Lęk w kardiologii. Zastosowanie pregabaliny w leczeniu zaburzeń lękowych u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego

Anna Antosik-Wójcińska

W artykule omówiono wielokierunkową zależność między występowaniem objawów lękowych oraz schorzeń układu sercowo-naczyniowego, a także wpływ utrzymującego się wysokiego poziomu lęku na przebieg schorzeń kardiologicznych i rokowanie. Omawiając negatywne konsekwencje zdrowotne zaburzeń lękowych, podkreślono znaczenie wczesnego rozpoznania tych zaburzeń oraz wdrożenia terapii. Jako punkt wyjściowy przedstawiono przypadki kliniczne pacjentów obciążonych kardiologicznie, u których wystąpiły zaburzenia lękowe. W dalszej części omówiono różne aspekty leczenia farmakologicznego zaburzeń lękowych, skupiając się na możliwości zastosowania w tym wskazaniu pregabaliny.

Mozaika emocji. Depresja studium przypadków

Sławomir Murawiec, Kacper Łoś

Autorzy dzielą się swoimi doświadczeniami klinicznymi w leczeniu osób z depresją i objawami towarzyszącymi. Mozaika emocji to zbiór czterech opisów przypadków pacjentów oraz poszczególnych etapów postępowania (wywiad, diagnoza, leczenie). Publikacja ta adresowana jest do specjalistów oraz lekarzy POZ.

Teleporady u pacjentów z niewydolnością serca. Poradnik dla lekarzy

Dorota Ochijewicz, Agnieszka Kapłon-Cieślicka

Niewydolność serca (HF, heart failure) jest istotnym problemem medycznym, społecznym i ekonomicznym. To jedno z najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych wyzwań dla kardiologii XXI w. Niewydolność serca jest końcowym stadium wielu chorób układu sercowo-naczyniowego i - paradoksalnie - wraz z postępem w ich leczeniu oraz starzeniem się populacji przybywa osób z HF. Występowanie HF dotyczy 1-2% dorosłej populacji w krajach rozwiniętych, a w grupie powyżej 70. r.ż. obejmuje nawet ponad 10% populacji [1-5]. W związku z szybkim rozwojem i rosnącą dostępnością globalnej sieci internetowej Światowa Organizacja Zdrowia (WHO, World Health Organization) już w 1998 r. przyjęła pierwszą rezolucję dotyczącą e-zdrowia [15]. Telemedycyna wykorzystuje technologie informatyczne w celu zwiększenia dostępności opieki zdrowotnej i informacji medycznych. Według WHO telemedycyną nazywamy wszelkie usługi świadczone na odległość przez pracowników opieki zdrowotnej, wykorzystujące technologie informatyczne i telekomunikację w celu profilaktyki, diagnozowania i leczenia pacjentów, a także prowadzenia badań i kształcenia innych podmiotów opieki zdrowotnej. Kluczową kwestią leżącą u podstaw telemedycyny jest możliwość pokonywania barier geograficznych i świadczenie usług medycznych bez konieczności fizycznej obecności pacjenta w ośrodku opieki zdrowotnej, co nie tylko poprawia dostęp do opieki, ale również jest korzystne z punktu widzenia ekonomii. Teleopieka w przypadku HF obejmuje m.in. wsparcie telefoniczne i zdalne monitorowanie chorych.

Czy preparaty lewodopy z karbidopą oraz lewodopy z benserazydem są klinicznie równoważne?

Andrzej Bogucki

Choroba Parkinsona jest jedyną chorobą neurozwyrodnieniową, która może być skutecznie leczona objawowo. Terapia symptomów motorycznych opiera się przede wszystkim na stosowaniu leków zwiększających aktywność nigrostriatalnego układu dopaminergicznego i wyrównujących niedobór dopaminy. Lewodopa pozostaje złotym standardem leczenia dopaminergicznego. Jest najbardziej skutecznym lekiem przeciwparkinsonowskim, najlepiej tolerowanym i wywołującym najmniej działań niepożądanych, również u pacjentów w wieku podeszłym. Doustne preparaty lewodopy zawierają dodatkowo jedną z substancji będących inhibitorem dekarboksylazy aromatycznych L-aminokwasów: benserazyd lub karbidopę. Mają one korzystny wpływ na biodostępność lewodopy w ośrodkowym układzie nerwowym, jej skuteczność kliniczną oraz tolerancję. W praktyce, według powszechnej opinii, preparaty lewodopy z karbidopą i lewodopy z benserazydem są równoważne klinicznie i mogą być stosowane zamiennie. Przedstawiono przypadek 69-letniego mężczyzny leczonego od 6 lat z powodu choroby Parkinsona. U pacjenta występowały symptomy zaawansowanej choroby Parkinsona: fluktuacje ruchowe wearing-off oraz dyskinezy pląsawicze szczytu dawki.

Sitagliptyna w skojarzeniu z metforminą XR w leczeniu pacjentów z cukrzycą typu 2

Katarzyna Cyganek

Sitagliptyna jest pierwszą zarejestrowaną na rynku gliptyną, stąd jest najlepiej spośród nich poznana pod kątem skuteczności, tolerancji i bezpieczeństwa. To selektywny inhibitor enzymu peptydazy DPP-4. W monoterapii obniża stężenie HbA1c o 0,6-0,8%. W porównaniu z placebo i PSM terapia sitagliptyną cechuje się mniejszym ryzykiem hipoglikemii. Sitagliptyna ma największy spośród gliptyn wpływ anorektyczny, co powoduje niewielki spadek masy, a to z kolei jest korzystne u pacjenta z cukrzycą. Stosowanie sitagliptyny korzystnie wpływa także na poprawę innych czynników ryzyka kardiometabolicznego: zmniejszenie stężenia triglicerydów i poprawę profilu lipidowego oraz obniża skurczowe ciśnienie tętnicze krwi. Stosowana może być w monoterapii, w terapii skojarzonej lub jako leczenie uzupełniające w stosunku do insuliny. Dostępne na rynku preparaty dwulekowe (sitagliptyna w połączeniu z metforminą o przedłużonym uwalnianiu) poprawiają dodatkowo tolerancję leczenia metforminą oraz zwiększają komfort pacjenta, umożliwiając stosowanie leku złożonego raz dziennie.

Choroba Parkinsona ze współistniejącym zespołem lęku uogólnionego - opis przypadku

Jerzy Leszek

Choroba Parkinsona, występująca najczęściej między 50. r.ż. a 60. r.ż., średnio w wieku 58 lat, to postępująca choroba zwyrodnieniowa ośrodkowego układu nerwowego o globalnym znaczeniu i poważnych konsekwencjach dla zdrowia publicznego. Do jej głównych objawów należą: drżenie występujące w spoczynku, sztywność mięśni oraz bradykinezja, tj. spowolnienie ruchowe (tzw. triada parkinsonowska). Zmiany zanikowe istoty czarnej zlokalizowanej w śródmózgowiu, odpowiedzialnej za wytwarzanie dopaminy, przyczyniają się do wystąpienia symptomów tej choroby. Pacjenci z chorobą Parkinsona cierpią na różne objawy pozamotoryczne, które często mają charakter zaburzeń psychicznych, szczególnie lęku napadowego lub uogólnionego. Autor przedstawia przypadek 63-letniego mężczyzny z rozpoznaną przed 4 laty chorobą Parkinsona o dość znacznym nasileniu. Pogłębiało się osłabienie lewych kończyn (górnej i dolnej) oraz ogólne spowolnienie ruchów, następnie w pełni rozwinął się zespół niespokojnych nóg (specyficzne doznania czuciowe w obrębie stóp i podudzi w godzinach wieczornych i nocnych, zmniejszające się chwilowo podczas poruszania, chodzenia, naciągania mięśni). Około 6 miesięcy temu pojawiły się napady lęku i niepokoju, a także w pełni rozwinięty zespół lęku uogólnionego. W leczeniu zastosowano połączenie lewodopy z karbidopą oraz pregabaliną, po czym po ok. 8 tygodniach uzyskano zmniejszenie spowolnienia i sztywności, jak również znaczną redukcję niepokoju i lęku.

Czy lekarz POZ może inicjować leczenie depresji z refundacją?

Dominika Dudek

Depresja należy do najczęstszych zaburzeń psychicznych, a liczba zachorowań ma stałą tendencję wzrostową. Obecnie oblicza się, że różne formy depresji i objawów depresyjnych występują u ponad 10% populacji, około dwukrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Szacuje się, że co piąty zgłaszający się do lekarza internisty cierpi z powodu depresji. Blisko 20% pacjentów rejestrujących się po poradę do lekarzy rodzinnych to pacjenci z depresją. Osoba z depresją może zgłaszać się do lekarza POZ w różnych kontekstach. Po pierwsze, może odczuwać różne niespecyficzne niepokojące objawy (np. niejasne dolegliwości bólowe, bezsenność, męczliwość, utratę energii, brak apetytu), z których powodu podejmuje diagnostykę, a które okazują się wynikać z depresji.

Bóle głowy - przypadki kliniczne

Izabela Domitrz

Publikacja jest nowoczesną pracą zbiorową ujmującą problemy diagnostyczne i po części terapeutyczne bólów głowy w sposób wielowątkowy i interdyscyplinarny. Książka prezentuje głównie objawowe bóle głowy, często imitujące samoistne bóle głowy. Wśród autorów znajdują się neurolodzy, okuliści, laryngolodzy, pediatrzy, lekarze medycyny rodzinnej, co stwarza bardzo szeroką perspektywę oglądu problemu tak powszechnego jak ból głowy. Omówiono szeroki panel jednostek chorobowych, w których objawem naczelnym lub istotnie towarzyszącym jest ból głowy [...] Poszczególne rozdziały, napisane przystępnym, komunikatywnym językiem, prezentują aspekty praktyczno-kliniczne, skupiając się na diagnostyce, w tym różnicowej, a także, co bardzo istotne, na terapii [...] Książka jest cenną publikacją rynkową i niezwykle przydatnym narzędziem dla lekarzy wielu specjalności głównie w diagnostyce, a częściowo również w terapii pacjenta z bólem głowy.

Dzielny pacjent w gabinecie pediatry - profilaktyka i terapia grypy

Bartosz J. Sapilak

Strategia walki z grypą opiera się z jednej strony na prewencji zakażenia bazującej na programie szczepień, z drugiej na wczesnym rozpoznaniu zakażenia i wdrożeniu terapii. Trzecią zyskującą na znaczeniu opcją pozostaje prewencyjnie włączenie oseltamiwiru po styczności z zakażonym chorym. Ze względu na mniejszą skuteczność szczepień możliwość zastosowania oseltamiwiru jest szczególnie istotna w przypadku niemowląt i małych dzieci.

Psychiatria i medycyna somatyczna wciąż aktualne tematy

Tadeusz Parnowski

Autorami tej niezwykle wartościowej pozycji są naukowcy i praktycy, uznane autorytety w dziedzinach psychiatrii, psychologii, psychiatrii dzieci i młodzieży, geriatrii i anestezjologii.W polskiej literaturze psychiatrycznej jest to pierwsze całościowe opracowanie, które uwzględniając odniesienia historyczne, wprowadza nas w najbardziej aktualne – oparte na dowodach – rozumienie skomplikowanych zależności między psychiką a manifestacjami somatycznymi, co znalazło swój współczesny wymiar interpretacyjny i kategoryzujący w nowych edycjach klasyfikacji DSM i ICD. Książka ta ukazuje się niedługo po oficjalnym wprowadzeniu do użycia klasyfikacji ICD-11, gdzie dokonano istotnych zmian w stosunku do wcześniejszej i dlatego najnowsza wiedza w niej zawarta jest znacząca w diagnostyce różnicowej tych zaburzeń zdrowotnych, które z racji częstości występowania powinny być traktowane priorytetowo w systemie ochrony zdrowia. Monografia z całą pewnością zainteresuje lekarzy POZ, psychiatrów, psychologów i geriatrów, ale również powinna być wykorzystana w szkoleniu akademickim studentów medycyny i psychologii.

Wsparcie po udarze mózgu

Joanna Tomaszewska

W trzecim poradniku z serii Udar - wracamy do zdrowia: Wsparcie po udarze mózgu prawnik dr Joanna Tomaszewska w przystępny i przyjazny sposób radzi, jak odnaleźć się w nagłej sytuacji, jaką jest udar mózgu osoby z otoczenia. Opisuje, o co zadbać w szpitalu w pierwszym etapie po udarze, o czym warto wiedzieć przy wypisie. Jak przygotować dom, żeby ułatwić funkcjonowanie choremu, skąd wziąć sprzęt i gdzie szukać dodatkowej pomocy w zależności od potrzeb. Udziela dokładnych informacji, jakie świadczenia przysługują choremu po udarze i w jakich instytucjach można uzyskać dla niego różnego rodzaju wsparcie.

Korzyści z zastosowania pranobeksu inozyny

Michał Skrzypek

Wzrost zainteresowania potencjałem terapeutycznym pranobeksu inozyny (IP) jest pochodną zapotrzebowania na nowe leki przeciwwirusowe, wywołanego przez pandemię COVID-19. Dowiedziono, że IP hamuje replikację wielu wirusów oraz wywiera działanie immunomodulujące na organizm gospodarza. IP wpływa na humoralne i komórkowe aspekty reakcji immunologicznej. Duże znaczenie w praktyce ogólnej/lekarza rodzinnego ma potencjał IP w profilaktyce i leczeniu ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych, gdzie rekomenduje się etiologiczne ukierunkowanie postępowania terapeutycznego. Badania wskazują także na korzyści kliniczne z zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusami opryszczki zwykłej, w tym obniżenie przez IP częstości nawrotów zakażenia. Obecne ustalenia dotyczące ewentualnego wpływu IP na przebieg zakażenia COVID-19 nie są konkluzywne i wymagają dalszych badań klinicznych. Należy podkreślić, że wartościowy efekt zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusowych może polegać na wczesnej interwencji immunomodulującej, korygującej immunosupresję i limfopenię związaną z zakażeniem wirusowym, co może wpływać na jego przebieg.

Mirabegron w terapii nadreaktywności pęcherza moczowego

Tomasz Rechberger, Paweł Miotła, Andrzej Wróbel

Wśród wielu leków stosowanych obecnie w terapii nadreaktywności pęcherza mirabegron wyróżnia się znaczącą skutecznością i w przeciwieństwie do często stosowanych preparatów o aktywności antymuskarynowej istotnie poprawia jakość życia chorych z przeciwskazaniami do przyjmowania leków antycholinergicznych. Właściwe wykorzystanie mirabegronu wymaga jednak dobrej znajomości jego działania. W niniejszej monografii prezentujemy najważniejsze informacje, które mają pomóc w jego optymalnym zastosowaniu, zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej z preparatami o aktywności antymuskarynowej w tej szerokiej i zróźnicowanej populacji chorych.

Diagnozowanie i leczenie pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc w gabinecie lekarza POZ

Katarzyna Mycroft, Katarzyna Górska

Przewlekła obturacyjna choroba płuc stanowi istotny problem zdrowotny, ale duża część przypadków pozostaje nierozpoznana. Wczesne rozpoznanie tej choroby daje szansę na wcześniejsze wdrożenie terapii, a w konsekwencji na poprawę jakości życia pacjentów. W diagnostyce przewlekłej obturacyjnej choroby płuc złotym standardem pozostaje wykonanie spirometrii po leku rozszerzającym oskrzela w celu wykazania nieodwracalnej obturacji. Jedną z najważniejszych interwencji w leczeniu tej choroby jest edukacja antynikotynowa. W przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc podstawową grupę leków stanowią długo działające leki rozszerzające oskrzela z grupy B2-mimetyków i cholinolityków.

Olanzapina i amisulpryd - praktyczne korzyści z ich stosowania

Marlena Sokół-Szawłowska

W artykule przedstawiono olanzapinę i amisulpryd jako dwie substancje od wielu lat stosowane z powodzeniem w praktyce psychiatrycznej. Opisano mechanizm działania olanzapiny w OUN, a także przedstawiono analizę szerokich zastosowań klinicznych tego leku w dużym zakresie dawek terapeutycznych. Po omówieniu wskazań i przeciwwskazań oraz możliwych działań niepożądanych skupiono się na postaciach doustnych i domięśniowych olanzapiny, a następnie szerzej omówiono postać ulegającą szybkiemu rozpadowi w jamie ustnej. W praktycznych wnioskach przedstawiono profil pacjentów, u których warto rozważyć stosowanie olanzapiny w toku leczenia różnych zaburzeń psychicznych. Drugą część opracowania poświęcono amisulprydowi. Opis mechanizmu działania, wskazań i przeciwwskazań rozszerzono o omówienie postępowania w przypadku hiperprolaktynemii polekowej. Ponadto wymieniono potencjalne sytuacje kliniczne, w których pacjenci mogą odnieść korzyści ze stosowania terapii amisulprydem. Efekty kliniczne terapii złożonej z olanzapiny i amisulprydu stosowanych jednocześnie są obiecujące, lecz wymagane są dalsze pogłębione analizy tego zagadnienia.

4 nie tak oczywiste zastosowania azytromycyny w leczeniu infekcji w okresie letnim

Bartosz J. Sapilak

W artykule przypomniano podstawowe informacje dotyczące azytromycyny z uwzględnieniem możliwości wykorzystania leku w terapii schorzeń pojawiających się częściej w okresie wakacyjnym.