa w kulturze, ale zarazem narzędzia rekonstruowania samej kultury pod kątem naszych oczekiwań i preferencji. Owo pragnienie poczucia stałości - które wcale nie musi być tym samym, co rzeczywista stałość - jest być może kluczem do zrozumienia światopoglądu neoateistycznego, ale też sprawia, że bardziej przychylnie można spojrzeć na światopoglądy konkurencyjne wobec nowego ateizmu. Są one w pewnym sensie źródłowo filozoficznymi pamiątkami po dawnym świecie metafizycznej stabilności, jednak pamiątkami żywymi, ewoluującymi już według nowych reguł ponowoczesnych narracji, w świecie globalnego rozproszenia, wymuszonej mobilności, epistemologicznej rywalizacji. Dlatego o światopoglądach trudno pisać jako o teoretycznej abstrakcji, stają się nią bowiem dopiero wtórnie, w naszym zawsze o krok spóźnionym wobec nich opisie. Z istoty tego, co napisałem powyżej, wynika, że dużo lepiej przyjrzeć się im w ich działaniu: formowaniu i osiąganiu dojrzałości. O tym traktuje ta książka. Fragment publikacji Nowy ateizm. Rekonstrukcja światopoglądu

O antropozofii Rudolfa Steinera. Moje ścieżki między Amsterdamem, Samotraką, Chartres a Warszawą

Barbara Kowalewska

Antropozofia? Co to właściwie jest? Powiedz w kilku zdaniach, na czym to polega? Zajmujesz się tym od tylu lat i jeszcze ci się nie znudziło? – takie pytania zadają mi czasem dawno niewidziani przyjaciele, znajomi, krewni. Zwłaszcza w Polsce. W Polsce, gdzie o twórcy antropozofii, Rudolfie Steinerze (1861–1925) – jednej z najwybitniejszych indywidualności XX w., filozofie, mistyku, reformatorze kultury i życia społecznego – wie się niewiele. A to, co się wie, bardzo rzadko pochodzi z własnych doświadczeń. Wyrażane opinie są zwykle powielaniem sądów gdzieś przeczytanych lub usłyszanych, zlepkiem informacji wyrwanych z kontekstu, czasem słusznych, częściej jednak groteskowo przekręconych i zdeformowanych. […] Zawsze interesowało mnie najbardziej, jak myśli potężnych indywidualności działają w świecie: poznasz drzewo po owocach, jakie rodzi. Praktyczne owoce antropozofii były dla mnie kamieniem probierczym jej wartości i użyteczności. […] jak to jest w innych dziedzinach inspirowanych przez antropozofię: w medycynie, rolnictwie, inicjatywach gospodarczych, polityczno-społecznych, w bankowości? I wreszcie: czy zajmowanie się antropozofią zmienia ludzi? A jeżeli tak, to w jakim kierunku? Czy proponowana przez antropozofię droga rozwoju wewnętrznego rzeczywiście zawsze doskonali ludzi moralnie? A jeżeli dzieje się inaczej, to gdzie szukać przyczyn niepowodzenia? ze Wstępu   Barbara Kowalewska – ur. w 1950 r. w Warszawie, od 1975 r. mieszka w Amsterdamie; studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, niderlandystykę na Uniwersytecie w Amsterdamie oraz pedagogikę waldorfską w Zeist (Holandia). Tłumaczka z języków niederlandzkiego i niemieckiego, autorka artykułów z zakresu pedagogiki małego dziecka.W latach 2007–2013 współpracowała jako tłumaczka, autorka oraz koordynator w realizacji siedemnastotomowej serii książek „Pedagogika Waldorfska”, wydanej przez krakowską Oficyną Wydawniczą Impuls. W ramach tej serii ukazała się książka jej autorstwa, Mam czas dla dziecka. Pedagogika waldorfska dla najmłodszych. Propozycja alternatywnej kultury wychowania w domu, przedszkolu i w żłobku (2011), która okazała się wielkim sukcesem wydawniczym. Zachęciło to autorkę do podjęcia tematu pasjonującego ją od 35 lat: antropozofii Rudolfa Steinera stosowanej w rozmaitych dziedzinach praktycznego życia. Autorka prezentuje w niej antropozofię nie jako teorię czy filozofię austriackiego reformatora kultury, lecz w formie esejów biograficznych, wychodząc z przekonania, że najlepiej odpowiada to jej stosunkowi do opisywanych zagadnień i procesów.

O duszy

Christian Wolff

Christian Wolff nie należy dziś do filozofów popularnych, chętnie czytanych i powszechnie docenianych. W porównaniu do sławy i siły oddziaływania, jaką miał za życia, jest myślicielem zgoła zapomnianym. Samo zapomnienie, rzecz jasna, nie stanowi racji dostatecznej wydobywania zeń różnorakich autorów, nawet jeśli niegdyś cieszyli się zasłużoną estymą. Wszak na historię filozofii składają się prawie wyłącznie studia nad pracami filozofów wybitnych i oryginalnych. Czy Wolff był filozofem wybitnym i oryginalnym? Wybitnym – z pewnością, oryginalnym – w zakresie określonym zasięgiem i intensywnością inspiracji dorobkiem poprzedników. Dlaczego więc warto wracać do prac tego myśliciela? Nie tylko z tego powodu, iż zaznajomienie się z jego filozofią, zwłaszcza z rozwijaną przezeń metafizyką, znacząco ułatwia zrozumienie wielu aspektów krytycznej filozofii Kanta. Ponadto nie tylko dlatego, że jako ten, który – jak to ujął Hegel – „myśl w formie myśli uczynił w Niemczech powszechną własnością”, jest kluczem do osiemnastowiecznej filozofii powstającej w tym obszarze językowym. Rozwijane przez Wolffa koncepcje niewątpliwie posiadają taki czysto historyczny i instrumentalny walor. Jego doktryna odznacza się również pewną wartością samoistną – paradoksalnie, to właśnie on uwypuklił, na przykład rolę doświadczenia w dziedzinie „psychologii”. Ukazaniu jego wkładu w rozwój metafizycznej nauki o duszy służy prezentowany tom, na który składa się przekład dwu rozdziałów jego głównej niemieckojęzycznej rozprawy metafizycznej.