Esesman i Żydówka

Justyna Wydra

Kwiecień 1943 roku. Debora Singer wyskakuje z wagonu transportującego krakowskich Żydów. Podczas próby ucieczki boleśnie skręca w kostce nogę i nie jest w stanie uciekać. Przekonana, że nie ocali życia, siada w sosnowym zagajniku, czekając na śmierć. Słyszy odgłosy obławy. Nagle nadjeżdża wojskowy motocykl. Do przestraszonej dziewczyny zbliża się esesman. Debora jest Żydówką, czyli jest winna. Przed nią staje hauptsturmführer Bruno Kramer. W tym miejscu ta historia mogłaby się właściwie skończyć. To jednak dopiero jej początek... Pełna niespodziewanych zwrotów akcji, barwnych postaci, osadzona w realiach II wojny światowej, powieść, w której nic nie jest proste, ale wszystko staje się możliwe, gdy w grę wchodzą uczucia. Esesman i Żydówka to coś więcej niż romans. To świadectwo człowieczeństwa w obliczu okrucieństw wojny. Momentami szokująca, bardzo wzruszająca i niebanalna opowieść o wojennych rozbitkach. O nieprawdopodobnej, zakazanej miłości. Kat i ofiara. Czy takie uczucie mogło wydarzyć się naprawdę? Żyjący w czasach II wojny światowej przekonali się, że miłość była nierzadko jedyną wartością. Kiedy żołnierze Wermachtu z polecenia Hitlera podbijali Europę, żadne związki nie były łatwe. A już wysoko postawionego oficera SS i zbiegłej z transportu do Auschwitz Żydówki, nie był w tej materii wyjątkiem. Poznajcie losy Debory i Bruna. Magdalena Kijewska, przeglad-czytelniczy.blogspot.com Spotkanie z Deborą, Żydówką, która kiedyś oca­liła mu życie, uświadomiło Kramerowi, że może zro­bić coś przyzwoitego. Odwdzięczyć się tej dziewczynie i w ten sposób choć częścio­wo uspokoić własne sumienie. Nie był w stanie uciec od tego, by nocą, gdy ona spała w sąsiednim pokoju, nie za­stanawiać się nad tym, co dalej. Czy przypadkiem sprawa nie skończy się tym, że on, esesman, będzie musiał ukrywać żydowską dziewczynę, narażając w ten sposób swoje, mimo wszystko dość wygod­ne, życie w okupowanym Krakowie. Kiedy jednak wstał rankiem następnego dnia, Debory już nie było, a jedyny ślad jej nocnej bytno­ści w jego mieszkaniu stanowiła pozostawiona na nocnym stoliku w mniejszej sypialni kartka. Na niej zaś tylko jedno słowo po polsku i po niemiecku Dziękuję. (fragment książki)

Czcij ojca swego

Ela Sidi

Czcij ojca swego to gorzka i poruszająca opowieść o zranionym dzieciństwie oraz młodości, która zawsze żywi nadzieję na lepsze jutro. Na kartach swojej powieści Ela Sidi kreśli sugestywne emocjonalnie krajobrazy, których tłem jest rzeczywistość PRL wprawdzie widziana z perspektywy dziecka, lecz pozbawiona infantylizmu i sentymentalnego idealizowania. Odważny styl autorki intryguje przenikliwością oraz intensywnością odczuć. W surowych dekoracjach Polski przełomu lat 70. i 80. XX wieku toczy się życie wychowywanej przez ojca-alkoholika Ani. Dziewczynka doświadcza okrucieństwa ze strony najbliższego człowieka, ale dziecięca mądrość i wrażliwość pomagają jej budować własny świat, którego fundamentem staje się miłość. Historia bolesna, lecz niepozbawiona optymizmu, bo choć dziewczynka cierpi i nienawidzi za doznawane krzywdy to zarazem bezwarunkowo kocha i uczy się wybaczać. Czcij ojca swego to powieść z gatunku tych, które są tak prawdziwe i mocne, że mogło je napisać tylko życie. I choć konfrontuje czytelników z ciemną stroną ludzkiej natury, to jednocześnie przypomina, że karta ludzkiego losu zawsze może się odwrócić. Ela Sidi (ur.1965) polska pisarka mieszkająca w Izraelu, tłumaczka z języka hebrajskiego, autorka bloga Gojka z Izraela. Ceniona publicystka, nominowana do Nagrody PAP i uhonorowana w 2014 roku laurem Grand Press. Jej głośny bestseller Izrael oswojony, znalazł się na liście książek nominowanych do Nagrody im. Beaty Pawlak.

The Meaning of Constructions. The Cognitive Denial of the Lexicon-Syntax Division

Konrad Szcześniak

Książka dotyczy tradycyjnego podziału na leksykon i składnię zastąpionego w ostatnich dekadach modelem kontinuum (Lexicon-syntax continuum), w którym nie ma ostrej granicy między komponentami. Opracowanie rewiduje przesłanki (takie jak rozmycie granic między leksykonem i składnią), którymi kierują się obecnie językoznawcy odrzucający podział na leksykon i składnię. Celem opracowania jest wykazanie, że chociaż podział jest nieostry, jest nadal prawdziwy i ma konsekwencje dla elementów języka znajdujących się po obu jego stronach. Jedną z tych konsekwencji jest zróżnicowanie potencjału semantycznego form składniowych w porównaniu do form leksykalnych. Książka adresowana jest do językoznawców pracujących nad konstrukcjami gramatycznymi w ramach językoznawstwa kognitywnego, a w szczególności modelu gramatyki konstrukcji.

Drżące kadry. Rozmowy o życiu filmowym w PRL-u

Piotr Czerkawski

Lata PRL-u nie były łaskawe dla twórców filmowych. Reżyserzy, niczym członkowie sekcji gimnastycznej, musieli nauczyć się wielu akrobatycznych figur, by uniknąć starcia z władzą. Jednocześnie to właśnie w tych trudnych czasach powstały największe polskie dzieła fabularne i dokumentalne, rodzime filmy były popularne za granicą, a gwiazdy kina Polski Ludowej do dziś świecą najjaśniejszym blaskiem. Krytyk filmowy i dziennikarz Piotr Czerkawski rozmawia z reżyserami, którzy na stałe wpisali się w historię polskiej kinematografii. Jerzy Hoffman, Kazimierz Kutz, Marek Piwowski, Jerzy Antczak, Jerzy Gruza, Marek Piestrak, Wojciech Marczewski, Janusz Kondratiuk, Agnieszka Holland, Krzysztof Zanussi, Magdalena Łazarkiewicz, Maria Zmarz-Koczanowicz i Janusz Zaorski przedstawiają strategie przetrwania w niezbyt przyjaznym czasie i przeprowadzają nas przed trudny okres transformacji. Drżące kadry to dowcipna i barwna opowieść o życiu i duchu tej pozornie szarej epoki. Zwycięstwo filmowców tworzących w PRL-u polegało na tym, że flirtowali z rzeczywistością, jednocześnie ją odrzucając. Wygrali z systemem, bo mieli talent. Wygrali, ponieważ wiedzieli, o czym chcą opowiedzieć i kto będzie ich widzem. Podczas lektury Drżących kadrów marszczyłem czoło, dziwiłem się, najczęściej jednak uśmiechałem: książka Piotra Czerkawskiego ujawnia bowiem jeszcze jedną, rzadką przypominaną cechę twórców polskiego kina ich poczucie humoru. To cecha nieobca również autorowi tych fascynujących rozmów. Łukasz Maciejewski

Królowa OPR. MK

Elżbieta Cherezińska

 Nigdy nie wiesz, kto się za ciebie modli Narodził się Knut. Trzecie dziecko Świętosławy, jedyne, które w chwili przyjścia na świat okrzyknięto synem królowej. Coraz więcej graczy przestawia piony tej historii. Bolesław w sekrecie przed siostrą swata Tyrę z Tryggvasonem, jarl Sigvald, powtarzając: jomswikingowie nie wtrącają się w sprawy królów, sam zaczyna w nich mieszać. Sven pielęgnuje swą niechęć do Olava, drugiego wodza. Tyra znika. Tak kończy się Harda. Teraz nadchodzi czas Królowej. Nowi gracze i nowy wymiar tej historii. Od Roskilde do krainy zórz polarnych. Od Poznania przez Merseburg do Budziszyna, przez wszystkie wielkie wojny Bolesława. Od Pragi po Kijów. Od Gniezna przez tajemniczy Kałdus. I do Anglii, bo przecież nie jest tajemnicą, kim stanie się syn królowej Nikt przed nią nie opowiadał o naszych początkach tak świetnie. Krzysztof Masłoń, Do Rzeczy Ciąg dalszy porywającej opowieści o Świętosławie. Wciągające od pierwszego słowa do ostatniej kropki. Elżbieta Cherezińska wie, jak zaczarować i oczarować czytelnika. Nie można przestać czytać. Michał Nogaś, Program 3 Polskiego Radia Zaczyna się od trzęsienia ziemi, a potem autorka pozwala się rozpętać innym żywiołom. Królowa polskiej powieści historycznej wydobywa z mroku dziejów, dawnych kronik, sag i legend postać innej królowej żywą i pełnokrwistą. Wielkie namiętności i ambicje, gniew, zdrada, zemsta i szczegóły, których spowiednik wolałby nigdy nie usłyszeć. Bezsenne noce spędzone nad lekturą Królowej gwarantowane. Mateusz Trojan, Teleexpress

Paradoks Marionetki: Sprawa Klary B

Anna Karnicka

Dziewiętnastoletni Martin ponad wszystko pragnie pracować w teatrze lalkowym. Zaproszenie na egzamin wstępny do prestiżowej Praskiej Szkoły Lalkarzy wydaje mu się spełnieniem najgorętszych marzeń. Chłopak nie zdaje sobie jednak sprawy, że kiedy tylko osiągnie swój cel, Praga, jego rodzinne miasto, odkryje przed nim swoje mroczne i przerażające oblicze. Spełnienie marzeń nie zawsze jest tym, czym się wydaje... Drogi Martinie, witamy w progach Kolegium Iluzji i Manipulacji! Nigdy o nas nie słyszałeś? Bardzo dobrze! Nie lubimy przyciągać uwagi. Od wieków sprawujemy władzę zarówno nad waszym światem, jak i nad przylegającymi do niego krainami pogranicza. Dołącz do nas, a nauczymy Cię kontrolować wszystko i wszystkich. Poznaj naszych adeptów - młodych, zdolnych i bezwzględnych. Poznaj wykładowców - podstępnych, pogrążonych w ponurych knowaniach, uczestniczących w trwających do wieków spiskach. Stań się jednym z nas! Dołącz do prawdziwych władców! Erika Ekhart "W książce Anny Karnickiej jest wszystko, co powinno znaleźć się w dobrej powieści. dla młodzieży - przygoda, zagadki, niebanalni bohaterowie. Jednocześnie autorka nie pozwala sobie na popadanie w schematy, a jej historia to nie cukierkowa opowiastka, w której wszyscy żyją długo i szczęśliwie." Magdalena Kubasiewicz, autorka "Spalić wiedźmę"

Wieża Eiffla nad Piną. Kresowe marzenia II RP

Anna Smółka, Agnieszka Rybak

Kresy to wbrew nazwie aż połowa odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej. Zniszczony pierwszą wojną światową i wojną polsko-bolszewicką kraj rozpoczyna wielką odbudowę. Także Kresów. Miało być tak jak na Zachodzie, tylko jeszcze piękniej. Wystartował program budowy domów dla urzędników państwowych. W Wilnie ruszyła nowa radiostacja podniecony dyrektor Hulewicz spoglądał na chmury i rozstawiał nad Wilią mikrofony do eksperymentalnego słuchowiska w plenerze. W Pińsku zalśnił stalą port marynarki wojennej, a dowódca kazał budować nowoczesne bezzałogowce. Bracia Konopaccy postawili pod Grodnem wielką fabrykę sklejki, z której powstawały najlepsze polskie i nie tylko samoloty. W Janowej Dolinie na Wołyniu wśród ukraińskich wsi wyrosła przy kopalni bazaltu wzorcowa osada robotnicza. A doktor Parymończyk w Zaleszczykach leczył tak dobrze, że miejscowi przemienili zapyziałą miejscowość w polską Riwierę. Autorki przypominają historie zapomniane i zamiast opowieści o dworkach kreślą obraz Kresów nowoczesnych. A potem sprawdzają, co dziś z tej nowoczesności zostało. O Kresach bez zadęcia i historycznych pretensji, za to z czułością, poczuciem humoru i zachwytem. Królik zmienia się w fabrykę sklejki, okręty polskiej marynarki walczą z bolszewikami na Polesiu, odbiornik radiowy wyprodukowany przez trzech Żydów z Wilna podbija świat. Baśń o Polsce, w której wszystko jest możliwe. Opowieść o kraju, którego nie ma, a nam wolno wierzyć, że kiedyś istniał. Dariusz Rosiak

Umysł kruka. Badania i przygody w świecie wilczych ptaków

Bernd Heinrich

Kruk wciąż nie cieszy się zbyt wielką popularnością. Przez wieki w powszechnym mniemaniu wraz z czarnym kotem był symbolem zła i towarzyszem czarownic. Tymczasem kruk to stworzenie wyjątkowe. Nie tylko ze względu na ważną rolę, jaką pełni w ekosystemie, ale także z powodu niebywałej inteligencji. Kruk ma charakter! Bernd Heinrich dowodzi tego w swojej najnowszej książce. Argumentów mu nie brakuje, bo spędził lata na obserwacjach. Przesiedział miesiące w czatowniach, opiekował się młodymi krukami, odwiedzał udomowione ptaki i ich właścicieli, szukając praw, jakimi rządzi się ten gatunek, ale również odkrywając, że każdy kruczy osobnik jest indywidualistą. A my, ludzie, mamy z nimi więcej wspólnego, niż nam się wydaje. W swojej najnowszej książce Heinrich skupia się na fascynujących zachowaniach kruków ptaków, które cechuje wyjątkowa inteligencja. Skrzętnie spisuje swoje obserwacje, wyniki eksperymentów i przeżyć (w tym wychowywania młodych kruków i przygotowywanie ich do dorosłości). To nie jest zwykła książka o przyrodzie to hołd oddany tym opierzonym, niezwykłym stworzeniom. George Cohen, Booklist Heinrich ma rzadko spotykaną zdolność łączenia naukowych faktów z subtelnym, lekkim i wciągającym pisarstwem. David Quammen, New York Times Book Review Heinrich przywraca do życia romantyzm, o którym zapomniano już w badaniach terenowych. Doskonała lektura. Library Journal

LEADER and Community-Led Local Development Approach. Polish Experiences

Katarzyna Zajda, Anna Kołomycew, Łukasz Sykała, Karol Janas

The publication presents an overview of the implementation of the LEADER approach and Community-Led Local Development in Poland. The authors discusses the theoretical background of the transformation of ruraI areas development policy, and presents the essence and the key characteristics of the LEADER approach, its origin, and different models of its implementation in European countries. They also concentrate on the participation principle, perceived as a one of the most important principles of territorial development and evaluate the previous activity of selected locaI action groups formed in Poland in the context of implementing the innovation principle. In this publication readers can also find discussion related to the implementation of Community-Led Local Development approach in Poland, based on the experiences of the LEADER approach. The authors hope that the publication will attract the interests of foreign readers (also non-academic readers) who are interested in the experiences of implementing the LEADER approach in Poland, and thus in the determinants of implementing Community-Led LocaI Development, not only in rural areas.

Niska samoocena u dzieci. Praktyczny poradnik dla specjalistów i rodziców

Margot Sunderland

Dzieci powinny dorastać w miłości, w poczuciu, że są akceptowane i szanowane, że są wyjątkowe takie, jakie są. Dostarczenie przez rodziców odpowiednich wzorców zachowań i wsparcia jest konieczne do utrwalenia pozytywnych postaw. To zapewnia dzieciom siłę, umiejętność radzenia sobie z trudnościami i stabilne poczucie własnej wartości. Dzieci z niską samooceną czują się nieważne, nie lubią siebie, wciąż mają poczucie, że nie są wystarczająco dobre, są samokrytyczne, nieustannie spodziewają się kolejnych porażek lub rozczarowań. Dzieci, które są odpychane, zawstydzane, krytykowane, którym daje się odczuć, że są niechciane lub niepotrzebne, wykształcają wiele toksycznych, destrukcyjnych zachowań. Pozwalają się źle traktować, uważając, że nie zasługują na nic lepszego, lub gnębią innych, ponieważ czują się bezwartościowe. Unikają konfrontacji, zaniżają znaczenie własnych osiągnięć, wycofują się z zamierzonych działań. Mogą też być bardziej podatne na zaburzenia psychiczne, w tym depresję. CO WYRÓŻNIA DZIECKO Z NISKĄ SAMOOCENĄ? Zbyt łatwo się poddaje albo w ogóle nie podejmuje działania. Nie zabiera głosu, wstydzi się wyrażać własne zdanie. Przestaje wierzyć w pochwały, pozytywne opinie na swój temat, a nawet w to, że ktoś może je lubić lub kochać. Przyciąga prześladowców, często wchodzi w rolę ofiary, nie broni się przed okrucieństwem czy cierpieniem nie zna swoich granic. Idealizuje innych i deprecjonuje siebie. Nie lubi wyróżniać się z tłumu, stara się być niewidoczne. Rozwija negatywne myślenie i poczucie nieuniknionej porażki. Żyje z wewnętrznym krytykiem w głowie. Sabotuje dobre wydarzenia, niszczy pozytywne relacje, odrzuca szczęście czując, że na to nie zasługuje. Może przejawiać zachowania antyspołeczne i agresywne. Jest podatne na zaburzenia odżywiania, samookaleczanie i depresję. DZIĘKI TEJ KSIĄŻCE: zrozumiesz dziecięce poczucie braku wartości; dotrzesz do źródeł niskiej samooceny dziecka; rozpoznasz emocje, które kryją się za jego trudnym zachowaniem; dowiesz się, jak rozmawiać z dzieckiem, by pomóc mu przepracować problemy; ułatwisz dziecku nazwanie niewypowiedzianych uczuć; nauczysz dziecko wyrażania własnych emocji i opinii; wzmocnisz poczucie własnej wartości dziecka.

Literatura

Monika Kucner

Monografia Moniki Kucner poświęcona jest tematowi dla wielu fascynującemu, a dotychczas nigdy szerzej niebadanemu i nieopisanemu w publikacjach. Jest to cenna inicjatywa przybliżenia czytelnikowi polskiemu twórczości niemieckojęzycznych łodzian XIX i XX w., tym bardziej że Autorka nie traci z pola widzenia wielokulturowości miasta, uwzględniając także aspekty żydowskie i polskie. Monika Kucner jest kompletną badaczką literatury; co dokumentują liczne publikacje z tego zakresu, nie dziwi więc, że ta książka jest dziełem szczególnym, nie tylko ze względu na wybór tematu, ale też na dobrze przemyślany sposób jego prezentacji, podparty warsztatem badawczym i umiejętnościami formułowania swoich przemyśleń na piśmie.  

Niepewność Violet i Lukea

Jessica Sorensen

Czy Violet i Luke'owi uda się odzyskać spokój, by mogli przezwyciężyć swoje lęki i stwierdzić, co naprawdę do siebie czują? Życie Violet Hayes to katastrofa, ma wrażenie, że zaraz straci kontrolę nad sobą. Niespodziewane informacje spadają na nią jak grom z jasnego nieba i okazują się ostatnią kroplą, która przelewa czarę. W rezultacie Violet robi coś, przez co prawie traci życie. Całe szczęście, próba kończy się fiaskiem. Obiecuje sobie, że odtąd jej rzeczywistość będzie wyglądała inaczej. Próbuje więc dowiedzieć się, co tak naprawdę czuje do Luke'a Price, jedynej osoby, która zawsze oferowała jej pomoc Ale Luke to alkoholik i hazardzista, który dopiero zaczyna zdrowieć i sam musi zmagać się ze swoimi demonami. Zakochał się w Violet, lecz boi się jej to powiedzieć, bo może ją tym wystraszyć, albo co gorsze, odkryć, że ona nie odwzajemnia jego uczuć, tym bardziej, że na jej życiu nadal mrocznym cieniem kładzie się chłopak z jej przeszłości

wystarczy tylko otworzyć drzwi... Przedmioty w twórczości Tadeusza Kantora

Dominika Łarionow

Kantor – scenograf, Kantor – autor przedstawień, performansów, cricotagów i ambalaży domaga się wielorakiego oglądu, Kantor – teatr autorski, w którym od pewnego momentu Kantor wszystko robił osobiście; był jego demiurgiem, sprawcą, kreatorem. „Scenografia”, stanowiące ją przedmioty, nie są dla autorki dziełami plastycznymi, obiektami sztuki, lecz przede wszystkim dekoracją przedstawienia, teatralnymi rekwizytami, mającymi swoją funkcję w spektaklu. Zajmuje się „przedmiotami” Kantora, dzieli je na nieantropomorficzne (to, co istnieje również jako zwykły przedmiot w realności, np. krzesło, parasol) i antropomorficzne (ludzkopodobne kukły, manekiny – specyficzne dla Kantora). Opisuje „działania” Kantora (słynne wydarzenia na Foksal), prowokacje, zaskakujące pomysły (np. „multipart” – rozesłanie dzieł wraz z warunkami użyczenia i późniejsze żądanie ich zwrotu). Ukazuje je w szerokim kontekście kulturowym, pokazuje ich rodowód i pokrewieństwa, dowodząc znajomości literatury przedmiotu (szeroko pojmowanej) i umiejętności wykorzystania źródeł. Dla kantorowskich „rzeczy” szuka pokrewieństw w sztuce światowej i polskiej, w filmie, rodowodów w myśli filozoficznej, estetycznej XX w. Z książki dowiemy się nie tylko, kto inspirował Kantora (Stanisław Wyspiański, Stanisław Ignacy Witkiewicz, E. G. Craig), ale również, kto się twórczo Kantorem inspirował (Bob Wilson, Teatr Ciemna, Tadeusz Słobodzianek), jak jego twórczość została odebrana, zinterpretowana i przetworzona. 

Różne oblicza logistyki. Zbiór prac studentów

Urszula Motowidlak, Dominik Wronkowski, Aleksandra Reńda

W publikacji zamieszczono artykuły uczestników konferencji naukowych organizowanych w latach 2016-2017 przez Studenckie Koło Naukowe Logistyki i Innowacji LOGIN, działające przy Katedrze Logistyki na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Tematami przewodnimi tych zjazdów były Lean w logistyce oraz Logistyka wobec współczesnych wyzwań. Celem monografii jest więc przybliżenie zmian, jakie zaszły we współczesnej logistyce, a także bieżących tendencji rozwojowych. Dostarcza ona niezbędnych danych do dalszych badań naukowych w zakresie logistyki.

Dziennik 1954

Leopold Tyrmand

Nie przypadkiem w tytule tej książki znalazła się data jej powstania. Stało się tak przede wszystkim dlatego, że "Dziennik 1954" jest kroniką określonego czasu, i to czasu jak na dziennik wyjątkowo krótkiego: nie jednego roku nawet, lecz zaledwie jednego kwartału, okresu od 1 stycznia do 2 kwietnia 1954. Stało się tak też dlatego, że w postaci książki dziennik Tyrmanda ukazał się po raz pierwszy po ćwierćwieczu od napisania, w roku 1980 i autor pragnął zaznaczyć ten dystans. Stało się tak wreszcie chyba dlatego, że rok 1954 był w biografii i twórczości Tyrmanda rokiem przełomowym. Kim był Leopold Tyrmand przed rokiem 1954? Mimo młodego wieku wiele miał już za sobą. Urodzony 16 maja 1920 w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, po maturze wyjechał do Paryża, by w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych studiować architekturę (1938-39). Z początkiem wojny znalazł się w Wilnie. Aresztowany w kwietniu 1941, został skazany na dwadzieścia pięć lat więzienia za "konspirację antylitewską". Z wybuchem wojny niemiecko-radzieckiej mógł więzienie zamienić na roboty przymusowe. Imał się różnych prac: był robotnikiem i kelnerem, kreślarzem i palaczem, wreszcie marynarzem. W tej ostatniej roli spróbował ucieczki; schwytany w Norwegii, trafił do obozu koncentracyjnego. Pobyt w Norwegii przyniósł Tyrmandowi znajomość języka norweskiego i materiał do pierwszej książki - Hotel Ansgar (Poznań, 1947). Po powrocie do kraju (1946) Tyrmand pracował najpierw jako dziennikarz w "Expresie Wieczornym" i "Słowie Powszechnym". W latach 1947-49 był członkiem redakcji "Przekroju", w roku następnym rozpoczął stałą współpracę z "Tygodnikiem Powszechnym". Praca ta skończyła się z chwilą odebrania pisma prawowitym redaktorom i przejęcia go przez Jana Dobraczyńskiego (1953). Kim zatem był Tyrmand w roku 1954? To zależało od punktu widzenia. Dla niektórych był nikim, człowiekiem przegranym, któremu podwinęła się noga. Wariatem, co nie chce zrozumieć dziejowej konieczności i nie bierze udziału w realizacji postulatów socrealizmu. Dla niektórych był barwną postacią Warszawki, cynicznym bikiniarzem w kolorowych skarpetkach, arbitrem elegancji, propagatorem zachodnich nowinek. Dla niektórych wreszcie był Tyrmand wzorem postawy niezłomnej, człowiekiem, który niedostatek i brak możliwości publikowania przedłożył nad ewentualną karierę i zaszczyty - z lojalności dla swoich przekonań. Co ciekawsze, autor w trakcie dziennika sam - zależnie od nastroju chwili - patrzy na siebie z tych trzech perspektyw.

(Nie)przygotowani. Metafora szkoły w polskiej poezji współczesnej

Kamila Czaja

Książka podejmuje temat wykorzystania w poezji wielkiej metafory ŻYCIE TO SZKOŁA. W celu możliwie szerokiego ujęcia tytułowego problemu w publikacji przywołano kilkaset wierszy i tekstów piosenek autorstwa kilkudziesięciu twórców — od utworów z dwudziestolecia międzywojennego, stanowiących istotną tradycję dla późniejszych ujęć, po tomiki reprezentantów roczników dziewięćdziesiątych. Pierwsza część, Etapy, poświęcona została sposobom użycia metafory szkoły w poezji dwóch okresów: lat 1945-1989 i po roku 1989. Chronologiczne ujęcie pozwala ukazać międzypokoleniowe podobieństwa i różnice w wykorzystaniu szkolnych elementów w funkcji metaforyzującej. W części drugiej (Tematy) zaprezentowano elementy szkolnej rzeczywistości (przybory, typy szkół i etapy edukacji, nauczycieli i uczniów, rozkład zajęć, sposoby kontroli osiągnięć), które budują metafory, umożliwiając zwerbalizowanie w poezji wielu doświadczeń egzystencjalnych (miłości i śmierci, przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, poznania samego siebie czy Innego). Zarówno ponadczasowość szkoły jako wielkiej metafory, jak i zmieniające się z czasem strategie metaforyzacji składają się na wielofunkcyjność tego rodzaju twórczych praktyk, które pozwalają uchwycić liczne aspekty życia.