Terapia lekiem złożonym kluczem do sukcesu, czyli lepiej razem niż osobno

Marcin Barylski

Preparaty złożone to przyszłość leczenia. Lekarze mają coraz więcej doświadczeń praktycznych w ich stosowaniu, a także są świadkami pojawiania się na rynku farmaceutycznym nowych połączeń, które istotnie poprawiają współpracę z chorym oraz ułatwiają leczenie. Niezwykle ważny jest dobór substancji wchodzących w skład leku złożonego, ponieważ współczesna terapia polega nie tylko na uzyskaniu trwałej normotensji i/lub normokardii przy zachowaniu dobrej jakości życia, ale również na korygowaniu zaburzeń hemodynamicznych i metabolicznych, a przede wszystkim - na przedłużaniu życia poprzez redukcję zachorowalności i umieralności z powodu incydentów wieńcowych, niewydolności serca oraz udarów mózgu. W niniejszej pracy omówiono funkcję, jaką może pełnić preparat złożony będący połączeniem inhibitora konwertazy angiotensyny - ramiprilu, który oprócz działania hipotensyjnego wykazuje wybitne właściwości kardio- i wazoprotekcyjne, oraz B-adrenolityku - bisoprololu, będącego liderem wśród preparatów w swojej grupie terapeutycznej i mającego ugruntowaną pozycję w terapii kardiologicznej.

NOAC w praktyce klinicznej

Marek Kuch, Piotr Pruszczyk, Tomasz Hryniewiecki

Książka NOAC w praktyce klinicznej stanowi cenną pozycję, podsumowującą dekadę rozwoju nowych doustnych antykoagulantów, grupy leków, która spowodowała rewolucyjne zmiany w podstawowych decyzjach klinicznych, oferując klinicystom bezpieczniejsze i skuteczniejsze narzędzie prewencji zakrzepicy. Redaktorzy książki, uznani eksperci w dziedzinie terapii kardiologicznej, przygotowali opracowanie niezwykle użyteczne dla każdego klinicysty, podsumowujące zasady stosowania doustnych antagonistów trombiny i czynnika Xa w aktualnej praktyce medycznej. Jest to znakomite kompendium, zawierające informacje interesujące zarówno dla Czytelnika poszukującego kluczowych referencji i chcącego poznać zręby obecnej wiedzy, jak i dla praktyka poszukującego wsparcia w rozwiązywaniu codziennych dylematów klinicznych.

Kandesartan - od początku i na lata dla ochrony serca i mózgu

Katarzyna Stolarz-Skrzypek

Kandesartan charakteryzuje się najwyższą spośród antagonistów receptora angiotensynowego selektywnością wobec receptorów AT1, wykazuje wysoką biodostępność i całodobowe działanie hipotensyjne. Skuteczność hipotensyjna kandesartanu została udowodniona u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym od łagodnego stopnia do ciężkiego nadciśnienia, zarówno dla monoterapii, jak i skojarzeń kandesartanu z antagonistą wapnia lub diuretykiem. Kandesartan zgodnie z aktualnymi wytycznymi może być stosowany do rozpoczynania terapii przeciwnadciśnieniowej, zwłaszcza wobec dostępności jego połączeń z lekami hipotensyjnymi innych klas w postaci leku złożonego. Bezpieczeństwo i bardzo dobra tolerancja kandesartanu czynią go lekiem przydatnym do stosowania przez kolejne lata terapii, a udowodnione właściwości kardio- i neuroprotekcyjne pozwalają korzystnie wpływać na rokowanie sercowo-naczyniowe pacjentów.

Kompendium leczenia bólu

Małgorzata Malec-Milewska, Jarosław Woroń

Ból jest zazwyczaj jednym z podstawowych objawów, które nakłaniają pacjenta do wizyty u lekarza, dlatego też znajomość podstawowych procesów związanych z jego powstawaniem, jego rodzajów oraz sposobów i możliwości leczenia wydaje się jedną z istotniejszych umiejętności każdego lekarza. Książkę kierujemy do klinicystów różnych specjalności, mając nadzieję, że pomoże im ona w codziennej pracy z chorymi.

Dna moczanowa

Bożena Targońska-Stępniak

Dna moczanowa to przewlekłe zapalenie stawów wywołane krystalizacją i fagocytozą moczanu sodu w płynie stawowym z zespołem objawów klinicznych, które są następstwem odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM jest schorzeniem ogólnoustrojowym wynikającym z nadmiaru kwasu moczowego (KM) w organizmie. Klinicznie najczęściej po raz pierwszy objawia się ostrym zapaleniem stawów oraz zespołem objawów będących konsekwencją odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM to najczęstsze przewlekłe zapalenie stawów u mężczyzn, jednak w ostatnich latach jest ona wyraźnie częściej rozpoznawana u starszych kobiet. Dnawe zapalenie stawów stanowi jedną z nielicznych form przewlekłego zapalenia stawów potencjalnie wyleczalnych.

Ból ostry i przewlekły. Optymalny wybór terapii

Małgorzata Malec-Milewska, Agnieszka Sękowska

Ból jest doznaniem zarówno zmysłowym, jak i emocjonalnym, związanym z działaniem bodźca uszkadzającego (uraz, stan zapalny, przerzuty nowotworowe) lub takiego, którego działanie grozi wystąpieniem uszkodzenia. Ból jest zazwyczaj jednym z podstawowych objawów, który skłania pacjenta do wizyty u lekarza. Z tego powodu znajomość jego rodzajów i mechanizmów powstawania wydaje się jedną z istotniejszych umiejętności każdego lekarza, mogącą znacznie wpłynąć na wybór optymalnego sposobu terapii.

Nadciśnienie tętnicze + stan po udarze ośrodkowego układu nerwowego - opis przypadku

Maria Łukasiewicz, Marta Swarowska-Skuza

Nadciśnienie tętnicze, jako bardzo rozpowszechniona choroba przewlekła, a tym samym różniąca się zarówno patomechanizmem, jak i przebiegiem u różnych pacjentów, wymaga znacznej indywidualizacji farmakoterapii. Jedną z takich szczególnych grup są chorzy w wieku podeszłym. Zarówno występujący u nich nieskoreninowy patomechanizm nadciśnienia tętniczego, jak i jego fenotyp (izolowane skurczowe nadciśnienie tętnicze) implikują konieczność wyboru innej farmakoterapii niż w wieku młodszym. Dodatkowo w grupie tej znacznie czujniej należy obserwować działania niepożądane, a liberalniej można traktować docelowe wartości ciśnienia tętniczego. Przykład terapii hipotensyjnej u pacjentki należącej do opisanej grupy przedstawiono w poniższym przypadku.

Warto dyskutować, warto wiedzieć. Etorykoksyb

Maria Rell-Bakalarska, Krzysztof Rell

W pracy omówiono skuteczność i działania niepożądane etorykoksybu. Etorykoksyb jest silnym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym stosowanym w chorobach narządu ruchu. Skuteczność leku jest porównywalna z diklofenakiem. Tolerancja leczenia jest dobra. Etorykoksyb powoduje mniej działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego i wątroby niż diklofenak, pacjenci rzadziej odstawiają lek. Powikłania sercowo-naczyniowe występują z podobną częstością jak po diklofenaku. Etorykoksyb częściej powoduje wzrost ciśnienia tętniczego.

Kwas acetylosalicylowy w prewencji sercowo-naczyniowej. Czy dawka może mieć znaczenie?

Marcin Barylski

Kwas acetylosalicylowy jest nadal najczęściej stosowanym lekiem przeciwpłytkowym i odgrywa istotną rolę w terapii chorób sercowo-naczyniowych: ostrego zespołu wieńcowego, przewlekłego zespołu wieńcowego, udaru mózgu, chorób tętnic obwodowych. Stosowany jest zwykle w dawce 75-100 mg, a dobór dawki powinien uwzględniać profil pacjenta: jego masę ciała, obecność cukrzycy oraz ryzyko zdarzeń niedokrwiennych i krwotocznych. Optymalne dawkowanie jest szczególnie istotne w kontekście zagadnienia aspirynooporności. Bardzo ważne są również możliwość poprawienia długoterminowej współpracy pacjentów wymagających stosowania kwasu acetylosalicylowego i sposób zapobiegania stosunkowo częstemu problemowi nietolerancji leku ze strony przewodu pokarmowego.

Zaćma - krajobraz po roku pandemii

Marek Rękas

Normalnie w Polsce co roku operuje się ok. 350 tys. pacjentów i mniej więcej tyle samo diagnoz zostaje postawionych. W 2020 r. przeprowadziliśmy w Polsce ok. 120 tys. operacji zaćmy mniej niż 2019 r., to oznacza spadek o prawie 30% (w Europie był on dwukrotnie mniejszy i wyniósł ok. 15%) i tendencja spadkowa utrzymywała się do kwietnia bieżącego roku.

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego - co warto wiedzieć?

Katarzyna Sikorska-Siudek

Co to znaczy, gdy rozpoznano u mnie chorobę zwyrodnieniową stawów? Kiedy jesteśmy narażeni na tę chorobę? Jak powinno się ją leczyć farmakologicznie, a jak wygląda postępowanie niefarmakologiczne? Jaką rolę w chorobie odgrywają rehabilitacja i fizjoterapia? Autorka w przystępny i esencjonalny sposób omawia najważniejsze zagadnienia dla pacjenta związane z chorobą. Poradnik zawiera również przykłady ćwiczeń zalecanych w ChZSK.

Syndrom poszpitalny - jak mu zapobiegać?

Karolina Karabin, Bartosz J. Sapilak

W trakcie pobytu w szpitalu pacjent jest narażony na mnogość stresorów: niedobór snu, niską aktywność fizyczną, nieodpowiednie żywienie, stres psychiczny i fizyczny, które zaburzają homeostazę i powodują obciążanie allostatyczne organizmu. W konsekwencji dochodzi do osłabienia pacjenta i wystąpienia niekorzystnych zdarzeń zdrowotnych, co naraża go na pojawienie się syndromu poszpitalnego i ponowną hospitalizację. Kluczowe znaczenie w prewencji ponownej hospitalizacji mają czynniki związane ze stylem życia: żywienie zapewniające odpowiednią podaż białka oraz aktywność fizyczna, pozwalają one na odbudowanie utraconej masy mięśniowej i przywrócenie zaburzonej homeostazy po pobycie w szpitalu. Podczas rekonwalescencji niezbędne może także okazać się zastosowanie doustnych preparatów odżywczych.

Leczenie chorego z zespołem objawów, a nie diagnoz - możliwości citalopramu

Anna Gładka, Joanna Rymaszewska

Citalopram to lek przeciwdepresyjny z grupy SSRI, który jest szeroko stosowany w depresji, zaburzeniach lękowych i problemach ze snem. Jego wysoka skuteczność w połączeniu z korzystnym profilem tolerancji sprawia, że może być stosowany u pacjentów starszych. W takich sytuacjach należy jednak pamiętać o dostosowaniu dawki do stanu pacjenta i unikaniu interakcji z innymi lekami często stosowanymi w tej grupie chorych. W pracy przedstawiono dwa opisy przypadków zastosowania citalopramu u chorych w trudnych sytuacjach diagnostycznych.

Choroba Parkinsona ze współistniejącym zespołem lęku uogólnionego - opis przypadku

Jerzy Leszek

Choroba Parkinsona, występująca najczęściej między 50. r.ż. a 60. r.ż., średnio w wieku 58 lat, to postępująca choroba zwyrodnieniowa ośrodkowego układu nerwowego o globalnym znaczeniu i poważnych konsekwencjach dla zdrowia publicznego. Do jej głównych objawów należą: drżenie występujące w spoczynku, sztywność mięśni oraz bradykinezja, tj. spowolnienie ruchowe (tzw. triada parkinsonowska). Zmiany zanikowe istoty czarnej zlokalizowanej w śródmózgowiu, odpowiedzialnej za wytwarzanie dopaminy, przyczyniają się do wystąpienia symptomów tej choroby. Pacjenci z chorobą Parkinsona cierpią na różne objawy pozamotoryczne, które często mają charakter zaburzeń psychicznych, szczególnie lęku napadowego lub uogólnionego. Autor przedstawia przypadek 63-letniego mężczyzny z rozpoznaną przed 4 laty chorobą Parkinsona o dość znacznym nasileniu. Pogłębiało się osłabienie lewych kończyn (górnej i dolnej) oraz ogólne spowolnienie ruchów, następnie w pełni rozwinął się zespół niespokojnych nóg (specyficzne doznania czuciowe w obrębie stóp i podudzi w godzinach wieczornych i nocnych, zmniejszające się chwilowo podczas poruszania, chodzenia, naciągania mięśni). Około 6 miesięcy temu pojawiły się napady lęku i niepokoju, a także w pełni rozwinięty zespół lęku uogólnionego. W leczeniu zastosowano połączenie lewodopy z karbidopą oraz pregabaliną, po czym po ok. 8 tygodniach uzyskano zmniejszenie spowolnienia i sztywności, jak również znaczną redukcję niepokoju i lęku.

Połączenie diklofenaku z witaminami z grupy B - skuteczność i bezpieczeństwo w praktyce klinicznej

Marek Postuła, Pamela Czajka, Alex Fitas

Diklofenak jest jednym z najczęściej stosowanych na świecie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, chętnie wybieranym w terapii bólów kostno-stawowych czy mięśniowych. Jego zastosowanie wiąże się jednak z działaniami niepożądanymi charakterystycznymi dla całej klasy leków, w tym niekorzystnym wpływem na ryzyko sercowo-naczyniowe. Wykazano, że witaminy z grupy B biorą udział w wielu procesach istotnych dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a także w mechanizmie tworzenia i przewodzenia bodźców bólowych. Ponadto mają one synergistyczne działanie przeciwbólowe w połączeniu z diklofenakiem. Wspólne zastosowanie obu leków w terapii przeciwbólowej nie tylko skuteczniej łagodzi dolegliwości bólowe, ale również umożliwia zmniejszenie dawek diklofenaku, co pozwala na minimalizację ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Połączenie witamin z grupy B ma więc korzystny wpływ na bezpieczeństwo terapii, co jest istotne zwłaszcza dla pacjentów z grup niskiego ryzyka sercowo-naczyniowego.

Zaburzenia psychiczne występujące po długotrwałej ekspozycji na alkohol i narkotyki

Bartosz Łoza, Piotr Smolaga, Maja Polikowska

Według najnowszego raportu amerykańskiego  rozpowszechnienie uzależnień znacząco narasta w ostatnich latach. Nie możemy nawet mieć komfortu, że zjawisko to jest właściwie definiowane, szczególnie w kontekście przemian cywilizacyjnych. Przed upływem wieku od powstania nowoczesnego lecznictwa odwykowego zmuszeni jesteśmy więc jeszcze raz pochylić się nad trafnością diagnostyki uzależnień. Autorzy cytowanego raportu stwierdzają, że współczene wzorce uzależnień ulegają daleko idącym zmianom.