Emprunts néologiques et équivalents autochtones : études interlangues

Christine Jacquet-Pfau, Andrzej Napieralski, Jean-François Sablayrolles

La mondialisation accélère les contacts de langues et uniformise les modes de vie et de pensée par-delà les frontières. Le présent ouvrage donne un aperçu, à travers différentes langues, de l’impact linguistique de ces phénomènes de mondialisation et de contacts sur les emprunts lexicaux et sur leurs conséquences sur le lexique des langues qui les importent ou en subissent les influences. Les différentes contributions rassemblées ici s’intéressent à des emprunts (essentiellement à l’anglais) apparus récemment ainsi qu’aux éventuels néologismes créés comme équivalents (traductions, calques, synthèses néologiques) et en analysent la circulation. Les recherches, conduites sur une ou plusieurs langues (français et polonais mais aussi arabe, espagnol, italien et tchèque) dans des domaines sociétaux innovants, montrent des différences de réactivité des langues, ou plutôt de leurs locuteurs, face à ces emprunts : acceptation des emprunts tels quels, assimilation plus ou moins importante ou recherche d’équivalents, qu’il s’agisse de réactions spontanées ou du résultat de politiques d’aménagement linguistique.

Mwana znaczy dziecko. Z afrykańskich tradycji edukacyjnych

Alicja Wrzesińska

Jaka jest sytuacja afrykańskiego dziecka w tradycyjnym społeczeństwie wiejskim? Nasza wiedza na ten temat jest bardzo nikła, bo opiera się zwykle tylko na telewizyjnych migawkach przedstawiających dramat dzieci-żołnierzy, nędzę młodych żebraków i prostytuujących się dziewcząt czy tragiczne losy osamotnionych "dzieci ulicy". Jest to obraz zupełnie sprzeczny z tym, co Afryka myśli o dziecku. Tradycyjna organizacja społeczna zapewnia mu wyjątkową pozycję w rodzinie i najbliższym otoczeniu. Dziecko jest dla rodziny jej naturalną kontynuacją, ogniwem w łańcuchu kolejnych pokoleń, a wielodzietność nie wynika tylko, jak się to często przedstawia, z braku świadomości czy też możliwości sprawowania kontroli nad własną płodnością. Autorka podkreśla, że podobnie jak ludy całego świata, tak i ludy afrykańskie mają własną koncepcję życia, człowieka i dziecka, jego rozwoju fizycznego i intelektualnego. Przede wszystkim właśnie ta koncepcja kształtuje postawy matek i członków rodziny wobec dzieci. Jak zatem wyglądają pierwsze miesiące i lata życia dziecka w tradycyjnej rodzinie afrykańskiego środowiska wiejskiego? Autorka powołuje się na swoje wieloletnie badania terenowe, które prowadziła wśród kilku grup ludu Bakongo w Demokratycznej Republice Konga.

Languages for Specific Purposes in Educational Contexts

Stanisław Goźdź-Roszkowski, Aleksandra Beata Makowska

Scholarship in LSP studies is nowadays developing at an unprecedented rate reflecting the growing complexity, diversity and dynamicity of professional domains and their discourses. This volume sets out to disseminate the results of practicioners’ research carried out in various occupational and educational settings. Ranging from Business, Law and Logistics to Music, Medicine and Veterinary Medicine, the contributors examine in their chapters the numerous challenges faced when teaching specialised languages in these domains. This book is intended primarily for LSP researchers and practicioners but it should be of interest to anyone with a professional interest in teaching specialised languages in occupational contexts.

Linguarum silva. T. 6: Problemy języka i tekstu w perspektywie historycznej i współczesnej

red. Barbara Mitrenga

Szósty tom „Linguarum Silva” zatytułowany Problemy języka i tekstu w perspektywie historycznej i współczesnej, jest kolejnym, po opublikowanych wcześniej tomach (Opozycja – przeciwieństwo – kontrast w języku i w tekście (2012), Słowo – znaczenie – relacja w języku i w tekście (2013), Zmienność – stałość – różnorodność w dawnej i współczesnej polszczyźnie (2014), W kręgu zagadnień języka i tekstu (2015) i Słowo – wartość – jakość w języku i tekście (2016)), w którym Autorzy podejmują zarówno tematy historycznojęzykowe, jak i te dotyczące współczesnego języka polskiego; w swoich badaniach koncentrują się na tekstach dawnych, bądź przedmiotem swojej analizy czynią szeroko rozumiane teksty współczesne, takie jak reklamy, programy telewizyjne czy nowo powstające gatunki internetowe. Niniejszy tom składa się z dwóch części. Pierwsza z nich (Problemy języka i tekstu w perspektywie historycznej) obejmuje trzy artykuły, w których naukową refleksją objęte zostały zagadnienia językowe rozpatrywane na płaszczyźnie diachronicznej, a analizie poddano teksty dawne – tematyka tych artykułów dotyczy emocjonalności w tekstach naukowych z przełomu XIX i XX wieku, reformy polskiej ortografii z 1956 roku oraz najstarszych polskich podręczników do nauki języka angielskiego. Druga część tomu – Problemy języka i tekstu w perspektywie współczesnej – gromadzi siedem artykułów, będących opracowaniami tematów związanych z językiem współczesnym oraz takich, w których Autorzy naukowej refleksji poddali współczesne teksty: reportaże Ryszarda Kapuścińskiego, reklamy społeczne, wybrane programy telewizyjne oraz nowy gatunek tekstu internetowego zwany słownym masakrowaniem. Publikacja adresowana jest do wszystkich osób zainteresowanych zagadnieniami języka i tekstu, zwłaszcza historyków języka, medioznawców i genologów.

Kuchnia polska na cztery pory roku

Marta Krawczyk

Ze względu na dostępność produktów nasze dania różnią się w zależności od pór roku. Wiosna to pora dojrzewania nowalijek, latem pojawiają się świeże warzywa i owoce, jesień to czas zbioru owoców w sadach, zimą zaś wykorzystuje się zapasy - mrożonki, kiszonki i inne przetwory. Kuchnia polska na cztery pory roku to uporządkowany zbiór pomysłów, który pomoże wykorzystać to, co najlepszego ma dla nas natura.

"Śląskie Studia Polonistyczne" 2015, nr 2 (7): Rozprawy i artykuły: Ojciec, nasz bliźni. Prezentacje: Edward Pasewicz

Dawid Matuszek, Krzysztof Kłosiński

Red. naczelny Adam Dziadek, redaktorzy materiałów w części „Ojciec, nasz bliźni” Krzysztof Kłosiński, Dawid Matuszek Drugi numer „Śląskich Studiów Polonistycznych” z 2015 roku w zasadniczej części poświęcony jest ojcowskiej figurze. Autorzy artykułów zamieszczonych w dziale głównym przyglądają się tej figurze w rozmaitych kontekstach: psychoanalitycznym, politycznym, religijnym, postsekularnym, filozoficznym. Interesują się między innymi genezą sumienia powstającego w relacji z ojcem oraz konsekwencjami osłabienia ojcowskiej pozycji. Na rozmaite sposoby omawiają kryzys tradycyjnych wzorów męskości oraz modyfikacje wyobrażeń dotyczących ojcostwa, braterstwa, synostwa. Figury ojcowskie wkomponowane zostają także w problemy rewolucji i tyranobójstwa. Przedmiotem egzemplifikacji stają się teksty literackie (między innymi Sienkiewicza, Schulza, Orzeszkowej, Macha, Kafki, Wata, Karpowicza) oraz filozoficzne (między innymi Hegla, Agambena, Schmitta). Dział Prezentacje zawiera teksty komentujące poetycką twórczość Edwarda Pasewicza, wywiad z autorem oraz jego wiersze. Numer uzupełniają stałe działy: Varia, Recenzje i omówienia oraz Kronika.

Justyna. Kwartet aleksandryjski

Lawrence Durrell

Niecodzienne namiętności i sensacyjne wydarzenia na tle międzynarodowej intrygi politycznej Kwartet aleksandryjski  to legendarne już dzieło Lawrence'a Durrella, na które składają się cztery kolejne powieści : Justyna, Balthazar, Mountolive i Clea. Wszystkie uzupełniają się wzajemnie, ale każda z osobna stanowi odrębną, samoistną całość. O randze artystycznej tetralogii Durrella przesądza nie tylko nowatorski zabieg formalny, polegający na przedstawieniu w kolejnych częściach Kwartetu tych samych wydarzeń i uwikłanych w nie ludzi z różnych punktów widzenia, ale także barwna fabuła, wyrazistość postaci, wzbogacane z tomu na tom wątki - od miłosnych po polityczne - oraz fascynująca wizja Aleksandrii, z całym jej bliskowschodnim czarem i aurą tajemniczości.

Własność prefabrykancka w Łodzi w latach 1820-1866

Dorota Wiśniewska

W monografii poddano analizie zjawiska prawne występujące w rozpoczynającej swą karierę miejską, ale jeszcze feudalnej Łodzi oraz umożliwiające rozwój własności i społeczeństwa kapitalistycznego. Autorka zaprezentowała zarówno instytucje prawne tworzone przez struktury władzy w Królestwie Polskim, jak i te, które były wynikiem praktyki obrotu gospodarczego, prowadzącego do powstania i intensywnego rozwoju wczesnokapitalistycznego miasta przemysłowego w latach 1820-1866. Dzięki specyficznym stosunkom własnościowym w początkowo mniejszym od sąsiedniego Zgierza mieście kształtował się przemysł, wciąż osiedlali się przede wszystkim drobni wytwórcy, uruchamiano niewielkie warsztaty, otwierając w ten sposób drogę wielkim fabrykantom, zatrudniającym w swoich ogromnych fabrykach tysiące pracowników. Swoistym instrumentem tej przebudowy była rozwijająca się głównie na obszarze łódzkiego Starego Miasta własność podzielona, cechująca się silnymi pozostałościami feudalnymi. Ponadto na terenie łódzkich osad fabrycznych był kreowany nowy typ własności - własność prefabrykancka, mająca również charakter własności podzielonej, ale już z licznymi elementami wywodzącymi się z nowych stosunków gospodarczych.

Kim oni są. Władcy i przywódcy

Joanna Babiarz

Książka zawiera informacje o kilkudziesięciu najważniejszych postaciach historycznych sprawujących władzę. Czym wsławił się Aleksander Wielki? Czego dokonał Napoleon I Bonaparte? Kim był Leonidas? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w książce „Kim oni są? Władcy i przywódcy”.

Strategie

Jacek Brzozowski, Krystyna Pietrych

U początków projektu Strategie ”ja” (po)romantycznego w poezji polskiej XIX-XXI wieku, rezultatem którego jest niniejsza publikacja, stała nieodmiennie powracająca myśl, że zaskakująco wiele - wbrew diagnozom radykalnie separującym poezję romantyczną od jej dwudziestowiecznych realizacji - łączy poetyckie dykcje na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Koncentrujemy się na fundamentalnym wymiarze tekstu, który jednocześnie poza tekstowość wykracza. Ten wymiar wyznacza podmiot rozumiany zarówno zgodnie z poetyką strukturalistyczną jako kategoria immanentna wypowiedzi, jak i poststrukturalistycznie - rozpatrywany w ujęciu antropologicznym i kulturowym. Szeroka formuła podmiotowości, nietożsama z abstrakcyjną ideą filozoficzną, lecz istniejąca poprzez wielość jednostkowych realizacji, jest dla nas kategorią centralną i nadrzędną, służącą wydobyciu ciągłości procesu historycznoliterackiego (a nawet szerzej - kulturowego), trwającego w poezji polskiej nieprzerwanie od romantyzmu do dzisiaj.

Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie?

Elaine Aron

To głównie wychowanie decyduje o tym, czy wrażliwość będzie zaletą, czy też źródłem lęku. prof. Elaine Aron Wysoko wrażliwe dzieci stanowią od piętnastu do dwudziestu procent wszystkich dzieci. Urodziły się z bardzo czułym i szybko reagującym układem nerwowym, co niesie za sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Takie dzieci cechują się kreatywnością, intuicją, zaskakującą mądrością i empatią, ale jednocześnie niezwykle łatwo je przytłoczyć nadmiarem bodźców, nagłymi zmianami, krytyką bądź nieszczęściami innych. W zależności od temperamentu niektóre wysoko wrażliwe dzieci są aktywne, emocjonalne i wymagające, inne zaś są spokojne i skryte oraz nie sprawiają większych problemów wychowawczych. Wszystkie jednak muszą być wychowywane ze zrozumieniem, aby mogły poznać swoją wyjątkowość i nauczyć się czerpać z niej korzyści w dorosłym życiu. Niestety błędy wychowawcze dorosłych wynikające z niezrozumienia i niewiedzy łatwo mogą doprowadzić do wielu poważnych i negatywnych skutków, z którymi dziecku będzie niezwykle trudno sobie poradzić. Z takimi sytuacjami bardzo często spotykała się w swojej pracy Elaine Aron i dlatego jako wybitna specjalistka i pionierka tej dziedziny napisała praktyczny poradnik, który pomoże rodzicom, nauczycielom i opiekunom: zrozumieć wysoko wrażliwe dziecko i jego potrzeby; poradzić sobie z wyzwaniami związanymi z wychowywaniem takiego dziecka; wprowadzić w życie cztery podstawowe zasady mądrego i skutecznego rodzicielstwa; pomóc wysoko wrażliwemu dziecku funkcjonować w mało wrażliwym, a bardzo przytłaczającym świecie; zadbać o to, by nauka i kontakty z rówieśnikami sprawiały dziecku radość, a nie stanowiły źródło stresu; przystosować dziecko do zmian i radzenia sobie z nadmiernym pobudzeniem; uświadomić dziecku, że wysoka wrażliwość jest darem, a nie ograniczeniem; wychować dziecko na szczęśliwego, zdrowego i silnego wysoko wrażliwego dorosłego. Dzięki lekturze tej książki inaczej spojrzymy na nasze wysoko wrażliwe dzieci. Dostrzeżmy ich szczególny dar do refleksji i głębszego odbioru rzeczywistości, który może być cennym kapitałem w życiu dorosłym. Bo jak pisze autorka świat potrzebuje dobrze wychowanych, wysoko wrażliwych osób. Jolanta Łasiewicka redaktor naczelna miesięcznika Dziecko Wysoko wrażliwe dziecko to dar przekonuje w swojej książce Elaine Aron. Psycholożka w praktyczny sposób pokazuje, jak rozpoznać wysoką wrażliwość oraz jak wspierać rozwój dziecka. Lektura obowiązkowa dla każdego rodzica, który ma w domu wrażliwca. Agnieszka Chrzanowska Charaktery Te dzieci są wyjątkowe. Zauważają więcej, czują mocniej. Życie je onieśmiela. Warto wiedzieć, w jaki sposób im pomóc. Z tą książką rodzicom będzie prościej. Magdalena Bury

Fryderyk Wielki a Polska

Władysław Konopczyński

Ten człowiek, który od pierwszej chwili napełnił hukiem armat i jękiem konających połowę Europy, który prowadził cztery wojny, odbył dziesięć kampanij, wydał dwadzieścia batalij, nieprzyjacielskie wojska widział w Berlinie; swoje wprowadził do Wrocławia, Pragi, Drezna; który zaczął rzemiosło jako dwudziestoletni młodzieniec i jeszcze bliski siedemdziesiątki obozował na forpocztach, ten wielki żołnierz dla Rzplitej miał tylko pokój. Jednak ten szczęśliwy żołnierz, który ugiął Austrię, zgniótł Saksonię, zgromił Rzeszę Niemiecką, Francuzom sprawił Rossbach, Rosjanom zgotował Zorndorf – Rzplitą, nie obnażając szpady, ciągle po przyjacielsku, ciągle pokojowo, w drodze spokojnej negocjacji, straszliwiej ugodził niż tamtych na polach bitew, do serca jej trafił, dobił”. Historia polska „ma z nim jeden prosty rachunek, tak prosty, że jej sądu nic zmącić nie jest w stanie. Ma do osoby jego najpierwsze, najlepsze prawo. Należy on do niej, stanowi jej własność, spod jej kompetencji wyłamać się nie może”.   Szymon Askenazy     ...historia nie zna przykładu, aby jeden człowiek włożył tyle nienawiści w swój stosunek do sąsiedniego narodu, ile jej przez pół wieku wydzielił z siebie Fryderyk zwany Wielkim. Potężne nienawiści wzbierały nieraz w duszach krzywdzonych wobec zdobywców i ciemiężycieli: tak patrzał na Rzymian Hannibal czy Mitrydates, ale jeszcze głębsze, coraz głębsze uczucia nieprzyjaźni rodziły się zwłaszcza w duszach germańskich wobec krzywdzonych. Fryderyk jako niszczyciel Polski, która mu nic nigdy złego nie zrobiła, stanowi zjawisko jedyne w dziejach – i w tym znaczeniu uniwersalne. A że duch jego promieniował na swoich i obcych przez szereg pokoleń, poprzez dziesiątą granicę, że jego zasady stały się wcieleniem tego, co wiek XIX potępił, a wiek XX spróbował na nowo uświęcić, więc poruszony w tej książce temat stanowi coś więcej niż bilans krzywd, doznanych w pewnej epoce przez pewien naród: jest to przyczynek do dziejów ludzkości – i nieludzkości.   Władysław Konopczyński

"Chowanna" 2017. T. 2 (49): Zagadnienie oporu w perspektywie interdyscyplinarnej - między emancypacją a stagnacją

red. Ewa Bielska, Ewa Syrek

Część monograficzna tomu 2/2017 „Chowanny” pod redakcją Ewy Bielskiej została zatytułowana Zagadnienie oporu w perspektywie  interdyscyplinarnej –  między emanacją a stagnacją. Jej celem jest utworzenie interdyscyplinarnego forum wymiany refleksji dotyczącej kategorii oporu. Efektem współpracy z licznym gronem badaczy tejże problematyki reprezentujących dyscypliny takie, jak psychologia, socjologia, pedagogika, jest możliwość zaprezentowania zróżnicowanych kontekstów ulokowania refleksji nad oporem we współczesnych naukach społecznych. Egzemplifikacje dotyczą tutaj refleksji w studiach z zakresu psychologii klinicznej, psychoterapii, teorii i praktyki profesji pomocowych,  studiów z zakresu resocjalizacji i szeroko rozumianej teorii i praktyki związanej z treatment (czy też differentia treatment). Podjęte rozważania problematyki oporu odnoszą się także do socjologicznego ujęcia praktyk kulturowych o charakterze kontestacji, oporu wobec zmiany w przestrzeni edukacyjnej oraz oporu wobec normatywnych matryc kulturowych. Część tekstów rozporoszonych tomu tematycznie odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak stosunek studentów pedagogiki do wybranych instytucji kontroli społecznej, satysfakcja młodzieży akademickiej ze sposobu funkcjonowania jej rodziny pochodzenia, medialne wzory kultury zdrowotnej, aktywność fizyczna, percepcja lęku przed śmiercią, zdrowotne i społeczne zagrożenia wynikające z uzależnień od czynności, pojęcie uzależnienia w środowisku lokalnym, peryferie społeczne jako przestrzeń profilaktyki zachowań ryzykownych, kulturowe źródła dydaktyki szkolnej, osobisty w perspektywie modelu elastyczności psychologicznej.

Warunki techniczne dla geodetów

Katarzyna Czajkowska-Matosiuk

Z ebooka dowiesz się o zmianach, jakie wprowadziła nowelizacja rozporządzenia w sprawie warunków technicznych. Zapoznaj się z najważniejszymi kwestiami dotyczącymi warunków technicznych budynków i ich usytuowania.

Atlas turystyczny Portugalii

Peter Zralek

Atlas turystyczny Portugalii to doskonała pomoc w planowaniu udanych wakacji! Książka zawiera najważniejsze informacje na temat kraju: jego historii, geografii, kuchni i kultury. Jej niebywałym atutem są propozycje gotowych tras zwiedzania – poszczególnych miast i regionów. Barwne zdjęcia i staranne opisy pomogą zorganizować dopasowany do oczekiwań urlop

"Iudaica Russica" 2019, nr 2 (3)

red. Mirosława Michalska-Suchanek

W ciągu ostatnich dwóch wieków miało miejsce kilka fal masowych wyjazdów rosyjskich Żydów z Rosji. Ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła osiemdziesiąt procent emigrantów, którzy w latach 1971–1986 opuścili Związek Sowiecki. Po roku 1990 (masowa alija 1990–1991) z Rosji wyjechało pokolenie „szestidiesiatników”, głównie intelektualistów i ludzi kultury. Obecnie w Izraelu niezwykle dynamicznie rozwija się rosyjskojęzyczna twórczość literacka pokolenia urodzonego w latach 70. Ważny wpływ na kształt „rosyjskiego Izraela” ma przywiązanie do tradycji, kultury i języka kraju pochodzenia (Rosji), a także charakter i ewolucja procesów aklimatyzacyjnych. Rosyjskojęzyczne życie literackie w Izraelu, biorąc pod uwagę zarówno liczebność jego przedstawicieli, jak i wartość interpretacyjną pisanych przez nich tekstów, stanowi istotną część kultury rosyjskiej. Tematyka ta niestety traktowana jest w polskiej rusycystyce marginalnie. Nie ma zwartych opracowań, opisujących rozmiary i złożoność zjawiska, a przede wszystkim brakuje forum, na którym owe zagadnienia byłyby podejmowane. Lukę tę wypełnia czasopismo „IUDAICA RUSSICA”. W czasopiśmie podejmowana jest tematyka najnowszej literatury rosyjsko-izraelskiej — jej ewolucji, obecnego miejsca, roli i statusu, jej odmian, charakteru oraz poetyki. Na jego łamach obecne są również badania dotyczące tematyki żydowskiej (motywów żydowskich) w twórczości rosyjskich klasyków, a zwłaszcza twórców późniejszej epoki, zwłaszcza tych o żydowskich korzeniach. Zamieszczane są również teksty poświęcone bardziej szeroko pojętej tematyce żydowskiej. W czasopiśmie „IUDAICA RUSSICA” obok artykułów naukowych publikowane są recenzje naukowe, omówienia, sprawozdania, ale także przekłady dzieł (lub ich fragmentów) rosyjskojęzycznych żydowskich twórców lub przekłady znaczących rosyjskojęzycznych tekstów (esejów, szkiców) poświęconych tematyce żydowskiej.