Raport o stanie edukacji muzealnej. Suplement. Część 1

Marcin Szeląg

Tom pierwszy składa się z wypowiedzi pracowników muzeów w Polsce na temat edukacji muzealnej. Część pierwsza to zapis dyskusji środowiska edukatorów muzealnych, w której ogniskują się główne problemy przed jakimi w praktyce stają osoby zajmujące się edukacją muzealną. Stanowi ona efekt seminariów problemowych poświęconych muzeom i edukacji zorganizowanych przez Forum Edukatorów Muzealnych w 2012 roku. Dyskusja obejmuje takie zagadnienia jak współpraca wewnątrz muzeów oraz ze szkołami, potrzeba profesjonalizacji edukacji muzealnej, jej teoretycznych podstaw, oczekiwań publiczności, poszerzanie pola oddziaływania edukacji, marketingu w muzeum, kwestii bezpośrednio wpływających na jakość edukacji w praktyce muzealnej. Ponadto składają się na nią komentarze muzealników na temat rekomendacji Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce (2012). Część druga składa się z wywiadów z dyrektorami warszawskich muzeów i galerii na temat edukacji muzealnej. Swoje poglądy na temat tego czym jest edukacja muzealna, jakie są jej cele i rola, kim jest edukator, a także planów rozwoju edukacji prezentują dyrektorzy m.in. Muzeum Narodowego, Zamku Królewskiego, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Centrum Sztuki Współczesnej. Tom drugi rozwija wnioski Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce, konkluzje dyskusji na jego temat prowadzonych w środowisku muzealnym oraz uwzględnia opinie i uwagi na temat edukacji formułowane przez dyrektorów muzeów. Poprzez pryzmat teoretycznych studiów poświęconych edukacyjnemu wymiarowi muzeów omawiane są takie kwestie jak modele edukacji realizowane w polskich muzeach, zagadnienia edukacyjnego wymiaru wystaw, komunikacji, interpretacji, partycypacji. Ukazanie praktycznej strony tych zagadnień w świetle teoretycznych studiów muzealnych służy wskazaniu najważniejszych obszarów problemowych, których rozwój pozwala na zmiany muzeów, wspomagając ich otwarcie na edukację. Tom zamyka propozycja rozwoju obecnej jak i przyszłej kadry muzeów, której celem jest wzmocnienie wiedzy, kompetencji i umiejętności muzealników na rzecz pełniejszego wykorzystania potencjału edukacyjnego muzeów w Polsce.   Marcin Szeląg – historyk sztuki, doktor, adiunkt na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kustosz, kierownik Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Poznaniu. Zajmuje się współczesną problematyką muzealną i teorią edukacji muzealnej. Współredaktor antologii obcojęzycznych tekstów poświęconych edukacji muzealnej Edukacja muzealna. Antologia tłumaczeń (2010), autor koncepcji badań Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce (2009-2012) oraz redaktor tomu Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, kontekst, perspektywy rozwoju podsumowującego te badania (2012). Autor kilkudziesięciu artykułów na temat muzealnictwa, kolekcjonerstwa sztuki współczesnej, historii sztuki i edukacji muzealnej. Jeden ze współzałożycieli Forum Edukatorów Muzealnych (2006). Pomysłodawca, współautor oraz kierownik nagradzanych programów edukacyjnych z obszaru programu wspólnotowego Ja i świat. Ja i sztuka (2009) programu dla osób niepełnosprawnych 5 zmysłów. Audiodeskrypcja (2011), programu partycypacyjnego Co ma koronka do wiatraka? Niderlandy  (2013). Stypendysta Tygodnika Polityka (2003), Ministerstwa Kultury (2004). Jego praca doktorska Publiczne ogólnopolskie kolekcje sztuki polskiej po 1945 otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. Sz. Dettloffa oraz wyróżnienie w konkursie Instytutu Adama Mickiewicza w Warszawie na najciekawszą pracę doktorską w dziedzinie kultury (2005). Stażysta programu Akademia Zarządzania Muzeum (2011). Uczestnik programów grantowych American Alliance of Museums International Fellowship Grant oraz  The International Council of Museums w Paryżu i Komitetu Narodowego ICOM China (2013). Obecnie realizuje projekt badawczy Edukacja w muzeum sztuki finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie. Emilia Zduńczyk – absolwentka jednolitych studiów magisterskich z pedagogiki specjalnej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Wasrzawie oraz studiów licencjackich i magisterskich z historii sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, z wieloletnim doświadczeniem w pracy jako wolontariusz i animator. Pracowała jako nauczyciel w przedszkolu, a następnie współpracowała w ramach projektu "Johann Joachim Winckelmann i Stanisław Kostka Potocki" z Działem Sztuki w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Jeremiasz Misiak – kierownik marketingu Muzeum Narodowego w Poznaniu. Absolwent Wydziału Zarządzania (specjalność handel i marketing) Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Ukończył studia doktoranckie na tej samej uczelni. Obecnie przygotowuje pracę doktorską w Katedrze Badań Rynku i Usług, dotyczącą marketingowego zarządzania organizacją usługową. W przeprowadzanych badaniach skupia się na muzeach, które niewątpliwie należą do sfery organizacji usługowych.  

Raport o stanie edukacji muzealnej. Suplement. Część 2

Marcin Szeląg

Tom pierwszy składa się z wypowiedzi pracowników muzeów w Polsce na temat edukacji muzealnej. Część pierwsza to zapis dyskusji środowiska edukatorów muzealnych, w której ogniskują się główne problemy przed jakimi w praktyce stają osoby zajmujące się edukacją muzealną. Stanowi ona efekt seminariów problemowych poświęconych muzeom i edukacji zorganizowanych przez Forum Edukatorów Muzealnych w 2012 roku. Dyskusja obejmuje takie zagadnienia jak współpraca wewnątrz muzeów oraz ze szkołami, potrzeba profesjonalizacji edukacji muzealnej, jej teoretycznych podstaw, oczekiwań publiczności, poszerzanie pola oddziaływania edukacji, marketingu w muzeum, kwestii bezpośrednio wpływających na jakość edukacji w praktyce muzealnej. Ponadto składają się na nią komentarze muzealników na temat rekomendacji Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce (2012). Część druga składa się z wywiadów z dyrektorami warszawskich muzeów i galerii na temat edukacji muzealnej. Swoje poglądy na temat tego czym jest edukacja muzealna, jakie są jej cele i rola, kim jest edukator, a także planów rozwoju edukacji prezentują dyrektorzy m.in. Muzeum Narodowego, Zamku Królewskiego, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Centrum Sztuki Współczesnej. Tom drugi rozwija wnioski Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce, konkluzje dyskusji na jego temat prowadzonych w środowisku muzealnym oraz uwzględnia opinie i uwagi na temat edukacji formułowane przez dyrektorów muzeów. Poprzez pryzmat teoretycznych studiów poświęconych edukacyjnemu wymiarowi muzeów omawiane są takie kwestie jak modele edukacji realizowane w polskich muzeach, zagadnienia edukacyjnego wymiaru wystaw, komunikacji, interpretacji, partycypacji. Ukazanie praktycznej strony tych zagadnień w świetle teoretycznych studiów muzealnych służy wskazaniu najważniejszych obszarów problemowych, których rozwój pozwala na zmiany muzeów, wspomagając ich otwarcie na edukację. Tom zamyka propozycja rozwoju obecnej jak i przyszłej kadry muzeów, której celem jest wzmocnienie wiedzy, kompetencji i umiejętności muzealników na rzecz pełniejszego wykorzystania potencjału edukacyjnego muzeów w Polsce.   Marcin Szeląg – historyk sztuki, doktor, adiunkt na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kustosz, kierownik Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Poznaniu. Zajmuje się współczesną problematyką muzealną i teorią edukacji muzealnej. Współredaktor antologii obcojęzycznych tekstów poświęconych edukacji muzealnej Edukacja muzealna. Antologia tłumaczeń (2010), autor koncepcji badań Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce (2009-2012) oraz redaktor tomu Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, kontekst, perspektywy rozwoju podsumowującego te badania (2012). Autor kilkudziesięciu artykułów na temat muzealnictwa, kolekcjonerstwa sztuki współczesnej, historii sztuki i edukacji muzealnej. Jeden ze współzałożycieli Forum Edukatorów Muzealnych (2006). Pomysłodawca, współautor oraz kierownik nagradzanych programów edukacyjnych z obszaru programu wspólnotowego Ja i świat. Ja i sztuka (2009) programu dla osób niepełnosprawnych 5 zmysłów. Audiodeskrypcja (2011), programu partycypacyjnego Co ma koronka do wiatraka? Niderlandy  (2013). Stypendysta Tygodnika Polityka (2003), Ministerstwa Kultury (2004). Jego praca doktorska Publiczne ogólnopolskie kolekcje sztuki polskiej po 1945 otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. Sz. Dettloffa oraz wyróżnienie w konkursie Instytutu Adama Mickiewicza w Warszawie na najciekawszą pracę doktorską w dziedzinie kultury (2005). Stażysta programu Akademia Zarządzania Muzeum (2011). Uczestnik programów grantowych American Alliance of Museums International Fellowship Grant oraz  The International Council of Museums w Paryżu i Komitetu Narodowego ICOM China (2013). Obecnie realizuje projekt badawczy Edukacja w muzeum sztuki finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie. Emilia Zduńczyk – absolwentka jednolitych studiów magisterskich z pedagogiki specjalnej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Wasrzawie oraz studiów licencjackich i magisterskich z historii sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, z wieloletnim doświadczeniem w pracy jako wolontariusz i animator. Pracowała jako nauczyciel w przedszkolu, a następnie współpracowała w ramach projektu "Johann Joachim Winckelmann i Stanisław Kostka Potocki" z Działem Sztuki w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Jeremiasz Misiak – kierownik marketingu Muzeum Narodowego w Poznaniu. Absolwent Wydziału Zarządzania (specjalność handel i marketing) Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Ukończył studia doktoranckie na tej samej uczelni. Obecnie przygotowuje pracę doktorską w Katedrze Badań Rynku i Usług, dotyczącą marketingowego zarządzania organizacją usługową. W przeprowadzanych badaniach skupia się na muzeach, które niewątpliwie należą do sfery organizacji usługowych.  

(Re)interpretacje. Między praktyką twórczą a dyskursem

red. Witold Jacyków, Ryszard Solik

Niniejsza publikacja wpisuje się w obszar refleksji dotyczący interpretacji i reinterpretacji sztuki oraz wybranych tekstów kultury. Dystansuje się przy tym od wyłącznie egzegetycznego pojmowania interpretacji, dostrzegając w niej aktywność na różne sposoby konkretyzującą historycznie i kulturowo zmienną tożsamość i określoność sztuki i jej wytworów. W ten sposób aktywność interpretacji i kolejnych reinterpretacji – niejednokrotnie wyznaczających nowe otwarcia i możliwości – umiejscawiamy zarówno w domenie dyskursów teorii, jak i w przestrzeni twórczych poszukiwań i eksperymentów, artystycznych transgresji, reorganizacji, redefinicji. To spojrzenie na problem nie tylko z uwzględnieniem różnych obszarów ekspresji twórczej i refleksji teoretycznej (zajmującej się sztukami plastycznymi, malarstwem, architekturą, muzyką, oprawą muzyczną filmów czy gier), ale także – co bodaj najcenniejsze – z różnych perspektyw reinterpretacyjnych i punktów widzenia. Czytelnik znajdzie więc w pracy propozycje – teksty i dokumentację działań twórczych – zorientowane na różne cele, racje i pola aktywności interpretacji, będącej zasadniczą formę obecności i przejawiania się sztuki w kulturowej semioprzetrzeni; propozycje formułowane w kontekście różnorakich tekstów kultury, określonych strategii twórczych oraz interpretacyjnych. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców zajmujących się sztuką i współczesną kulturą artystyczną, teoretyków sztuki, estetyków, kulturoznawców, w szczególności zainteresowanych zagadnieniem interpretacji, w tym także do przedstawicieli dyscyplin pokrewnych oraz studentów kierunków artystycznych.

Relecturas y nuevos horizontes en los estudios hispánicos. Vol. 2: Teatro

red. Joanna Wilk-Racięska, Katarzyna Gutkowska-Ociepa, Marta Kobiela-Kwaśniewska

Prezentowany tom jest zbiorem artykułów poświęconych zagadnieniom dramatu z kręgu hiszpańskojęzycznego. Nawiązując do przewodniego motywu całości publikacji, jakim są ponowne odczytania i  reinterpretacje, badacze wnikliwie analizują utwory zarówno najbardziej znanych autorów (Lopego de Vegi, Witolda Gombrowicza, Julia Cortázara, Francisca Nievy czy Luisa Riaza), jak i tych młodszych, którzy wciąż jeszcze szukają swojej estetyki i miejsca w teatrach Hiszpanii i Ameryki Południowej (np. Flavia Gonzáleza Mello). Każdy z tekstów stanowi autonomiczną całość, a jednocześnie – w kontekście pozostałych – pozwala dostrzec gatunkowo-tematyczną ewolucję, której podlega dramat hiszpańskojęzyczny. Niewątpliwą zaletą zbioru jest różnorodność metodologicznych perspektyw – od tematologicznie ukierunkowanych badań motywiki, przez perspektywę historycznoliteracką i filozoficzną, po ujęcie komparatystyczne i antropologiczno-socjologiczne.

Renesans

Anna Maria Lepacka

Prezentowana książka zabierze Czytelnika w podróż w czasie do epoki renesansu. Zajmująca narracja, a także bogaty zbiór ilustracji przybliżą ogromne bogactwo kulturowe tego czasu. To opowieść o sztuce, a także tworzących ją ludziach i czasie niewątpliwie ciekawym historycznie.

Resistenza we włoskim filmie fabularnym

Anna Miller-Klejsa

Książka traktuje o filmowych reprezentacjach włoskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, interpretowanych jako ważne świadectwo pamięci kulturowej Italii. W części teoretycznej autorka prezentuje rozmaite koncepcje dotyczące związków filmu i historii, przedstawiając własną propozycję kategoryzacji tego istotnego problemu .W kolejnych rozdziałach szczegółowo analizowane są: Rzym, miasto otwarte i Generał Della Rovere Roberta Rosselliniego, Strategia pająka, Bernarda Bertolucciego, Noc świętego Wawrzyńca Paola i Vittoria Tavianich oraz Człowiek, który nadejdzie Giorgio Dirittiego. 

Retoryczność w filmowych obrazach świata Andrzeja Fidyka

Bogumiła Fiołek-Lubczyńska

Prezentowana publikacja zawiera opis i analizę dorobku jednego z najwybitniejszych polskich dokumentalistów, Andrzeja Fidyka. Światowy rozgłos i uznanie przyniosła mu Defilada, a sławę ugruntowały takie filmy, jak: Karnawał – największe party świata, Kiniarze z Kalkuty, Rosyjski striptiz, Sen Staszka w Teheranie, Historie z Yodok. Autorka podjęła próbę interpretacji jego twórczości za pomocą narzędzi badawczych związanych z retoryką, co pozwoliło jej unaocznić zasady realizacji ich dyskursywności. Film dokumentalny analizuje ona poprzez jego relacje z rzeczywistością, a także jako wykładnik twórczej idei dokumentalisty, która pozwala mu na skuteczne komunikowanie z widzem. Obok analizy topiki filmowej Fidyka i kluczowej kategorii widowiskowości, czytelnik znajdzie tu również subtelne interpretacje wybranych filmów reżysera oraz próbę charakterystyki jego osobowości twórczej. Widowiskowość cechuje całą twórczość Fidyka i nie tylko zapewnia wysoką rangę artystyczną jego dziełom, ale także przykuwa uwagę współczesnego widza. Osobny rozdział autorka poświęca zagadnieniom dotyczącym „szkoły Fidyka” i filmom jego najbardziej znanych uczniów.

Rewizor

Nikołaj Gogol

  “Rewizor” to komedia Nikołaja Gogola, rosyjskiego pisarza, poety, dramaturga. Jednego z najbardziej znanych klasyków literatury rosyjskiej.   Wydarzenia rozgrywają się na prowincji. Do pewnego miasteczka dociera wieść, że przybędzie tam rewizor – wysoki rangą urzędnik. Na mieszkańców pada blady strach. Chcą wypaść jak najlepiej podczas inspekcji, a każdy z nich ma coś na sumieniu. W każdej chwili gotowi na przybycie rewizora, biorą za niego zwykłego człowieka – Chlestakowa. Nie chcą słuchać tłumaczeń. Wbrew swojej woli Chlestakow staje się dla nich dygnitarzem.

Rhesos

Eurypides

Rhesos to dramat Eurypidesa, największego obok Ajschylosa i Sofoklesa tragika starożytnej Grecji.   Akcja dramatu ma miejsce podczas wojny trojańskiej, w nocy, kiedy Odyseusz i Diomedes potajemnie przedostają się do obozu trojańskiego. O tym samym wydarzeniu opowiada dziesiąta księga poematu Homera, Iliada.  

Rhetoric

Aristotle

It can be seen from the book that at that time rhetoric was used to a greater extent in the courts, and Aristotle writes a lot about judicial speeches, how to convince judges and jurors, and sometimes goes into consideration of laws. Also, rhetoric was used in deliberative and laudatory speeches, in the modern century this is no longer so relevant. The second part of the book describes human passions. Aristotle, as always, in his style from all sides examined anger, mercy, shame, fear and other human passions, so that it was clear how to evoke a particular feeling in people in his speech.

Rocznica Marschnera

Maria Konopnicka

Obchody setnej rocznicy urodzin Henryka Marschnera, niemieckiego kompozytora okresu romantyzmu, stają się okazją do wspomnieniowej narracji o artyście. Obok historii z młodości kompozytora utrwalone zostają refleksja nad specyfiką jego oper oraz rozważania o przemijaniu.

"Romanica Silesiana" 2016, No 11. T. 1: La Peur

red. Katarzyna Gadomska, Krzysztof Jarosz

Sous la rédaction de Katarzyna Gadomska, Krzysztof Jarosz   Tematem prezentowanego numeru Romanica Silesiana  jest strach jako motyw wiodący w literaturze fantastycznej i w  gatunkach pokrewnych. Ze względu na dużą liczbę zgłoszonych tekstów artykuły zebrano w dwa tomy: pierwszy obejmuje szkice napisane w języku francuskim, drugi – w języku hiszpańskim i angielskim. Autorzy ukazują zagadnienie strachu w literaturze i filmie, zwracając uwagę na ewolucję źródeł strachu i lęków na przestrzeni wieków. Jako materiał analiz wykorzystują dzieła takich twórców, jak: Jan Potocki, Théophile Gautier, Erckmann-Chatrian, Emile Gaboriau, André de Lorde, Jean-Pierre Andrevon, Anne Duguël, Marie José Thériault, Nadine Monfil, a także pisarzy, których nazwiska nie są kojarzone z gatunkiem fantastyki, m.in.: Madame de Staël, Victora Hugo, Laurenat Gaudé, Nicole Calligaris, Kena Bugula, Rolanda Barthes’a, Georges’a Bataille’a.

"Romanica Silesiana" 2016, No 11. T. 2: Miedo

red. Ewelina Szymoniak

W drugim tomie numeru Romanica Silesiana poświęconemu zagadnieniu strachu zebrano teksty, w których podjęta tematyka ukazana została na tle literatury oraz kinematografii iberoamerykańskiej. Wśród analizowanych w szkicach twórców znaleźli się: Amado Nervo, Emilia Pardo Bazan, Hector Abad Faciolonce, Jorge Diaz, Francisco Nieva, Pablo De Santis, Jaume Balaguero, Amando Ossorio. W zbiorze zamieszczono również osiem recenzji, prezentujących  interesujące publikacje z literaturoznawstwa romanistycznego ostatnich lat.

Romeo i Julia

William Shakespeare

„Romeo i Julia” to dramat angielskiego pisarza Williama Szekspira napisany we wczesnym stadium jego kariery. Przedstawia historię tragicznej miłości dwojga młodych ludzi, którzy stali się wzorcami romantycznych kochanków. Historia toczy się w Weronie i Mantui.

Rosmersholm

Henryk Ibsen

„Rosmersholm” to sztuka Henryka Ibsena, norweskiego dramatopisarza, uważanego za czołowego twórcę dramatu modernistycznego. „Rosmersholm” jest uznawany za jedną z najbardziej wielowarstwowych, mistycznych i pięknych sztuk Ibsena o niejednoznacznym przesłaniu. Dramat przedstawia ponadczasowe napięcie miedzy starym a nowym, tradycyjnym a nowoczesnym. Esencja dzieła skupia się na walce o etyczność oraz na możliwości do swobodnego rozwoju jednostki. Główny bohater jest wzorem cnót oraz tradycjonalistą, jednak po poznaniu pewnej kobiety, zaczyna przechodzić przemianę i marzyć o wolności słowa, myśli i ducha człowieka w społeczeństwie.

Rowerowe miasto. Holenderski sposób na ożywienie miejskiej przestrzeni

Melissa Bruntlett i Chris Bruntlett

Jest taki kraj, w którym członkinie i członkowie rządu dojeżdżają na swoje zaprzysiężenie rowerem. Ale jeszcze 50 lat temu nic tego nie zapowiadało! Przestrzenie Amsterdamu czy Rotterdamu, odbudowane po wojnie w duchu modernizmu, były przepełnione samochodami i zupełnie nie nadawały się do jazdy rowerem. W swojej książce Melissa i Chris Bruntlettowie opowiadają o tym, jak doszło w Niderlandach do rewolucji, dzięki której rowery stały się nie tylko tematem politycznym, ale i narzędziem transformacji transportu, przestrzeni miejskiej, edukacji, handlu, usług oraz całego holenderskiego stylu życia. W Rowerowym mieście przeczytacie o tym, jak łącząc inżynierię ruchu z inżynierią społeczną, stworzono mobilność miejską dostępną dla każdego – nie tylko dla młodych i sprawnych – a także jak zwalczano wykluczenie transportowe poza wielkimi miastami. Dowiecie się, dlaczego warto projektować elektromobilności nie tylko na cztery koła oraz w jaki sposób, wykorzystując rowery, podnieść zarówno jakość transportu zbiorowego, jak i poziom bezpieczeństwa na ulicach – mimo skłonności wszystkich uczestników ruchu drogowego do naginania jego zasad. Co szczególnie cenne z polskiej perspektywy, Bruntlettowie zastanawiają się także, jak przeszczepiać holenderskie rozwiązania i doświadczenia na zagraniczny grunt. Polecam tę książkę jako inspirację dla polityków, działaczy lokalnych, architektów, urbanistów, inżynierów, cyklistów oraz wszystkich tych, którym zależy na lepszej przyszłości naszych miast. W dobie usprawniania przestrzeni miejskiej za pomocą różnych high tech rozwiązań – takich jak drony czy autonomiczne pojazdy – warto nie zapominać o starych, dobrych dwóch kółkach. Krzysztof Gubański, aktywista rowerowy i autor bloga Jeden samochód mniej Rowerowe miasto. Holenderski sposób na ożywienie miejskiej przestrzeni jest dziewiątym tytułem w serii MIASTO SZCZĘŚLIWE  

Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprośnym, a wszakoż, jako o nim powiedają, barzo zwymownym, z figurami i gadkami śmiesznymi

Autor anonimowy

Marchołt, postać pochodząca prawdopodobnie z żydowskich legend, stał się bohaterem XII-wiecznego niemieckiego utworu, przełożonego na polski w wieku XVI. Po objęciu tronu po ojcu Dawidzie król Salomon poznaje szczególnego podwładnego z wyglądu odrażającego, jednak skorego do uczonych dyskusji. Szybko wychodzi na jaw, że Marchołt jest rubasznym prześmiewcą, któremu z uwagi na spryt i błyskotliwość wiele uchodzi na sucho.

Rozmowy przy filmie. Wywiady z polskimi filmoznawcami

Katarzyna Żakieta, Mikołaj Góralik, Agata Pospieszyńska

Rozmowy przy filmie. Wywiady z polskimi filmoznawcami są efektem dwuletnich spotkań z cyklu „Poznaj swojego filmoznawcę”, zainicjowanych jesienią 2013 r. przez Koło Naukowe Filmoznawców Uniwersytetu Łódzkiego. Głównymi bohaterami Rozmów... nie są twórcy filmowi, lecz filmoznawcy, opowiadający nie tylko o swoich zainteresowaniach badawczych, lecz także o ulubionych dziełach i motywacjach wyboru dyscypliny naukowej. Pretekstem jest zawsze jedna konkretna publikacja, choć poruszane wątki dotyczą wielu zagadnień, często wykraczających poza jej zakres. Z przeprowadzonych wywiadów wyłaniają się pasjonujące portrety autorów, chętnie dzielących się swoją specjalistyczną wiedzą, oraz zamiłowaniem do kina. Dla osób znających omawiane publikacje Rozmowy przy filmie będą interesującym uzupełnieniem, nierzadko zawierającym dodatkowe wnioski i obserwacje autorów. Dla wszystkich pozostałych – zachętą, aby sięgnąć po książki naszych rozmówców.  

Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956

Krzysztof Jajko, Konrad Klejsa, Jarosław Grzechowiak, Ewa Gębicka

Tom, będący efektem kilkuletniej kwerendy archiwalnej, zawiera niemal dwieście niepublikowanych wcześniej dokumentów z komentarzem naukowym, a także szereg materiałów ikonograficznych i zestawień statystycznych. Część pierwsza koncentruje się na instytucjonalnych przemianach kinematografii: jej reorganizacji w połowie lat czterdziestych, centralizacji w okresie stalinizmu i modernizacji podczas krótkiej odwilży. Tematyka części drugiej dotyczy sieci kin państwowych i społecznych, zaplecza technicznego, polityki kadrowej i form reklamy kinowej. W części trzeciej omówione zostały zagadnienia związane z polityką programową władz kinematografii, w tym: import i cenzura, a także reakcje widowni na poszczególne filmy.   Zagadnienia związane z bardzo szeroko rozumianym rozpowszechnianiem filmów, choć dla funkcjonowania kinematografii posiadają fundamentalne znaczenie, ciągle są zbyt słabo obecne w polskim piśmiennictwie filmowym. Książka ma szansę stać się wzorem dla kolejnych publikacji. Zmienia ona sposób patrzenia na polskie kino nie tylko ze względu na weryfikację konkretnych faktów i przekonań, ale przede wszystkim oferując czytelnikowi nową perspektywę jego postrzegania. Z recenzji prof. Piotra Zwierzchowskiego

Rozważania o domu

Jarosław Szewczyk

Na podstawie piśmiennictwa podjęto refleksję nad pojęciem „domu” jako wytworu kulturowego, referencyjnego względem wielu dyscyplin nauki i sztuki. W części wstępnej omówiono rolę badanego pojęcia w ujęciu epistemologicznym, ontologicznym, aksjologicznym, hermeneutycznym i fenomenologicznym. Dalszą zasadniczą część wywodu uporządkowano trójdzielnie: część I (Istota domu) poddaje dom refleksji ontologicznej, aksjologicznej i hermeneutycznej, wskazując na odmienność i różnorodność jego kreowania i rozumienia w różnych okresach i kulturach. Część II (Kontekst domu) rozszerza pole refleksji o związki domu jako wytworu kulturowego z jego fizycznym otoczeniem, aczkolwiek w rozdziale 4 (Dom i miejsce), a w mniejszym zakresie także w pozostałych rozdziałach 5 i 6, ponownie podjęto refleksję ontologiczną i hermeneutyczną nad domem jako miejscem. W części III (Anatomia domu) wybrano niektóre urządzenia (piec i ustęp) oraz funkcjonalne strefy domu (strefa sanitarna, strefa intymna) jako pretekst do rozważań na temat zmian samej istoty domu, percepcji domu oraz sposobów jego użytkowania jako wytworu kultury materialnej powiązanego z kulturą zamieszkiwania. W konsekwencji rozprawa zawiera pytania i hipotezy pozostawione czytelnikowi do samodzielnej odpowiedzi lub falsyfikacji.

Ród heraldyczny Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku

Piotr Szczurowski

Obszerna rozprawa naukowa poświęcona kształtowaniu się rodu heraldycznego Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku. Treść książki: I. Ród heraldyczny w dawnej Polsce. Geneza stanu rycerskiego w średniowiecznym państwie piastowskim. Ród heraldyczny jako twór polityczny, społeczny i kulturowy. Herby i struktura. Ród heraldyczny w aspekcie prawnym. Przywileje.. Ród gniazdowy jako gałąź rodu heraldycznego. Nazwiska odmiejscowe. II: Migracja Prusów w średniowieczu i jej tło polityczne. Najstarsze osadnictwo pruskie na ziemiach piastowskich. Próby ekspansji piastowskiej na ziemie pruskie. Sytuacja polityczna w Prusach w XIII wieku. Podbój krzyżacki i jego skutki. Sytuacja polityczna na Mazowszu w XIII wieku. Główne kierunki emigracji pruskiej w XIII wieku. III: Geneza i ukształtowanie się rodu heraldycznego Prus na średniowiecznym Mazowszu. Analiza przywileju książąt mazowieckich Siemowita III i Kazimierza I z 1345 roku stanowiącego podstawę prawa pruskiego. Analiza dokumentu księcia mazowieckiego Siemowita I z 1250 roku oraz dokumentu sądu płockiego z 1363 roku. Umiejscowienie w czasie nadań i przywilejów pierwotnych dla protoplastów rodu Prus oraz identyfikacja miejsc tychże nadań na Mazowszu. Identyfikacja dokładnych miejsc pochodzenia protoplastów dwóch głównych gałęzi rodu heraldycznego Prus. Struktura genealogiczna i etniczna kształtującego się rodu heraldycznego Prus, używane przezeń godła herbowe oraz stosunki wewnętrzne w rodzie. IV: Rozsiedlenie rodu Prus na Mazowszu w późnym średniowieczu. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe w ziemiach czerskiej i warszawskiej. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe w ziemi wyszogrodzkiej i okolicach. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe na wschodnim i północnym Mazowszu. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe na południowo-zachodnim Mazowszu. Charakter osadnictwa i kierunki ekspansji rodu heraldycznego Prus na Mazowszu oraz identyfikacja herbownych z dwóch głównych grup krewniaczych.

Róża

Stefan Żeromski

“Róża” to dramat autorstwa Stefana Żeromskiego, polskiego prozaika, publicysty i dramaturga. Żeromski był czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury i jest powszechnie uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy.   Żeromski w tym utworze starał się zająć stanowisko wobec sprzecznych poglądów na sens i celowość rewolucji 1905 roku oraz kreśli własną wizję rozwiązania problemów społecznych i politycznych w Polsce na początku XX wieku.  

Ruch - cudowne lekarstwo. Dlaczego warto chodzić po mieście

Peter Walker

Po znakomicie przyjętej książce Jak rowery mogą uratować świat Peter Walker zajął się tematem ruchu (aktywności) w mieście. Czym jest tytułowe cudowne lekarstwo, przynoszące tak ogromne korzyści zdrowotne, że gdyby zostało przekształcone w lek, byłoby najcenniejszym lekiem na świecie? Odpowiedzią jest ruch, a dobrą wiadomością jest to, że jest on bezpłatny, łatwy i dostępny dla każdego. Codzienny wysiłek był przez tysiąclecia nieodłączną częścią naszego życia, ale w ciągu zaledwie kilku dekad został praktycznie z niego wyeliminowany. Ta książka jest kroniką tej bardzo współczesnej i w dużej mierze niezbadanej katastrofy oraz historią ludzi próbujących ją odwrócić. Poprzez wywiady z ekspertami z różnych dziedzin - lekarzami, naukowcami, architektami i politykami - Peter Walker bada, jak wprowadzić więcej ruchu do współczesnego świata i, co najważniejsze, do życia każdego z nas.   Ta książka jest o ruchu, o tym, że najlepiej by było, gdybyśmy do pracy jechali rowerem, a już na miejscu co jakiś czas wstawali, podchodzili po szklankę wody, a na lunch szli do nieodległego bistro lub wychodzili na dziedziniec budynku, przy okazji pokonując kilka kondygnacji. Jak jednak można mówić o takich śmiałych marzeniach, skoro w Polsce bycie osobą pieszą oznacza ciągłe poczucie, że jest się gorszym? Dopóki nie przemodelujemy naszego podejścia i radykalnie nie zmienimy siły nacisku na to, kto ma priorytet w poruszaniu się na mieście, niewiele się zmieni. ARCHITEKTKA, URBANISTKA, TWÓRCZYNI BLOGA PIEING

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 23: Pejzaż w kalejdoskopie. Obrazy przestrzeni w literaturach wschodniosłowiańskich

red. Jadwiga Gracla, red. Halina Mazurek

Kolejny tom Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych został poświęcony tematowi często eksplorowanemu ale, mimo to, stanowiącemu ciągłe źródło inspiracji dla badaczy literatury. Przestrzeń, krajobraz, pejzaż to tematy budzące przecież ciągle zainteresowanie i niesłabnącą uwagę. W prezentowanym tomie znalazły się teksty badaczy związanych z Uniwersytetem Śląskim, ale także uznanych badaczy z innych ośrodków omawiające przestrzeń liryki (pejzaż duszy), prozy i dramaturgii (również przestrzeń teatralną). Autorzy kolejnych prezentacji poddali analizie przestrzeń literatury od Oświecenia do współczesności. Dodatkowym walorem tomu jest obecność szkiców poświęconych literaturze ukraińskiej i białoruskiej. Tom jest więc adresowany do szerokiego grona odbiorców: rusycystów, badaczy literatur wschodniosłowiańskich, teatrologów i wszystkich miłośników literatury.