Cognition, Meaning and Action. Lodz-Lund Studies in Cognitive Science

Piotr Łukowski, Aleksander Gemel, Bartosz Żukowski

The goal of contemporary cognitive science is not primarily to build a thinking machine, but to increase our understanding of cognitive processes. This can be done by various methods, including traditional psychological experiments, observations of authentic cognitive processes in practical action, or by simulating cognition in robots or programs. Unlike the early days of AI when it was believed that one single methodology, that of symbolic representation, could solve all cognitive problems, the current trend is to work with several forms of representations and data. The publication is the result of a collaboration between the Department of Cognitive Science at University of Lodz and the Department of Cognitive Science at Lund University. It is intended to provide a comprehensive presentation of the key research issues undertaken in both Departments, including considerations on meaning, natural language and reasoning, linguistic as well as numerical competence, the theory of decision making, modelling of conceptual representations, cognitive and game theoretic approach to social interactions. The book is addressed to all readers interested in cognitive science, and especially in research combining a logical analysis with psychological, linguistic and neurobiological approaches. 

Cultivating and Forming Regional Traditions by the Visegrad Group Teachers

red. Beata Pituła, Anna Waligóra-Huk

Problematyka pracy pod redakcją dr hab. Beaty Pituły i dr Anny Waligóra-Huk koncentruje się wokół szeroko pojętego zagadnienia kultywowania i tworzenia tradycji regionalnych przez nauczycieli krajów Grupy Wyszehradzkiej (Polski, Czech, Słowacji i Węgier). Książka jest pokłosiem prowadzonych badań naukowych, realizowanych w ramach projektu naukowo-badawczego Cultivating and Forming Regional Traditions by the Visegrad Group Teachers, finansowanego przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki. Praca prezentuje zbiór siedemnastu tekstów naukowych, przedstawiających wyniki prowadzonych przez autorów badań w zakresie edukacji regionalnej. Stanowi próbę przybliżenia czytelnikowi zagadnień edukacji regionalnej z perspektywy międzynarodowych, interdyscyplinarnych doświadczeń badaczy. Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych problematyką edukacji regionalnej, kultywowania oraz tworzenia tradycji lokalnych zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. Książka stanowi zbiór przydatnych opracowań dla wykładowców, jak również studentów kierunków związanych z edukacją i szeroko pojętą kulturą. Adresatami opracowania są także nauczyciele, którzy w swojej pracy edukacyjno-wychowawczej szczególnie koncentrują się na zagadnieniach dotyczących regionalizmu i kultywowania tradycji.

Cyberprzemoc wśród młodzieży ze szkół wiejskich

Anna Waligóra-Huk

Problematyka pracy koncentruje się wokół szeroko pojętego zagadnienia cyberprzemocy występującej wśród młodzieży – uczniów wiejskich szkół gimnazjalnych. W książce scharakteryzowano problem cyberprzemocy z perspektywy teoretycznej, ale dokonano również szczegółowej analizy zjawiska na podstawie zebranego materiału empirycznego. Poza aspektem naukowych interpretacji zjawiska, sformułowano także konkretne wnioski przydatne praktyce pedagogicznej i profilaktycznej. Monografia adresowana jest do szerokiego grona odbiorców interesujących się problematyką cyberprzemocy zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. Książka stanowi przydatne kompendium wiedzy dla wykładowców oraz studentów w szczególności kierunków pokrewnych pedagogice i psychologii. Zakres tematyczny, jak również wnioski praktyczne zredagowane są w taki sposób, by publikacja stanowiła źródło wskazówek i informacji niezbędnych w pracy nauczycieli-praktyków, podejmujących wyzwania wychowawczo-profilaktyczne, zwłaszcza na III etapie edukacyjnym. Adresatami pracy są także rodzice uczniów, w szczególności dorastającej młodzieży, której niestety na coraz większą skalę problem cyberprzemocy dotyczy. Liczę, że przedstawione w monografii rozważania i wnioski przysłużą się studentom, nauczycielom oraz pracownikom nauki, jako źródło inspiracji do dalszych dociekań i pogłębionych studiów nad zagadnieniem cyberprzemocy. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Forum Akademickie” nr 5/2016, s. 70 (Aleksandra Urbańczyk: Dziecko w sieci).

Cyberprzestrzeń miejscem skutecznego nauczania-uczenia się

Danuta Szeligiewicz-Urban, Beata Matusek

Celem badań opisywanych w niniejszej monografii uczyniono analizę związków zachodzących pomiędzy korzystaniem z nowoczesnych technologii informacyjnych a zagrożeniami płynącymi z mass mediów z perspektywy nauczyciela, rodzica i dziecka. W niniejszym opracowaniu poruszamy kwestię kompetencji informatycznych i społeczno-wychowawczych nauczyciela i rodzica w odniesieniu do wykorzystywania nowoczesnych narzędzi technologicznych, monitorowania kontaktu z cyberświatem, w tym gier komputerowych oraz poziomu dostępności cyberprzestrzeni dla młodego użytkownika – ucznia. Spośród wielu metod badawczych w wybranych i omawianych w niniejszym opracowaniu pracach dotyczących kwestii cyberprzestrzeni, podstawową metodą badawczą była metoda sondażu diagnostycznego.

Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne

Elżbieta Dubas, Anna Gutowska

W kolejnym tomie serii „Biografia i badanie biografii” autorzy skoncentrowali się na dwóch podstawowych kategoriach – czasu i miejsca - w kontekście biograficznym. Kategorie te traktowane są jako przestrzenie uczenia się człowieka. Autorzy wskazują na potencjał edukacyjny, jaki w nich tkwi, i proponują nowe, interdyscyplinarne, teoretyczne ujęcia tych zagadnień. Czytelnik znajdzie w tomie również przykłady badań w zakresie tej tematyki: przeczyta o tym, w jaki sposób człowiek uczy się „z miejsc” i jaką rolę w uczeniu się odgrywa czas, także w sytuacjach egzystencjalnie trudnych. Ze wstępu Elżbiety Dubas

Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej

Gajdzica Zenon

Wyrażony w tytule niniejszego tomu rezerwat przestrzeni publicznej z pozoru stanowi dość kontrowersyjną kategorię opisu i wyjaśniania sytuacji społecznej osób niepełnosprawnych. Samo pojęcie rezerwatu nawiązuje do tradycji kolonialnej lokującej osoby niepełnosprawne w ograniczonej przestrzeni zarezerwowanej dla Innych lub/i Obcych. Wszak rezerwat w potocznym ujęciu kojarzy się z czymś, co zamknięte i zarezerwowane dla wybranych. Jednak nie o taki rezerwat tu chodzi. Chociaż trudno oprzeć się wrażeniu, że ciągle jeszcze dla wielu z nas inność wyrażająca się ograniczoną sprawnością czy nieco odmiennym wyglądem jest wystarczającym powodem konstruowania ram funkcjonalnych i rezerwowania ról daleko innych niż te, które zwykle określamy jako wartościowe. [] Każdy z rezerwatów generuje nieco inne problemy osób niepełnosprawnych lub jest ich następstwem. Natomiast łączy je możliwa siła oddziaływania, która sprawia, że niektóre z nich są palące. Właśnie te problemy są punktem wyjścia poszczególnych rozdziałów tej książki. [] Publikację zamykają pozytywne przykłady przełamywania uprzedzeń wychodzenia osób z głębszą niepełnosprawnością poza ramy przestrzeni społecznej wyznaczonej sprawnościami i ukonstytuowanymi na podstawie stereotypów możliwościami życia człowieka niepełnosprawnego.

Cztery szkice z przeszłości matematyki

Mioduszewski Jerzy

Każdy z czterech szkiców to pasjonująca lektura dla miłośnika matematyki czy historii. Autorowi znakomicie udało się wpisać migawki z dziejów światowej i polskiej matematyki w kontekst wydarzeń politycznych i społecznych. Każdy z czterech szkiców to pasjonująca lektura dla miłośnika matematyki czy historii. Autorowi znakomicie udało się wpisać migawki z dziejów światowej i polskiej matematyki w kontekst wydarzeń politycznych i społecznych. Mamy więc anegdotyczne opowieści o Eulerze, Cantorze, Sierpińskim czy matematykach warszawskich. Eseje oczywiście dotyczą matematyki, ale w szerszym kontekście historycznym i anegdotycznym. Czy te dygresje - nieraz dosyć obszerne - powodowane były jedynie pogonią za anegdotą, czy też mógłby w tym być jakiś większy sens? Autor nie odpowie na to pytanie, bo sam chciałby wiedzieć, w jaki sposób geniusz czasu i miejsca, objawiający się zazwyczaj jako sytuacja społeczne, a nawet zjawisko natury, mógłby mieć wpływ na prawdy matematyczne uznawane za wieczne. Szkic Dwie Warszawy uzupełnia obraz polskiej szkoły matematycznej, zapewne największego sukcesu polskiej nauki. Plastycznie, choć zapewne subiektywnie, opisuje relacje naukowe i społeczne warszawskich matematyków, nie unikając trudnych problemów stosunków polsko-żydowskich. Klimat szkicu współbrzmi ze wspomnieniami, którymi dzielił się ze mną jeden z najznakomitszych wychowanków warszawskiej szkoły, Samuel Eilenberg, podczas ostatnich wizyt w Polsce w początkach lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Czytając Cztery szkice z przeszłości matematyki, przypomniałem sobie, jak amerykański matematyk William G. Dwyer, przemawiając podczas uroczystości przyznania mu doktoratu honorowego Uniwersytetu Warszawskiego w 2007 roku, podkreślał, że matematyka dzisiejsza ma wyraziście ludzką i społeczną naturę. Szkice Profesora Mioduszewskiego plastycznie ukazują prawdziwość tej tezy na przestrzeni kilku epok.

Ćwiczenia grafomotoryczne 0-1

Gaweł Ewa

Ćwiczenia grafomotoryczne przeznaczone są dla dzieci, które przygotowują się do czynności pisania oraz dla tych, którym pisanie sprawia trudność. Pomagają one w nabyciu właściwych nawyków ruchowych, potrzebnych podczas pisania, a w szczególności ruchu ręki od strony lewej do prawej, z góry na dół oraz ruchu okrężnego, odwrotnego do kierunku wskazówek zegara. Ćwiczenia wyrabiają płynność i precyzję ruchów ręki ustawionej w takiej pozycji jak podczas pisania. Zeszyt nr 1 przeznaczony jest głównie dla dzieci będących w początkowym etapie pisania, a więc w klasach 0-1. Zawiera łatwiejsze ćwiczenia wymagające wykonywania szerszych i swobodniejszych ruchów ręki, sprzyjających jej rozluźnieniu i usprawnieniu. Ćwiczenia w zeszycie zostały ułożone od najprostszych, do coraz bardziej skomplikowanych. Mogą być wykorzystywane także przez starsze dzieci, które mają znacznie obniżony poziom graficzny pisma.

Definicje deiktyczne a pojęcia. Badania z pogranicza filozofii języka i psychologii kognitywnej

Wiesław Walentukiewicz

Publikacja dotyczy uczenia pojęć oraz języka. Nauka ta odbywa się często w kontekście ostensywnym, w którym szczególną rolę odgrywają definicje deiktyczne. Autor skupia się na czterech czynnikach, które spełniają istotną funkcję podczas nauki języka – chodzi tu o czynniki fizjologiczne, kulturowe, psychologiczne oraz filozoficzne. Uzasadniając, iż początkowo podczas nauki języka uczący się wykorzystuje podobieństwo ogólne, spróbowano rozwiązać także inne kwestie: niemożliwości ustalenia cech przed ustaleniem elementów zbioru, niemożliwości ustalenia elementów zbioru przed ustaleniem cech, nieskończonego porównania przedmiotów w celu ustalenia cech. Autor wyodrębnia i opisuje cztery rodzaje pojęć: podstawowe, prototypowe, klasyczne, egzemplarzowe, zaznaczając, że szczególną rolę odgrywają pojęcia budowane najwcześniej – pojęcia podstawowe. Aby uczący się mógł posługiwać się nazwami ogólnymi, wcześniej musi opanować zdolność budowania pojęć podstawowych, prototypowych i klasycznych. Natomiast opanowanie zdolności budowania pojęć egzemplarzowych jest mu potrzebne do posługiwania się nazwami jednostkowymi, w szczególności imionami własnymi. Autor dowodzi, iż zarówno nazwy ogólne, jak i nazwy jednostkowe są wprowadzane do języka za pomocą aktów nazywania (definicje ostensywne proste), a następnie na podstawie definicji deiktycznych złożonych budowane są dla nich umysłowe reprezentacje (pojęcia). W tym ostatnim przypadku definicje ostensywne przyjmują schemat definicji indukcyjnych. Autor w swej pracy wykorzystał nie tylko wyniki badań filozofów, głównie te dotyczące definicji deiktycznych, ale także czerpał z wyników badań psychologów kognitywnych, zwłaszcza tych dotyczących pojęć.

Diagnoza i terapia zaburzeń realizacji fonemów

red. Danuta Pluta-Wojciechowska, współudz. Anna Płonka

Monografia pt. Diagnoza i terapia zaburzeń realizacji fonemów jest adresowana do specjalistów zajmujących się pomocą osobom z zaburzeniami artykulacji, w szczególności zaś do logopedów. Zagadnienia podejmowane przez autorów tekstów z pewnością zainteresują także językoznawców, pedagogów, psychologów i lekarzy. Zaburzenia realizacji fonemów przedstawione są z różnych perspektyw, co czyni opracowanie tym bardziej cennym. Autorzy artykułów podejmują tematykę związaną z diagnozą systemu fonetyczno-fonologicznego, czynnikami warunkującymi jego rozwój, a także – co szczególnie istotne – z  terapią logopedyczną. W monografii odnajdujemy również doniesienia odzwierciedlające wyniki najnowszych badań dotyczących zaburzeń systemu fonetyczno-fonologicznego. Autorami tekstów są znani w środowisku logopedycznym naukowcy i praktycy, logopedzi i lekarze. Opracowanie zawiera także recenzje najnowszych książek dotyczących zagadnień logopedycznych.

Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka

Ewa Wysocka

Proponowana publikacja stanowi drugą, uzupełniającą część monografii, dotyczącej diagnozy pozytywnej w resocjalizacji (Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, UŚ, Katowice 2015). Autorka przedstawia w niej model diagnozy w ujęciu komplementarnym, jednak akcentującym podejście pozytywne do procesu poznania jednostki niedostosowanej społecznie. Wychodząc od ogólnych koncepcji człowieka i jego wychowania, proponuje model integralny, wielowymiarowy procesu jego stawania się oraz adekwatny do przyjętych założeń teoretycznych model diagnozy jego potencjałów. Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza jest rozbudowaną w stosunku do poprzedniej publikacji (2015) prezentacją założeń teoretyczno-metodologicznych diagnozy pozytywnej w resocjalizacji, zaś druga zawiera propozycje konkretnych modeli diagnozy indywidualnych właściwości i potencjałów człowieka, które należy zidentyfikować i wykorzystać w procesie wewnętrznej przemiany lub w procesie wspierania rozwoju jednostki. Druga część ma zatem wymiar bardziej praktyczny, obejmując modele diagnozy osobowości w ujęciu poznawczym i uzupełniające rozpoznanie modele diagnozy istotnych cech osobowości ważnych dla oceny niedostosowania społecznego, a także modele badania potencjału kreacyjnego jednostki wyznaczające wprost przebieg procesu rozwoju – procesu „stawania się” człowieka. Szczególny walor metodologiczny i jednocześnie metodyczno-praktyczny tej publikacji wiąże się z przedstawieniem w aneksie konkretnych i rozbudowanych diagnoz przypadków, dokonanych z wykorzystaniem wybranych narzędzi, które mogą służyć jako przykład modelowego postępowania diagnostycznego służącego bezpośrednio diagnozie projektującej. Zaprezentowane teoretyczne podejście pozytywne do diagnozy dla potrzeb resocjalizacji wraz z jego egzemplifikacją i konkretyzacją w formie przedstawienia modelowych rozwiązań w obszarze postępowania diagnostycznego, może być przydatne w rozwijaniu świadomości metodologicznej i diagnostycznej zarówno teoretyków jak i praktyków, zajmujących się edukacją i reedukacją. Podkreślić należy, że na polskim rynku wydawniczym nie ma kompleksowego opracowania obejmującego przedmiot, założenia teoretyczne i metodologiczne, oraz propozycje rozwiązań metodologicznych (zestaw technik i narzędzi) diagnozy resocjalizacyjnej w ujęciu pozytywnym.   Ewa Wysocka, Prof. UŚ dr hab. nauk humanistycznych, pedagog i psycholog, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Śląskiego i Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Teorii Wychowania (UŚ) i Zakładzie Psychoprofilaktyki (AJD). Specjalizuje się w problematyce młodzieży, metodologii oraz diagnostyce psychopedagogicznej. Autorka, współautorka i redaktorka 22 opracowań zwartych i ponad 350 artykułów. Do najważniejszych książek zalicza: Młodzież a religia. Społeczny wymiar religijności młodzieży (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000); Religijność a tolerancja – obszary zależności (Wydawnictwo Nomos, Kraków 2000); Człowiek a środowisko życia – podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2007); Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008/2009); Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009/2010); „Kim jestem i kim mogę się stać”. Niektóre problemy okresu dorastania związane z wyborem zawodu (Ministerstwo Edukacji Narodowej, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011); Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2001; współautor A. Nowak); Diagnoza psychopedagogiczna (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2006; współautor E. Jarosz); Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie – zagrożenia rozwojowe i społeczne (redakcja; Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2012); Diagnostyka pedagogiczna, Oficyna Impuls, Kraków 2013), Diagnoza pozytywna w resocjalizacji, Wyd. UŚ, Katowice 2015). Autorka wielu wystandaryzowanych narzędzi diagnostycznych do oceny różnych wymiarów funkcjonowania młodego pokolenia, m. in. wykorzystywanych w doradztwie zawodowym. Laureatka Nagrody im. Profesor Ireny Lepalczyk Łódzkiego Towarzystwa Naukowego za pracę badawczą z zakresu pedagogiki społecznej (2010) oraz Nagrody Indywidualnej II stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011). [maj 2018]

Doktor Klaun!

Grzybowski Przemysław Paweł

Doktor klaun! Terapia śmiechem, wolontariat, edukacja międzykulturowa to pierwsza w Polsce bogato ilustrowana monografia na temat terapii śmiechem i działalności doktorów klaunów wspaniałych ludzi z czerwonymi nosami, znanych miłośnikom filmu Patch Adams. Została w niej ukazana rola śmiechu w życiu chorych, cierpiących i umierających, a także ich bliskich, troszczącego się o nich personelu placówek medycznych i opiekuńczych oraz wolontariuszy. Śmiech został przedstawiony jako czynnik poprawiający jakość życia i środek przekraczania granic między ludźmi, dzięki czemu możliwe są wzajemne poznanie, dialog, przyjaźń itp. Czytelnik znajdzie tu podstawy teoretyczne, historię, liczne przykłady zastosowań terapii śmiechem oraz charakterystykę działań doktorów klaunów w perspektywie międzynarodowej. Książka zawiera obszerny poradnik metodyczny (m.in. zestawy gier i zabaw); przewodniki bibliograficzne, filmowe, internetowe odsyłające do kilku tysięcy źródeł; a także wybór wzorów dokumentów niezbędnych wolontariuszom. Wyjątkowym dodatkiem jest płyta DVD z filmami i fotografiami dotyczącymi pracy doktorów klaunów z Argentyny, Danii, Peru i Polski. Opracowanie to przeznaczone jest dla osób, które chciałyby poprawiać jakość życia innych ludzi i własną zwłaszcza za pomocą śmiechu. Z pewnością zainteresuje lekarzy, pielęgniarki, terapeutów, nauczycieli, pracowników socjalnych, studentów medycyny i nauk o zdrowiu, psychologii, pedagogiki, animatorów świetlic i kół zainteresowań, członków organizacji pozarządowych, wolontariuszy itp. Stanowi niezbędną pomoc dla osób piszących prace dyplomowe na temat terapii śmiechem i wolontariatu oraz zainteresowanych problemami edukacji międzykulturowej.

Doświadczanie międzykulturowości. Na podstawie narracji młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego

Agnieszka Krawczyk

Współczesność daje możliwość poznawania wielu różnych kultur, jednak doświadczanie międzykulturowości niejednokrotnie bywa wyzwaniem dla osób pochodzenia żydowskiego. Wymaga przezwyciężenia wielu trudności, ale też przyczynia się do rozwoju. Symboliczną inspiracją do podjęcia badań stała się historia Łodzi – miasta, które w początkach swego istnienia było związane z kulturą żydowską. Autorka przeprowadziła je w orientacji jakościowej, a do analizy zebranego materiału opracowała metodę językowo-narracyjną. * Kwestie zróżnicowania kulturowego i jego pedagogicznych konsekwencji nigdy nie były tak wyraziste, jak dziś. Autorka dotyka ważnego zagadnienia związanego z obecnością Żydów w Polsce. Jej badania nakładają się na renesans odzyskiwanej tożsamości w wymiarze społeczno-kulturowym. Wielu młodych ludzi, często wbrew niesprzyjającym okolicznościom, odkrywa swoje kulturowe korzenie, nadając im znaczenie w kreowanej tożsamości. Odgrywa to istotną rolę w konstruowaniu dojrzałej tożsamości społeczno-kulturowej w końcowej fazie adolescencji. Walorem monografii jest ukazanie problematyki w warunkach łódzkiego genius loci. Autorka umiejętnie wykorzystuje swój potencjał intelektualny oraz dostępne zasoby. Zaprezentowane w publikacji badania stanowią znakomity przykład podejścia interdyscyplinarnego poprzez zastosowanie wybranych aspektów gramatyki komunikacyjnej i narratologii – obecnych w językoznawstwie i literaturoznawstwie – w analizach z zakresu nauk społecznych, głównie pedagogiki. Autorka cechuje się ponadprzeciętną wnikliwością i refleksyjnością, co jest szczególnie znaczące w badaniach jakościowych. Doskonale panuje nad prowadzoną przez siebie narracją, trafnie operuje słowem, będąc precyzyjną w wyrażaniu myśli, a nade wszystko komunikatywną. Z recenzji PROF. DR. HAB. MIROSŁAWA SOBECKIEGO

Doświadczenia biograficzne kobiet odnoszących sukcesy zawodowe. Warunki uczestnictwa społecznego

Ewa Arleta Kos

W późnonowoczesnym społeczeństwie, w warunkach wciąż zmieniającej się rzeczywistości, przebieg życia wymaga kontroli. Jednostka musi czuwać, by nie przegapić szansy lub zagrożenia. Jest to istotne zarówno w wymiarze zewnętrznym - przy wyborze spośród różnych rodzajów ofert społecznych, jak i wewnętrznym - podczas wyboru celów działania, wartości, priorytetów życiowych, stylów życia, wzorów osobowych. Podejmowane decyzje kształtują doświadczenia badanych kobiet, różnicują przebieg ich życia, modelują sytuację zawodową. Narratorki, dokonując wyborów, nie tylko korzystają z istniejących możliwości, ale często je kreują. "Publikacja jest nowatorska, oryginalna. Wyróżnia się na tle książek dotyczących podobnej problematyki teoretyczną dojrzałością i metodologicznym mistrzostwem. Bardzo dobrze napisana, ciekawa i ważna społecznie." Z recenzji prof. dr hab. Mirosławy Nowak-Dziemianowicz Dolnośląska Szkoła Wyższa

Drama na różnych poziomach kształcenia

Kamila Witerska

Drama często postrzegana jest jako metoda, która polega na tworzeniu inscenizacji, podczas której aktywność werbalna i niewerbalna ucznia nakierowana jest na kreację i prezentację ról. Utożsamiana jest ze spektaklem teatralnym, z tą tylko różnicą, że w dramie nie ma podziału na widza i aktora. Nauczyciele nie stosują dramy, wyrażając obawę, że po takiej lekcji uczniom nie zostanie nic w zeszytach. Abstrahując od tego, że ważniejszy jest ślad w pamięci ucznia, rozwój myślenia i odczuwania emocji, niż ślad w jego zeszycie, należy zaprzeczyć przedstawionemu powyżej mitowi, traktującemu dramę jako odegranie ról, czyli swego rodzaju doświadczenie pozbawione refleksji.

Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii

Olga Czerniawska

Zbiór rozpraw i artykułów prof. Olgi Czerniawskiej tworzonych w ciągu wieloletniej działalności Autorki na polu pracy pedagogicznej i oświatowej z ludźmi dorosłymi. Tematy poruszane tu, to m.in.: edukacja dorosłych, alfabetyzacja, badania biograficzne i ich zastosowanie w kształceniu andragogicznym oraz w badaniach. Autorka rozważa również związki gerontologii i andragogiki, problem czasu w różnych aspektach, edukacji w trzecim wieku, style życia, przekaz wartości przez ludzi starszych w rodzinie, w środowisku lokalnym oraz kolejnym pokoleniom.