Leki wieloskładnikowe i hybrydowe w ograniczaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Opisy przypadków

Celina Wojciechowska

W polskiej populacji wielu pacjentów ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym i hipercholesterolemią nie przestrzega zaleceń lekarskich. Osiągnięcie celów terapeutycznych w zakresie kontroli ciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii wynosiło ok. 5,4% w grupie WOBASZ II (II Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności). Zalety terapii lekami hipotensyjnymi i statynami w pojedynczej tabletce - preparacie złożonym (SPC, single-pill combination) - zostały podkreślone w europejskich i polskich wytycznych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii. Wydaje się, że wprowadzenie do terapii SPC poprzez zmniejszenie liczby przyjmowanych dziennie tabletek mogłoby przyczynić się do rozwiązania problemu niepodejmowania lub zaprzestania leczenia. Taki złożony produkt obecny w różnych dawkach daje możliwość optymalizacji leczenia. Zastosowanie SCP na większą skalę może poprawić kontrolę ciśnienia krwi i zmniejszyć stężenie cholesterolu, a dzięki temu zmniejszyć ryzyko sercowo-naczyniowe.

4 nie tak oczywiste zastosowania azytromycyny w leczeniu infekcji w okresie letnim

Bartosz J. Sapilak

W artykule przypomniano podstawowe informacje dotyczące azytromycyny z uwzględnieniem możliwości wykorzystania leku w terapii schorzeń pojawiających się częściej w okresie wakacyjnym.

Terapia skojarzona mirabegronem z tamsulosyną w leczeniu pęcherza nadaktywnego u mężczyzn z objawami z dolnych dróg moczowych

Tomasz Wiatr, Piotr Chłosta

Mężczyznom z objawami z dolnych dróg moczowych (LUTS, lower urinary tract symptoms) leczonym a-blokerami mogą towarzyszyć symptomy nadaktywnego pęcherza moczowego (OAB, overactive bladder), co wymaga dodatkowego stosowania leków antymuskarynowych. Mirabegron (agonista receptora B3-adrenergicznego) jest alternatywną terapią uzupełniającą, skuteczniejszą od placebo pod względem poprawy objawów OAB i lepiej tolerowaną. Zaobserwowano, że skojarzone leczenie tamsulosyną z mirabegronem wpływa korzystnie na średnią objętość wydalonego moczu, epizodów parć naglących w ciągu doby oraz liczbę mikcji. W przypadku tamsulosyny w skojarzeniu z placebo obserwowano wyższy ogólny odsetek zdarzeń niepożądanych zaistniałych w trakcie leczenia niż w przypadku tamsulosyny z mirabegronem. Wyniki badania PLUS ujawniają przydatność terapii mirabegronem z tamsulosyną w leczeniu mężczyzn z powodu łagodnego powiększenia gruczołu krokowego, u których wystąpiły jednocześnie objawy nadaktywności pęcherza moczowego. Badanie MATCH potwierdziło, że terapia skojarzona przez 12 tygodni u mężczyzn z symptomami LUTS i OAB ma wyższą skuteczność niż placebo i była dobrze tolerowana.

Korzyści z zastosowania telmisartanu

Ewa Galewicz , Jacek Lewandowski

Nadciśnienie tętnicze jest schorzeniem cywilizacyjnym szeroko rozpowszechnionym na całym świecie. Prowadzi do groźnych powikłań narządowych, a samo nadciśnienie i jego powikłania stanowią najczęstszą przyczynę hospitalizacji oraz zgonów. Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego antagoniści receptora angiotensyny II należą do głównych grup leków wykorzystywanych w terapii nadciśnienia tętniczego. Telmisartan jest skutecznym i dobrze tolerowanym lekiem hipotensyjnym, wykazującym szereg korzyści klinicznych. Cechuje się wyjątkowym profilem farmakokinetycznym w porównaniu z innymi sartanami. Ponadto jako jedyny lek z tej grupy ma rejestrację do stosowania w profilaktyce incydentów naczyniowo-sercowych u pacjentów z grup podwyższonego ryzyka sercowo-naczyniowego. Telmisartan stanowi ważną alternatywę dla inhibitorów konwertazy angiotensyny, z udowodnioną, podobną skutecznością przy niższym odsetku działań niepożądanych.

5 powodów, dla których warto stosować połączenie estradiolu i dydrogesteronu w hormonalnej terapii menopauzalnej

Violetta Skrzypulec-Plinta, Katarzyna Zborowska

Skuteczną metodą łagodzenia objawów menopauzalnych jest hormonalna terapia menopauzalna. Stosowane są dwa rodzaje: monoterapia estrogenowa lub terapia łączona estrogenowo-progesteronowa. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów, różniących się zarówno substancjami czynnymi, jak i schematami, dawkami oraz drogami ich podawania. Pozwala to na indywidualizację terapii i dostosowanie jej do potrzeb danej pacjentki. W niniejszej pracy zaprezentowano cechy charakterystyczne terapii łączonej estradiol + dydrogesteron i możliwości ich wykorzystania w praktyce.

Zapiski z wykładu 10. Kujawsko-Pomorski Dzień Gastroenterologiczny 25 listopada 2023 r. Eradykacja Helicobacter pylori zgodnie z aktualnymi wytycznymi

Jarosław Koza

W październiku 2023 r. ukazały się nowe rekomendacje Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, które opisują metody diagnozowania i leczenia zakażenia Helicobacter pylori. Doktor Jarosław Koza podczas swojego wystąpienia nie zdecydował się na omawianie całego dokumentu, ponieważ zabrałoby to zbyt wiele czasu, ale naświetlił te zagadnienia, które z praktycznego punktu widzenia wydały mu się najbardziej przydatne i mają największą siłę zaleceń oraz dowodów.

8 powodów, dla których warto zastosować esomeprazol

Dorota Waśko-Czopnik

Ponad dwie dekady stosowania inhibitorów pompy protonowej w leczeniu chorób kwasozależnych z jednej strony zapewniły sukces terapeutyczny, z drugiej zaś pokazują nadal niewystarczającą ich skuteczność. Wprowadzenie na rynek farmaceutyczny esomeprazolu spowodowało zwiększenie odsetka skutecznego leczenia przy zachowaniu dobrego profilu bezpieczeństwa pacjenta w porównaniu z innymi lekami z tej grupy.

Ketoprofen w sprayu o zwiększonej dawce - czy forma i dawka mają znaczenie? Punkt widzenia farmakologa klinicznego

Jarosław Woroń

Ból zapalny jest konsekwencją obronnej reakcji organizmu na infekcje, uszkodzenie tkanek lub proces autoimmunologiczny. Do bólu ostrego, w którym występuje komponent zapalny, zaliczamy m.in. ból pourazowy. W terapii bólu receptorowego w narządzie ruchu wzrasta znaczenie miejscowych NLPZ. Wynika to zarówno z mechanizmów powstawania bólu zapalnego, jak i profilu farmakokinetycznego topikalnych postaci NLPZ. Jednym z częściej stosowanych leków z grupy NLPZ w postaci topikalnej jest ketoprofen. Podstawowy mechanizm działania ketoprofenu jest związany z hamowaniem aktywności cyklooksygenazy, co w konsekwencji prowadzi do zahamowania syntezy prostanoidów prozapalnych, a w szczególności prostaglandyny E2 (PGE2), która uczestniczy w indukowaniu zapalenia oraz powoduje stymulację bólową. W praktyce leczenia bólu ważna jest zarówno postać zastosowanego leku, jak i zastosowana dawka. W pracy opisano miejsce 10% ketoprofenu w postaci płynu na skórę w terapii bólu i zapalenia.

Mozaika emocji. Depresja studium przypadków

Sławomir Murawiec, Kacper Łoś

Autorzy dzielą się swoimi doświadczeniami klinicznymi w leczeniu osób z depresją i objawami towarzyszącymi. Mozaika emocji to zbiór czterech opisów przypadków pacjentów oraz poszczególnych etapów postępowania (wywiad, diagnoza, leczenie). Publikacja ta adresowana jest do specjalistów oraz lekarzy POZ.

Leczenie dyslipidemii u chorych z cukrzycą typu 2

Piotr Gajda, Grzegorz Dzida

Terapia dyslipidemii jest jednym z głównych elementów leczenia cukrzycy typu 2 - osiągnięcie docelowych stężeń cholesterolu LDL, nie-HDL oraz triglicerydów pozwala na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego, które w przypadku pacjentów z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej jest znacznie podwyższone. Istotą leczenia cukrzycy jest również hamowanie rozwoju przewlekłych powikłań, do których należą m.in. nefropatia oraz retinopatia cukrzycowa. Obserwacje pochodzące z badań klinicznych wskazują, że stosowanie fenofibratu pozwala zarówno na poprawę profilu lipidowego, jak i na hamowanie postępu niekorzystnych zmian w obrębie nerek i narządu wzroku oraz redukcję śmiertelności i częstości hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych. Mając na uwadze plejotropowe działanie fenofibratu, wydaje się, że jego systematyczne stosowanie wśród chorych na cukrzycę pozwala na uzyskanie dodatkowych korzyści wykraczających poza normalizację stężeń profilu lipidowego.

Skuteczność i bezpieczeństwo współczesnej terapii nudności i wymiotów powodowanych chemioterapią i radioterapią

Łukasz Hajac, Martyna Hajac, Adam Maciejczyk

Nudności i wymioty należą do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych chemioterapii i radioterapii. Skuteczne zapobieganie im i ich terapia stanowi kluczowy element poprawy jakości życia chorych leczonych onkologicznie. Nudności i wymioty dzielimy na wczesne, późne oraz wyprzedzające. Zarówno mechanizm ich powstawania, jak i metody terapii są różne. W leczeniu zastosowanie mają głównie: antagoniści 5-HT3, glikokortykosteroidy i antagoniści NK1. Ważną grupę stanowią także neuroleptyki, będące m.in. lekami z wyboru w przypadku wymiotów antycypacyjnych. Współczesna terapia przeciwwymiotna jest w większości przypadków bezpieczna i skuteczna. Należy jednak pamiętać, że - jak wiele innych terapii - i ta niesie za sobą istotne ryzyko toksyczności, które może być poważne oraz trudne do opanowania, szczególnie w przypadku preparatów o wydłużonym działaniu. Do najczęstszych działań niepożądanych należą: bóle głowy, zaparcia oraz sedacja. Mogą jednak wystąpić poważniejsze symptomy, takie jak niedrożność przewodu pokarmowego czy zespół serotoninowy. Stosowanie części leków wiąże się także z ryzykiem interakcji, mogą one powodować toksyczność związaną ze zmianą farmakodynamiki innych leków stosowanych równolegle. U osób starszych, obciążonych kardiologicznie, zagrożonych niedrożnością lub wyniszczonych należy je więc stosować ze szczególną ostrożnością.

Dziesięć powodów, dla których warto stosować trometamol fosfomycyny w codziennej praktyce

Paweł Miotła

Zakażenia układu moczowego należą do najczęstszych schorzeń rozpoznawanych u kobiet. W badaniach populacyjnych zaobserwowano, że co najmniej połowa kobiet doświadczy przynajmniej jednego epizodu zakażenia układu moczowego w swoim życiu, ponadto u co czwartej pacjentki dojdzie do nawrotu objawów tej choroby w okresie 6 miesięcy po wyleczeniu poprzedniej infekcji układu moczowego. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących farmakoterapii w trakcie włączania leczenia empirycznego należy uwzględnić lokalne wskaźniki antybiotykowrażliwości oraz antybiotykooporności. Skuteczne, pierwotne leczenie zakażeń układu moczowego może być postrzegane jako efektywna strategia pozwalająca na zmniejszenie tempa narastania antybiotykooporności. Trometamol fosfomycyny przyjęty w formie pojedynczej dawki doustnej pozwala skutecznie i bezpiecznie leczyć niepowikłane zakażenia układu moczowego.

Skuteczność dobesylanu wapnia w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej

Ewa Galewicz, Jacek Lewandowski

Przewlekła niewydolność żylna jest zespołem objawów będących wynikiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych i związanego z tym wzrostu ciśnienia żylnego. Terapia obejmuje metody zachowawcze, minimalnie inwazyjne, chirurgiczne lub hybrydowe, będące kombinacją ww. metod. Leczenie zachowawcze opiera się na terapii uciskowej i środkach wspomagających, takich jak: fizjoterapia, manualny drenaż limfatyczny i stosowanie flebotoników. Z uwagi na niski odsetek pacjentów akceptujących terapię uciskową leki flebotoniczne odgrywają istotną rolę w niwelowaniu objawów niewydolności żylnej. Dobesylan wapnia należy do grupy leków ochraniających ściany naczyń. Właściwość, która sprawia, że wyróżnia się on w tej grupie, to znaczny wpływ na parametry reologiczne krwi, co czyni go niezwykle cennym preparatem w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej u pacjentów z chorobami współistniejącymi oraz czynnikami powodującymi wzrost lepkości krwi.

Leczenie i profilaktyka niedoborów witaminy D3 - przypadki pacjentów

Bartosz J. Sapilak

Niedobór witaminy D występuje we wszystkich grupach wiekowych, szczególnie zagrożone są osoby przebywające w ciągu dnia w pomieszczeniach, a także pacjenci w wieku podeszłym i osoby otyłe. Suplementacja powinna trwać od października do marca lub całorocznie. Zapotrzebowanie pacjenta na witaminę D obrazuje poziom metabolitu 25(OH)D w surowicy. To on w głównej mierze wpływa na decyzje terapeutyczne. W artykule omówiono rekomendacje dotyczące aktualnych zasad suplementacji witaminą D. Zaprezentowano także trzy przypadki kliniczne.

Jak kontrolować objawy nocne u pacjentów z chorobą refluksową przełyku?

Anita Gąsiorowska

U 80% pacjentów z chorobą refluksową przełyku zgaga i regurgitacje występują także w godzinach nocnych. Nocna postać GERD sprzyja rozwojowi powikłań, takich jak: nadżerkowe zapalenie przełyku, owrzodzenia, zwężenie przełyku, przełyk Barretta i rak gruczołowy przełyku. Postępowanie terapeutyczne oprócz modyfikacji stylu życia uwzględnia farmakoterapię z wykorzystaniem inhibitorów pompy protonowej i antagonistów receptora H2.

Okskarbazepina - miejsce w leczeniu padaczki

Marcin Kopka

Okskarbazepina jest zalecana jako lek pierwszego rzutu w monoterapii oraz terapii dodanej zarówno u dzieci, jak i dorosłych z napadami ogniskowymi. Jest dość dobrze tolerowana i rzadziej wchodzi w interakcje z innymi lekami, a ewentualne działania niepożądane rzadziej prowadzą do zaprzestania terapii. Istotną cechą leku jest pozytywny wpływ na sferę seksualną chorych oraz przypuszczalny pozytywny wpływ na zmniejszenie objawów depresyjnych.