Nagrobek biskupa Jana Konarskiego w katedrze na Wawelu

Marcin Fabiański

Ufundowany przez biskupa Jana Konarskiego (zm. 1525) w katedrze wawelskiej nagrobek własny to najstarszy w Polsce wyrzeźbiony przez Włochów pomnik z figurą zmarłego. Nie został jednak dotąd systematycznie zbadany. Dlatego niniejsza książka wypełnia dotkliwą lukę w badaniach sztuki XVI wieku w Polsce. Czytelnik dowiaduje się najpierw o zasługach ordynariusza na polu fundacji artystycznych. Podobnie jak królowa Elżbieta Rakuszanka w kaplicy Jana Olbrachta, Konarski ograniczył się do gruntownej modernizacji średniowiecznej kaplicy, którą wyposażył w sprzęty liturgiczne, nastawę ołtarzową, rzeźbę nagrobną i inne dzieła. Nie próbował natomiast rywalizować ze wspaniałością wznoszonego obok mauzoleum króla Zygmunta. Starał się jednak przyćmić pomniki innych dygnitarzy, stawiane właśnie w katedrze. Wspomagany prawdopodobnie przez swojego bratanka Jana, który studiował w Bolonii, biskup doprowadził do wykonania dzieła nowatorskiego przez artystów włoskich. Towarzyszące temu okoliczności zostały tu po raz pierwszy przedstawione systematycznie. Inaczej niż sądzono dotąd, okazuje się, że struktura pomnika wywodzi się z nagrobków papieskich. Zidentyfikowano też włoskie i antyczne źródła poszczególnych ornamentów. Spłaszczona płaskorzeźba figuralna wykazuje niedostrzegane wcześniej podobieństwa do archaizujących płyt generałów dominikańskich w Rzymie z przełomu wieku XV i XVI, akceptowanych w kręgu przyszłego papieża Juliusza II. Niemało uwagi poświęcono też szczegółom stroju, formie insygniów oraz fizjonomii hierarchy, w znacznej mierze wyidealizowanym, choć niepozbawionym odniesień do rzeczywistości. Analizie formalnej towarzyszą rozważania nad treściami dekoracji kaplicy grobowej. Zidentyfikowano antyczne literackie źródła napisów widniejących niegdyś na tablicach ściennych. Przedstawienie śmierci NPMarii w ołtarzu zestawiono z katedralną tradycją urządzania wnętrz sepulkralnych, osnutą wokół wątku błogosławionej wizji, czyli dostąpienia przez zmarłego zaszczytu obcowania z Bogiem twarzą w twarz.  

Najdawniejsze dzieje Polski od czasów mitycznych, czyli wstęp krytyczny do dziejów Polski

August Bielowski

Historia Polski od czasów najdawniejszych. Przegląd źródeł. Najstarsze kroniki polskie i obce, w których znajdują się informacje dotyczące Polski: Kronika lechicka. Roczniki polskie. Mirosza Kronika Lechitów i Polaków. Kronika Gawła mnicha i Michała kanclerza, Latopis Nestora, Kronika Kosmasa, Mateusza Kronika Lechitów i Polaków, Kronika Kadłubka, Kronika Bogufała, Godysława paska Kronika Lechitów i Polaków. Historie Gwidona i Matsudiego. Dzieje Lechitów. Rodowód. Słowiańszczyzna do r. 1033. Władcy pogańscy. Popielidzi. Piastowie zastępują wcześniejszą dynastię. Legenda o św. Germanie. Słowianie i Polacy od schyłku V wieku do czasów Mieszka II. Annales Benedictini i inne arcyciekawe tematy i zagadnienia.

Najpiękniejsze utwory. MultiBook

Adam Mickiewicz

Adam Mickiewicz (17981855) to obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego największy polski twórca romantyczny, poeta, wizjoner, publicysta, działacz polityczny; zaliczany do grona wieszczów narodowych. Pozostawił po sobie ogromną i zróżnicowaną spuściznę literacką, obejmującą lirykę, poematy epickie, dramaty i publicystykę. Jego twórczość wywarła trwały wpływ na polską kulturę na świadomość zbiorową, literaturę, sztukę, a nawet język. Przez dekady była stałym elementem edukacji literackiej i wychowania patriotycznego. W multibooku znalazło się 10 największych dzieł autora, takich jak: Pan Tadeusz Konrad Wallenrod Grażyna Dziady. Część II Dziady. Część III Ballady i romanse Sonety krymskie Sonety odeskie Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego

Najpiękniejsze utwory. MultiBook

Juliusz Słowacki

Juliusz Słowacki (18091849) to wybitny polski poeta, dramaturg, filozof-wizjoner. Obok Mickiewicza i Krasińskiego uznawany powszechnie za największego przedstawiciela polskiego romantyzmu. Mimo iż żył zaledwie 39 lat, jego twórczość literacka jest obfita i różnorodna. Poeta pozostawił po sobie kilkanaście dramatów, wiele poematów i powieści poetyckich, setki wierszy oraz listów. W multibooku znalazło się 18 największych dzieł autora, takich jak powieść poetycka Jan Bielecki, poematy: Lambro, Żmija, Anhelli, Beniowski. Poema i Król-Duch oraz dramaty: Balladyna, Fantazy, Horsztyński, Kordian, Ksiądz Marek, Książę niezłomny, Lilla Weneda, Maria Stuart, Mazepa, Mindowe, Samuel Zborowski i Sen srebrny Salomei.

Najwięksi skandaliści złotej ery Hollywood

Paula Apanowicz

Sława zmienia człowieka. Jednych blask reflektorów wynosi aż na szczyt. Drugich sprowadza na samo dno. Hollywood, pierwsza połowa XX wieku. Trwa właśnie okres, nazywany "złotą erą". Filmowcy sięgają po nowatorskie techniki, tworzą zachwycające scenografie, a także promują ikoniczne gwiazdy, ubrane w zjawiskowe kreacje najlepszych kostiumografów. Jednak przemysł filmowy ma też drugie, bardzo ludzkie oblicze. Oblicze skandalu. Jak Marlene Dietrich łączyła role namiętnej kochanki, femme fatale oraz przykładnej żony i matki? Dlaczego Jayne Mansfield z okładek "Playboya" trafiła w ramiona założyciela Kościoła Szatana? Czy Charlie Chaplin naprawdę był komunistą? Poznajcie "Największych skandalistów złotej ery Hollywood"! Aktorki i aktorów, którzy zapisali się w historii kina, kpiąc z pruderyjnych zwyczajów i opinii społecznej. Dla niektórych z bohaterów tej książki skandal był sposobem na wybicie się. Innym to zdobyta sława umożliwiła nowe, skandaliczne życie. W końcu to właśnie skandale bywały przyczyną spektakularnych upadków gwiazd, kończąc wielkie kariery. Odkryj skandale, które zmieniały obyczajowość Ameryki i świata. Sięgnij po "Największych skandalistów złotej ery Hollywood"! Paula Apanowicz - dziennikarka i absolwentka Filozofii na Uniwersytecie Gdańskim (spec. kulturowo-estetyczna). Publikowała m.in. na łamach magazynów "Świat Wiedzy Historia" i "Vege", tygodnika "Polityka", a także serwisów National Geographic Polska, ofeminin.pl, Histmag.org czy Damosfera.pl. W okresie 2021-2022 pełniła funkcję zastępczyni redaktor naczelnej portalu OldCamera.pl. Debiutowała jako autorka książką zbiorową "Twarze i Maski. Ostatni wielcy kochankowie kina" (wyd. ebookowo, 2021). Miłośniczka starego kina i literatury pięknej.

Narkotyki

Stanisław Ignacy Witkiewicz

„Narkotyki” czyli „Nikotyna, alkohol, kokaina, peyotl, morfina, eter + appendix” to dzieło w którym Witkacy (Stanisław Ignacy Witkiewicz) opisuje w niezwykle malowniczy i często zabawny sposób, swoje przeróżne stany upojenia, swoje upadki i wzloty, oraz ciągłe powroty do nałogów. Mierzy się ze swoimi słabościami oraz opiniami jakie krążyły na temat jago stylu życia oraz skłonności do uzależnień. "Narkotyki" to piąta część kolekcji dzieł Witkacego udostępnionych przez wydawnictwo Avia Artis. Zachęcamy do zapoznania się z innymi naszymi propozycjami. Kolekcja dzieł Witkacego: ”Szewcy" "Kurka Wodna” "Pożegnanie jesieni” „Nienasycenie”  „Narkotyki”

Narodziny tragedii czyli hellenizm i pesymizm

Fryderyk Nietzsche

Fryderyk Nietzsche (1844-1900) – jeden z najważniejszych filozofów niemieckich, także filolog, poeta. Człowiek, którego poglądy znacząco wpłynęły na całą późniejszą filozofię, myślenie o człowieku, kulturze, religii. Głosił upadek cywilizacji zachodniej, opartej na myśli greckiej, sokratejskiej i etyce chrześcijańskiej. Tej apollińskiej postawie przeciwstawiał dionizyjską, witalną (połączoną z ideą woli mocy i pojęciem nadczłowieka). Krytykował chrześcijaństwo, ale jednocześnie podziwiał Chrystusa. Jego myśl doczekała się setek interpretacji i omówień. Nie sposób sobie wyobrazić współczesnej filozofii bez przemyślenia jego wpływu, wpływu intelektualnego jego idei.  Narodziny tragedii to pierwsza książka napisana przez Nietzschego ale już w niej przedstawia zasadnicze elementy swojego myślenia. Skupia się tu na dwóch pojęciach: postawie dionizyjskiej i przeciwsawnej jej postawie apollińskiej. Apollińskość to umiar, rozsądek, oświecenie i oswajanie i porządkowanie świata, a zatem w pewnym sensie stwarzanie pozorów poznania. Przeciwstawieniem apollińskości jest dionizyjskość, żywioł będący istotą życia, dziką nieokreślonością, chaotycznością i nieokiełznaniem. Jako stan upojenia i ekstazy, umożliwia ona doświadczenie rzeczywistości, a nie pozorów. Nietzsche w sposób dość jednoznaczzny zdaje się być zwolennikiem tej właśnie, dionizyjskiej postawy wobec świata.

Narracje zombiecentryczne

Ksenia Olkusz

Narracje zombiecentryczne. Literatura - Teoria - Antropologia to głównie rozważania genologiczne i antropologiczne; ich celem jest zdyskontowanie powszechnego wyobrażenia, że teksty koncentrujące się wokół zombie są wyłącznie horrorami bądź nie angażują się w istotne dyskursy. Popkultura jest bowiem - paradoksalnie - bardzo czułym rezonatorem wszelkich przemian, kryzysów czy paradygmatów, co oznacza, że znajdują one odbicie w jej artefaktach. Dlatego istotnym aspektem zawartych w książce rozważań staje się prezentacja zaangażowania literatury zombiecentrycznej w przepracowywanie doświadczeń konfliktów współczesności. Wszystkie te kwestie są boleśnie niedostrzegalne dla wielu badaczy, przyjmujących a priori, że wytwory nienależące do mainstreamu czy niezakorzenione w tradycji literackiej nie odznaczają się wysokoartystycznością bądź reprezentują wyłącznie walor rozrywkowy. Książka prezentuje nowatorskie podejście do tematyki zombie w literaturze: ma wskazać - czy też podpowiedzieć - nieco inną drogę bądź inny sposób oglądu tekstów wpisujących się w popkulturę i obudowanych wokół niezwykle symbolonośnej figury zombie. Ksenia Olkusz doskonale zdaje sobie sprawę z tego, z jak obszernym tematem (...) przyjdzie jej się zmagać (...). Ujęcie to nie tyle "nobilituje banalny temat", jak zwykli uważać rodzimi teoretycy literatury o konserwatywnym nastawieniu, ile pozwala umieścić go w zupełnie nowej perspektywie badawczej. dr hab. Dariusz Brzostek, prof. UMK Autorka ani przez moment nie ogranicza się do ekskluzywnej sfery tradycyjnej humanistyki, choć pragmatycznie używa wypracowanych przez nią kodów i metodologii. Opisuje (...) sytuację "pomiędzy", w której popkultura wydaje się znacznie bardziej odpowiedzialna za nasz świat niż kultura wysoka. dr hab. Rafał Szczerbakiewicz Ksenia Olkusz - historyk, krytyk i teoretyk literatury; w kręgu jej zainteresowań są studia nad literaturą i kulturą popularną, transfikcjonalnością i transmedialnością; naukowo zajmuje się także utopiami i dystopiami w literaturze, serialach, filmach i grach wideo; autorka wielu artykułów, a także książek: Materializm kontra ezoteryka (2017) oraz Współczesność w zwierciadle horroru. O najnowszej polskiej fantastyce grozy (2010).

Nasz film. Sceny z życia z Kubą. Wspomnienia

Krystyna Cierniak-Morgenstern

Wielka miłość, artystyczny świat i portret wybitnego reżysera Opowieść żony Janusza Kuby Morgensterna Och, jak bym chciała wrócić do tamtych lat. Wiele bym dała, żeby tylko móc przeżyć to wszystko od początku (fragment książki) Zaczęło się jak w kinie. Ona  studentka Akademii Sztuk Pięknych; On  początkujący filmowiec. Janusz Kuba Morgenstern po raz pierwszy zobaczył ją przez okno tramwaju. Krystyna dostrzegła go nieco później, gdy jako asystent reżysera, w poszukiwaniu pięknej nieznajomej, trafił do ASP. Scena niemalże jak w Romeo i Julii Ona stoi na schodach, On (oniemiały) obserwuje ją z dołu; powoli zbliżają się do siebie. Ale to nie PRL-owska wersja dramatu wszech czasów: zamiast tragedii przeszło pięćdziesiąt lat wspólnego, pasjonującego życia. Zwykle Krystyna Cierniak-Morgenstern stała na drugim planie. Dla męża zrezygnowała z kariery tkania artystycznych gobelinów i  aktorskich epizodów w międzynarodowych produkcjach filmowych. Była obok niego gdy debiutował filmem Do widzenia, do jutra, razem z nim dzieliła radość z sukcesów Stawki większej niż życie, Polskich dróg, Jowity, Żółtego szalika czy Mniejszego zła. To jej podziękował, gdy odbierał Platynowe Lwy za całokształt twórczości.   Nasz film. Sceny z życia z Kubą to piękna opowieść o przemijaniu, miłości i życiowej pasji, w której głos zabiera również sam Morgenstern. Pełen anegdot i fotografii barwny portret artystycznego środowiska oraz kulturalnego pokolenia mistrzów, ze Zbigniewem Cybulskim, Romanem Polańskim, Tadeuszem Konwickim, Gustawem Holoubkiem i  Stanisławem Dygatem na czele. Jednak nade wszystko to intymna opowieść muzy o jej artyście. Kiedyś, jak już był chory, bardzo słaby, powiedział, że strasznie się martwi o mnie, jak go nie będzie. Dlatego musisz być zawsze odpowiedziałam mu wtedy. Bo jak nie będzie ciebie, to kto się będzie mną opiekował?!. A on na to: Ja. I mam wrażenie, że rzeczywiście tak jest. Że on się mną opiekuje. (fragment książki)

Nazistowska rewolucja kulturalna

Johann Chapoutot

Według nazistów, „kultura” była pierwotnie prostym odwzorowaniem natury: ludzie oddawali cześć drzewom i rzekom, spółkowali, żywili się i walczyli tak jak inne zwierzęta, bronili tylko i wyłącznie własnego stada. Wynaturzenie nastąpiło wraz z przybyciem Semitów do Grecji, z ewangelizacją i narzuconym przez nią judeochrześcijaństwem, w końcu z Wielką Rewolucją Francuską, która nadała ostateczny kształt ich absurdalnym konstruktom ideologicznym (równość, współczucie, abstrakcyjne prawo…). Aby ocalić rasę nordycko-germańską, należało przeprowadzić „rewolucję kulturalną”, odnaleźć sposób życia dawnych przodków i na powrót spoić kulturę z naturą. Człowiek germański sądził, że zmieniając zgodnie z tymi nakazami prawo i moralność, zapewnia sobie przetrwanie. Dzięki na nowo spisanemu prawu i nowej moralności, bicie i zabijanie stawało się legalne i moralne. Niniejszym zbiorem studiów Johann Chapoutot podsumowuje i łączy swoje dwie poprzednie książki, Le national-socialisme et l’Antiquité (2008) i La Loi du sang: penser et agir en nazi (2014). Pogłębiając pewne zagadnienia, takie jak odczytanie stoicyzmu i Platona w Trzeciej Rzeszy, posługiwanie się Kantem i jego imperatywem kategorycznym czy recepcja prawa rzymskiego w Niemczech, pokazuje, w jaki sposób przebiegało przepisanie historii Zachodu i jakimi drogami te idee docierały do wykonawców nazistowskich zbrodni.   Johann Chapoutot jest profesorem historii najnowszej na Uniwersytecie Paris-Sorbonne.   Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych” oraz logotypu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Nicolae Grigorescu. Malarz rumuńskiego etosu. Painter of the Romanian Ethos

Praca zbiorowa

Publikacja towarzysząca wystawie Nicolae Grigorescu. Malarz rumuńskiego etosu, Muzeum Narodowe w Gdańsku, 27 lipca - 27 października 2024

Nie igra się z miłością. Komedia w trzech aktach

Alfred de Musset

Dramat miłosny rozgrywający się pomiędzy synem barona Oktawem, Kamilą, jego wychowaną w klasztorze siostrzenicą, oraz jej mleczną siostrą Rozalką. Zgodnie z wolą rodziców Oktaw i Kamila mają się pobrać. Jednak kobieta opiera się zalotom, nauczona w klasztorze, że mężczyźni przynoszą tylko ból i cierpienie. Oktaw przenosi więc swoje zainteresowanie na Rozalkę, która zostaje wykorzystana do miłosnej gry, ostatecznie zakończonej wielką tragedią.

Nie taka Szwecja lagom. 20 mitów o sąsiedzie z północy

Maciej Zborowski

Nie taka Szwecja lagom, jak ją malują Jakie skojarzenia przychodzą do głowy na hasło "Szwecja"? W kontekście historycznym trudno nie pomyśleć o wikingach albo sąsiadach zza morza, z którymi toczyliśmy kiedyś wojny. A bardziej współcześnie? To zapewne mocne marki: zespół ABBA, superbezpieczne samochody Volvo, a także obecne w domach na całym świecie tanie i proste w montażu meble IKEA. To wreszcie piękne i niezwykle wyzwolone kobiety. Szwecja - niedoścignione marzenie, państwo równości i sprawiedliwości, najbardziej socjalne społeczeństwo Europy, w którym dzięki wysokim podatkom oraz hojnym zasiłkom różnice dochodów są naprawdę niewielkie, a ludzie żyją dostatnio i spokojnie. Szwecja - kraj otwarty na emigrantów... Jak jest naprawdę? Które wyobrażenia dotyczące naszego zamorskiego sąsiada są faktami, a które należy zaliczyć do kategorii mitów? Czy w opisie Szwecji właściwa jest tonacja czarno-biała? Wszak to także ojczyzna słynnego skandynawskiego designu, który nie szokuje kontrastami, a wręcz przeciwnie. Wszystko - stonowane kolory, naturalne materiały i proste, ale wysmakowane formy - ma koić zmysły. Zimna Szwecja jest więc urządzona ciepło i przytulnie. Tylko... czy na pewno?

Nie tylko o fotografii

Jerzy Olek

  Nie tylko o fotografii to książka-spotkanie, a dokładnie trzydzieści sześć spotkań oraz godziny rozmów przeprowadzonych na przestrzeni czterech dekad. I choć to książka „nie tylko o fotografii”, to właśnie fenomen tego medium stanowi stały punkt odniesienia dla Jerzego Olka i jego rozmówców. Zebrane w jednej publikacji teksty, sięgające lat siedemdziesiątych, dają unikatowy wgląd w dynamicznie zmieniającą się kondycję fotografii zarówno w sztuce, jak i życiu codziennym. Nie ma tu jednej słusznej perspektywy. Olek otwiera pole do dyskusji, podejmując rozmowy z przedstawicielami różnych obszarów życia kulturalnego i artystycznego. Otwarta forma Nie tylko o fotografii tworzy przestrzeń kolejnych spotkań i zaprasza czytelników do aktywnego udziału w rozpoczętej wymianie refleksji i doświadczeń. To książka szczególnie ważna obecnie, ze względu na intensywność, z jaką fotografia kształtuje współczesną rzeczywistość wizualną. W czasach, gdy wytwarzanie obrazów nigdy nie było tak proste, spojrzenie na trudności, z jakimi fotografia musiała się zderzyć w minionych dekadach, może skłonić do zatrzymania się w pędzie nadprodukcji i do refleksji nad przyszłością tego medium. Jerzy Olek -- artysta i teoretyk. Profesor SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego we Wrocławiu. Wcześniej profesor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu i Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Członek redakcji: „European Photography”, „Projekt”, „Art Life”, „Arteon” i „Artluk”. Autor książek: Moja droga do bezwymiaru (2001), Umożliwianie niemożliwemu (2007), 7 od/za/słon iluzji (2013) i Zobaczyć idealne, czyli bezkresy kresek (2015). Animator ruchu fotografii ekspansywnej i medialnej (lata 70.) oraz fotografii elementarnej (lata 80.). Twórca Galerii „Foto-Medium-Art” we Wrocławiu (1977). Kurator międzynarodowych Fotokonferencji Wschód-Zachód „Europejska Wymiana” (pierwsza w 1989). Autor programów 20 Festiwali Nowej Sztuki „lAbiRynT”.  

Niebo i Ziemia

George Gordon Byron

"Niebo i Ziemia" to dramat George'a Gordona Byrona, jednego z największych angielskich poetów i dramaturgów. Znany jest przede wszystkim jako autor takich dzieł jak "Giaur" czy "Mazepa".  Dramat ten zaliczany jest do najwybitniejszych utworów Byrona. Charakteryzuje się on wyjątkowym stylem i tonem. Autor starał się uciec od gładkiego i poetyckiego dialogu, zastępując go bardziej łamiącą rytm i "chropowatą" formą.

Niechciani, nielubiani. Warszawski rap lat 90

Filip Kalinowski

Brak pieniędzy, perspektyw; stres sam wiesz, jak jest. Rap to muzyka miejsc, ludzi i czasów, która jak żaden inny gatunek odbija szarą i niekiedy trudną rzeczywistość. Dlatego bezpańskie dzieci polskiej transformacji znalazły w rapie otuchę i świadomość, że są też inni, którzy widzą świat takim, jaki jest naprawdę. Autentyczność była bowiem w rapowym środowisku największą wartością, ostatecznym sprawdzianem tego, komu można wierzyć. Filip Kalinowski niczym osiedlowy kronikarz prowadzi nas przez historię warszawskiego rapu lat dziewięćdziesiątych, pokazując, że to właśnie w tej muzyce jak w soczewce skupiło się wszystko, co na podwórka przyniosły pierwsze lata III RP. Zręcznie lawiruje między ciemną i jasną stroną stołecznego rapu, pisząc zarówno o tych, którzy spisywali kolejne strony chuligańskiego raportu z osiedla, jak i o tych, którzy spontanicznie i lekko bawili się słowem. Wszystko to na tle największych bolączek ostatniej dekady XX wieku drapieżnego kapitalizmu, zorganizowanej przestępczości, epidemii brown sugar, policyjnych nadużyć i innych osiedlowych akcji. Książka Kalinowskiego to pasjonująca podróż przez Warszawę lat dziewięćdziesiątych i opowieść o tych, którzy niechciani, nielubiani czuli się nie bez powodu, a swoją prawdę i bunt mogli wyrazić w rymach i bitach.