Fantastyka w literaturach słowiańskich. Idee, koncepty, gatunki

red. Andrzej Polak, Monika Karwacka

Tom poświęcony jest najpopularniejszym gatunkom i zjawiskom występującym w obrębie fantastyki słowiańskiej, przede wszystkim polskiej i rosyjskiej. Czytelnik znajdzie w nim artykuły dotyczące rozmaitych aspektów omawianego fenomenu. Autorzy tekstów wskazują m.in. na zacieranie się granic pomiędzy odmianami gatunkowymi obecnymi w fantastyce polskiej i rosyjskojęzycznej, jak również na powstawanie zjawisk całkowicie nowych, nie mających swych odpowiedników w dziełach fantastów zachodnich (głównie angielskojęzycznych). Dowodzą oni zbieżności zainteresowań polskich i rosyjskich twórców fantastyki, podejmują zagadnienia dotyczące roli historiozofii w fantastyce naukowej, powracają do przeżywającego renesans gatunku antyutopii (dystopii), prezentują motywy wampiryczne w dziełach współczesnych rosyjskich fantastów, wchodzą w polemikę z badaczami obwieszczającymi śmierć science fiction, jak również wskazują na zależności pomiędzy literaturą fantasy, magią a kryminałem i powieścią detektywistyczną. To, oczywiście, daleko nie wszystkie tematy. Zainteresowany czytelnik znajdzie w tomie informacje, które wzbogacą jego wiedzę na temat literatury współczesnej i staną się impulsem do kolejnych, pasjonujących lektur.

Procedury zamówień publicznych w projektach współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych

Agnieszka Piwowarczyk

Niniejsza publikacja przeznaczona jest dla podmiotów należących do sektora finansów publicznych udzielających zamówień publicznych, w szczególności zamówień współfinansowanych ze środków UE. Opracowanie może okazać się także przydatne dla studentów prawa i administracji. W książce ukazano kolejne perspektywy finansowe w kontekście obowiązujących beneficjentów procedur z zakresu zamówień publicznych. Szczegółowo omówione zostały poszczególne programy operacyjne i wymagania dotyczące wydatkowania środków przyznanych w ramach konkretnego funduszu oraz programu operacyjnego. Przedstawione zostały również zagadnienia dotyczące nieprawidłowości identyfikowanych w procesie udzielania zamówień współfinansowanych, a także organy i instytucje uprawnione do kontroli udzielonych zamówień. Poruszony w opracowaniu problem badawczy był dotąd w polskim piśmiennictwie podejmowany w sposób fragmentaryczny, przygotowana monografia stanowi kompleksowe opracowanie.

Interpelacje poselskie w Sejmie Śląskim 1922-1939. Regulacja prawna i praktyka

Józef Ciągwa

Prawo interpelacji jest jednym ze środków kontroli administracji (władzy wykonawczej) przez władzę ustawodawczą. Stanowi ono w ten sposób istotny komponent równoważenia władz. A równowaga władz jest nieodzownym  elementem trójpodziału władzy. Podstawę materialno-prawną interpelowania stanowił art. 14 ustawy konstytucyjnej z 15 lipca 1920 roku, zawierającej statut organiczny województwa śląskiego (Dz.U.R.P. Nr 73, poz. 497), podczas gdy formalne prawo interpelowania, a więc tryb realizacji prawa materialnego, określały regulaminy sejmowe. Art. 14 ustawy konstytucyjnej stanowił, że Sejm Śląski ma prawo interpelowania wojewody śląskiego i Śląskiej Rady Wojewódzkiej. Regulaminy sejmowe  z lat 1922, 1923, 1930 i 1936  określały procedurę interpelowania w jego trzech okresach: wnoszenia interpelacji;  załatwiania interpelacji przez organy interpelowane;  sejmowej oceny odpowiedzi, udzielonej przez interpelowanych. Prawo interpelowania było prawem zespołowym, dlatego każdy z regulaminów określał minimalną liczbę podpisów interpelantów pod interpelacją:  7 (regulaminy z lat 1922, 1923); 5 (regulamin z 1930 roku); 3 (regulamin z 1936 roku).     Konfrontacja praktyki z przepisami o interpelowaniu pokazuje, że nie zawsze formalne  prawo interpelowania  było w praktyce dotrzymywane. Posłowie  czterech Sejmów Śląskich wnieśli w sumie 141 interpelacji. Największa aktywność interpelowania cechowała  dwa kluby partii robotniczych:  Polskiej Partii Socjalistycznej (potem Klubu Posłów Socjalistycznych)  i Narodowej Partii Robotniczej). Najmniejsza (3 interpelacje) -  sanacyjny Klub Narodowego Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy. Z kilkunastu grup tematycznych wszystkich interpelacji, aż 45 interpelacji (31,9 %)  tworzyły interpelacje o charakterze socjalnym, stanowiąc wierne odbicie problemów społecznych Śląska: wzrastającego bezrobocia, lokautów, zwalniania pracowników, nieregularnego, czy spóźnionego wypłacania zasiłków, świętowania, świętówek, tj. pracy nie we wszystkie dni tygodnia, zawieszania płacenia rent, braku ubezpieczeń na wypadek bezrobocia itp. Książka jest adresowana do teoretyków prawa, konstytucjonalistów, administratywistów, historyków ustroju Śląska, politologów i parlamentarzystów.

Labial-Dorsal Interactions: A Phonologically Based Approach

Artur Kijak

Głównym celem monografii jest wyjaśnienie bliskich fonologicznych relacji między dwiema artykulacyjnie odległymi klasami: spółgłoskami wargowymi (labialnymi) i grzbietowymi (dorsalnymi). Zaproponowane rozwiązanie sprowadza się do postulowania wspólnego dla tych grup elementu, reprezentującego miejsce artykulacji rzeczonych klas, co pozwala wyjaśnić ich częste interakcje przejawiające się w wielu procesach fonologicznych. Ponadto element ten charakteryzuje grupę samogłosek labialnych i półsamogłoskę [w], tłumacząc w ten sposób ich bliskie pokrewieństwo zarówno ze spółgłoskami labialnymi jak i dorsalnymi. Zagadnienia poruszane w pracy wpisują ją w szeroki nurt badań nad wewnętrzną strukturą fonologicznych segmentów i wzajemnymi relacjami pomiędzy klasami (fonologia segmentalna), a bardziej szczegółowo, w badania nad właściwościami cech odpowiedzialnych za miejsce artykulacji spółgłosek oraz nad bliskimi relacjami tych ostatnich z samogłoskami. Wartościowym elementem podjętego tematu badań jest niewątpliwie złożoność zagadnienia i bogactwo procesów, w których ujawniają się wzajemne relacje spółgłosek labialnych i dorsalnych. Przykładem może być wokalizacja, epenteza czy dyftongizacja, które to procesy po bliższej analizie mogą przyczynić się do ujawnienia wewnętrznej struktury badanych klas.

Rzeczywistość od rzeczy. Serial paradokumentalny w świetle genologii lingwistycznej

Alicja Bronder

Monografia naukowa Rzeczywistość od rzeczy. Serial paradokumentalny w świetle genologii lingwistycznej prezentuje holistyczną analizę tytułowego tekstu telewizyjnego, który w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność w dyskursie medialnym. Praca stanowi pierwsze w polskich badaniach humanistycznych kompleksowe omówienie serialu paradokumentalnego jako wzorca gatunkowego, z uwzględnieniem jego cech na każdym z poziomów gatunkowych: strukturalnym, kognitywnym, stylistycznym i pragmatycznym. W przeprowadzonych analizach wzięto pod uwagę istotny dla obserwacji tekstów multimedialnych kontekst polisemiotyczności i relacji kodów należących do różnych semiosfer. Tak zarysowana perspektywa umożliwiła wykorzystanie instrumentarium lingwistycznego (tekstologicznego i genologicznego) w obserwacjach nad komunikatem złożonym, a nie tylko werbalnym, który nieraz wymyka się monodyscyplinarnym podejściom badawczym. Proponowana monografia skierowana jest zarówno do lingwistów koncentrujących się na zagadnieniach genologicznych, jak i do medioznawców, socjologów i kulturoznawców, a także do osób zainteresowanych kulturą popularną i jej wpływem na odbiorców. Autorka wyraża nadzieję, że prezentowane wyniki badań staną się inspiracją do pełniejszych obserwacji tekstów kultury masowej, które, choć czasem wydają się „mówić od rzeczy”, to stanowią istotny materiał pozwalający na obserwację mentalności i kondycji wspólnoty komunikacyjnej, którą tworzy każdy z nas.

English semantic loans, loan translations, and loan renditions in informal Polish of computer users

Marcin Zabawa

Monografia Marcina Zabawy to całościowe i szczegółowe omówienie angielskich zapożyczeń semantycznych oraz kalk leksykalnych i frazeologicznych (dokładnych i niedokładnych) w potocznej polszczyźnie informatyki. Podstawą pracy jest korpus tekstów zebrany samodzielnie przez autora; w jego skład wchodzą krótkie teksty (posty, wpisy) pochodzące z wybranych 32 forów internetowych o tematyce komputerowo-internetowej. Łączna wielkość korpusu to ponad półtora miliona słów. Monografia zawiera bardzo szczegółowy opis ponad 200 zapożyczeń semantycznych oraz ponad 500 kalk z dziedziny informatyki. Poza częścią stricte materiałową, praca zawiera także obszerne omówienie teoretyczne problematyki zapożyczeń semantycznych i kalk, a także języka forów internetowych. Monografia opisuje również w bardzo szczegółowy sposób proces budowy korpusu językowego. Publikacja adresowana jest do badaczy zajmujących się problemem kontaktu językowego, zapożyczeniami (zwłaszcza zapożyczeniami semantycznymi i kalkami), a także językiem informatyki oraz Internetu (ze szczególnym uwzględnieniem języka forów internetowych). Może ona także zainteresować badaczy planujących budowę własnego korpusu językowego. Praca może być również pomocą słownikową dla tłumaczy zajmujących się tekstami informatycznymi, a ponadto może zainteresować osoby, które chcą rozumieć współczesny język informatyki, zwłaszcza w jego mniej oficjalnej odmianie.

Wincentego Skrzetuskiego "Prawo polityczne narodu polskiego"

Wojciech Organiściak

Polski pijar Wincenty Skrzetuski, żyjący w latach 1745-1791, był uznanym historykiem, prawnikiem, pisarzem politycznym, nauczycielem oraz tłumaczem doby stanisławowskiej. Do jego ważniejszych dzieł należy zaliczyć "Mowy o głowniejszych materiach politycznych" oraz historie Szwecji i starożytnej Grecji. W swoich pracach Skrzetuski niejednokrotnie nawiązywał do zagadnień moralno-etycznych, stawiając sobie za cel wychowanie dobrego obywatela łączącego w sobie światopogląd chrześcijański, idee humanitarne, oświeceniowe, nowożytne koncepcje prawnonaturale i etykę opartą na podstawach racjonalnych. Skrzetuski pozostawał pod silnym wpływem republikańskiej ideologii Mably’ego i Rousseau oraz innych myślicieli oświeceniowych z Monteskiuszem i Beccarią na czele. Najważniejszym dziełem Skrzetuskiego, wydanym w latach 1782-1784, było "Prawo polityczne narodu polskiego". Pijar spopularyzował w nim obraz ustroju i prawa Rzeczypospolitej obowiązujący przed Sejmem Czteroletnim, propagując konieczność dalszych reform politycznych, społecznych i ekonomicznych w państwie szlacheckim. Swoją pracę Skrzetuski oparł częściowo na erudycyjnym dziele Gotfryda Lengnicha "Ius publicum Regni Poloniae", które uzupełnił o nowe rozwiązania ustrojowe wprowadzone w Rzeczypospolitej po 1764 roku. Dokonana w przedmiotowej rozprawie analiza "Prawa politycznego narodu polskiego" pozwala na stwierdzenie, że było to solidne kompendium wiedzy o ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, mające miejscami cechy traktatu politycznego. W swym stosowanym w szkołach podległych Komisji Edukacji Narodowej podręczniku Skrzetuski zaprezentował szerokie spektrum zagadnień odnoszących się zarówno do ustroju politycznego, społecznego oraz gospodarczego, jak i ustroju sądów.  Podobnie jak dla Monteskiusza, dla polskiego pijara prawo polityczne było tą gałęzią prawa, która regulowała system rządów. Według Skrzetuskiego, na prawo polityczne składały się: sposób sprawowania władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, obrady publiczne oraz prawa i obowiązki wszystkich stanów, funkcjonowanie różnych organów i urzędów, religia, skarb, wojsko, handel, ludność, a także traktaty i umowy z obcymi państwami. Przeprowadzona w rozprawie analiza "Prawa politycznego narodu polskiego" pozwala na stwierdzenie, że pijar prezentował własne oceny i postulaty reform, które niejednokrotnie były kontynuacją głosów i myśli poprzedzających go pisarzy politycznych na czele ze Stanisławem Konarskim. Analiza poglądów Skrzetuskiego pozwala przyznać mu poczesne miejsce wśród polskich pisarzy politycznych doby stanisławowskiej, szczególnie tych tworzących przed Sejmem Wielkim ‒ propagatorów, a nawet projektodawców niektórych reform.

"Neophilologica" 2018. Vol. 30: Études sémantico-syntaxiques des langues romanes

red. Wiesław Banyś, Anna Krzyżanowska, Monika Sułkowska

Kolejny - 30 tom czasopisma „Neophilologica” składa się z 24 artykułów, napisanych w języku francuskim, włoskim, hiszpańskim oraz angielskim, których autorzy podejmują zagadnienia związane z różnorodną tematyką językoznawczą od badań kognitywistycznych, po inne ujęcia teoretyczne, np. odwołujące się do filozofii, epistemologii, koncepcji struktur predykatowo – argumentowych Stanisława Karolaka, Andrzeja Bogusławskiego, czy też wykorzystujące koncepcję Gastona Grossa lub Wiesława Banysia w rozważaniach na temat tłumaczenia automatycznego. W różnych ujęciach i kontekstach poruszane są także zagadnienia składniowe, leksykologiczne, semantyczne oraz związane z pragmatyką językoznawczą.

"Nowa Biblioteka. New Library. Usługi, Technologie Informacyjne i Media" 2016, nr 4 (23): Historia książki dla dzieci i młodzieży

red. Irena Socha, red. Izabela Swoboda

Ostatni w roku 2016 numer „Nowej Biblioteki” (czwarty, kolejny 23) pod redakcją Ireny Sochy poświęcony jest różnorodnym zagadnieniom historii książki dla dzieci i młodzieży od połowy wieku XIX po współczesność. Uzupełnia pewną lukę dotychczasowych badań poświęconych w większości dziejom książki literackiej dla młodego odbiorcy. W tomie znajdujemy bowiem artykuły odnoszące się do książki użytkowej z drugiej połowy XIX i początku XX wieku, pełniącej istotne funkcje kształtowania wzorów postaw i zachowań kulturalnych: w odniesieniu do gier i zabaw zespołowych i indywidualnych (Izabella Szafranalias-Szafrańska), śpiewu szkolnego i towarzyskiego (Mirela Kluczniok), repertuarów lektury szkolnej i spontanicznej (Bożena Wałek), zachowań czytelniczych odzwierciedlanych również w malarstwie obyczajowym (Katarzyna Krupka-Jedynak). Kilka innych tekstów podejmuje różne aspekty uwarunkowań recepcji książki dziecięcej: wydawniczych - autorki powieści Tajemniczego ogrodu F. H. Burnett  (Anna Gwadera); politycznych - w latach sterowanego ideologicznie pisarstwa lat 50. (Marta Nadolna-Tłuczykont); zależnych od cech gatunkowych i wychowawczych tekstu, na przykładzie powieści Adama Bahdaja (Adrian Uljasz). Aktualny i poznawczo wartościowy jest również obszerny dział Materiałów, Sprawozdań, jak też Recenzje i omówienia nowości wydawniczych, nie tylko z zakresu książki dziecięcej.

Naukowcy. Osobowość, rola, profesjonalizm

red. Małgorzata Kitlińska-Król, Alicja Żywczok

Obszerną pracę zbiorową dotyczącą grupy zawodowej naukowców współtworzą przedstawiciele nauk społecznych, humanistycznych, medycznych i technicznych, co gwarantuje odpowiednią jakość dyskursu merytorycznego zaprezentowanego w formie odpowiednio sproblematyzowanych tekstów, w których opisano wyniki badań empirycznych i refleksje teoretyczne. Reprezentanci wielu dyscyplin naukowych podjęli badania, koncentrując się na problemach dotyczących sytuacji zawodowej naukowców, między innymi przezwyciężania barier indywidualnych i społecznych oraz uzyskiwania poczucia sensu twórczej pracy naukowej. W tym celu przeanalizowali takie kategorie porządkujące wyniki badań odnośnie do ludzi nauki, jak „osobowość”, „rola”, „profesjonalizm”.   Zasadniczą tezą pracy zbiorowej jest twierdzenie, że nauka nie rozwija się samoczynnie, ale za sprawą ludzi jej oddanych. Naukę tworzą ludzie-naukowcy, więc i w tej profesji obowiązują zasady wspierania człowieka – pracownika naukowego bądź naukowo-dydaktycznego. Realia ich codziennego życia i zmagań (choćby pokonywania ograniczeń biopsychicznych: zmęczenia, znużenia, wypalenia zawodowego) w znacznym stopniu wyznaczają dynamizm pracy naukowej. Twierdzenie to zyskuje na znaczeniu w sytuacji uprzedmiotowiającego traktowania reprezentantów tej grupy zawodowej (raz to – jako wydajnej taniej siły roboczej zasilającej przemysł i gospodarkę, innym razem – jako antidotum na wszelkie epidemie, plagi, kataklizmy, kryzysy, katastrofy, jakie trapią ludzkość). Stan zdrowia, kondycja psychofizyczna czy warunki, w jakich żyją i pracują naukowcy rzadko budzą zainteresowanie bądź troskę społeczną. Główną motywację do zbudowania pracy zbiorowej stanowiła obawa o los tej grupy profesjonalistów oraz skłonienie społeczeństwa do refleksji nad niepokojącymi procesami i mechanizmami sprowadzającymi działalność naukową choćby do produkcji elit intelektualnych. Zacieranie znaczenia działalności naukowej jako idei sprawczej pozytywnej przemiany świata i jako humanizującego programu badawczego może tworzyć zagrożenie dla regionalnej i globalnej inkluzji społecznej. Dotychczasowe publikacje z zakresu naukoznawstwa poruszały zazwyczaj problematykę: nauki jako dziedziny życia społecznego; dydaktyki bądź pedagogiki szkoły wyższej; idei uniwersytetu i etosu uniwersyteckiego; kultury akademickiej; relacji między różnymi podmiotami obecnymi na uczelni: pracownikami a studentami czy doktorantami; polityki w rodzimym szkolnictwie wyższym. Natomiast bardzo rzadko dotyczyły naukowców, a przecież badania nad uczonymi są niewątpliwie podstawowym i niezbędnym aspektem badania nauki. Praca, którą przedkładamy czytelnikom jest adresowana do uczonych reprezentujących wszystkie nauki i subdyscypliny. Polecamy ją również doktorantom i studentom oraz podmiotom współpracującym z uniwersytetem, choćby zawodowo stosującym wyniki badań, zwłaszcza odkrycia, wynalazki, racjonalizacje w określonych dziedzinach praktycznych. Sądzimy, że może okazać się interesująca również dla członków rodzin przedstawicieli tej grupy zawodowej, by lepiej poznali i zrozumieli specyfikę ich trudu badawczego. Do zapoznania się z jej treścią zachęcamy także praktykujących psychologów, pedagogów, nauczycieli, wychowawców, opiekunów i animatorów młodzieży, gdyż diagnozują oraz kształtują zainteresowania poznawcze swych uczniów, by tym lepiej przygotowali ich do przyszłego studiowania i ewentualnego zatrudnienia na uniwersytecie.

Wiosenna bujność traw. Obrazy przyrody w filmach o dorastaniu

Karolina Kostyra

To pierwsza na gruncie polskiego filmoznawstwa pozycja poświęcona w całości kinu coming of age. Autorka stara się w niej uchwycić poetykę filmów o dorastaniu, sprecyzować ich szczególną nastrojowość, nazwać ikonografię i wyznaczyć typowy dla gatunku scenariusz. To jednak nie tyle klasyczna monografia gatunku, co próba określenia popkulturowych archetypów dojrzewania. Kino inicjacyjne z jednej strony obraca się wokół nastroju tęsknoty, żalu, nostalgii, które towarzyszą pożegnaniu dzieciństwa i młodości. Z drugiej zaś korzysta z radosnego oczekiwania, jakie młody bohater łączy ze swoją wymarzoną przyszłością. Tej szczególnej tonacji patronuje przyroda. Rozłożyste drzewa i błękitne jeziora wpisują się w ikonografię gatunku równie finezyjnie, jak bujana wiatrem kępka chwastów w krajobraz westernu. Czerpiąc z psychoanalizy jungowskiej, literaturoznawstwa, religioznawstwa i teorii dotyczących mitów, baśni, symboli, autorka zwraca uwagę na szczególne życie przyrody, jakie manifestuje się w filmach o dojrzewaniu. Jest w tych gęstych lasach, przez które przedzierają się dorastający bohaterowie, coś, co sprawia, że przyroda nie daje się traktować jedynie jako tło wydarzeń. „Wiosenna bujność traw…” przeznaczona jest dla nostalgików, marzycieli, miłośników kina coming of age oraz czytelników, którzy nie kartkowali ze znudzeniem „opisów przyrody”. Książce przyświecają motywy słońca, lata i wakacji. Ostatnich wakacji przed dorosłością, kiedy można poznać cały świat, doświadczyć nadzwyczajnych przygód i umrzeć z miłości, by potem pokornie, z lekkim smutkiem, wrócić do szkoły, pracy, monotonii. „Karolina Kostyra odznacza się rzadko spotykaną umiejętnością łączenia wnikliwości naukowej i analitycznej pasji z talentem literackim i wrażliwością emocjonalną. A czyż może być lepsza rekomendacja dla publikacji naukowej niż stwierdzenie, że pracę taką – po prostu –  świetnie się czyta?” – z recenzji dr hab. Łucji Demby (Uniwersytet Jagielloński)

"Theory and Practice of Second Language Acquisition" 2015. Vol. 1 (1)

red. Danuta Gabryś-Barker

Theory and Practice of Second Language Acquisition, Issue 1 to pierwszy numer nowopowstałego czasopisma (półrocznik) poświęconego pracom teoretycznym oraz badaniom empirycznym zajmującym się przyswajaniem języka drugiego oraz uczeniem się języka obcego. Jest czasopismem o zasięgu międzynarodowym gromadzi bowiem Autorów z wielu środowisk akademickich poza Polską. Pierwszy numer czasopisma obejmuje zagadnienia związane z transferem językowym oraz rozwojem systemu fonologicznego i morfologicznego osoby dwujęzycznej. Przedstawia również prace empiryczne dotyczące samoświadomości (ang. identity) osoby uczącej się oraz wprowadza tematykę psychologii pozytywnej w nauczaniu i uczeniu się języka obcego. Numer pierwszy skierowany jest zarówno do badaczy procesów przyswajania języków, jak i do praktykujących glottodydaktyków oraz do osób dwu i wielojęzycznych.

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego. T. 24

red. Danuta Krzyżyk

24. tom „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” adresowany jest do polonistów, studentów polonistyki, dydaktyków języka ojczystego i literatury oraz do pedagogów. Zamieszczono w nim kilkanaście artykułów z zakresu edukacji literackiej i kulturowej oraz językowej, a ponadto – 8 recenzji najnowszych prac o profilu dydaktycznym. Dydaktycy literatury przedstawiają m.in. ciekawe pomysły na cykle lekcji o Holokauście (tej propozycji towarzyszy refleksja nad szkolną koncepcją mówienia o Zagładzie, także próba nowego odczytania Akademii Pana Kleksa Jana Brzechwy) oraz o paradoksach poetyckich w twórczości księdza Jana Twardowskiego (analiza i interpretacja poezji Twardowskiego połączona została z elementami kształcenia językowego i kulturowego), wskazują, jak kształtować świadomość aksjologiczną uczniów (np. wykorzystując powieść Gustawa Morcinka Judasz z Monte Sicuro); podejmują problem inności we współczesnej literatury dziecięcej (m.in. miejsca dzieci w nowym modelu współczesnej rodziny). Dydaktycy języka dzielą się natomiast wynikami swoich badań dotyczących obrazu nauczyciela w wypowiedziach internautów i czynników, które mają wpływ na ocenę nauczycieli przez społeczeństwo; sposobu opracowania szkolnych słowników poprawnej polszczyzny (na przykładzie haseł z komponentem GŁOWA); znajomości znaczeń wybranych frazeologizmów somatycznych przez uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych; wartości stylistycznej spójników w analizowanych tekstach informacyjnych i materiale ćwiczeniowym w wybranych podręcznikach szkolnych. Artykuły, które znalazły się w tomie wzbogacą warsztat dydaktyczny nauczycieli i studentów oraz skłonią ich do refleksji nad rolą przedmiotu język polski w rozwijaniu postaw i osobowości uczniów, a także funkcją nauczyciela we współczesnej szkole.

W stronę antropologii inkluzywnej: głęboka niepełnosprawność intelektualna a człowieczeństwo. Studium z zakresu katolickiej teologii niepełnosprawności

Anna Maliszewska

Czy osoby upośledzone intelektualnie w stopniu głębokim, a więc jednostki pozbawione umiejętności werbalnej komunikacji ze światem, nie potrafiące zadbać o swoje podstawowe potrzeby egzystencjalne, zupełnie bezradne i – jak się zwykle uważa – bezrefleksyjne są osobami ludzkimi? A jeśli tak, to czy są osobami ludzkimi dokładnie tak samo, jak wszyscy inni przedstawiciele gatunku zwanego homo sapiens? Czy możemy skonstruować taką „definicję” człowieczeństwa, która swym zasięgiem obejmie wszystkie istoty ludzkie? I kto ostatecznie do owych istot ludzkich powinien być zaliczony? Próba odpowiedzi na powyższe pytania podejmowana jest w niniejszej pracy z perspektywy katolickiej, co jak się okazuje ułatwia zadanie tylko w pewnym zakresie. Z jednej strony bowiem Kościół stoi twardo na stanowisku broniącym prawa do życia osób z upośledzeniem umysłowym szczególnie w kontekście toczących się nieustannie debat na temat dopuszczalności aborcji eugenicznej, jak i eutanazji. Działanie takie wydaje się równoznaczne z obroną ich w pełni ludzkiej kondycji i godności. Z drugiej strony kościelna narracja przepełniona jest wątkami mówiącymi o człowieku jako podmiocie rozumnym i wolnym, równocześnie posługując się kategorią osób pozbawionych „używania rozumu”, do której zalicza małe dzieci i osoby niepełnosprawne intelektualnie.

Akty prawa wewnętrznie obowiązującego a uchwały organów prawniczych samorządów zawodów zaufania publicznego

Agnieszka Wiktorzak

Ustrojodawca w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.1 określił dwa rodzaje źródeł prawa, to znaczy akty prawa powszechnie obowiązującego i akty prawa wewnętrznie obowiązującego. Zarówno akty pra-wa powszechnie obowiązującego, jak i akty prawa wewnętrznie obowiązującego są aktami normatywnymi wydanymi przez centralne organy państwowe. Nale-ży zauważyć, że w doktrynie nie ma jednoznacznego stanowiska dotyczącego zakresu podmiotowego oraz przedmiotowego aktów prawa wewnętrznie obo-wiązującego. Niektórzy przedstawiciele doktryny wyrażają pogląd, że katalog aktów prawa wewnętrznie obowiązującego jest otwarty pod względem podmio-tów (między innymi prawniczych samorządów zawodów zaufania publicznego) upoważnionych do wydawania tego rodzaju aktów. (fragment wstępu)

"Studia Politicae Universitatis Silesiensis". T. 22

red. Jan Iwanek, Paweł Grzywna, Robert Radek

„Studia Politicae Universitatis Silesiensis” (pod redakcją Jana Iwanka, Pawła Grzywny i Roberta Radka) w roku bieżącym (2018) przyjęły formułę kwartalnika recenzowanego, którego jedyną wersją jest wersja elektroniczna publikowana w dostępie otwartym w Central and Eastern European Online Library (www.ceeol.com) oraz w University of Silesia Press (www.journals.us.edu.pl).   Tom 22 kwartalnika „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” (2018) tradycyjnie gromadzi teksty w kilku tematycznych działach. Pierwszy „Teoria polityki i myśl polityczna” zawiera opracowanie autorstwa Macieja Guzego, dotyczące polskiego nacjonalizmu, którego przedstawicielem jest formacja Czarny Blok, oraz artykuł Bartosza Mazurkiewicza przybliżający sylwetkę współczesnego sołtysa-lidera lokalnego. W dziale „Polityka społeczna” kolejne dwa artykuły – pierwszy autorstwa Moniki Zawartki dotyczący polityki senioralnej, drugi – Damiana Mirczaka – przybliżający kwestię rządowych programów mieszkaniowych. W dziale ostatnim „Komunikowanie społeczne i polityczne” Dariusz Krawczyk przedstawia zagadnienie dotyczące pracy oficerów prasowych jednostek policji, z kolei Kinga Oliwia Zdrojewska skupia się na zmianach ustawodawczych w działalności radia w Polsce w związku z akcesją do UE.