Teleporady u pacjentów z niewydolnością serca. Poradnik dla pacjentów

Dorota Ochijewicz, Agnieszka Kapłon Cieślicka

Teleporada (telewizyta, porada telemedyczna) może być udzielona zarówno w formie rozmowy telefonicznej (przez telefon stacjonarny lub komórkowy), jak i poprzez połączenie wideo (przez komputer lub smartfon). Teleporada stanowi pełnoprawne świadczenie medyczne tak jak standardowa wizyta u lekarza, tzn. w trakcie teleporady obowiązują te same zasady co w trakcie zwykłej wizyty (np. zasada poufności przekazywanych informacji), a na jej zakończenie pacjent otrzymuje zalecenia (np. dotyczące leczenia czy konieczności wykonania dodatkowych badań). W trakcie teleporady lekarz może wystawić e-receptę, e-skierowanie lub e-zwolnienie. W niektórych sytuacjach może zadecydować o konieczności przeprowadzenia standardowej wizyty osobistej. W poradniku przedstawiono kilka wskazówek dla pacjentów korzystających z teleporady.

Warto dyskutować, warto wiedzieć. Etorykoksyb

Maria Rell-Bakalarska, Krzysztof Rell

W pracy omówiono skuteczność i działania niepożądane etorykoksybu. Etorykoksyb jest silnym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym stosowanym w chorobach narządu ruchu. Skuteczność leku jest porównywalna z diklofenakiem. Tolerancja leczenia jest dobra. Etorykoksyb powoduje mniej działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego i wątroby niż diklofenak, pacjenci rzadziej odstawiają lek. Powikłania sercowo-naczyniowe występują z podobną częstością jak po diklofenaku. Etorykoksyb częściej powoduje wzrost ciśnienia tętniczego.

Dieta po udarze mózgu

Aleksandra Cichocka

Niewątpliwie do czynników, które korzystnie wpływają na wynik rehabilitacji chorego po przebytym udarze mózgu, należy właściwe odżywianie. Fakt ten podkreślają stanowiska i zalecenia międzynarodowych ekspertów, mówią o tym także wytyczne Polskiego Towarzystwa Neurologicznego dotyczące postępowania w tej chorobie. Autorka poradnika, dietetyczka z ogromnym doświadczeniem, w spójny, zwięzły i jednocześnie bardzo czytelny sposób przedstawia aktualne zasady, którymi należy się kierować w przygotowywaniu posiłków dla pacjentów z udarem. Zaproponowanie kilku przykładowych jadłospisów jest niewątpliwym dodatkowym atutem publikacji. Z pewnością spełni ona oczekiwania nie tylko chorych i ich opiekunów, ale także poszerzy wiedzę specjalistów zajmujących się tym zagadnieniem.

Ketoprofen w sprayu o zwiększonej dawce - czy forma i dawka mają znaczenie? Punkt widzenia farmakologa klinicznego

Jarosław Woroń

Ból zapalny jest konsekwencją obronnej reakcji organizmu na infekcje, uszkodzenie tkanek lub proces autoimmunologiczny. Do bólu ostrego, w którym występuje komponent zapalny, zaliczamy m.in. ból pourazowy. W terapii bólu receptorowego w narządzie ruchu wzrasta znaczenie miejscowych NLPZ. Wynika to zarówno z mechanizmów powstawania bólu zapalnego, jak i profilu farmakokinetycznego topikalnych postaci NLPZ. Jednym z częściej stosowanych leków z grupy NLPZ w postaci topikalnej jest ketoprofen. Podstawowy mechanizm działania ketoprofenu jest związany z hamowaniem aktywności cyklooksygenazy, co w konsekwencji prowadzi do zahamowania syntezy prostanoidów prozapalnych, a w szczególności prostaglandyny E2 (PGE2), która uczestniczy w indukowaniu zapalenia oraz powoduje stymulację bólową. W praktyce leczenia bólu ważna jest zarówno postać zastosowanego leku, jak i zastosowana dawka. W pracy opisano miejsce 10% ketoprofenu w postaci płynu na skórę w terapii bólu i zapalenia.

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami metabolicznymi i łagodnym przerostem stercza w gabinecie lekarza POZ - rola doksazosyny

Anna Nowak, Joanna Jarosz-Popek, Marek Postuła

W ostatnich latach wyzwaniem stało się leczenie pacjentów z zespołem metabolicznym, który jest czynnikiem ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Obiecującym kierunkiem badań w kontekście chorych z łagodnym przerostem gruczołu krokowego oraz zespołem metabolicznym okazała się doksazosyna - selektywny antagonista receptorów alfa-adrenergicznych. Jej plejotropowe działanie przyczynia się do redukcji wskaźników zespołu metabolicznego. Wyniki badań klinicznych pozwalają na skonstruowanie obiecującej, wysoce skuteczniej, a przede wszystkim bezpiecznej terapii dla tej grupy pacjentów.

4 profile pacjentów, w leczeniu których wybieram famotydynę

Dorota Waśko-Czopnik

Przedstawione profile pacjentów wskazują na możliwość włączenia do leczenia famotydyny w celu optymalizacji terapii chorób kwasozależnych na podstawie dostępnych danych literaturowych i zaleceń praktycznych.

Zespół jelita nadwrażliwego w czasie epidemii. Obserwacje po 2 latach pandemii

Maria Janiak

Zespół jelita nadwrażliwego pozostaje wciąż najczęstszą przyczyną zgłaszalności pacjentów do gabinetów gastroenterologicznych. Okres epidemii i związane z nim poczucie braku bezpieczeństwa chorych, utrudniony bezpośredni kontakt z lekarzem prowadzącym, gorsze przeżywanie izolacji wyrażające się nieprzestrzeganiem przez pacjentów zasad dystansu społecznego prowadziły do pogłębienia dolegliwości i w konsekwencji do pogorszenia jakości życia. Mnogość objawów u chorych z zespołem jelita nadwrażliwego uniemożliwia poddawanie ich terapii tylko jednym lekiem. W postaci biegunkowej od ponad 60 lat zastosowanie wciąż znajduje mebeweryna.

Migrena

Izabela Domitrz

Migrena jest zwartą, jasno i komunikatywnie napisaną monografią omawiającą istotne, głównie z praktycznego punktu widzenia, problemy związane z tym jakże częstym, a nie do końca poznanym typem bólu głowy. Autorka w sposób przystępny, unikając wszelako uproszczeń, wielopłaszczyznowo przedstawia zagadnienia związane z migreną. Omawia miejsce migreny w medycynie, aspekty demograficzne i epidemiologiczne, podział kliniczny choroby, jej dystynktywne cechy kliniczne, a także podstawy patofizjologii napadu migrenowego. Osobną uwagę poświęca terapii migreny, w wielostronny sposób ujmując zagadnienie. Doskonała, niebanalna jest ikonografia książki - zamieszczone w niej oryginalne obrazy aury migrenowej uwiarygadniają jej przekaz, a często zabawne rysunki nadają jej swobodny kształt edytorski, daleki od podręcznikowego formalizmu. Monografia omawia mało znane, rzadko poruszane w krajowym piśmiennictwie, często mylone i nierozumiane zagadnienia z zakresu samoistnych bólów głowy, takie jak: migrena przewlekła, migrena hemiplegiczna czy stan migrenowy - słabo zakotwiczone w świadomości medycznej czy nawet lekarzy neurologów (...) Podsumowując, książka stanowi cenną pozycję kształceniową dla lekarzy rodzinnych, lekarzy POZ i innych zainteresowanych bólami głowy. Zagadnienia przedstawione są w sposób komunikatywny, życzliwy Czytelnikowi i obrazowy. Autorka prezentuje nowoczesną wiedzę z zakresu samoistnych bólów głowy. Monografia doc. Domitrz w pełni zasługuje na rekomendację dla szerokiego grona Czytelników, jako doskonałe wprowadzenie do problematyki migreny i innych samoistnych bólów głowy.

Borelioza - praktyczne rozwiązania, dla lekarzy rodzinnych, pediatrów i internistów

Rafał Pawliczak

W ostatnich latach wraz ze zmianami klimatycznymi następuje szybki wzrost zachorowalności na boreliozę. Za sprawą mediów elektronicznych problem ten staje się istotnym zagadnieniem, budzącym niepokój społeczny, a co za tym idzie - częstym tematem zapytań pacjentów w gabinetach lekarzy pierwszego kontaktu. Niestety, wiedza "medialna", często niezgodna z obecnym stanem wiedzy, wywołuje presję pacjentów, wpływając na sposób postrzegania zagadnienia, również przez lekarzy. Potrzebują oni wiarygodnego i zarazem syntetycznego źródła aktualnej wiedzy praktycznej dotyczącej diagnostyki, terapii i profilaktyki boreliozy. Takie zadanie postawił przed sobą prof. Rafał Pawliczak, autor niniejszej monografii. Jest ona adresowana do wszystkich lekarzy, którzy w swojej praktyce stykają się z przypadkami zakażeń krętkami Borrelia bądź jedynie z pacjentami poszukującymi informacji na temat omawianej choroby. Niniejsze kompendium dostarcza zwięźle sformułowanych odpowiedzi na wiele szczegółowych pytań. Jego ogromny atut stanowi przedstawienie danych dotyczących terenu Polski. Prezentowane informacje są zgodne z aktualnymi konsensusami, zarówno polskimi, jak i europejskimi. Ich wybór i układ wynikają z przeglądu najnowszego piśmiennictwa, a także z doświadczenia klinicznego Autora. Publikacja będzie zapewne pomocnym narzędziem w pracy lekarza pierwszego kontaktu - niezbędnym w biblioteczce jego gabinetu, jak również wygodnym brykiem dla wielu innych lekarzy, którym kontakt z chorym na boreliozę zdarzyć się może okazjonalnie.

Jak bezpiecznie prowadzić terapię marihuaną leczniczą?

Bartosz J. Sapilak

Niniejsza praca stanowi przybliżenie kanadyjskiego opracowania, które ukazało się 3 lata temu na łamach "European Journal of Internal Medicine". Omówiono w nim zasady prowadzenia i monitorowania terapii marihuaną medyczną. Przedstawiono informacje o działaniach niepożądanych, metodach dawkowania, doborze substancji czynnych i modyfikowaniu leczenia.

Pacjent z chorobami reumatologicznymi w dobie pandemii

Brygida Kwiatkowska

W marcu 2020 r., już na początku pandemii, środowisko reumatologów na całym świecie podjęło inicjatywę utworzenia rejestru pacjentów z zapalnymi chorobami reumatycznymi, którzy mieli kontakt z osobą chorą na COVID-19, wykazywali typowe objawy zakażenia lub potwierdzono u nich zakażenie wirusem SARS-CoV-2. Wynikało to z dużej obawy reumatologów, że sama zapalna choroba reumatyczna lub jej leczenie może zwiększać ryzyko zakażenia, pogarszać jego przebieg lub zwiększać ryzyko śmierci. Analiza danych z rejestru potwierdziła, że przede wszystkim bardziej narażone na zakażenie i jego cięższy przebieg są osoby z tymi samymi czynnikami ryzyka jak w populacji ogólnej (wiek > 65. r.ż., nadciśnienie tętnicze lub choroba sercowo-naczyniowa, choroby płuc, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek lub schyłkowa niewydolność nerek). Jednocześnie wykazano, że wśród leków reumatycznych, które mają ewidentny wpływ na zwiększenie ryzyka zakażenia się SARS-CoV-2, powodują gorszy przebieg choroby oraz przyczyniają się do wzrostu liczby zgonów, są glikokortykosteroidy.

Korzystne i niekorzystne interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu

Jarosław Woroń

Interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu mają bardzo istotne znaczenie praktyczne. Pacjent leczony z powodu dolegliwości bólowych przyjmuje jednocześnie kilka leków, które mogą wchodzić ze sobą w niekorzystne interakcje zarówno farmakokinetyczne, jak i farmakodynamiczne, czego skutkiem jest występowanie działań niepożądanych o różnym obrazie klinicznym. Dodatkowy problem praktyczny stanowi fakt, że równocześnie stosowane leki mogą charakteryzować się wspólnym profilem działań niepożądanych , które mogą ulegać potencjalizacji. Stan pacjenta leczonego z powodu bólu niejednokrotnie ulega dynamicznym zmianom, które powodują pojawianie się nowych objawów, dlatego też istotnym elementem oceny chorego jest rozróżnienie objawów związanych z progresją choroby i wynikających bezpośrednio z działań niepożądanych stosowanych leków. W praktyce lekarza przyjmującego pacjenta w ambulatorium z grupy leków przeciwbólowych najczęściej stosowane są nieopioidowe leki przeciwbólowe (NLPZ, paracetamol, metamizol)

Cefiksym - doustna cefalosporyna III generacji dla dzieci

Adam J. Sybilski, Małgorzata Kudan

Cefiksym to półsyntetyczny antybiotyk beta-laktamowy, cefalosporyna III generacji do stosowania doustnego zarówno u dzieci (rejestracja od 6. m.ż.), jak i u dorosłych. Wykazuje on silne działanie bakteriobójcze w mechanizmie hamowania biosyntezy ściany komórkowej bakterii. Spektrum działania to: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Proteus mirabilis. Wskazaniami klinicznymi do zastosowania cefiksymu u dzieci są: pozaszpitalne zapalenie płuc, zapalenie dolnych dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie gardła. Dane z badań klinicznych jednoznacznie wskazują na wysoką skuteczność antybiotyku u dzieci i młodzieży, jednocześnie wykazując duże bezpieczeństwo i rzadkie działania niepożądane (głównie żołądkowo-jelitowe). Właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne sprawiają, że antybiotyk może być podawany raz na dobę, niezależnie od posiłków. W artykule opisano trzy typowe przypadki zastosowania cefiksymu u dzieci. Przedstawiono dzieci leczone z powodu odmiedniczkowego zapalenia dróg moczowych, pozaszpitalnego zapalenia płuc i ostrego zapalenia ucha środkowego. Skuteczność, bezpieczeństwo, biodostępność, dobry smak oraz łatwy schemat dawkowania sprawiają, że cefiksym jest właściwą opcją antybiotykoterapii u dzieci.

Zaburzenia lipidowe ze współistniejącą hiperurykemią - skala problemu i korzyści z zastosowania fenofibratu

Bartosz J. Sapilak

W pracy omówiono klasyczną rolę fenofibratu w terapii hiperlipidemii, szczególnie w obniżaniu frakcji proaterogennych. Pod kreślono też jego rolę w leczeniu innych współistniejących zaburzeń metabolicznych, w tym zespołu metabolicznego, cukrzycy i hiperurykemii. Opisano działanie plejotropowe leku tłumaczące redukcję ryzyka niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych u pacjentów leczonych fenofibratem. Lek sprawdza się dobrze w terapii łączonej, jest dobrze tolerowany; podczas jego stosowania należy okresowo monitorować funkcje nerek oraz wątroby.

Leki wieloskładnikowe i hybrydowe w ograniczaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Opisy przypadków

Celina Wojciechowska

W polskiej populacji wielu pacjentów ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym i hipercholesterolemią nie przestrzega zaleceń lekarskich. Osiągnięcie celów terapeutycznych w zakresie kontroli ciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii wynosiło ok. 5,4% w grupie WOBASZ II (II Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności). Zalety terapii lekami hipotensyjnymi i statynami w pojedynczej tabletce - preparacie złożonym (SPC, single-pill combination) - zostały podkreślone w europejskich i polskich wytycznych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii. Wydaje się, że wprowadzenie do terapii SPC poprzez zmniejszenie liczby przyjmowanych dziennie tabletek mogłoby przyczynić się do rozwiązania problemu niepodejmowania lub zaprzestania leczenia. Taki złożony produkt obecny w różnych dawkach daje możliwość optymalizacji leczenia. Zastosowanie SCP na większą skalę może poprawić kontrolę ciśnienia krwi i zmniejszyć stężenie cholesterolu, a dzięki temu zmniejszyć ryzyko sercowo-naczyniowe.

Bupropion jako lek pierwszego wyboru w monoterapii oraz uzupełnienie terapii nieprzynoszących remisji całkowitych - z perspektywy psychiatry praktyka

Marlena Sokół-Szawłowska

W pracy zaprezentowano opisy przypadków zastosowania bupropionu w leczeniu zaburzeń depresyjnych przebiegających w skomplikowany sposób. W pierwszym przypadku była ona powiązana z wieloletnią chorobą afektywną dwubiegunową z cechami sezonowości, w drugim zaś miała charakter nawracający i była związana z przejściem na emeryturę. W obu przypadkach zastosowanie bupropionu było bezpieczne i skuteczne.