Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym i arbitrażu

Joanna Boroń, Katarzyna Buda, Mateusz Dąbroś, Patryk Felkel, ...

Na publikację składają się wybrane referaty spośród wygłoszonych podczas konferencji naukowej pt. „Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym i arbitrażu”,  która zorganizowana została przez Koło Naukowe Prawa Prywatnego Międzynarodowego i Arbitrażu przy Katedrze Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Autorzy podejmują rozważania nad współczesnym statusem zasady autonomii woli w prawie prywatnym międzynarodowym i w prawie sądownictwa polubownego. Właściwie ze wszystkich artykułów wyłania się przekonanie, iż współczesne prawo kolizyjne jest polem ścierania się dwóch przeciwstawnych tendencji. Z jednej strony dostrzegalna jest ekspansja zasady autonomii woli na obszary, w których tradycyjnie nie była ona respektowana. Z drugiej – w sferze zobowiązań umownych, gdzie zasada ta trwale wpisała się w tradycje prawa kolizyjnego, dostrzega się zjawisko przeciwne, które jest wyrazem przekonania, że kolizyjnoprawna autonomia woli stron musi  podlegać pewnym ograniczeniom. Analogiczne wyzwania stają przed współczesnym prawem sądownictwa polubownego, pomimo że wyrasta ono z zasady autonomii woli i jest wyrazem jej najwyższego poszanowania. Książka będzie zapewne wartościową i użyteczną publikacją dla przedstawicieli doktryny prawa kolizyjnego i prawa sądownictwa polubownego, jak również dla praktyki prawniczej.

Członkowie rodziny jako ofiary poważnych naruszeń praw człowieka. Studium z zakresu prawa międzynarodowego praw człowieka oraz międzynarodowego prawa karnego

Małgorzata Myl

Społeczność międzynarodowa boryka się obecnie z wieloma trudnymi wyzwaniami, m.in. ze znaczną skalą naruszeń praw człowieka, z nieustannymi konfliktami zbrojnymi oraz rosnącą liczbą ofiar. Waga tych problemów zmusza do refleksji nad zadaniami stojącymi przed ową społecznością i nad rolą prawa międzynarodowego. Za jedne z głównych sprawdzianów skuteczności tego prawa należy uznać zapobieganie poważnym naruszeniom praw człowieka, a w razie ich wystąpienia – ochronę ofiar. Społeczność międzynarodowa powinna dążyć do zminimalizowania szkód i traumy tych osób, a także do zapewnienia im sprawiedliwości oraz właściwej ochrony i realizacji ich praw. Tematem książki jest sytuacja prawna członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka. Główną kanwę przeprowadzonych badań stanowią regulacje prawa międzynarodowego praw człowieka i praktyka międzynarodowych organów ochrony tych praw. Uwagę skierowano także na międzynarodowe prawo karne. Badania miały na celu zrekonstruowanie standardu ochrony członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy istniejący stan prawny jest wystarczający, czy konieczne są określone zmiany. Prezentowana monografia to pierwsze w polskiej literaturze naukowej całościowe ujęcie sytuacji prawnej członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka na gruncie prawa międzynarodowego praw człowieka i międzynarodowego prawa karnego.

Developments in Labour Law from a Comparative Perspective

Izabela Florczak, Zbigniew Góral

The need for comparative studies of labour law seems indisputable, inasmuch it arises from the international character of many labour law norms, as well as from the interconnection between working and social relations which are often conditional and international. Thus, it appears that academic research into the field of labour law would be incomplete without its comparative facet. For these reasons, numerous networks of international cooperation between labour law scholars are being established on both formal and informal levels. The underlying idea is to find a common denominator for the discourse concerning the present condition of labour law, and pathways for its further development. The Labour Law Education Society, established in 2012 at the initiative of Prof. Charles F. X. Szymanski, is one of the networks attempting to accomplish this objective. Its early days were crowned with Developments in Labour Law from a Comparative Perspective, a conference held on 23rd–24th of May 2014 at the Allerhand Instituteʼs branch in Cracow, Poland. The present volume, which is an outgrowth of that conference, presents certain current issues frequently discussed in the realm of labour law. Also, it contains chapters considering the most significant developments within the discipline. 

Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku

Miron Lakomy

Praca składa się z siedmiu części obejmujących wszystkie najważniejsze zagadnienia związane z polską polityką zagraniczną na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku. Obejmują one kolejno: ewolucję środowiska międzynarodowego Polski na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku; niektóre uwarunkowania, cele, środki i metody polityki zagranicznej Polski; zagadnienia dotyczące dylematów w relacjach polsko-niemieckich; dylematy polityki wschodniej Polski; niektóre kwestie dotyczące wyzwań i zagrożeń stojących przed polityką bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego Polski; implikacje kryzysu w strefie euro dla doktryny i polityki integracyjnej Polski oraz dylematy polityki zagranicznej Polski na kierunkach pozaeuropejskich. Oprócz części pierwszej i drugiej, głównym kryterium wyodrębnienia pozostałych, były najważniejsze kierunki polityki zagranicznej Polski na początku drugiej dekady XXI wieku zarówno w wymiarze relacji dwustronnych jak i w stosunkach wielostronnych. Praca jest adresowana do szerokiego grona odbiorców. Przede wszystkim, skierowana jest do szerokiej rzeszy studentów politologii, stosunków międzynarodowych, bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego oraz prawa. Ponadto, publikacja jest przeznaczona dla badaczy nauk politycznych, stosunków międzynarodowych oraz bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Może być także interesującą propozycją dla decydentów polityki zagranicznej Polski, przedstawicieli mediów oraz publicystów. Recenzja książki ukazała się na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 6–7 (201) maj 2015 (recenzja dostępna pod adresem: www.sprawynauki.edu.pl, 29 maja 2015 r.).  

Ewolucja immunitetów mających swoje źródło w prawie międzynarodowym

Izabela Skomerska-Muchowska

Problematyka immunitetów mających swoje źródło w prawie międzynarodowym jest zagadnieniem doniosłym zarówno dla teorii, jak i praktyki prawa międzynarodowego. Instytucja immunitetów, w szczególności immunitetu państwa, znajduje swoje uzasadnienie w podstawowych zasadach systemu prawa międzynarodowego. Jednocześnie immunitety wyznaczają ramy wzajemnych relacji między państwami w zakresie wykonywania jurysdykcji. Zachodzące współcześnie zmiany, takie jak wzmocnienie pozycji jednostki, w szczególności ochrony jej praw podstawowych, czy coraz częstsze wchodzenie państwa w stosunki prywatnoprawne, powodują, że przedmiot niniejszego opracowania jest jednym z najszerzej dyskutowanych zagadnień w doktrynie zarówno prawa międzynarodowego, jak i poszczególnych dziedzin prawa krajowego, w ramach których immunitety te są realizowane. Nie ulega wątpliwości, że różne postaci immunitetów (w szczególności immunitet państwa, funkcjonariuszy państwa, immunitety dyplomatyczne oraz immunitet organizacji międzynarodowych) podlegają obecnie przemianom, co do ich zakresu i możliwych włączeń. Powstaje zatem pytanie, w jakim stopniu i zakresie immunitety muszą pozostać niewzruszalne w interesie utrzymania porządku międzynarodowego i zapewnienia sprawnego funkcjonowania państwa lub organizacji międzynarodowej w stosunkach międzynarodowych, w jakim zaś powinny być ograniczone, np. w interesie ochrony jednostki. Niniejsza publikacja jest próbą rozstrzygnięcia tej niezwykle istotnej dla praktyki kwestii. 

FUNKCJONOWANIE BEZZAŁOGOWYCH SYSTEMÓW POWIETRZ-NYCH W SFERZE CYWILNEJ

Tadeusz Zieliński

Zdaniem autora, główne ograniczenia, wpływające na powolny rozwój rynku cywilnych zastosowań bezzałogowych statków powietrznych, obejmują trzy kluczowe obszary: rozbieżności w jednoznacznym klasyfikowaniu bezzałogowych systemów powietrznych, w tym wieloznaczna terminologia i typologia; trudności w integracji bezzałogowych systemów powietrznych z załogowym lotnictwem cywilnym, zwłaszcza wykonywanie lotów w niewydzielonej przestrzeni powietrznej; aspekty społeczne funkcjonowania bezzałogowych systemów powietrznych w środowisku cywilnym. 

Jurysprudencja 3. Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych. Cz. 2

Adam Bartczak, Monika Zalewska, Małgorzata Król

Dążenie do integracji zewnętrznej i wewnętrznej prawoznawstwa jest zjawiskiem ciągle aktualnym i powracającym w refleksji naukowej nad prawem. Jednakże w ślad za rozwojem nauki zmienia się zarówno obszar integracji, jak i jej zakres, a zatem zmienia się pole integracji. Można to zauważyć w piśmiennictwie, a także w niniejszym tomie. Prawoznawstwo stale poszukuje nowych punktów odniesienia i nowych metod badawczych, by lepiej poznać i zrozumieć zjawisko prawne, przyjmując za punkt wyjścia wielowymiarowość prawa. Pole integracji staje się obszarem coraz gęstszych, a jednocześnie zmiennych, relacji interdyscyplinarnych i transdyscyplinarnych, pozwalających korzystać z dorobku naukowego rozmaitych dyscyplin badawczych z pożytkiem dla integrujących się dyscyplin, w tym szeroko rozumianego prawoznawstwa. Wskazać można wiele odmiennych pól integracji wyznaczanych w różnym czasie przez poszczególnych badaczy. Prawo ma ścisły związek z wieloma zjawiskami społecznymi, psychicznymi, etycznymi i językowymi, bo samo też jest takim zjawiskiem w wielu odsłonach. W opracowaniu poruszono bardzo wiele niezwykle interesujących oraz inspirujących badawczo i metodologicznie zagadnień z tego zakresu. Książka może stanowić źródło inspiracji naukowej, wzbudzić żywą dyskusję i rozwinąć dalsze zainteresowanie zjawiskiem prawnym.  

Jurysprudencja 4. Legitymizacja prawa Unii Europejskiej. Legitymizacja demokratyczna czy cywilizacyjna?

Wioletta Jedlecka

Europa jest wspólnotą wartości cywilizacyjnych, do których należą wolność i równość jednostki, demokracja, państwo prawa, społeczeństwo obywatelskie, to „europejski dom” nie może być budowany niezależnie od tych wartości lub wbrew nim, ale tylko i wyłącznie na ich podstawie. Wspólna polityka europejska musi więc występować w obronie wymienionych wartości oraz brać za nie odpowiedzialność. Teoria integracji europejskiej wymaga zgody co do strategii i celów zjednoczenia, a budowa tej zgody nie jest możliwa bez określonych koncepcji legitymizacyjnych. Oś problemową podjętych rozważań stanowi kwestia legitymizacji Unii Europejskiej – jej instytucji oraz stanowionego przez nie prawa. Inspiracją do podjęcia tematu było poczucie szeroko rozumianego kryzysu legitymizacji demokratycznej UE. Niewątpliwie w Unii występuje problem z uzasadnianiem decyzji – szczególnie w zakresie prawa pochodnego i orzecznictwa – w sposób wpisywalny w dominujące koncepcje demokracji, do których przywykły krajowe dyskursy profesjonalne. Receptą na ów kryzys może być wzmocnienie legitymizacji cywilizacyjnej Unii Europejskiej, tj. odbudowa wspólnoty inkluzywnej przy wykorzystaniu zasady solidarności, kanonu wartości wspólnych i wielokulturowości.