Przedmieścia stolicy

Adam Mickiewicz

Adam Mickiewicz Dziadów części III Ustęp Przedmieścia stolicy Z dala, już z dala widno, że stolica. Po obu stronach wielkiej, pysznej drogi Rzędy pałaców. Tu niby kaplica Z kopułą, z krzyżem; tam jak siana stogi Posągi stoją pod słomą i śniegiem; Ówdzie, za kolumn korynckich szeregiem, Gmach z płaskim dachem, pałac letni, włoski, Obok japońskie, mandaryńskie kioski, Albo z klasycznych czasów Katarzyny Świeżo małpione klasyczne ruiny. Różnych porządków, różnych kszta... Adam Mickiewicz Ur. 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowogródka Zm. 26 listopada 1855 r. w Konstantynopolu (dziś: Stambuł) Najważniejsze dzieła: Ballady i romanse (1822), Grażyna (1823), Sonety krymskie (1826), Konrad Wallenrod (1828), Dziady (cz.II i IV 1823, cz.III 1832), Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (1833), Pan Tadeusz (1834); wiersze: Oda do młodości (1820), Do Matki Polki (1830), Śmierć pułkownika (1831), Reduta Ordona (1831) Polski poeta i publicysta okresu romantyzmu (czołowy z trójcy wieszczów). Syn adwokata, Mikołaja (zm. 1812) herbu Poraj oraz Barbary z Majewskich. Ukończył studia na Wydziale Literatury Uniwersytetu Wileńskiego; stypendium odpracowywał potem jako nauczyciel w Kownie. Był współzałożycielem tajnego samokształceniowego Towarzystwa Filomatów (1817), za co został w 1823 r. aresztowany i skazany na osiedlenie w głębi Rosji. W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Moskwie i na Krymie; następnie na emigracji w Paryżu. Wykładał literaturę łacińską na Akademii w Lozannie (1839), a od 1840 r. literaturę słowiańską w College de France w Paryżu. W 1841 r. związał się z ruchem religijnym A. Towiańskiego. W okresie Wiosny Ludów był redaktorem naczelnym fr. dziennika Trybuna Ludów i organizatorem ochotniczego Zastępu Polskiego, dla którego napisał demokratyczny Skład zasad. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Przegląd wojska

Adam Mickiewicz

Adam Mickiewicz Dziadów części III Ustęp Przegląd wojska Jest plac ogromny: jedni zowią szczwalnią, Tam car psy wtrawia, nim puści na zwierza; Drudzy plac zowią grzeczniej gotowalnią, Tam car swe stroje próbuje, przymierza, Nim w rury, w piki, w działa ustrojony, Wyjdzie odbierać monarchów pokłony. Kokietka idąc na bal do pałacu Nie tyle trawi przed zwierciadłem czasów, Nie robi tyle umizgów, grymasów, Ile car co dzień na tym swoim placu. Inni w tym placu widzą sara... Adam Mickiewicz Ur. 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowogródka Zm. 26 listopada 1855 r. w Konstantynopolu (dziś: Stambuł) Najważniejsze dzieła: Ballady i romanse (1822), Grażyna (1823), Sonety krymskie (1826), Konrad Wallenrod (1828), Dziady (cz.II i IV 1823, cz.III 1832), Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (1833), Pan Tadeusz (1834); wiersze: Oda do młodości (1820), Do Matki Polki (1830), Śmierć pułkownika (1831), Reduta Ordona (1831) Polski poeta i publicysta okresu romantyzmu (czołowy z trójcy wieszczów). Syn adwokata, Mikołaja (zm. 1812) herbu Poraj oraz Barbary z Majewskich. Ukończył studia na Wydziale Literatury Uniwersytetu Wileńskiego; stypendium odpracowywał potem jako nauczyciel w Kownie. Był współzałożycielem tajnego samokształceniowego Towarzystwa Filomatów (1817), za co został w 1823 r. aresztowany i skazany na osiedlenie w głębi Rosji. W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Moskwie i na Krymie; następnie na emigracji w Paryżu. Wykładał literaturę łacińską na Akademii w Lozannie (1839), a od 1840 r. literaturę słowiańską w College de France w Paryżu. W 1841 r. związał się z ruchem religijnym A. Towiańskiego. W okresie Wiosny Ludów był redaktorem naczelnym fr. dziennika Trybuna Ludów i organizatorem ochotniczego Zastępu Polskiego, dla którego napisał demokratyczny Skład zasad. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Przemiany

Owidiusz

„Przemiany” to złożony z piętnastu ksiąg poemat epicki, napisany przez rzymskiego poetę Owidiusza, przedstawiający przy pomocy wątków mitologii greckiej i rzymskiej stworzenie i historię świata. Owidiusz opowiada lub wspomina 250 mitów zawierających motyw przemiany.

Psalmy Przyszłości

Zygmunt Krasiński

“Psalmy Przyszłości” to zbiór utworów Zygmunta Krasińskiego, jednego z trójcy wieszczów obok Mickiewicza i Słowackiego, uznawanych za największych poetów polskiego romantyzmu.   “Dusza i ciało to tylko dwa skrzydła, Któremi czasu i przestrzeni sidła Duch mój rozcina w postępowym locie! Gdy się zużyją przez chwil i prób krocie Odpadać muszą — lecz on nie umiera — Choć to się śmiercią nazywa u ludzi! On zwiędłe zrzuca, a świeże przybiera I w nie otulon, znów na jaw się budzi! A to się zowie, narodzin godzina! I dach mój, wziąwszy skrzydła niezmęczone, Niemi znów leci — lecz już w wyższą stronę! Tak coraz wyżej ku Panu się wspina”   Fragment  

Psałterz Dawidów

Jan Kochanowski

„Psałterz Dawidów” to dzieło Jana Kochanowskiego, polskiego poety, który jest uważany za jednego z najwybitniejszych twórców renesansu w Europie. Przyczynił się on w wielkim stopniu do rozwoju polskiego języka literackiego. „Psałterz Dawidów” to poetycka parafraza biblijnej Księgi Psalmów, dostosowana do polskiej obyczajowości. Dzieło Kochanowskiego charakteryzuje renesansowy humanizm. Bóg w utworze nie jest postrzegany jako surowy sędzia, lecz jako przyjaciela człowieka. Jest wiele opinii, iż napisanie „Psałterz Dawidów” było największym wyzwaniem twórczości autora, gdyż mierzył on na rozpoznanie w skali światowej.

Quidam

Cyprian Kamil Norwid

“Quidam” to utwór Cypriana Kamila Norwida, polskiego poety, prozaika i dramatopisarza. Często jest on uznawany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów romantycznych.   Poemat ten jest bardzo charakterystyczny dla poglądów głoszonych przez Norwida w wielu jego dziełach. Pozwala on bliżej zorientować się w problematyce poruszanej zarówno w poprzednich, jak i późniejszych utworach tego wybitnego poety.  

Raj

Dante Alighieri

Raj tłum. Julian Korsak Pieśń I (Inwokacja. Siódmy poranek. Wzlot ku niebu. Pouczenie o wszechświecie) Cześć, chwała Tego, który świat porusza, Nierówny rzuca blask w kole stworzenia; Byłem ja w niebie, gdzie się rozpromienia Blask ten najwięcej i widziałem rzeczy, Których kto schodzi stamtąd nie powiada Bo na to słowa nie ma głos człowieczy. Albowiem nasza zbliżając się dusza Do najdroższego swej żądzy przedmiotu, Tak w nim głęboko i cała zapada, Że pamięć traci,... Dante Alighieri Ur. 1265 we Florencji Zm. 1321 w Rawennie Najważniejsze dzieła: Boska Komedia, Vita nuova, De monarchia Średniowieczny włoski poeta, filozof, humanista, ceniony jako kodyfikator języka włoskiego. Utwory literackie pisał w dialekcie toskańskim, teoretyczne opracowanie na temat użycia w literaturze języka narodowego zawiera dzieło pisane po łacinie De vulgari eloquentia (O języku ludowym). Aktywnie zaangażowany w politykę (co znajduje odzwierciedlenie w jego głównym dziele, Boskiej Komedii, w którym jego przeciwnicy polityczni zostają umieszczeni w piekle). Piastował urząd priora Florencji. W sporach politycznych epoki dotyczących sporów o zakres władzy między papiestwem a cesarstwem związany z partią gwelfów o orientacji propapieskiej, z frakcją ,,białych" - po zwycięstwie frakcji gwelfów ,,czarnych" dożywotnio skazany na banicję z rodzinnego miasta pod groźbą stosu. Na wygnaniu zmienił zapatrywania polityczne, stając się gorliwym zwolennikiem monarchii, której apologię zawarł w osobnym dziele De monarchia (O monarchii). Przedstawiciel ruchu poetyckiego Dolce stil nuovo (inni: Guinizzelli, Cavalcanti). W historii kultury prąd ten wyrastał z tradycji liryki prowansalskiej, lecz był bardziej intelektualny; charakterystyczne dla poetów ,,nowego stylu" było stosowanie symboli i metafor sublimujących i przekształcających znaczenie np. wykorzystywanych motywów miłosnych; do założeń członków ruchu należało wykorzystanie w twórczości literackiej języka narodowego. Ruch ten uważać można za jeden z wczesnych ,,przyczółków" renesansu. Dante zyskał już za życia wielką popularność we Włoszech, co napawało go dumą. Jego najsłynniejsze dzieło początkowo nosiło tytuł Komedia, zaś odzwierciedlający podziw epitet ,,Boska" został na trwałe dodany przez czytelników dzieła. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Raj odzyskany

John Milton

„Raj odzyskany” (ang. „Paradise Regained”) – poemat autorstwa Johna Miltona opublikowany w 1671, nawiązujący tytułem do jego wcześniejszego poematu epickiego „Raj utracony” i poruszający podobne tematy teologiczne. Treść poematu skupia się wokół kuszenia Chrystusa przez Szatana. Na język polski epopeję Miltona przełożył Jacek Idzi Przybylski. Naśladownictwem Raju odzyskanego jest epos „Emanuel; or, Paradise regained, an epic poem” Jamesa Ogdena z roku 1797. Milton skomponował „Paradise Regained” w swoim domku w Chalfont St. Giles w Buckinghamshire. „Raj odzyskany” ma cztery księgi i zawiera 2065 wersów; dla kontrastu „Raj utracony” ma dwanaście ksiąg i zawiera 10 565 wersów. W związku z tym Barbara Lewalska (1931-2018) określiła to dzieło jako „krótką epopeję”. (za Wikipedią).

Raj utracony

John Milton

"Raj utracony" to dzieło Johna Miltona, angielskiego poety, prozaika i publicysty uważanego za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli literatury angielskiej XVII wieku. Jeśli lubisz poezję epicką i chcesz poznać jedno z największych dzieł literatury angielskiej, to powinieneś przeczytać "Raj utracony" autorstwa Johna Miltona. W tej epopei Milton opowiada o upadku Adama i Ewy oraz ich wygnaniu z Raju, a także o walce aniołów i demonów. Dzieło to jest nie tylko piękną opowieścią, ale także głęboką refleksją nad kondycją ludzką i grzechem pierworodnym. "Raj utracony" to kluczowe dzieło literatury angielskiej, które wpłynęło na wielu pisarzy i poetów, takich jak William Blake czy Percy Shelley. Ta książka to nie tylko arcydzieło literatury, ale także źródło inspiracji dla wielu pokoleń czytelników

Resurrecturis

Zygmunt Krasiński

Zygmunt Krasiński Resurrecturis Swiat ten cmętarzem z łez, ze krwi i błota! Świat ten jak wieczna każdemu Golgota! Darmo się duch miota Kiedy ból go zrani! Na burze żywota Niema tu przystani! Los z nas szydzi w każdéj chwili! Dzielnych strąca do otchłani Giną święci giną mili Żyją niecierpiani! Wszystko się plącze i nierozgmatwanie! Śmierć w pobliżu a w oddali Gdzieś na wieków późnéj fali Zmartwychwstanie! * Więc trzeba skrzepnąć stwardnieć być ... Zygmunt Krasiński Ur. 19 lutego 1812 r. w Paryżu Zm. 23 lutego 1859 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Nie-Boska komedia; Irydion; Psalmy przyszłości; O Stanowisku Polski oraz bloki korespondencji (m.in. do Delfiny Potockiej, Henryka Reeve, Augusta Cieszkowskiego, Bronisława Trentowskiego) Dramatopisarz, poeta i prozaik, przedstawiciel polskiego romantyzmu (jeden z tzw. trójcy wieszczów). Najwybitniejsze dzieło, Nie-Boską komedię, prozatorski dramat romantyczny o rewolucji, przedstawiający racje i winy obu walczących stron, opublikował mając zaledwie 23 lata (1835). Z czasem przeszedł na pozycje ultrakonserwatywne (por. Psalmy przyszłości publ. pod pseud. Spirydion Prawdzicki). Twórca radykalnej odmiany mesjanizmu polskiego. Tytuł hrabiowski rodzina Krasińskiego uzyskała od Napoleona. Trzyletni Zygmunt pełnił funkcję adiutanta następcy tronu Cesarstwa Francji (swego rówieśnika) i na uroczystościach nosił stosowny do tej funkcji mundur. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Resurrecturis

Zygmunt Krasiński

“Resurrecturis” to poemat Zygmunta Krasińskiego, jednego z trójcy wieszczów obok Mickiewicza i Słowackiego, uznawanych za największych poetów polskiego romantyzmu.   “Świat ten cmętarzem z łez, ze krwi i błota! Świat ten jak wieczna każdemu Golgota!   Darmo się duch miota   Kiedy ból go zrani!   Na burze żywota   Niema tu przystani!  Los z nas szydzi w każdéj chwili!  Dzielnych strąca do otchłani —  Giną święci — giną mili —  Żyją niecierpiani! Wszystko się plącze — i nierozgmatwanie!  Śmierć w pobliżu — a w oddali  Gdzieś na wieków późnéj fali  Zmartwychwstanie!”   Fragment  

Rosa alchemica

William Butler Yeats

Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej. A dual Polish-English language edition. Autor, będąc czynnym członkiem tajemnym stowarzyszeń, bynajmniej nie opisuje w tym utworze czegoś, co jest fikcją tylko. On to znał, on to praktykował, on tym mocno się interesował. A w jaki wprowadza nas świat, może się dowiedzieć już z pierwszych zdań wprowadzenia: Dziesięć lat z okładem upłynęło od czasu, gdym po raz ostatni spotkał się z Michałem Robartesem, a po raz pierwszy i ostatni z jego przyjaciółmi i uczniami; byłem świadkiem tragicznego końca ich wszystkich oraz przeżyłem owe dziwne przygody, które zmieniły mnie tak dalece, iż pisma moje stały się mniej wzięte i mniej zrozumiałe i omal nie przywdziałem habitu Św. Dominika. Właśnie podówczas ogłosiłem małą rozprawkę alchemistyczną, coś w rodzaju Sir Tomasza Brownea, pod tytułem Rosa Alchemica i otrzymałem wiele listów od wyznawców wiedzy tajemnej, zarzucających mi rzekomą tchórzliwość, gdyż nie chciało im się wierzyć w tak oczywistą skłonność i upatrywali w niej jedynie na wpół litościwe przywiązanie artysty do wszystkiego, co kiedykolwiek ożywiało serca ludzkie. Jeszcze na początku mych dociekań doszedłem do odkrycia, że ich nauka nie była czczą fantasmagorią chemiczną, lecz filozofią, na podstawie której określali świat, żywioły i samego człowieka, oraz że poszukiwany przez nich sposób uzyskiwania złota z pospolitych kruszców miał być tylko cząstką ogólnej przemiany wszechrzeczy w jakąś materię boską i niezniszczalną; to zaś natchnęło mnie myślą, by mą książeczkę uczynić fantastyczną mrzonką o przemianie życia w sztukę oraz krzykiem bezbrzeżnej tęsknoty do świata, składającego się jeno z samych bytów nieprzemijających... A co było dalej czytelnik dowie się po przeczytaniu całej książki. Zachęcamy!

Rozmyślania

Antoni Lange

‘Rozmyślania’ lub ‘Rozmyślania. Seria I’ – pisany przez całe życie, "szczelnie izolowany od ówczesnej rzeczywistości" cykl 56 wierszy filozoficzno-refleksyjnych Antoniego Langego, który ukazał się drukiem w Krakowie w 1906. Na przestrzeni lat kompozycja ‘Rozmyślań’ była różnorako określana, min. jako młodopolski odpowiednik antycznego poematu filozoficznego, pamiętnik poetycki całego pokolenia czy traktat filozoficzny zapisany językiem poezji. Głównym motywem spajającym wiersze cyklu jest przeczucie unio mystica w cierpieniu ludzkim. Jak napisała o ‘Rozmyślaniach’ Maria Podraza-Kwiatkowska, "są to proste, przejmujące wiersze o samotności człowieka, o przemijaniu, o życiu, które jest tylko przejściowym więzieniem dla duszy. Wiele z tych wierszy mówi także o śmierci: w najbardziej znanym z nich [XXXIII] podejmuje Lange koncepcję człowieka-skazańca, wprowadzając jednocześnie (...) element etyczny. Ważna to innowacja w ujęciu motywu śmierci". (za Wikipedią).

Rusałka

Aleksander Puszkin

Wersja dwujęzyczna polsko rosyjska. Tekst - : polski / . Fragment: Nad jeziorem, w dzikiej głuszy, / Mnich jakiś z wygód wyzuty, / Wśród postu modlitw pokuty, / Szukał zbawienia dla duszy. / W tém, lekka jak błyskawica, / Bielsza od świéżego śniegu / Naga wychodzi dziewica, / I milczkiem siadła u brzegu. / Wlepiła wzrok w pustelnika / Mokry włos pieszcząc u ręki. / Starca dreszcz nagły przenika, / Drży i patrzy na jéj wdzięki A co było dalej? Jak postąpił pustelnik? Tego dowiemy się po przeczytaniu całego utworu.

Satyr

Jan Kochanowski

„Satyr” to poemat satyryczno-polityczny Jana Kochanowskiego, polskiego poety, który jest uważany za jednego z najwybitniejszych twórców renesansu w Europie. Przyczynił się on w wielkim stopniu do rozwoju polskiego języka literackiego. „Satyr” stanowi krytykę wad ówczesnego społeczeństwa polskiego. Kochanowski zadedykował poemat Zygmuntowi Augustowi. To właśnie ten utwór wprowadził do literatury polskiej gatunek poematu satyrowego

Savitri. Powieść o wiernej żonie

Vyasa

Savitri to powieść znana i ulubiona na całym azjatyckim Wschodzie - przedstawiająca czarowną postać kobiety kochającej, która śmierć zwycięża miłością. Gdy główni bohaterowie, bracia Pandava, przebywają w puszczy na wygnaniu, poeci opowiadają im różne historie. Jedną z nich jest powieść o wiernej żonie (Pativrâtâmahâłmya). Zaznaczymy tu, że powieść wygłasza wieszczek Markandeya, a głównym słuchaczem jest najstarszy z pięciu wygnanych królewiczów, Yudhisztira.