Jarosława Marka Rymkiewicza dialogi z tradycją

Lidia Banowska, Wiesław Ratajczak

Lektura książek Jarosława Marka Rymkiewicza to rodzaj duchowego ćwiczenia z ubywania, rozpoznawania opuszczonych przez innych miejsc, wyobrażania sobie ostatniej godziny człowieka i świata, a wreszcie pustki po sobie. Rymkiewicz niepokoi, wytrąca z równowagi, zmusza do przemyślenia własnego stanowiska wobec idei w sugestywny sposób przez niego podsuwanych, ale przecież nie narzucanych. Swych relacji z czytelnikiem nie mógł ułożyć inaczej, bo skoro jego twórczość jest ciągłym studiowaniem polskiej wolności, to sam chce mieć wolnych czytelników. Zawarte w tym zbiorze studia to plon jubileuszowej konferencji Jarosława Marka Rymkiewicza dialogi z tradycją, która odbyła się w Poznaniu i Kórniku 21 listopada 2015 roku.

Słynne muzea i galerie

E. Sobczyk-Podleszańska

Sztuka odzwierciedla ducha czasu, w jakim się rodzi. Szczęście, że na przestrzeni wieków powstawały miejsca, których przeznaczeniem było i jest gromadzenie, konserwacja i upowszechnianie najcenniejszych dzieł, niemych świadków historii. Prezentowana książka to wyprawa po muzeach i galeriach świata przechowujących najznamienitsze wytwory artystyczne. To także wyjątkowa fotorelacja przedstawiająca najbardziej charakterystyczne zbiory.

Ciało w tańcu. Analiza socjologiczna

Dominika Byczkowska

Jedna z pierwszych polskich publikacji z zakresu socjologii tańca, a także jedna z niewielu traktujących o socjologii ciała opartych na wynikach wieloletnich badań empirycznych. W książce znajdzie Czytelnik opis etnograficzny środowiska tańca towarzyskiego, gdzie podejmowana jest m.in. tematyka rozwoju kariery tanecznej, kształtowania tożsamości, budowania pozycji w hierarchii grupowej. Autorka proponuje także interesującą koncepcję społecznego konstruowania cielesności, czyli wpływu procesów społecznych na ciało jednostki. Przydatny badaczom cielesności z pewnością okaże się zaproponowany przegląd metod i technik badawczych wykorzystywanych w badaniach socjologicznych nad tańcem i ciałem, oraz opis paradygmatu teoretycznego i koncepcji wykorzystanych do wyjaśnienia zjawisk zaobserwowanych w środowisku społecznym tańca towarzyskiego.   Książka skierowana jest głównie do socjologów zajmujących się cielesnością, badaniem karier, socjalizacją, ale także do badaczy innych dziedzin, takich jak psychologia, pedagogika, etnologia, ale także do praktyków - nauczycieli tańca i tancerzy różnych stylów.

Matka Jagiellonów

Dorota Pająk-Puda

W lutym 1454 roku, w stronę Krakowa, ciągnie orszak siedemnastoletniej Elżbiety Habsburg, narzeczonej młodego i ambitnego króla Polski. Kazimierz Jagiellończyk liczy na korzystny mariaż, który w przyszłości da mu Węgry i Czechy. Jednak na widok narzeczonej gotów jest zerwać umowę ślubną i wszelkie układy z Habsburgami… Jaka była królowa Elżbieta, przez poddanych zwana Rakuszanką? Żona, matka trzynaściorga dzieci, w tym czterech królów, kardynała i świętego. Jaką cenę zapłaciła za budowę Jagiellońskiego Domu? Jakiegoż była ducha, że w czasach Długosza, Kallimacha, Kopernika i Kolumba, z synem Władysława Jagiełły stworzyła nie tylko imperium od morza do morza, ale i najbardziej udane małżeństwo w dziejach polskiej monarchii? Kim była niewiasta, dzięki której swadziebnym talentom do dziś we wszystkich współczesnych królewskich rodach Europy, płynie jagiellońska krew? Oto próba odpowiedzi na powyższe pytania, intymny zapis zmagań z wielką historią, bodajże najwybitniejszej polskiej władczyni, zwanej przez potomnych „matką królów”.

Krótka historia archeologii

Brian Fagan

Kiedy myślimy o archeologii, wyobrażamy sobie wykopaliska w poszukiwaniu starożytnych skarbów, przebijanie tuneli do wnętrza grobowców egipskich faraonów czy odkrywanie czaszek neandertalczyków. Jednak archeologia to znacznie więcej - to nauka bazująca na ludzkiej ciekawości tego, co było niegdyś. Nauka, która poszukuje świadectw dotyczących całej, liczącej ponad trzy miliony lat, historii człowieka. Krótka historia archeologii jest opowieścią o wybitnych archeologach i zdumiewających odkryciach, których dokonali w różnych zakątkach świata. Znajdziemy tu zarówno sztukę naskalną epoki lodowcowej, ruiny Majów, pierwszą osadę angielskich kolonistów w Jamestown, jak i tajemnicze Stonehenge czy Pompeje - miasto pogrzebane pod wulkanicznym popiołem w 79 roku n.e. W krótkich, pasjonujących rozdziałach Brian Fagan przedstawia rozwój archeologii od jej osiemnastowiecznych początków aż do czasów współczesnego postępu technicznego. Obserwujemy jak przez wieki osiągano coraz to bardziej wyrafinowane rozumienie przeszłości, wspomagane obecnie przez rewolucyjne zdobycze w dziedzinie teledetekcji i technik wykonywania zdjęć satelitarnych. W książce, przeznaczonej dla czytelników w każdym wieku, Fagan przedstawia odkrycia, metody badawcze i niezwykle inspirujące postacie, które współtworzyły ogólnoświatowy sukces archeologii. Brian Fagan, emerytowany profesor antropologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara. Jest międzynarodowym autorytetem w dziedzinie światowej prehistorii i autorem dziesiątek książek poświęconych archeologii, jak na przykład wydanej ostatnio Fishing: How the Sea Fed Civilization. Mieszka w Santa Barbara w Kalifornii.

Starzenie się ludności a solidarność międzypokoleniowa

Piotr Szukalski

Zbiór składa się z trzynastu tekstów poświęconych starzeniu się ludności i związanej z tym procesem solidarności międzypokoleniowej. Autorzy przedstawiają: wpływ zmian w polityce społecznej w Polsce na relacje między pokoleniami; oblicza solidarności międzypokoleniowej (bariery, korzyści i perspektywy); reformy emerytalne z punktu widzenia kontraktu międzypokoleniowego; repartycyjność endofamilijną jako narzędzie wpływu na poziom dzietności; migrację zagraniczną jako wyzwanie dla solidarności międzypokoleniowej; problem osób w niemobilnym wieku produkcyjnym na polskim rynku pracy w perspektywie roku 2030; inicjatywy i działania na rzecz podwyższenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+ w wybranych krajach Europy Południowej; starzenie się ludności na tle analizy funkcjonowania sektora usług opiekuńczych; rozwój regionalny wobec starzenia się społeczeństwa; wiek jako determinantę zachowań konsumpcyjnych; rozwój regionalny wobec starzenia się społeczeństwa; samoocenę stanu zdrowia i zachowań zdrowotnych starszych mieszkańców wsi oraz czynniki determinujące samoocenę stanu zdrowia mieszkańców wybranych domów pomocy społecznej. Odnosząc szczegółowe analizy do sytuacji obecnej można stwierdzić, że wzrastająca znajomość zachodzących przemian ludnościowych przyczynia się do coraz częstszego pojawiania się w publicznych debatach wątków dotyczących reformowania systemu emerytalnego czy budowania systemu zachęt do jak najpóźniejszego wychodzenia z rynku pracy. Przesłanki takiej debaty mają przede wszystkim doraźny i czysto utylitarny charakter (ograniczanie dzisiejszego deficytu budżetowego, zmniejszanie dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, próba oddziaływania na poziom długu publicznego). Na marginesie pozostaje kwestia, czy utrzymanie obowiązujących obecnie zasad redystrybucji zasobów między pokoleniami - w sytuacji zachodzących przemian ludnościowych - zakłóca sprawiedliwość międzypokoleniową. Niniejszy tom stanowi w pewnym sensie odpowiedź na to pytanie.  

Grzechy "Paryża Północy". Mroczne życie przedwojennej Warszawy

Paweł Rzewuski

Mroczne miasto bezdomnych, prostytutek i handlarzy kobiet Żywy portret międzywojennej Warszawy Jaka była Warszawa międzywojnia? Czy romantyczny, ciepły obraz przedwojennego przestępcy ze stolicy ma coś wspólnego z ówczesną rzeczywistością? Opierając się na wielu szerzej nieznanych źródłach historycznych, Paweł Rzewuski kreśli żywy portret warszawskiego marginesu. Opisuje przyczyny biedy i niektórych przestępstw, problem prostytucji oraz handlu kobietami, a także najgłośniejsze morderstwa, przestępstwa i oszustwa rozgrywające się w Paryżu Północy. Wciągająca opowieść o niechlubnym życiu Warszawy, pełna wyrazistych postaci i wstrząsających historii. Czyta się jak najlepszą powieść sensacyjną i kryminał w jednym.

Poprawność językowa w praktyce. Zbiór ćwiczeń

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla

Oddajemy do rąk Czytelników zbiór ćwiczeń poświęconych poprawności językowej - książkę pomyślaną z jednej strony jako dydaktyczna pomoc dla nauczycieli podejmujących na lekcjach wskazaną problematykę, z drugiej zaś - jako niewielkich rozmiarów poradnik adresowany do osób, które chciałyby podjąć wysiłek indywidualnej pracy nad zwiększeniem kompetencji językowych. W szczególności mamy na myśli uczniów, studentów, dziennikarzy, redaktorów, korektorów, pracowników agencji reklamowych i copywriterskich, jakkolwiek publikację tę kierujemy do wszystkich miłośników polszczyzny. Ze Wstępu "Niezaprzeczalnym walorem książki jest uwzględnienie najnowszych zmian zachodzących we współczesnej polszczyźnie. Należy docenić pracę młodych naukowców, którzy podjęli trud przygotowania nowego i oryginalnego zestawu ćwiczeń odsłaniających złożoność polskiego systemu językowego oraz jego czytelny dynamizm, a jednocześni e pokazali krótkotrwałość obowiązujących kodyfikacji." Z recenzji prof. dr. hab. Leszka Tymiakina

Góry - przestrzenie i krajobrazy. Studia z historii literatury i kultury

Jacek Kolbuszewski

Góry – przestrzenie i krajobrazy są zbiorem studiów Jacka Kobuszewskiego poświęconym różnym aspektom literackiej problematyki gór. Autor w młodości łączył działalność taternicką z badaniami dziejów tematyki tatrzańskiej w literaturze. Prezentowanym w książce rozprawom i szkicom koncepcji badań historycznoliterackich związanych z tzw. tematologią literacką towarzyszy nowocześnie podejmowana egzegeza różnych przestrzeni, widzianych jako teksty kultury o zróżnicowanym wyposażeniu semantycznym. Przykładem tego są prace dotyczące historii turystyki w Karkonoszach śledzonej przez pryzmat zapisów w dawnych księgach pamiątkowych umieszczanych w górach. Z dziejami alpinizmu i toponomastyki Alp wiąże się z kolei próba nowego spojrzenia na nazwę lodowca Mer de Glace. Ważną część zbioru stanowią artykuły poświęcone skomplikowanej, wieloaspektowej tematyce alpejskiej. Autor śledzi w nich dzieje alpinizmu na przełomie XIX i XX wieku na tle spektakularnych zjawisk socjokulturowych, osobną uwagę poświęcając recepcji Alp w życiu i twórczości polskich pisarzy romantycznych.

Kreatywność językowa w literaturze i mediach

Bartłomiej Cieśla, Magdalena Pietrzak

Niniejszy tom jest kontynuacją rozważań podjętych w poprzednich książkach z cyklu poświęconego oryginalności słownej, takich jak: Kreatywność językowa w komunikowaniu (się) i Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej oraz Kreatywność językowa w przestrzeni publicznej. Poszczególne zagadnienia prezentowane przez badaczy zostały podzielone na dwie części - dotyczące kreatywności w mediach oraz w literaturze. Oprócz prasy i radia autorów szczególnie interesuje przestrzeń Internetu . Czytelnicy znajdą w publikacji m.in. takie zagadnienia, jak: kreatywność copywriterów i użytkowników portali społecznościowych, forma i funkcja memów internetowych, neologizmy i metafory w wypowiedziach dziennikarzy, wyrazy potoczne i ekspresywne w pismach młodzieżowych. Ponadto w części dotyczącej literatury autorzy analizują nowe gatunki i utwory. Czytelników zainteresowanych kreatywnością językową w bardziej praktycznym ujęciu zachęcamy do sięgnięcia po Kreatywność językową w reklamie. Podręcznik nie tylko dla specjalistów, z bogatym materiałem ilustracyjnym oraz niebanalnymi, rozwijającymi ćwiczeniami.

Polskie życie teatralne w Kijowie w latach 1905-1918

Piotr Horbatowski

Kijów lat 1905 1918 to jeden z najaktywniejszych centrów polskiego życia kulturalnego na emigracji. Po kilkudziesięciu latach zastoju, społeczność polska z ogromną energią przystąpiła tam do zakładania kolejnych stowarzyszeń, towarzystw, bibliotek, drukarni i teatrów. W tętniącej życiem i dynamicznie rozwijającej się aglomeracji polskie instytucje znaleźć można było niemal wszędzie, także w najbardziej reprezentatywnych częściach miasta. Niniejsza praca koncentruje się na opisaniu przemian polskiego życia teatralnego. Głównym bohaterem jest tu teatr prowincjonalny, choć początkowo pozbawiony wielkich nazwisk i wybitnych przedstawień, jednak jakże barwny w swym heroicznym zmaganiu z codzienną rzeczywistością. Dzięki uporowi i konsekwencji kilkudziesięciu pasjonatów, po roku 1914 doczekał się on chwil sławy i zasłużonego miana pierwszej sceny emigracyjnej, na której występowali czołowi twórcy polskiego teatru. Książka pokazuje możliwie najszersze spektrum aktywności teatralnej Polaków, zwracając uwagę na działalność zespołów zawodowych i amatorskich, organizację spektakli okolicznościowych, jak i występów gościnnych. Celem nie jest jednak wyłącznie dokumentacja, ale przede wszystkim oddanie różnorodności, barwności i wieloaspektowości zachodzących zjawisk. Wpływ na działalność polskich teatrów miała tam bowiem zarówno wielka międzynarodowa polityka, światowe kryzysy i wojny, jak i małe, prowincjonalne sprawy, lokalne sympatie i antagonizmy, zakulisowe relacje.

Wizerunek władców bizantyńskich w Historii kościelnej Ewagriusza Scholastyka

Kazimierz Ginter

Prezentowana książka poświęcona została odtworzeniu i analizie obrazu cesarzy bizantyńskich (od Teodozjusza II do Maurycjusza) w Historii kościelnej Ewagriusza Scholastyka, bizantyńskiego historyka Kościoła z VI w. Dla Autora na obraz cesarzy składa się zarówno bezpośredni ich opis (charakteru, wad, zalet, wyglądu zewnętrznego etc.), jak i opis pośredni - poprzez przedstawienie prowadzonej przez nich polityki, a także zachodzących w czasach ich rządów wydarzeń, które Ewagriusz mógł uważać za skutki ich panowania. Książka nie tylko wzbogaca naszą wiedzę na temat Ewagriusza Scholastyka, jego pisarskiego warsztatu i literackich inspiracji, ale stanowi również interesującą panoramę dziejów wschodniej części imperium rzymskiego w V-VI w. "Charakteryzując pracę wypada podnieść jeszcze jeden cenny aspekt metodologii badań. Kazimierz Ginter to uczony zaliczający się do pokolenia chętnie sięgającego po nowoczesne narzędzia pracy naukowej i wzbogacającego warsztat badawczy historii późnoantycznej. Analizując teksty sięgnął po narzędzie pozwalające identyfikować miejsca zbieżne i wskazywać ich proweniencję (w ramach Thesaurus Linguae Graecae), co umożliwiło mu na ustalenie powiązań podstawowego źródła z innymi tekstami antycznymi i bizantyńskimi. Jestem przekonany, że praca Kazimierza Gintera (...), ukazująca postać i dzieło Ewagriusza z nowej perspektywy zasługuje na opublikowanie." prof. dr hab. Maciej Salamon Uniwersytet Jagielloński

Status prawny twórców utworów filmowych

Ksenia Kakareko

Film pojmowany bywa przede wszystkim jako fenomen artystyczny, dzieło sztuki, element kultury. Przez film są wyrażane emocje o bardzo różnym charakterze. Podobnie jak różne emocje są przedmiotem przekazu literackiego, prozatorskiego bądź poetyckiego. Oczywiście spełnia on różne cele: ma dostarczać rozrywki, bawić i śmieszyć, przekazywać wizję świata formułowaną przez jego twórców, przerażać, komentować, kreślić prognozy, oczekiwania, alternatywne wersje historii, zmuszać do refleksji. Film fabularny podejmuje analizę psychologiczną fikcyjnych bohaterów bądź stara się dociec motywów postępowania rzeczywistych uczestników różnych zdarzeń historycznych, uczyć, wychowywać bądź jedynie przekazywać informacje o florze, faunie, zjawiskach atmosferycznych bądź wypadkach politycznych. Film odgrywa także ważną rolę polityczną i propagandową, na zwracano wielokrotnie uwagę w literaturze. Może mieć w związku z tym charakter komercyjny bądź niekomercyjny. Służy jednak, jak rzadko który rodzaj sztuki, kształtowaniu świadomości politycznej, społecznej, narodowej i kulturowej. Jest doskonałym narzędziem agitacji, na co zwrócono już uwagę dość wcześnie. Jest więc film instrumentem polityki, ale przede wszystkim jest lub stara się być dziełem sztuki. W tej płaszczyźnie film stanowi pole zainteresowania filmoznawców, medioznawców, kulturoznawców, specjalistów z zakresu propagandy. Oczywiście może pełnić i pełni, niekiedy zresztą wyłącznie, funkcję reklamową, stając się tej sytuacji obiektem badań specjalistów, zajmujących się tą dziedziną. Zwracając uwagę na film jako dzieło sztuki oraz na jego złożone cele i zadania, zapomina się zwykle, że jest to także obiekt będący przedmiotem obrotu oraz dzieło podporządkowane prawu autorskiemu. W przeszłości nie zauważano jednak, że film jest bardzo specyficznym utworem, nie zawsze dostrzegano złożoność działań, w wyniku których powstaje i związanych z tym problemów, dotyczących praw twórców. Długi czas negowano istnienie prawa filmowego jako dyscypliny bądź subdyscypliny naukowej. W chwili obecnej w doktrynie niemieckiej, francuskiej, włoskiej i amerykańskiej nie ma w gruncie rzeczy wątpliwości co do tego, że wykształciła się nowa dyscyplina lub ewentualnie subdyscyplina naukowa – wyrosła z prawa autorskiego. W dużej mierze negowanie faktu, że prawo filmowe osiągnęło taki status jest efektem zaprzeczania, że prawo ochrony własności intelektualnej, a w jego ramach m.in. prawo autorskie – związane, czemu nie należy zaprzeczać, z prawem cywilnym, ale przecież nie tylko – stało się odrębną dyscypliną naukową. Z podobnymi kłopotami zmaga się prawo medyczne, którego istnienia jeszcze pięćdziesiąt lat temu w ogóle nie zauważano. Stwierdzając powyższe, trzeba zaważyć, że film jest przedmiotem regulacji nie tylko krajowych, ale i norm, które powstały i istnieją w obszarze powszechnego (uniwersalnego) prawa międzynarodowego publicznego oraz, co szczególnie ważne, praw regionalnych w odniesieniu do Europy – Rady Europy, Unii Europejskiej i w mniejszym stopniu OBWE. Mimo że istniejące w ramach tych systemów akty normatywne wydają się być względem siebie kompatybilne i wyrażają w nieco innych sformułowaniach w gruncie rzeczy podobne myśli, to godzi się zauważyć, że przepisy Unii Europejskiej w większym stopniu od pozostałych systemów zwracają uwagę na gospodarcze aspekty produkcji filmowych. System powszechnego (uniwersalnego) prawa, zwłaszcza stanowionego pod auspicjami UNESCO, dostrzega głównie aspekty wolnościowe, podobnie zresztą jak prawo Rady Europy.

Niezwykły przypadek doktora Jekylla i pana Hyde'a

Robert Louis Stevenson

Wydanie dwujęzyczne - polsko-angielskie. Historia cenionego londyńskiego lekarza, Jekylla, który odkrywa sekret eliksiru pozwalającego zmienić postać. Pod osłoną nocy staje się straszliwym mordercą Hydem. Kiedy uświadamia sobie własną podwójną osobowość popełnia samobójstwo. Książka stała się podstawą kilkuset adaptacji radiowych, teatralnych i filmowych.

Wczesne rodzicielstwo - zagrożenie czy szansa? Nastoletni rodzice z łódzkich enklaw biedy

Paulina Bunio-Mroczek

W publikacji zostały przedstawione biografie i sytuacje życiowe młodych dorosłych, którzy zostali rodzicami jako nastolatkowie oraz mieszkają i wychowują swoje dzieci na terenie łódzkich enklaw biedy. Autorka analizuje stan, procesy i wymiary wykluczenia społecznego, a także społecznej integracji zachodzące w badanej zbiorowości oraz działania służb społecznych wobec młodych rodziców ze zdegradowanych społecznie i ekonomicznie obszarów miasta. Odpowiada na pytanie, czy wczesne macierzyństwo i ojcostwo osób doświadczających biedy i wykluczenia społecznego w dzieciństwie i adolescencji stanowi jedynie zdrożenie, tj. czynnik ryzyka kontynuacji ubóstwa i ekskluzji w kolejnej (dorosłej) fazie życia, czy też może oznacza szansę - czynnik ich społecznej integracji. Książka jest skierowana do socjologów, pedagogów i badaczy życia społecznego, a także pracowników instytucji pomocowych i organizacji i pozarządowych zajmujących się pracą socjalną oraz specjalistów pracujących profesjonalnie z młodymi ludźmi z zaniedbanych społecznie środowisk.

Z problematyki cyberpunku. Literatura - sztuka - kultura

Adam Mazurkiewicz

Kultura współczesna coraz ściślej jest stymulowana przez rozwój nowych mediów i technologii cyfrowych. W książce skoncentrowano się głównie na obiegu popularnym, ponieważ w nim odzwierciedlane są postulaty zwolenników cyberkultury, a także dlatego, że obieg popularny współcześnie najżywiej reaguje na przemiany społeczne, dostosowując do oczekiwań odbiorców proponowane teksty kultury. W tym sensie kultura popularna może stanowić odzwierciedlenie społecznej świadomości, znamiennej dla epoki, w której powstała. W obiegu tym również – niekiedy (jakkolwiek nie zawsze in-tencjonalnie) niby w krzywym zwierciadle – odbijają się artystyczne eksperymenty i dyskusje na ważkie społecznie tematy. Określenia „cyberpunk” i „cyberpunkowy” przekroczyły granice zarezerwowane dla zjawiska literackiego i pojawiły się w refleksji cywilizacyjnej. Świadczą o tym sposoby odczytań tekstów kultury w kontekstach nauk społecznych i filozoficznych. Co więcej, cyberpunk – utożsamiany ze specyficznym paradygmatem kulturowym – stał się obiektem zainteresowania awangardy artystycznej oraz poezji. Znamienne dla tej literatury jest intencjonalne wzorowanie ukształtowania zdań na mowie potocznej. Jest to obszerna praca poświęcona zjawisku fantastyki cyberpunkowej. Autor, badając różne media współczesnej pop kultury, ukazuje „wspólnotę wyobraźni” twórców z różnych obiegów, kręgów językowych i kulturowych oraz przybliża, w jaki sposób kultura popularna zaciera ich granice.