Płeć zmiany. Zjawisko transformacji w Polsce z perspektywy gender. Wydanie drugie zmienione i poprawione

Izabela Desperak

Publikacja zawiera analizę transformacji w Polsce z perspektywy społecznej zmiany uwzględniającej wymiar płci. Składa się na nią prezentacja teoretycznego zaplecza i metodologicznych założeń, następnie omówienie wybranych wymiarów analizy (takich jak rynek pracy, przestrzeń publiczna, dyskurs publiczny, polityki płci) na podstawie literatury przedmiotu i badań autorki, a na koniec opis badań własnych obejmujących wspomniane wymiary analizy (wyrywkowo) z lat 1989-2015. Autorka bada treści gazet i czasopism (z lat 1989, 2009), ogłoszeń o pracę (1995-2010), reklam telewizyjnych (1997, 2010) oraz telewizyjnych kampanii parlamentarnych i prezydenckich kampanii wyborczych (1999, 2000, 2010, 2011, 2015). Na tle innych prac poświęconych transformacji w Polsce publikację tę wyróżnia przyjęcie teoretycznej i badawczej perspektywy gender oraz niezwykle szeroki zakres czasowy i metodologiczny prezentowanych badań, dotyczących także najnowszych wydarzeń, m.in. kampanii wyborczych z 2015 r. oraz fenomenu nowego ruchu kobiet - Czarnych Protestów, Strajku Kobiet i Marszy Czarnych Parasolek. Książka jest kierowana zarówno do badaczy społecznych, jak i specjalistów z zakresu nauk o polityce oraz do przedstawicielek i przedstawicieli studiów gender.

Po rozpadzie. Obraz świata rosyjskich prawosławnych w okresie poradzieckim

Maria Rogińska

Jak funkcjonował świat prawosławnych wiernych, gdy wokół upadało stare uniwersum, zaś kolejne zwroty dziejowe stawiały coraz to nowe wyzwania, najpierw niszcząc Kościół, potem wywołując go z niepamięci i umieszczając po prawicy władz państwowych? (...) nowy ustrój niósł nowe zagrożenia, mierzył w samo serce świadomości religijnej, na inny sposób niż poprzedni roztapiając świętość w obojętności sekularnej. Jak reagowała na to wspólnota prawosławna? Podczas gdy w świeckim społeczeństwie krystalizował się w różnych obszarach - nazwiemy je dalej ontologicznym, antropologicznym i etycznym - nowy obraz świata, religijne uniwersum ulegało własnym transformacjom. Czy te dwa procesy toczyły się w jakiejś synergii? Czy głęboko wierzący i związani z Kościołem prawosławni otwarci byli na zewnętrzne zmiany selektywnie? (...) Te pytania wymagały zbadania nie tyle opinii i zachowań, ile idei i obrazów składających się na porządek symboliczny tej grupy społecznej i organizujących jej obraz uniwersum. Interesowały mnie imaginaria wspólnoty prawosławnej wynikające z dynamicznie zmieniającego się kontekstu historycznego. Fragment Książkę Marii Rogińskiej warto i trzeba zaprezentować polskiej publiczności czytającej. Nie tylko (choć głównie) z racji merytorycznych, ale też z powodów natury zewnętrznej. Mam na myśli sytuację geopolityczną, w jakiej teraz żeśmy się znaleźli (...) Książka została napisana w stylistycznie jednorodnym języku, niekiedy wręcz z pisarską maestrią. Toteż godna jest uwagi i namysłu, nie tylko w kręgach naukowców, badaczy literatury, folkloru czy, szerzej, kultury, ale również w gremiach politologów i zawodowych polityków. Ks. prof. dr hab. Jan Sochoń

Podzielone społeczeństwo w obrazie mediów III i IV RP

Marcin Kotras

Książka dotyczy podziałów społecznych, w szczególności procesu ich konstruowania we współczesnych polskich tożsamościowych mediach. Wytwarzane w środkach masowego przekazu obrazy odnoszące się do stron politycznego sporu wzmacniają upraszczający, dychotomiczny wizerunek spolaryzowanego społeczeństwa. W publikacji znajdują się analizy prezentujące mechanizmy wykorzystywane w procesie dyskursywnego wytwarzania podziałów społecznych. Na przykładzie artykułów z polskich tygodników opinii omówiono stosowane w tożsamościowej prasie narracje, praktyki ramowania oraz kategoryzacje, służące do legitymizowania własnych opisów rzeczywistości i odmowy prawomocności dla wypowiedzi politycznych i medialnych oponentów. Dominacja dyskursu polaryzacyjnego w mediach skutkuje powstaniem obrazu podzielonego społeczeństwa, dla którego coraz bliższy wydaje się scenariusz długotrwałego rozłamu. Publikacja jest adresowana do badaczy społecznych, a przede wszystkim socjologów i studentów socjologii zainteresowanych dyskursywnie konstruowanymi podziałami w polskim społeczeństwie, a także do osób, które chcą poznać mechanizmy wytwarzania podziałów społecznych w mediach.

Pojęcia. Jak reprezentujemy i kategoryzujemy świat

Józef Bremer, Adam Chuderski

Czy pojęcia są subiektywnymi tworami umysłu czy też wiernym odbiciem prawidłowości obecnych w środowisku? Jaki jest związek systemu pojęciowego z językiem? Jak nabywamy pojęcia? Jak pojęcia wyłaniają się z aktywności mózgu? Czy komputery mogą operować pojęciami równie skutecznie jak czynią to ludzie? Omawiane w tej książce teorie i badania pochodzą m.in. z  takich dyscyplin jak filozofia, lingwistyka, psychologia poznawcza i rozwojowa, neuronauki oraz nauka o sztucznej inteligencji. Prezentowany przegląd wiedzy na temat pojęć dokonywany jest ze wspólnej perspektywy opartej na kognitywistyce – ogólnej nauce o poznawaniu, która próbuje zintegrować różne nurty badania tego, jak inteligentne systemy (umysły, mózgi, komputery) spostrzegają i reprezentują świat.

Pokolenie czasu upadku Rzeczpospolitej w polskich kazaniach okolicznościowych z lat 1795-1830

Ks. Rafał Szczurowski

Generacja Polaków, która jako pierwsza doświadczyła skutków rozbiorów Rzeczpospolitej, stała się świadkiem ważkich wydarzeń końca XVIII i początku XIX w. Pokolenie to najpierw starało się uratować państwo zagrożone przez ościenne mocarstwa, a następnie, kiedy to państwo zostało wymazane z mapy Europy, zaczęło podejmować próby zmierzające do jego odbudowy, ale także uczyło się funkcjonować w zaistniałych warunkach politycznych, pod panowaniem nowych władców. Przeżywało w związku z tym chwile nadziei, czasy rozterek i okresy rozczarowań, dając początek swoistej sztafecie pokoleń Polaków mierzących się z dramatem nieposiadania własnego państwa. O losach tej generacji i stworzonej przez nią pokoleniowej wspólnocie traktuje niniejsza książka. Na podstawie drukowanych polskich kazań okolicznościowych z lat 1795–1830 zaprezentowany w niej został obraz pokolenia zagarniętego w niewolę, którego wzorce, postawy i wartości, akcentowane przez kaznodziejów, wpłynęły na kształt rodzimych dziejów. Książka ks. R. Szczurowskiego przybliża współczesnemu czytelnikowi treść i język polskich kazań okolicznościowych z lat 1795–1830. Pozwala też nie tylko przenieść się w przeszłość naznaczoną bólem z powodu utraty suwerenności, poznać nastroje, pragnienia i marzenia Polaków w tamtym okresie, ale także – powracając do obecnej rzeczywistości – jeszcze bardziej cenić upragniony przez przodków dar wolności, który od 1989 roku jest udziałem Polaków żyjących w niepodległej Rzeczpospolitej. [Z recenzji o. dra hab. Stanisława Cieślaka, prof. AIK] ks. Rafał Szczurowski – doktor historii, wykładowca Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, interesuje się dziejami Kościoła katolickiego w okresie nowożytnym i współczesnym. Autor publikacji, m.in. Socjaliści w polskiej publicystyce katolickiej lat 1878–1918 (2001), Zaradzić potrzebom doczesnym i wiecznym. Idee oświecenia w Kościele katolickim w Polsce (do 1795 r.) (2014).  

Polio w Polsce 1945-1989. Studium z historii niepełnosprawności

Marcin Stasiak

Autor, podejmując temat doświadczenia niepełnosprawności w powojennej Polsce, punktem wyjścia rozważań czyni epidemię polio. Szczególne nasilenie tej ostrej choroby zakaźnej przypadło na lata pięćdziesiąte XX wieku, a ponieważ dotykała przede wszystkim dzieci, powszechny strach wzbudzały jej skutki: czasowy lub stały paraliż różnych partii mięśni, najczęściej zlokalizowanych w obrębie narządu ruchu. Wychodząc z założenia, że niepełnosprawność jest wytwarzana społecznie i kulturowo na bazie fizycznej niesprawności, Marcin Stasiak stawia pytania o główne składniki dyskursu o niepełnosprawności w PRL-u. Docieka także, jak przyjęte definicje wpływały na kształt życia codziennego tych, którzy w dzieciństwie przeszli polio. Wreszcie, widząc w nich aktywnych aktorów, opisuje postawy i działania osób z niepełnosprawnościami. W Polio w Polsce 1945–1989. Studium z historii niepełnosprawności została wykorzystana pespektywa historii życia: autor zestawił indywidualne biografie konkretnych osób z działaniami państwa, strukturą społeczną i kontekstem historycznym. Dzięki szerokiemu zastosowaniu źródeł wywołanych książka stanowi również próbę oddania głosu tym, którzy z niepełnosprawnościami musieli mierzyć się na co dzień. Marcin Stasiak – dr, historyk, pracownik naukowy Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię społeczną i antropologiczną Polski po 1945 roku oraz metodologię badań historycznych. Współautor (wraz z Martą Kurkowską-Budzan) książki Stadion na peryferiach, wydanej przez TAiWPN Universitas w 2016 roku.  

"Polityka kobiet czy kobiety polityki?". Płeć jako element obrazów medialnych kobiet

Katarzyna Brzoza-Kolorz

Monografia pt. "Polityka kobiet, czy kobiety polityki?" Płeć jako element obrazów medialnych kobiet wpisuje się w obszar women's media studies wypełniając w pewnym zakresie lukę w tym temacie istniejącą na polskim rynku wydawniczym. Praca ma interdyscyplinarny charakter w warstwie teoretycznej i empirycznej, choć akcent został położony na nauki o mediach i komunikacji społecznej oraz na nauki o polityce i administracji. Prowadzone dociekania były próbą uzyskania odpowiedzi na pytanie: czy i w jaki sposób płeć jest czynnikiem rzutującym na obrazy medialne kobiet świata polityki, prezentowane w wybranych polskich tygodnikach opinii. W części pierwszej pokazano rozwój i dotychczasowe ustalenia w zakresie women's media studies, wykorzystując dorobek badaczy zagranicznych oraz aktywności podejmowane przez naukowców polskich. Natomiast w drugiej części zaprezentowano wyniki analizy zawartości, które uczyniono fundamentem autorskiej typologii sposobów medialnego obrazowania polityczek i żon polityków, a także punktem wyjścia do skonstruowania modeli obrazów medialnych kobiet świata polityki w analizowanych materiałach medialnych.

Polityka rodzinna w Polsce. Lata 1918-2020

Lucyna Prorok

Publikacja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych kwestią rodziny i polityką na rzecz wspomagania jej rozwoju, trwałości oraz realizacji ważnych z punktu widzenia społeczeństwa funkcji wychowawczych, opiekuńczych, prokreacyjnych. Po książkę mogą sięgnąć akademicy, studenci, samorządowcy oraz osoby zainteresowane poprawą warunków życia społeczeństwa polskiego, którego podstawą jest dobrobyt rodzin i dzieci.