Dynamika transgresji twórczych. Studia przypadków pedagogów

Aleksandra Chmielińska

Przedmiotem refleksji teoretycznej oraz badań empirycznych w prezentowanej pracy jest kategoria twórczych transgresji. Słowo „transgresja”, wprowadzone do psychologii przez Józefa Kozieleckiego (1987), odnosi się do takich działań, których nadrzędnym celem jest przekraczanie granic możliwości człowieka, istniejących zarówno w świadomości wewnętrznej, jak i w otaczającej rzeczywistości. Określenie transgresji jako twórczych zawęża obszar tych badań do czynności konstruktywnych, stanowiących źródło rozwoju osobistego, zawodowego oraz działań nowych i cennych w ujęciu społecznym. Ze Wstępu Przedstawiony w pracy projekt badań jakościowych jest niezwykle wartościowy i oryginalny. Istnieje potrzeba podejmowania tego typu eksploracji ze względu na znaczenie tej problematyki dla rozwoju człowieka i planowania możliwych form jego wsparcia w procesach edukacyjnych, a także niedosyt analiz tego typu w polskiej literaturze naukowej. Z recenzji prof. dr hab. Agaty Cudowskiej

Pieniądze w służbie dyplomacji. Państwowe fundusze majątkowe jako narzędzie polityki zagranicznej

Tomasz Kamiński

Pieniądze zawsze miały znaczenie w polityce zagranicznej, ale bodaj nigdy państwa nie miały ich w swoich rękach w takich ilościach. Wzrost wielkości kapitału kontrolowanego przez kraje sprawił, że coraz częściej wykorzystują one instrumenty ekonomiczne do osiągania swoich celów na arenie międzynarodowej. Jednym z przejawów tego zjawiska jest szybki rozwój tzw. państwowych funduszy majątkowych, czyli rządowych lub kontrolowanych przez rząd funduszy inwestycyjnych. Oficjalnie mają one służyć efektywnemu pomnażaniu zgromadzonych w nich środków, ale... nie jest to cała prawda o ich działalności. Na podstawie licznych przykładów autor prezentowanej publikacji ukazuje zastosowanie państwowych funduszy majątkowych w polityce zagranicznej. Analizuje zarówno formy ich politycznego użycia, jak i warunki, które muszą być spełnione, żeby było to możliwe. Udowadnia, iż zagrożenia związane z politycznym wykorzystywaniem kapitału państwowego są bardzo realne, co powinno spotkać się z adekwatną odpowiedzią społeczności międzynarodowej.

Jarosława Marka Rymkiewicza dialogi z tradycją

Lidia Banowska, Wiesław Ratajczak

Lektura książek Jarosława Marka Rymkiewicza to rodzaj duchowego ćwiczenia z ubywania, rozpoznawania opuszczonych przez innych miejsc, wyobrażania sobie ostatniej godziny człowieka i świata, a wreszcie pustki po sobie. Rymkiewicz niepokoi, wytrąca z równowagi, zmusza do przemyślenia własnego stanowiska wobec idei w sugestywny sposób przez niego podsuwanych, ale przecież nie narzucanych. Swych relacji z czytelnikiem nie mógł ułożyć inaczej, bo skoro jego twórczość jest ciągłym studiowaniem polskiej wolności, to sam chce mieć wolnych czytelników. Zawarte w tym zbiorze studia to plon jubileuszowej konferencji Jarosława Marka Rymkiewicza dialogi z tradycją, która odbyła się w Poznaniu i Kórniku 21 listopada 2015 roku.

Dopóki śmierć nas nie rozłączy

JoAnn Chaney

Co zrobić, gdy masz dość życia w małżeństwie? Moja żona! Ona chyba nie żyje! Matt gorączkowo informuje strażników leśnych, że wraz z żoną Marie byli na pieszej wycieczce, kiedy doszło do jej upadku z urwiska do rwącej rzeki na dole. Akcja ratunkowa kończy się fiaskiem nikt nie mógł przeżyć czegoś takiego. Kolejny nieszczęśliwy wypadek. Czy jednak nie? Pierwsza żona Matta również zginęła w tajemniczych okolicznościach. Kiedy policja wyciąga z rzeki ciało, Matt musi odpowiedzieć na wiele niewygodnych pytań. Detektywi Loren i Spengler chcą się dowiedzieć, czy jest naprawdę pogrążonym w żałobie, dwukrotnie owdowiałym mężem, czy bezwzględnym mordercą. W trakcie śledztwa wyjdzie na jaw, że czasami miłość jest drapieżna, a uwolnić się od niej jest niezwykle trudno.

Słynne muzea i galerie

E. Sobczyk-Podleszańska

Sztuka odzwierciedla ducha czasu, w jakim się rodzi. Szczęście, że na przestrzeni wieków powstawały miejsca, których przeznaczeniem było i jest gromadzenie, konserwacja i upowszechnianie najcenniejszych dzieł, niemych świadków historii. Prezentowana książka to wyprawa po muzeach i galeriach świata przechowujących najznamienitsze wytwory artystyczne. To także wyjątkowa fotorelacja przedstawiająca najbardziej charakterystyczne zbiory.

Ciało w tańcu. Analiza socjologiczna

Dominika Byczkowska

Jedna z pierwszych polskich publikacji z zakresu socjologii tańca, a także jedna z niewielu traktujących o socjologii ciała opartych na wynikach wieloletnich badań empirycznych. W książce znajdzie Czytelnik opis etnograficzny środowiska tańca towarzyskiego, gdzie podejmowana jest m.in. tematyka rozwoju kariery tanecznej, kształtowania tożsamości, budowania pozycji w hierarchii grupowej. Autorka proponuje także interesującą koncepcję społecznego konstruowania cielesności, czyli wpływu procesów społecznych na ciało jednostki. Przydatny badaczom cielesności z pewnością okaże się zaproponowany przegląd metod i technik badawczych wykorzystywanych w badaniach socjologicznych nad tańcem i ciałem, oraz opis paradygmatu teoretycznego i koncepcji wykorzystanych do wyjaśnienia zjawisk zaobserwowanych w środowisku społecznym tańca towarzyskiego.   Książka skierowana jest głównie do socjologów zajmujących się cielesnością, badaniem karier, socjalizacją, ale także do badaczy innych dziedzin, takich jak psychologia, pedagogika, etnologia, ale także do praktyków - nauczycieli tańca i tancerzy różnych stylów.

Niechciany gość

Shari Lapena

Pełen niespodziewanych zwrotów akcji thriller, napisany przez autorkę bestsellerów Para zza ściany i Nieznajoma w domu. W Catskills panuje zima, a Mitchells Inn, hotel ukryty wśród górskich lasów, jest miejscem doskonałym na niczym niezmącony weekendowy wypoczynek albo na romantyczną schadzką. Gdy wokół pogarsza się pogoda, a burza śnieżna powoduje awarię elektryczności oraz uniemożliwia wszelką komunikację ze światem zewnętrznym, gościom nie pozostaje nic innego, jak tylko cierpliwie czekać na możliwość skontaktowania się ze światem za murami budynku. Tymczasem jednak niespodziewanie ginie jeden z gości Mitchells Inn. Śmierć wygląda na efekt wypadku, ale gdy życie traci kolejna osoba, ludzie uwięzieni w hotelu na odludziu zaczynają wpadać w panikę. W odciętym od świata luksusowym hotelu coś lub ktoś uśmierca jego mieszkańców, zabijając ich w kolejności, której reguł nikt nie jest w stanie odgadnąć. Przerażonym ludziom pozostaje czekać na śmierć lub na cudowne wybawienie, które wydaje się jednak bardzo odległe. Udowadniając, że czas biegnie do przodu, ale ludzie się nie zmieniają, Lapena stworzyła doskonałą zagadkę kryminalną, z której dumna byłaby sama mistrzyni Agatha Christie. USA Today Intrygująca akcja, izolacja od świata, zamieć śnieżna i śmierć, która czai się niemal w każdym kącie. Niechcianego gościa czyta się tak samo jak ociekające adrenaliną książki Agathy Christie. Zanim przystąpisz do lektury, odłóż na później wszelkie prace, ponieważ nie oderwiesz się od tej książki, dopóki nie przeczytasz ostatniego zdania. Gilly Macmillan, autorka Perfekcyjnej dziewczyny Lapena napisała doskonałą powieść kryminalną, emanującą atmosferą znaną z książek Agathy Christie. Czytelnicy, zachwyceni jej poprzednimi powieściami, na pewno nie oderwą się także od tej lektury. Każdy, kto lubi mroczne zagadki kryminalne, przeczyta ją jednym tchem. Library Journal

Matka Jagiellonów

Dorota Pająk-Puda

W lutym 1454 roku, w stronę Krakowa, ciągnie orszak siedemnastoletniej Elżbiety Habsburg, narzeczonej młodego i ambitnego króla Polski. Kazimierz Jagiellończyk liczy na korzystny mariaż, który w przyszłości da mu Węgry i Czechy. Jednak na widok narzeczonej gotów jest zerwać umowę ślubną i wszelkie układy z Habsburgami… Jaka była królowa Elżbieta, przez poddanych zwana Rakuszanką? Żona, matka trzynaściorga dzieci, w tym czterech królów, kardynała i świętego. Jaką cenę zapłaciła za budowę Jagiellońskiego Domu? Jakiegoż była ducha, że w czasach Długosza, Kallimacha, Kopernika i Kolumba, z synem Władysława Jagiełły stworzyła nie tylko imperium od morza do morza, ale i najbardziej udane małżeństwo w dziejach polskiej monarchii? Kim była niewiasta, dzięki której swadziebnym talentom do dziś we wszystkich współczesnych królewskich rodach Europy, płynie jagiellońska krew? Oto próba odpowiedzi na powyższe pytania, intymny zapis zmagań z wielką historią, bodajże najwybitniejszej polskiej władczyni, zwanej przez potomnych „matką królów”.

Krótka historia archeologii

Brian Fagan

Kiedy myślimy o archeologii, wyobrażamy sobie wykopaliska w poszukiwaniu starożytnych skarbów, przebijanie tuneli do wnętrza grobowców egipskich faraonów czy odkrywanie czaszek neandertalczyków. Jednak archeologia to znacznie więcej - to nauka bazująca na ludzkiej ciekawości tego, co było niegdyś. Nauka, która poszukuje świadectw dotyczących całej, liczącej ponad trzy miliony lat, historii człowieka. Krótka historia archeologii jest opowieścią o wybitnych archeologach i zdumiewających odkryciach, których dokonali w różnych zakątkach świata. Znajdziemy tu zarówno sztukę naskalną epoki lodowcowej, ruiny Majów, pierwszą osadę angielskich kolonistów w Jamestown, jak i tajemnicze Stonehenge czy Pompeje - miasto pogrzebane pod wulkanicznym popiołem w 79 roku n.e. W krótkich, pasjonujących rozdziałach Brian Fagan przedstawia rozwój archeologii od jej osiemnastowiecznych początków aż do czasów współczesnego postępu technicznego. Obserwujemy jak przez wieki osiągano coraz to bardziej wyrafinowane rozumienie przeszłości, wspomagane obecnie przez rewolucyjne zdobycze w dziedzinie teledetekcji i technik wykonywania zdjęć satelitarnych. W książce, przeznaczonej dla czytelników w każdym wieku, Fagan przedstawia odkrycia, metody badawcze i niezwykle inspirujące postacie, które współtworzyły ogólnoświatowy sukces archeologii. Brian Fagan, emerytowany profesor antropologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara. Jest międzynarodowym autorytetem w dziedzinie światowej prehistorii i autorem dziesiątek książek poświęconych archeologii, jak na przykład wydanej ostatnio Fishing: How the Sea Fed Civilization. Mieszka w Santa Barbara w Kalifornii.

Starzenie się ludności a solidarność międzypokoleniowa

Piotr Szukalski

Zbiór składa się z trzynastu tekstów poświęconych starzeniu się ludności i związanej z tym procesem solidarności międzypokoleniowej. Autorzy przedstawiają: wpływ zmian w polityce społecznej w Polsce na relacje między pokoleniami; oblicza solidarności międzypokoleniowej (bariery, korzyści i perspektywy); reformy emerytalne z punktu widzenia kontraktu międzypokoleniowego; repartycyjność endofamilijną jako narzędzie wpływu na poziom dzietności; migrację zagraniczną jako wyzwanie dla solidarności międzypokoleniowej; problem osób w niemobilnym wieku produkcyjnym na polskim rynku pracy w perspektywie roku 2030; inicjatywy i działania na rzecz podwyższenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+ w wybranych krajach Europy Południowej; starzenie się ludności na tle analizy funkcjonowania sektora usług opiekuńczych; rozwój regionalny wobec starzenia się społeczeństwa; wiek jako determinantę zachowań konsumpcyjnych; rozwój regionalny wobec starzenia się społeczeństwa; samoocenę stanu zdrowia i zachowań zdrowotnych starszych mieszkańców wsi oraz czynniki determinujące samoocenę stanu zdrowia mieszkańców wybranych domów pomocy społecznej. Odnosząc szczegółowe analizy do sytuacji obecnej można stwierdzić, że wzrastająca znajomość zachodzących przemian ludnościowych przyczynia się do coraz częstszego pojawiania się w publicznych debatach wątków dotyczących reformowania systemu emerytalnego czy budowania systemu zachęt do jak najpóźniejszego wychodzenia z rynku pracy. Przesłanki takiej debaty mają przede wszystkim doraźny i czysto utylitarny charakter (ograniczanie dzisiejszego deficytu budżetowego, zmniejszanie dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, próba oddziaływania na poziom długu publicznego). Na marginesie pozostaje kwestia, czy utrzymanie obowiązujących obecnie zasad redystrybucji zasobów między pokoleniami - w sytuacji zachodzących przemian ludnościowych - zakłóca sprawiedliwość międzypokoleniową. Niniejszy tom stanowi w pewnym sensie odpowiedź na to pytanie.  

Grzechy "Paryża Północy". Mroczne życie przedwojennej Warszawy

Paweł Rzewuski

Mroczne miasto bezdomnych, prostytutek i handlarzy kobiet Żywy portret międzywojennej Warszawy Jaka była Warszawa międzywojnia? Czy romantyczny, ciepły obraz przedwojennego przestępcy ze stolicy ma coś wspólnego z ówczesną rzeczywistością? Opierając się na wielu szerzej nieznanych źródłach historycznych, Paweł Rzewuski kreśli żywy portret warszawskiego marginesu. Opisuje przyczyny biedy i niektórych przestępstw, problem prostytucji oraz handlu kobietami, a także najgłośniejsze morderstwa, przestępstwa i oszustwa rozgrywające się w Paryżu Północy. Wciągająca opowieść o niechlubnym życiu Warszawy, pełna wyrazistych postaci i wstrząsających historii. Czyta się jak najlepszą powieść sensacyjną i kryminał w jednym.

Poprawność językowa w praktyce. Zbiór ćwiczeń

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla

Oddajemy do rąk Czytelników zbiór ćwiczeń poświęconych poprawności językowej - książkę pomyślaną z jednej strony jako dydaktyczna pomoc dla nauczycieli podejmujących na lekcjach wskazaną problematykę, z drugiej zaś - jako niewielkich rozmiarów poradnik adresowany do osób, które chciałyby podjąć wysiłek indywidualnej pracy nad zwiększeniem kompetencji językowych. W szczególności mamy na myśli uczniów, studentów, dziennikarzy, redaktorów, korektorów, pracowników agencji reklamowych i copywriterskich, jakkolwiek publikację tę kierujemy do wszystkich miłośników polszczyzny. Ze Wstępu "Niezaprzeczalnym walorem książki jest uwzględnienie najnowszych zmian zachodzących we współczesnej polszczyźnie. Należy docenić pracę młodych naukowców, którzy podjęli trud przygotowania nowego i oryginalnego zestawu ćwiczeń odsłaniających złożoność polskiego systemu językowego oraz jego czytelny dynamizm, a jednocześni e pokazali krótkotrwałość obowiązujących kodyfikacji." Z recenzji prof. dr. hab. Leszka Tymiakina

Kreatywność językowa w literaturze i mediach

Bartłomiej Cieśla, Magdalena Pietrzak

Niniejszy tom jest kontynuacją rozważań podjętych w poprzednich książkach z cyklu poświęconego oryginalności słownej, takich jak: Kreatywność językowa w komunikowaniu (się) i Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej oraz Kreatywność językowa w przestrzeni publicznej. Poszczególne zagadnienia prezentowane przez badaczy zostały podzielone na dwie części - dotyczące kreatywności w mediach oraz w literaturze. Oprócz prasy i radia autorów szczególnie interesuje przestrzeń Internetu . Czytelnicy znajdą w publikacji m.in. takie zagadnienia, jak: kreatywność copywriterów i użytkowników portali społecznościowych, forma i funkcja memów internetowych, neologizmy i metafory w wypowiedziach dziennikarzy, wyrazy potoczne i ekspresywne w pismach młodzieżowych. Ponadto w części dotyczącej literatury autorzy analizują nowe gatunki i utwory. Czytelników zainteresowanych kreatywnością językową w bardziej praktycznym ujęciu zachęcamy do sięgnięcia po Kreatywność językową w reklamie. Podręcznik nie tylko dla specjalistów, z bogatym materiałem ilustracyjnym oraz niebanalnymi, rozwijającymi ćwiczeniami.

Polskie życie teatralne w Kijowie w latach 1905-1918

Piotr Horbatowski

Kijów lat 1905 1918 to jeden z najaktywniejszych centrów polskiego życia kulturalnego na emigracji. Po kilkudziesięciu latach zastoju, społeczność polska z ogromną energią przystąpiła tam do zakładania kolejnych stowarzyszeń, towarzystw, bibliotek, drukarni i teatrów. W tętniącej życiem i dynamicznie rozwijającej się aglomeracji polskie instytucje znaleźć można było niemal wszędzie, także w najbardziej reprezentatywnych częściach miasta. Niniejsza praca koncentruje się na opisaniu przemian polskiego życia teatralnego. Głównym bohaterem jest tu teatr prowincjonalny, choć początkowo pozbawiony wielkich nazwisk i wybitnych przedstawień, jednak jakże barwny w swym heroicznym zmaganiu z codzienną rzeczywistością. Dzięki uporowi i konsekwencji kilkudziesięciu pasjonatów, po roku 1914 doczekał się on chwil sławy i zasłużonego miana pierwszej sceny emigracyjnej, na której występowali czołowi twórcy polskiego teatru. Książka pokazuje możliwie najszersze spektrum aktywności teatralnej Polaków, zwracając uwagę na działalność zespołów zawodowych i amatorskich, organizację spektakli okolicznościowych, jak i występów gościnnych. Celem nie jest jednak wyłącznie dokumentacja, ale przede wszystkim oddanie różnorodności, barwności i wieloaspektowości zachodzących zjawisk. Wpływ na działalność polskich teatrów miała tam bowiem zarówno wielka międzynarodowa polityka, światowe kryzysy i wojny, jak i małe, prowincjonalne sprawy, lokalne sympatie i antagonizmy, zakulisowe relacje.

Wizerunek władców bizantyńskich w Historii kościelnej Ewagriusza Scholastyka

Kazimierz Ginter

Prezentowana książka poświęcona została odtworzeniu i analizie obrazu cesarzy bizantyńskich (od Teodozjusza II do Maurycjusza) w Historii kościelnej Ewagriusza Scholastyka, bizantyńskiego historyka Kościoła z VI w. Dla Autora na obraz cesarzy składa się zarówno bezpośredni ich opis (charakteru, wad, zalet, wyglądu zewnętrznego etc.), jak i opis pośredni - poprzez przedstawienie prowadzonej przez nich polityki, a także zachodzących w czasach ich rządów wydarzeń, które Ewagriusz mógł uważać za skutki ich panowania. Książka nie tylko wzbogaca naszą wiedzę na temat Ewagriusza Scholastyka, jego pisarskiego warsztatu i literackich inspiracji, ale stanowi również interesującą panoramę dziejów wschodniej części imperium rzymskiego w V-VI w. "Charakteryzując pracę wypada podnieść jeszcze jeden cenny aspekt metodologii badań. Kazimierz Ginter to uczony zaliczający się do pokolenia chętnie sięgającego po nowoczesne narzędzia pracy naukowej i wzbogacającego warsztat badawczy historii późnoantycznej. Analizując teksty sięgnął po narzędzie pozwalające identyfikować miejsca zbieżne i wskazywać ich proweniencję (w ramach Thesaurus Linguae Graecae), co umożliwiło mu na ustalenie powiązań podstawowego źródła z innymi tekstami antycznymi i bizantyńskimi. Jestem przekonany, że praca Kazimierza Gintera (...), ukazująca postać i dzieło Ewagriusza z nowej perspektywy zasługuje na opublikowanie." prof. dr hab. Maciej Salamon Uniwersytet Jagielloński

Status prawny twórców utworów filmowych

Ksenia Kakareko

Film pojmowany bywa przede wszystkim jako fenomen artystyczny, dzieło sztuki, element kultury. Przez film są wyrażane emocje o bardzo różnym charakterze. Podobnie jak różne emocje są przedmiotem przekazu literackiego, prozatorskiego bądź poetyckiego. Oczywiście spełnia on różne cele: ma dostarczać rozrywki, bawić i śmieszyć, przekazywać wizję świata formułowaną przez jego twórców, przerażać, komentować, kreślić prognozy, oczekiwania, alternatywne wersje historii, zmuszać do refleksji. Film fabularny podejmuje analizę psychologiczną fikcyjnych bohaterów bądź stara się dociec motywów postępowania rzeczywistych uczestników różnych zdarzeń historycznych, uczyć, wychowywać bądź jedynie przekazywać informacje o florze, faunie, zjawiskach atmosferycznych bądź wypadkach politycznych. Film odgrywa także ważną rolę polityczną i propagandową, na zwracano wielokrotnie uwagę w literaturze. Może mieć w związku z tym charakter komercyjny bądź niekomercyjny. Służy jednak, jak rzadko który rodzaj sztuki, kształtowaniu świadomości politycznej, społecznej, narodowej i kulturowej. Jest doskonałym narzędziem agitacji, na co zwrócono już uwagę dość wcześnie. Jest więc film instrumentem polityki, ale przede wszystkim jest lub stara się być dziełem sztuki. W tej płaszczyźnie film stanowi pole zainteresowania filmoznawców, medioznawców, kulturoznawców, specjalistów z zakresu propagandy. Oczywiście może pełnić i pełni, niekiedy zresztą wyłącznie, funkcję reklamową, stając się tej sytuacji obiektem badań specjalistów, zajmujących się tą dziedziną. Zwracając uwagę na film jako dzieło sztuki oraz na jego złożone cele i zadania, zapomina się zwykle, że jest to także obiekt będący przedmiotem obrotu oraz dzieło podporządkowane prawu autorskiemu. W przeszłości nie zauważano jednak, że film jest bardzo specyficznym utworem, nie zawsze dostrzegano złożoność działań, w wyniku których powstaje i związanych z tym problemów, dotyczących praw twórców. Długi czas negowano istnienie prawa filmowego jako dyscypliny bądź subdyscypliny naukowej. W chwili obecnej w doktrynie niemieckiej, francuskiej, włoskiej i amerykańskiej nie ma w gruncie rzeczy wątpliwości co do tego, że wykształciła się nowa dyscyplina lub ewentualnie subdyscyplina naukowa – wyrosła z prawa autorskiego. W dużej mierze negowanie faktu, że prawo filmowe osiągnęło taki status jest efektem zaprzeczania, że prawo ochrony własności intelektualnej, a w jego ramach m.in. prawo autorskie – związane, czemu nie należy zaprzeczać, z prawem cywilnym, ale przecież nie tylko – stało się odrębną dyscypliną naukową. Z podobnymi kłopotami zmaga się prawo medyczne, którego istnienia jeszcze pięćdziesiąt lat temu w ogóle nie zauważano. Stwierdzając powyższe, trzeba zaważyć, że film jest przedmiotem regulacji nie tylko krajowych, ale i norm, które powstały i istnieją w obszarze powszechnego (uniwersalnego) prawa międzynarodowego publicznego oraz, co szczególnie ważne, praw regionalnych w odniesieniu do Europy – Rady Europy, Unii Europejskiej i w mniejszym stopniu OBWE. Mimo że istniejące w ramach tych systemów akty normatywne wydają się być względem siebie kompatybilne i wyrażają w nieco innych sformułowaniach w gruncie rzeczy podobne myśli, to godzi się zauważyć, że przepisy Unii Europejskiej w większym stopniu od pozostałych systemów zwracają uwagę na gospodarcze aspekty produkcji filmowych. System powszechnego (uniwersalnego) prawa, zwłaszcza stanowionego pod auspicjami UNESCO, dostrzega głównie aspekty wolnościowe, podobnie zresztą jak prawo Rady Europy.