Dylematy Unii Europejskiej. Studia i szkice

Zbiorowy

Ponad dziesięcioletnia obecność Polski w Unii Europejskiej stanowi doskonałą okazję do analizy i podsumowań całokształtu funkcjonowania Unii Europejskiej w strukturach, a także refleksji w zakresie wyzwań przed jakimi staje w dniu dzisiejszym. Rozszerzenie Unii Europejskiej stanowi obecnie wielkie wyzwanie dla wszystkich państw członkowskich, zarówno w wymiarze politycznym, społecznym, jak i gospodarczym. Kryzys ekonomiczny, polityczny i imigracyjny silnie wpłynął na społeczeństwa europejskie, powodując wzrost poparcia dla grup postulujących ograniczanie tendencji integracyjnych w ramach UE na rzecz decentralizacji, a w skrajnych przypadkach całkowitej dekompozycji jej struktur.

Dyplomacja sportowa. Sport w działaniach dyplomatycznych państw i aktorów niepaństwowych

Michał Marcin Kobierecki

W monografii zaprezentowano miejsce i znaczenie sportu w dyplomacji publicznej, co wiąże się z kategorią dyplomacji sportowej. Przedmiot badania w szczególności obejmował kwestie wykorzystywania sportu do poprawy stosunków międzynarodowych, ukazanie jego roli w kształtowaniu międzynarodowego wizerunku państw oraz omówienie podmiotowości dyplomatycznej międzynarodowych organizacji zarządzających sportem na przykładzie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Istotnym elementem analiz było rozpatrzenie, z jakimi podmiotami może być łączone prowadzenie dyplomacji sportowej. Badania umożliwiły m.in. wyodrębnienie modeli dyplomacji sportowej ukierunkowanej na budowanie bliskości między krajami, przypisanie stosowania różnych metod wizerunkowej dyplomacji sportowej do różnych rodzajów państw oraz zaproponowanie modelu tłumaczącego dyplomatyczną podmiotowość organizacji sportowych.

Dyskursy widzialności. Słowa a obrazy

red. Paweł Sarna, Matylda Sęk

Współczesność charakteryzuje zmiana, polegająca na wszechobecności obrazu, który przestał być już dawno aktorem drugiego planu. Nie można zrozumieć ponowoczesnego świata, jeśli nie uwzględni się istotnej roli, jaką odgrywają w komunikacji zdominowanej niegdyś przez słowo, elementy ikoniczne. Zdezaktualizowało się przekonanie, iż jedynie verbum wpływa na kształt rzeczywistości, bowiem to właśnie obraz najłatwiej oddziałuje na nasze myślenie, służy pobudzaniu emocji i budowaniu pamięci. W cywilizacji pośpiechu i prędkości prym wiodą zwarte komunikaty o skondensowanej treści, które niejednokrotnie łączą przestrzenie wizualne i werbalne. Dziedziny, w których kręgu zainteresowań leżą przekazy wizualno-werbalne, są bardzo różnorodne. Badaniem tychże zjawisk pogranicznych zajmują się między innymi semiotyka, antropologia obrazu, socjologia i badania fotografii, badania prasoznawcze, badania dyskursu, ikonologia, formalizm, historia sztuki, hermeneutyka, filozofia czy retoryka. Wszystkie te dziedziny nauki mają do wniesienia własny wkład, który niezbędny jest dla pełnego zrozumienia tych złożonych zjawisk. Zaprosiliśmy przedstawicieli różnorodnych dyscyplin do podzielenia się swoją refleksją naukową. W prezentowanym tomie pragniemy ukazać bogactwo możliwości badawczych kategorii słowa i obrazu w najróżniejszych dyscyplinach. W związku z tym celowo nie wyznaczono jednorodnej metody badawczej ani formy tekstów. Celem publikacji jest przybliżenie perspektyw badawczych dotyczących zjawisk łączących przestrzenie słowa i obrazu, oraz ich funkcjonowanie w dyskursie społecznym. Zaproponowane obszary badań obejmują miedzy innymi hiperteksty, instalacje ikoniczno-werbalne, słowo i obraz w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej, memy internetowe, komiksy, fotografię, poezję i literaturę wizualna, książki obrazkowe - picture book, grafizację i wizualizację słowa, wizualne gatunki prasowe, plakat oraz recepcję obrazów w wymiarze cielesnym. Mamy nadzieję, że w przedstawionym wyborze tekstów, czytelnicy znajdą interesujące ich aspekty a książka stanie się inspiracją dla kolejnych analiz naukowych. Zapraszamy do podjęcia ożywionej debaty nad przenikaniem się obszarów obrazów i słów, nad dynamiką ikonicznej komunikacji oraz nad ich miejscem w kulturze.

Dzieci w konfliktach zbrojnych

red. nauk. Robert Kobryński

Niniejsza publikacja „Dzieci w konfliktach zbrojnych” jest jedną z nilicznych w Polsce publikacji w tym temacie. W tym wypadku przybrała postać pracy zbiorowej, stworzonej głównie przez młode pokolenie badaczy stosunków międzynarodowych, których połączyła pasja naukowa i wspólne zainteresowania. Poruszana problematyka udziału dzieci w tak przerażających zjawiskach jest czymś, co wzbudza nie tylko oburzenie, ale też często pogardę dla winowajców tego haniebnego procederu. Pomimo, że żyjemy – wydawałoby się – w cywilizowanych czasach, to skala wykorzystywania dzieci podczas działań zbrojnych w celach militarnych nadal pozostaje ogromna i, jak różne źródła wskazują, dotyczy ok. 500 tys. tys. osób poniżej 18. roku życia. Także spectrum przestrzenne tego zjawiska jest zaskakujące – proceder ten dotyczy ok. 50 państw na różnych kontynentach.

Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie

Aleksander Bocheński

Zawsze wobec każdego stanu, w jakim znalazło się nasze zbiorowisko, pytanie: jaka jest nasza w tym rola, jak mogliśmy zwycięstwo powiększyć, klęski uniknąć - będzie ważniejsze od zagadnienia: o ile ten wróg jest łotrem, przestępcą i o ile "plami" swoją historię. Aleksander Bocheński Dzieje głupoty... pozostają jednym z najciekawszych i najbardziej inspirujących dzieł polskiego pisarstwa politycznego. Nie tylko jako głos w sporze o historyczne wybory, ale i jako oparta na solidnych podstawach próba stworzenia teoretycznych ram dla strategii politycznej państwa słabego, położonego między mocarstwami. Jan Sadkiewicz

Dzieje polskiej placówki dyplomatycznej w Bukareszcie (1919-1940)

Andrzej Dubicki

 Po upadku Austro-Węgier Rumunia stała się potencjalnym sprzymierzeńcem Polski w kontekście polityki wschodniej. W tym czasie stosunek obu krajów do Rosji mógł stanowić wspólny mianownik ewentualnego porozumienia. Rumuni obawiali się o przyszłość Besarabii, Polska mogła się z kolei obawiać kontestowania przez Rosję ambicji do objęcia w posiadanie dużej części kresów wschodnich. W związku z tym poszukiwanie wzajemnego porozumienia było zjawiskiem naturalnym. Dodatkowym elementem wzmacniającym współpracę był brak wzajemnych pretensji terytorialnych, co było pewnego rodzaju ewenementem w odniesieniu do innych sąsiadów odradzającej się Rzeczypospolitej. W 1938 r. Poselstwo w Bukareszcie zostało podniesione do rangi ambasady. Zasadnicze ramy czasowe książki zamykają się w latach 1918–1940, czyli od pierwszych prób utworzenia placówki do momentu likwidacji Ambasady pod naciskiem rumuńskim w listopadzie 1940 r. Rozprawa w dużej mierze opiera się na materiale źródłowym: archiwaliach oraz źródłach drukowanych. Przede wszystkim zostały uwzględnione materiały znajdujące się w Archiwum Akt Nowych oraz w jego rumuńskim odpowiedniku, czyli Arhive Istorice Centrale Bucureşti. Zgromadzone tam materiały pozwoliły na odtworzenie działalności polskich dyplomatów w Bukareszcie. Odtworzenie dziejów politycznych było możliwe dzięki wykorzystaniu mikrofilmów znajdujących się w posiadaniu strony rumuńskiej, a będących syntezą materiałów znajdujących się w polskich archiwach.

Dzieło Lucyny Frąckiewicz inspiracją dla współczesnej polityki społecznej

Wiesława Walkowska

Trudno jest wytyczyć jednoznaczne granice polityki społecznej jako dyscypliny naukowej, pisała Profesor Lucyna Frąckiewicz. „W coraz szerszym zakresie korzysta z dorobku innych dyscyplin, by z kolei służyć też innym dyscyplinom bogactwem doświadczeń i teorii. Coraz więc mniej ostra staje się granica między ekonomią, socjologią, psychologią, pedagogiką, politologią, filozofią, etyką a polityką społeczną. Nie można rozwijać polityki społecznej bez demografii, gerontologii, pediatrii społecznej, medycyny, zabezpieczenia społecznego czy mieszkalnictwa, a nade wszystko przepisów prawa omal w każdej dziedzinie”. I taka też jest niniejsza praca – z pogranicza kilku dyscyplin. Autorami zebranych tekstów są politycy społeczni, prawnicy, ekonomiści, socjologowie, pedagodzy, a także etnolog. Tom prezentuje wielodyscyplinarne spojrzenie na zagadnienia z obszaru polityki społecznej. Niniejszy tom składa się z pięciu części. Pierwsza z nich, opatrzona tytułem Lucyna Frąckiewicz – przeszłość dla przyszłości, zawiera teksty o charakterze wspomnieniowym. Druga część, Uzasadnienie badań i refleksji w polityce społecznej,  to merytoryczne wprowadzenie do podjętych w książce rozważań. Kolejne części zostały zatytułowane: Człowiek w doktrynie i praktyce polityki społecznej oraz Przestrzeń publiczna w polityce społecznej. Ostatnią część poświęcono aktualnym obszarom wykluczenia społecznego. Wyrażamy nadzieję, że oddawany do rąk Czytelniczek i Czytelników tom wzbudzi zainteresowanie – zarówno ze względu na podjętą problematykę, jak i wyraz hołdu złożonego Osobie wybitnej i wyjątkowej, która zjednoczyła nas w tym dziele.

Edukacja, kultura, sztuka - spoistość a integracja

red. Agata Rzymełka-Frąckiewicz, Teresa Wilk

Niniejszą publikacją uwagę Czytelnika pragniemy zorientować na wybranych obszarach codziennego życia obecnych – chociaż w różnym wymiarze – w każdej epoce, zarówno tych bardzo odległych jak i współczesnej. Te obszary, to edukacja, kultura i sztuka, każdy stanowiący odrębny/samodzielny byt, poddający się definiowaniu, analizom, badaniom, ale też każdy z nich ściśle korespondujący z pozostałymi, tworząc przestrzeń uzupełniającą i kreującą dla pozostałych. Podlegając jak wszystko przeobrażeniom, wymagają  reinterpretacji/zorientowania nie tyle na rozwój własny, ile na użyteczność społeczną, gotowość do zaangażowania w inne obszary ludzkiej aktywności. Analizując przeszłość można z pełnym przekonaniem stwierdzić, że akurat w przypadku edukacji, kultury i sztuki owa użyteczność oraz zaangażowanie w inne obszary było w każdym przypadku obecne. Co więcej użyte w tytule tomu: edukacja, kultura i sztuka tworzą transparentną sieć powiązań/relacji, która ilustruje, niezwykle istotną w pedagogice, zasadę wzajemności, wyrażającej się w sferze wzajemnych usług/wymiany. Można powiedzieć, że edukacja oraz kultura i sztuka zawsze wzajemnie się wspierały, warunkowały w rozwoju. Dobrze ilustrują to słowa Tadeusza Lewowickiego: „Edukacja jest wytworem kultury, a kultura trwa i rozwija się dzięki edukacji. Dzieje edukacji dostarczają niezliczonych dowodów na to, że dorobek kultury materialnej, a przede wszystkim kultury duchowej, był i pozostaje treścią i istotą oświaty w ogóle” (Lewowicki, 2003, s. 44). Zasadniczy cel opracowania, to próba uświadomienia, że te trzy obszary towarzyszą człowiekowi przez całe życie, z tym, że edukacja poprzez wymiar swej instytucjonalizacji oraz obowiązkowości staje się kwestią naturalną, wpisaną w codzienność - a z uwagi na permanentną potrzebę rozwoju/kształcenia - już nie tylko w okresie dzieciństwa i adolescencji. Kultura i sztuka, mimo że stale obecne w przestrzeni społecznej, nader często pozostają poza sferą świadomości człowieka, który ich nie zauważa, nie docenia i nawet marginalizuje. Wspomniana postawa, to efekt braku/niedostatku właściwej edukacji w tym zakresie. Dostrzegana nieobecność lub niedostatek edukacji w obszarze kultury/sztuki to zagrożenie dla jakości życia. Tym samym to pole, otwarta przestrzeń do zagospodarowania, zorientowania uwagi środowisk wychowawczych i społecznych – rodziców, nauczycieli, opiekunów, władz lokalnych i polityków – na istotność i potrzebę systematycznego, świadomego włączenia kultury i sztuki do szeroko rozumianego obszaru edukacji. Zaproponowane teksty opracowania wyrażają potrzebą ukazania nie tyle indywidualnej, ale nade wszystko wspólnej przestrzeni działania edukacji, kultury i sztuki, ich wzajemności w perspektywie przemian społeczno-kulturowych i cywilizacyjnych. Prezentowane tu rozważania eksponują wybrane aspekty życia społecznego w przedmiotowych obszarach, ukazując potrzeby i możliwości wzajemnego ich przenikania, wspierania i uzupełniania. Książka adresowana jest do studentów: pedagogiki, socjologii, polityki społecznej, pracy socjalnej, wiedzy o teatrze oraz organizacji i stowarzyszeń, instytucji społeczno – kulturalno – oświatowych funkcjonujących  w środowiskach lokalnych zaangażowanych w działania edukacyjne i rewitalizacyjne, zorientowane na zintegrowane projektowanie i rozwiązywanie problemów społecznych.

Emocje i polityka. Sceny z życia polskiego parlamentu

Krzysztof T. Konecki

Odkrywanie emocjonalnej warstwy debat politycznych i polityki umożliwia kształtowanie racjonalnego ładu politycznego i społecznego, ładu uświadomionego i poddanego refleksji i dyskusji przez obywateli. Większość analizowanych w tej książce wystąpień ma charakter „przedstawień” w sensie dramaturgicznym, gdzie aktor (w tym wypadku polityk) dobiera tak środki wyrazu, by zaprezentować określoną wizję rzeczywistości i/lub swojej tożsamości i/lub tożsamości innego. W filmach, będących zapisem debat sejmowych, często pojawiają się próby ośmieszenia partnera interakcji, doprowadzenia do zawstydzenia go i zdeprymowania emocjonalnego, w konsekwencji mające przekonać publiczność o racjach własnych bądź wyższości moralnej danego polityka i/lub jego partii. Po raz pierwszy w opisach wystąpień polityków i interakcji zachodzących między nimi uwzględniono i połączono wizualne aspekty autoprezentacji z analizą emocji. Reasumując, poświęcona jest analizie i badaniu emocji w życiu publicznym i polityce. Pokazano w niej, jak zachowania polityków oraz emocjonalne i wizualne czynniki obecne w relacjach medialnych na ich temat wpływają na sposób przedstawiania dyskursu politycznego. Publikacja skierowana jest zarówno do dziennikarzy, jak i do polityków, którym dostarczy wskazówek na temat kształtowania wizerunku i autoprezentacji. Będzie także cennym źródłem wiedzy dla wykładowców i studentów politologii, psychologii i socjologii oraz wszystkich uważnych obserwatorów polskiego życia politycznego.  

Etos polityków w kodeksach etycznych radnych

Tomasz Czakon, Danuta Ślęczek-Czakon

Polityka i politycy są źle oceniani. Jedną z odpowiedzi polityków na stawiane im zarzuty i społeczne oczekiwania przestrzegania najważniejszych zasad moralnych jest przyjmowanie kodeksów etycznych, w których deklarują swoje dobre intencje, precyzują standardy postępowania i zobowiązują się do ich przestrzegania. Przedmiotem zainteresowania autorów są kodeksy etyczne radnych, ponieważ pozwalają ustalić dominujący wśród polityków etos (zespół wartości i norm uznawanych za obowiązujący w polityce). Analizie poddano 58 kodeksów z różnych jednostek samorządu terytorialnego z całej Polski. Jedna z hipotez zakładała, że w kodeksach etycznych radnych działających w demokratycznym państwie powinien się ujawnić etos polityka-demokraty. Analiza treści kodeksów etycznych radnych doprowadziła do wniosku, że kodeksy etyczne radnych są niespójnym zbiorem różnych wartości, zasad i postaw, a etos demokratyczny jest w nich słabo zarysowany -  dominuje problem zapobiegania korupcji i postawa autokratyczna. Książka adresowana jest do wszystkich zainteresowanych przestrzeganiem fundamentalnych zasad moralnych w sferze politycznej, szczególnie polityków na szczeblu samorządowym.

Etykieta zawodowa i protokół dyplomatyczny. Wyd. 1. popr

Andrzej Szteliga

Książka posiada niezwykły walor poznawczy i edukacyjny. W sposób przystępny prezentuje i omawia klasyczne zasady savoir-vivre, etykiety zawodowej i towarzyskiej oraz podstawowe zagadnienia protokołu dyplomatycznego i służby zagranicznej. Są to więc kwestie powitań i pożegnań, poznawania się i nawiązywania kontaktów, prowadzenia rozmów oraz kunsztu korespondencji, precedencji zawodowej i towarzyskiej oraz stosowanej tytulatury, zasad obowiązujących w kontaktach zagranicznych, organizacji wizyt i spotkań, udziału w programach oficjalnych i towarzyszących, podstawowe elementy prawa dyplomatycznego i konsularnego oraz  organizacja i działania służby zagranicznej, problematyka organizacji różnego rodzaju przyjęć, zasad rozsadzania gości przy stole, stosowania określonych ubiorów i strojów na zróżnicowane okazje oraz wykorzystania samochodu do celów służbowych i prywatnych. Tekst publikacji  wzbogacają rysunki sytuacyjne i fotografie. Mając charakter podręcznika akademickiego - w sposób naturalny adresowana jest do studentów i absolwentów różnych kierunków, a w szczególności stosunków międzynarodowych, nauk społecznych, nauk ekonomicznych itp. Ponadto do kręgu interesantów powinni należeć politycy, urzędnicy, samorządowcy, menedżerowie reprezentujący firmy, instytucje i różne organizacje.

Eurazjatyzm na wspak. Polscy tradycjonaliści przeglądają się w zwierciadle Eurazji i udają, że to nie oni

Jarosław Bratkiewicz

Książka mówi o Polsce, z Rosją – jej eurazjatyckim alter ego – w tle. Pokazuje, jak rozgałęzienie dziejów polskich – na nurt piastowski, który od XV wieku zanurza się w mało widoczną „historię długiego trwania”, oraz na kipiel jagiellońsko-sarmacką, z jej wirami wetowania, rokoszy i insurekcji, pnie się przez dzieje Polski aż do dnia dzisiejszego. I znów odradza „polski eurazjatyzm”, powodując, że pytanie o nowoczesność wciąż bije Polsce dzwonem.    Jarosław Bratkiewicz – urodzony w 1955 roku, ukończył z wyróżnieniem Instytut Spraw Międzynarodowych (MGIMO) w Moskwie. W latach osiemdziesiątych działał w podziemiu wydawniczym, między innymi w wydawnictwie „Krąg”. Od 1982 roku pracował w Polskiej Akademii Nauk, gdzie uzyskał stopnie doktora i doktora habilitowanego w zakresie nauk o polityce. Jego aktywność wspierali i ukierunkowywali tacy uczeni jak Jan Baszkiewicz, Jadwiga Staniszkis, Edmund Wnuk-Lipiński, Franciszek Ryszka czy Bronisław Geremek. Od 1991 roku pracował w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego, a od 1992 roku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Ambasador na Łotwie w latach 1996–2001. W latach 2010–2015 był Dyrektorem Politycznym MSZ.

Europa - skok w nieznane

Victoria Martín de la Torre

Europa – skok w nieznane to opowieść o dekadzie (1948–1957), w czasie której narodziły się Wspólnoty Europejskie, z czasem przekształcone w Unię Europejską. Nie jest to jednak „kolejna książka o Unii, prawie unijnym i traktatach europejskich”, których znajdziemy na rynku mnóstwo. To książka pełna faktów, ale przede wszystkim napisana z pasją. To historia przelana na papier lekkim piórem autorki, która przed rozpoczęciem pracy w instytucjach unijnych zdobywała szlify dziennikarskie m.in. w tygodniku „Tiempo”. Europa – skok… to przede wszystkim książka, która w ciekawym, miejscami zabawnym stylu ukazuje sylwetki „ojców założycieli” UE (Jeana Monneta, Roberta Schumana, Konrada Adenauera, Alcide’a De Gasperi, Paula-Henriego Spaaka). Przytacza prawdziwe dialogi i sytuacje, które często są kluczem do zrozumienia, w jaki sposób i dlaczego podejmowano wówczas decyzje, które dziś mają wpływ na życie 500 milionów Europejczyków.   Autorka łączy w swej pracy lekki, przystępny język z mocnym trzymaniem się faktów historycznych i zapisków archiwalnych. Nie ma tu miejsca na fantazję – ale Victoria Martin de la Torre potrafi przedstawić genezę Unii tak, że żadne „upiększenie” nie jest potrzebne. Ogromną wartością książki są liczne wywiady, które autorka przeprowadziła z osobami znającymi bezpośrednio jej bohaterów – z rodzinami, współpracownikami, doradcami.   Victoria Martín de la Torre (ur. 1973 w Madrycie) od 2008 roku pracuje jako doradczyni do spraw komunikacji Grupy Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim. Uzyskała tytuł magistra dziennikarstwa na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku (Stypendium Fulbrighta, 1999) i magistra polityki europejskiej w Kolegium Europejskim w Brugii. Przed rozpoczęciem pracy w Brukseli była dziennikarką tygodnika „Tiempo”. W 2007 roku w oficynie Barrabes ukazała się jej pierwsza książka, Viaje a la ciudad de Belén („Podróż do miasta Betlejem”). W 2009 roku założyła stowarzyszenie Forum Abrahama dla Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego, którego jest prezeską.   Potrzebujemy przekonującej opowieści o tym, jak to się stało, że powstała Unia Europejska, dlaczego jej powstanie zmieniło historię Europy i dlaczego jest takie ważne, abyśmy jej nie stracili – przez głupotę polityczną, czy przez przypadek. Książka Victorii daje nam taką opowieść. Jest ona napisana rzetelnie, na podstawie faktów, ale nie jest to książka, która chciałaby stać się jednym z wielu zakurzonych tomów w bibliotekach. Prof. Danuta Hübner   Są takie książki, które mają swój smak, od samego początku aż do ostatniej strony – i to jest jedna z nich. A porusza ona dość surowy temat – narodzin Wspólnot Europejskich. Na pierwszy rzut oka nie jest to tematyka atrakcyjna czy szczególnie pociągająca. Ale oto wkracza talent autorki – tak ogromny, że ta książka to prawdziwa perełka, dopieszczona w najdrobniejszych szczegółach, którą czyta się niczym powieść pełną zwrotów akcji. Michel Theys, „Bulletin Quotidien Europe”

Europa in flagranti

Stanisław Cat-Mackiewicz

"Chciałbym powiedzieć czytelnikowi, co następuje: Przyjacielu, jeśli nie lubisz innych poglądów historycznych niż te, do których się przyzwyczaiłeś, proszę Cię, nie czytaj moich książek!" Stanisław Cat-Mackiewicz   "Europa in flagranti nie jest usystematyzowanym i poukładanym wykładem historycznym. Ma bardziej kształt albumu fotograficznego, w którym poszczególne zdjęcia niekoniecznie się ze sobą wiążą, a opowiadanie tego, co na zdjęciach powierzono wybitnemu erudycie." dr Janusz Mierzwa  

Europa swoich, Europa obcych. Stereotypy, zderzenia kultur i dyskursy tożsamościowe

Magdalena Żakowska, Agata Dąbrowska, Jakub Parnes

Autorzy tekstów nie stawiają sobie za cel jednoznacznej oceny opisywanych zjawisk. Z uwagą natomiast śledzą je w ramach interdyscyplinarnych analiz, w których łączą różne perspektywy badawcze wywiedzione z nauk społecznych i humanistycznych, obejmujących politologię, kulturoznawstwo, prasoznawstwo, nauki filologiczne, socjologię i historię. Współczesne ruchy narodowo-etniczne warto doceniać za przywracanie lub utrwalanie ducha wspólnoty, walkę o historyczną pamięć i prawdę oraz za hasła powrotu do korzeni. Równocześnie zaś można je potępiać za wyolbrzymianie znaczenia kulturowych i narodowych różnic, a także petryfikowanie poczucia „odwiecznej” inności, wyższości lub krzywdy własnej grupy czy narodu, co w efekcie może prowadzić do zaściankowości, nacjonalizmu i ksenofobii. W publikacji usystematyzowano wieloaspektowe spektrum zagadnień związanych z nacjonalizmem, przemianami polityczno-kulturowymi, mitami, stereotypami i uprzedzeniami w relacjach międzyetnicznych na obszarze postradzieckim oraz w Zachodniej i Środkowej Europie.

Europa w brutalnym świecie

Enrico Letta, Sebastien Maillard

Idea niniejszej książki narodziła się o świcie. Dokładnie w dwa poranki 2016 roku, które zmieniły bieg naszej historii. Ten po ogłoszeniu wyników referendum o Brexicie oraz po wyborze Trumpa w Stanach Zjednoczonych. Konsekwencje obu tych dwóch wydarzeń są dla Europy porównywalne do tych, które nastąpiły po upadku komunizmu w 1989 roku i które mocno naznaczyły moje pokolenie. Wprawdzie wydarzenia z 2016 roku nami wstrząsnęły, dziś uważam jednak, iż otwierają one dla Europy nowe możliwości. Nadszedł czas, by Europa wydoroślała. W następstwie wydarzeń z 1989 roku integracja europejska posunęła się znacząco naprzód. Dziś może i powinno być podobnie. W niniejszej książce zabieram głos jako przekonany Europejczyk, choć nielubiący jej obecnego oblicza. Krytykuję kierunek, w którym zmierza Europa, ale bronię zawzięcie europejskiego marzenia i wspólnej przyszłości, jaka jest z nim powiązana. Nie jest to bez-krytyczna obrona Brukseli czy Unii Europejskiej. Ani – w żadnym razie – nie jest to pościg czy obława na przeciwników Europy. Nie zapuszczam się na ich terytoria, nie przejmuję ich argumentów. Staram się bez zacietrzewienia i ze zrozumieniem odnieść do ich poglądów. Doświadczenie uczy, że to bardziej skuteczny sposób, by im pomóc, i że wyborca, gdy ma wybierać kopię lub oryginał, w ostatecznym rozrachunku wybiera zawsze oryginał. Enrico Letta