Ketoprofen w sprayu o zwiększonej dawce - czy forma i dawka mają znaczenie? Punkt widzenia farmakologa klinicznego

Jarosław Woroń

Ból zapalny jest konsekwencją obronnej reakcji organizmu na infekcje, uszkodzenie tkanek lub proces autoimmunologiczny. Do bólu ostrego, w którym występuje komponent zapalny, zaliczamy m.in. ból pourazowy. W terapii bólu receptorowego w narządzie ruchu wzrasta znaczenie miejscowych NLPZ. Wynika to zarówno z mechanizmów powstawania bólu zapalnego, jak i profilu farmakokinetycznego topikalnych postaci NLPZ. Jednym z częściej stosowanych leków z grupy NLPZ w postaci topikalnej jest ketoprofen. Podstawowy mechanizm działania ketoprofenu jest związany z hamowaniem aktywności cyklooksygenazy, co w konsekwencji prowadzi do zahamowania syntezy prostanoidów prozapalnych, a w szczególności prostaglandyny E2 (PGE2), która uczestniczy w indukowaniu zapalenia oraz powoduje stymulację bólową. W praktyce leczenia bólu ważna jest zarówno postać zastosowanego leku, jak i zastosowana dawka. W pracy opisano miejsce 10% ketoprofenu w postaci płynu na skórę w terapii bólu i zapalenia.

Kiedy wybieram lizynopryl? Punkt widzenia kardiologa i farmakologa klinicznego

Jacek Lewandowski, Jakub Strzelczyk

Leczenie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobami współistniejącymi stanowi duże wyzwanie wymagające zindywidualizowanej farmakoterapii. Inhibitory enzymu konwertazy angiotensyny odgrywają niezwykle ważną rolę w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Ich skuteczność wiąże się nie tylko z działaniem hipotensyjnym, ale także z protekcyjnym wpływem na inne ważne dla funkcjonowania organizmu narządy. Artykuł omawia praktyczne wskazania do stosowania jednego z ich przedstawicieli - lizynoprylu. Liczne badania jednoznacznie wykazały korzyść z jego stosowania w nadciśnieniu tętniczym, niewydolności serca, we wczesnej fazie zawału serca oraz u pacjentów z cukrzycą i ze współistniejącymi powikłaniami ze strony nerek.

Kiedy wybieram mebewerynę?

Dorota Waśko-Czopnik

Zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego stanowiącym wciąż problem diagnostyczny i terapeutyczny. Aktualne dane naukowe w odniesieniu do farmakoterapii sugerują wysoką skuteczność leczenia rozkurczowego np. mebeweryną w połączeniu z innymi lekami prokinetycznymi i rozkurczowymi stosowanymi doraźnie oraz anksjolitykami w razie potrzeby, nie zapominając o indywidualnej diecie i modyfikacji stylu życia. IBS nadal stanowi wyzwanie diagnostyczne ze względu na dynamicznie zmieniający się obraz kliniczny i interdyscyplinarność choroby, jest rozpoznaniem z wykluczenia, w którym leczenie dostosowujemy do objawów aktualnie dominujących.

Kiedy wybieram nystatynę w zawiesinie - u jakich pacjentów i w jakich sytuacjach klinicznych warto po nią sięgnąć?

Ernest Kuchar

Nystatyna jest skutecznym lekiem przeciwgrzybiczym dostępnym zwykle w postaci zawiesiny, stosowanym w leczeniu zakażeń powierzchniowych wywołanych przez drożdżaki z rodzaju Candida: kandydozy skóry i błon śluzowych, w tym pleśniawek, pieluszkowego zapalenia skóry, kandydozy przełyku i drożdżycy pochwy. Badania kliniczne potwierdziły, że nystatyna przynosi rzeczywiste korzyści przewyższające placebo, a jej skuteczność zwiększa się wraz z dawką i długością terapii. W artykule omówiono, w jakich sytuacjach klinicznych warto stosować nystatynę w postaci zawiesiny, korzyści z terapii i możliwe działania niepożądane. Do najważniejszych zalet nystatyny należą: bezpieczeństwo stosowania ze względu na minimalne wchłanianie ogólnoustrojowe i działanie poprzez ergosterol nieobecny w komórkach ssaków, szeroki zakres aktywności przeciw drożdżakom, a także niskie ryzyko rozwoju oporności, co zapewnia skuteczność przy długotrwałym i wielokrotnym stosowaniu. Bezpieczeństwo terapii sprawia, że nystatyna jest lekiem pierwszego wyboru w nieinwazyjnych zakażeniach drożdżakowych dla pacjentów szczególnie wrażliwych, niemowląt, osób starszych, pacjentów w trakcie chemio- lub radioterapii, kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Kiedy wybieram sertralinę? Profile pacjentów

Anna Antosik-Wójcińska

W tym skrótowym materiale edukacyjnym naszym głównym bohaterem będzie sertralina, lek znany od dekad i chociaż wciąż chętnie stosowany w praktyce klinicznej, to jednak w wielu aspektach niedoceniany. Poszukując nowych rozwiązań terapeutycznych, czasem zapominamy, że długa obecność leku na rynku jest jego największą zaletą. Mnogość doświadczeń klinicznych związanych ze stosowaniem sertraliny w różnych sytuacjach, przy równoczesnej świetnej znajomości jej profilu bezpieczeństwa i ewentualnych działań niepożądanych, pozwala nam na w pełni świadome i bezpieczne stosowanie leku i na adekwatny dobór dawki do profilu objawów naszego pacjenta. W artykule prezentujemy 3 profile kliniczne pacjentów, u których zastosowano sertralinę, pokazując zarówno potencjał terapeutyczny leku, jak i jego mocne oraz słabe strony. Sertralina jest jednym z najlepiej przebadanych i najbezpieczniejszych leków przeciwdepresyjnych. Istnieje zatem szereg sytuacji, gdy będzie ona lekiem przeciwdepresyjnym pierwszego wyboru lub też lekiem stosowanym w ramach zmiany farmakoterapii z uwagi na pogorszenie stanu somatycznego pacjenta i zaostrzenie przebiegu chorób współistniejących.

Kiedy z punktu widzenia internisty warto zastosować acemetacynę?

Daniel Śliż

Niesteroidowe leki przeciwzapalne są powszechnie stosowane w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych w różnych schorzeniach. Częstość i nasilenie bólu wzrastają wraz z wiekiem, co sprawia, że osoby starsze są bardziej zależne od leczenia przeciwbólowego. Celem tego podsumowania jest przedstawienie skuteczności i profilu bezpieczeństwa acemetacyny w porównaniu z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Acemetacyna wyróżnia się dobrym profilem bezpieczeństwa i skutecznością w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych. Oprócz hamowania COX-1 i COX-2 lek ten wpływa również na mediatory stanu zapalnego, takie jak histamina i bradykinina. Badania wykazały, że acemetacyna ma podobną skuteczność przeciwzapalną jak indometacyna, ale powoduje mniej działań niepożądanych dotyczących m.in. układu pokarmowego. Porównania z diklofenakiem także wykazały przybliżone działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Skuteczność terapeutyczna acemetacyny została zaobserwowana przy dawkach 60 mg 3 razy dziennie, co odpowiadało 50 mg diklofenaku, przy jednoczesnym istotnie mniejszym ryzyku działań niepożądanych dotyczących układu pokarmowego. Ponadto zrównoważone wydalanie acemetacyny, gdzie 60% jest eliminowane przez wątrobę, a mniejsza część przez nerki, przyczynia się do jej lepszego profilu bezpieczeństwa. Podczas wyboru i ustalania dawkowania odpowiedniego niesteroidowego leku przeciwzapalnego ważne jest uwzględnienie czynników dotyczących pacjenta, takich jak: spożycie alkoholu, otyłość, wiek i choroby towarzyszące. Należy również brać pod uwagę właściwości farmakokinetyczne tych leków, jak rozpuszczalność w tłuszczach lub wodzie, w przypadku pacjentów o określonym składzie ciała bądź w stanie odwodnienia. Acemetacyna jako niesteroidowy lek przeciwzapalny jest opcją terapeutyczną wartą rozważenia.

Kierowcy i leki. Co należy wiedzieć o...?

Jarosław Woroń, Krzysztof Wojtasik-Bakalarz, Jarosław Gupało, Krzysztof Dymura, ...

Książka "Kierowcy i leki" jest pracą, jakiej od dawna brakowało na polskim rynku wydawniczym i która powinna stać się obowiązkową lekturą każdego lekarza praktyka, bez względu na specjalizację medyczną. Wysoka wartość merytoryczna i dydaktyczna prezentowanej monografii wynika m.in. z tego, że autorzy są ekspertami w zakresie różnych, ale komplementarnych z punktu widzenia podjętego tematu dyscyplin nauki: farmakologii, farmakoepidemiologii, psychiatrii, prawa, prawa medycznego oraz ruchu drogowego. Czytelnik znajdzie tu odpowiedzi na ważne pytania o: wpływ stanu psychofizycznego oraz farmakoterapii na zdolność prowadzenia pojazdów, prawne i społeczne aspekty kierowania pojazdami pod wpływem alkoholu, innych podobnie działających środków oraz leków, czy też o odpowiedzialność prawną lekarza związaną z informowaniem o działaniach niepożądanych produktów leczniczych.

Klarytromycyna w leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych

Andrzej Radzikowski

Klarytromycyna jest lekiem numer jeden we wszystkich przypadkach nietolerancji B-laktamów w terapii zakażeń dróg oddechowych, zwłaszcza w natychmiastowej alergii na amoksycylinę lub nienatychmiastowej na wszystkie B-laktamy, a także w innych formach nietolerancji. Ze względu na swą farmakokinetykę i farmakodynamikę może skutecznie zastąpić B-laktamy. W sytuacji wrażliwości na makrolidy klarytromycyna jest skutecznym eradykatorem paciorkowca ropotwórczego w anginie oraz pneumokoka i pałeczki hemofilnej w przypadkach ostrego zapalenia ucha środkowego i bakteryjnego zapalenia nosa i zatok, a także pozaszpitalnego zapalenia płuc. W przypadkach niejasnej etiologii pozaszpitalnego zapalenia płuc (typowej i/lub atypowej) jest cennym uzupełnieniem i wzmocnieniem B-laktamów w tzw. terapii kombinowanej.