Administracja. Prawo administracyjne. Część ogólna

red. Jolanta Blicharz, red. Lidia Zacharko

Monografia jest skierowana zarówno do pracowników naukowych i studentów wszystkich kierunków, których programy nauczana obejmują problematykę teorii administracji, w tym prawa administracyjnego.

Za naszą i waszą wolność. Bitwa o Monte Cassino z perspektywy polskiej i włoskiej. Per la nostra e la vostra libertà. La battaglia di Montecassino vista da una prospettiva polacca e italiana

red. Claudio Salmeri

W zbiorze przedstawiono przegląd badań nad istotą bitwy o Monte Cassino oraz skutkami zwycięstwa żołnierzy generała Andersa z punktu widzenia polskich i włoskich naukowców. Sięgając po nieeksploatowane dotąd zbiory i archiwalia, autorzy ukazują różne aspekty dziejów 2. Korpusu Polskiego we Włoszech i starają się przybliżyć mniej znane skomplikowane losy tej szczególnej w dziejach polskiego oręża formacji, a także poszczególnych walczących w niej żołnierzy.

"Silesian Journal of Legal Studies". Vol. 9

red. Joanna Nowakowska-Małusecka

Kolejny numer czasopisma poświęcony jest dalszym rozważaniom prawniczym, wychodzącym nie tylko poza granice Polski, ale także Europy. Wśród opracowań pojawiły się teksty dotyczące ukraińskiego prawa podatkowego oraz regulacji w zakresie pracy więźniów w nigeryjskim systemie penitencjarnym w kontekście ochrony praw człowieka. Należy także zwrócić uwagę na artykuły poświęcone interpretacji prawa w kontekście pracy orzeczniczej polskich sądów administracyjnych, czy znakom towarowym. W numerze 9 SJLS znalazły się ponadto artykuły z zakresu szeroko ujętego prawa międzynarodowego, poświęcone problematyce ludobójstwa, prawa narodów do samostanowienia czy kwestii uchodźstwa. Tak więc, SJLS zawiera rozważania z zakresu teorii prawa, prawa gospodarczego, prawa międzynarodowego publicznego, praw człowieka oraz prawa Unii Europejskiej. W każdym kolejnym numerze zamieszczane są także sprawozdania z konferencji naukowych, krajowych i zagranicznych, w których uczestniczyli pracownicy i doktoranci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, a także wykaz monografii autorstwa pracowników Wydziału i konferencji organizowanych przez Wydział oraz jego Fundację Facultas Iuridica, która współfinansuje wydanie periodyku. Materiały publikowane w czasopiśmie kierowane są do szerokiego grona prawników, zarówno teoretyków, jak i praktyków, a także do studentów i doktorantów.

"Przekłady Literatur Słowiańskich" 2016. T. 7. Cz. 2: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (2015)

red. Bożena Tokarz

Tom 7. część 1 czasopisma „Przekłady Literatur Słowiańskich” poświęcony jest refleksji badaczy i tłumaczy nad przekładem w zakresie literatury i kultury polskiej, słowackiej, słoweńskiej w relacji do literatur chorwackiej, polskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej oraz literatur niemieckojęzycznych pogranicza austriacko-słoweńskiego i niemiecko-rumuńskiego. Treść zamieszczonych w nim artykułów tworzy panoramę teoretyczną i historyczną w zakresie dyscypliny, jak również konkretnych praktyk translatorskich. Spojrzenie z tych dwóch perspektyw na jednostkowe rozwiązania tłumaczy lepiej oświetla ich rolę jako pośredników (a czasem inicjatorów stylu i myślenia), decyzje, funkcje i pragmatyczność przekładu. W tym kontekście w tomie skupiono uwagę na takich problemach, jak: dominująca w praktyce i/lub w teorii norma tłumaczenia, określająca poetykę historyczną przekładu; aspekt intertekstualności przekładu, czyli jego istnienie wśród innych utworów tłumaczonych albo w kontekście serii; znajomość oryginału w kręgach artystycznych i intelektualnych kultury przyjmującej oraz wieloaspektowość przekładu artystycznego, związana z jego zapotrzebowaniem rodzimym, a także z preferencjami tłumacza, który może być „ambasadorem” obcości lub jej „legislatorem,” wzbogacając własny warsztat artystyczny i/ lub literaturę docelową. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

Śląski Moniuszko. Recepcja postaci i twórczości kompozytora na Górnym Śląsku. Studium socjologiczne. T. 1: Tożsamość narodowa i muzyka. Budowanie tożsamości narodowej poprzez muzykę Stanisława Moniuszki za życia kompozytora i w ramach działalności Związku Śląskich Kół Śpiewaczych w pierwszej połowie XX wieku

Maja Drzazga-Lech

Budowanie tożsamości narodowej poprzez muzykę to długotrwały proces, którego znaczna część rozgrywa się w intersubiektywnej przestrzeni życia społecznego. Wskaźnikiem zachodzenia tego procesu są sytuacje, w których wykonywaniu i recepcji wybranych utworów muzycznych bądź recepcji postaci tych kompozytorów, którzy świadomie pełnią rolę zaangażowanych w życie swej wspólnoty narodowej działaczy lub, którym kreatorzy recepcji przypisują pełnienie takiej funkcji, towarzyszy proces mitologizacji danych wytworów artystycznych na symbole narodowe a postaci danych kompozytorów na narodowych twórców w muzyce. Proces ten ukazałam na przykładzie recepcji postaci i twórczości Stanisława Moniuszki. Przeanalizowałam Listy Stanisława Moniuszk z perspektywy socjologii humanistycznej. Skoncentrowałam się na świadczącej o recepcji dzieł moniuszkowskich analizie doniesień prasowych i analizie zachowanych pisemnych wypowiedzi kompozytora, z których można wyczytać informacje o kontekście tworzenia, wykonywania i obecności twórczości Stanisława Moniuszki w intersubiektywnej przestrzeni kulturowej właściwej dla danej kategorii odbiorców. Ponadto przeanalizowałam sposoby obecności narracji moniuszkowskiej w górnośląskiej kulturze kreowane przez Związek Śląskich Kół Śpiewaczych w I połowie XX wieku za jednostkę analizy przyjmując czasopismo „Śpiewak Śląski”/”Śpiewak” z lata 1920 – 1948. Narracja moniuszkowska, której różne warianty są/były obecne w górnośląskiej intersubiektywnej przestrzeni kulturowej, jest dla mnie elementem pamięci społecznej/pamięci kulturowej. Jako taka jest ona uwikłana w zależne od kontekstu społeczno-kulturowego i historycznego relacje etniczne/narodowe zachodzące wśród mieszkańców śląskiej ziemi, zwłaszcza pomiędzy polskością a (górno)śląskością.    W. Rudziński, M. Stokowska (opr)  Listy S. Moniuszki, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1969.

Wieki Stare i Nowe. T. 10 (15)

red. Sylwester Fertacz, Agata Aleksandra Kluczek

Tom 10 (15) czasopisma „Wieki Stare i Nowe”, wydawanego przez Instytut Historii UŚ w Katowicach, tradycyjnie już zawiera artykuły podejmujące rozważania z zakresu różnych epok historycznych: od starożytności, przez historię nowożytną, do historii najnowszej. Autorzy, którzy złożyli do tomu swe prace, reprezentują kilka ośrodków naukowych (Łódź, Olsztyn, Rzeszów, Toruń, Wrocław oraz Katowice). Aktualny numer otwiera w dziale Artykuły osadzony w historii Republiki Rzymskiej tekst Norberta Rogosza, który analizuje działalność Marka Antoniusza jako trybuna ludowego w 49 roku p.n.e. Kolejne trzy artykuły dotyczą historii nowożytnej. Sławomir Augusiewicz podejmuje w swych rozważaniach wątek dotyczący stosunków między Brandendurgią-Prusami a Moską w XVII wieku, koncentrując się na poselstwie Petera Hoffmana z 1660 roku. Robert Kołodziej przedstawia sejm z 22 grudnia 1693 roku, w jego obradach, przebiegu i zerwaniu widząc symbol rozkładu wewnętrznego Rzeczypospolitej oraz upadku autorytetu króla. Witold Filipczak omawia działalność szlachty województwa kijowskiego na sejmikach w połowie lat 80. XVIII wieku i dokumentuje wielką aktywność samorządową tej szlachty. Historię najnowszą reprezentuje studium Adriana Uljasza. Jego bohaterem stał się ksiądz Józef Nierostek, cieszyński działacz i męczennik z Majdanka. Numer dopełnia stały dział: Artykuły recenzyjne i recenzje, w którym znalazły się omówienia książek Danuty Kisielewicz Niewola w cieniu Alp. Oflag VII A Murnau (Maciej Fic), Adama Liska Obóz stanisławowski w województwie ruskim w okresie bezkrólewia i wojny o tron polski w latach 1733—1736 (Jerzy Dygdała), Roberta Turcana L’archéologie dans l’antiquité: tourisme, lucre et découvertes (Agata A. Kluczek) oraz pracy zbiorowej W cieniu tragedii wołyńskiej 1943 roku. 70. rocznica mordów Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich Rzeczypospolitej pod redakcją Ewy Żurawskiej i Jerzego Sperki (Sylwester Fertacz).

Z Dziejów Prawa. T. 11 (19) część 2

red. Marian Mikołajczyk, Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma wydawanego przez pracowników Katedry Historii ma specyficzny charakter. Składa się on bowiem z dwóch części. W pierwszej zamieszczone zostały artykuły oraz sprawozdania i wspomnienia, które zostały przygotowane przez pracowników Wydziału Prawa i Administracji UŚ z okazji jego 50-lecia. Wśród nich znajdują się teksty poruszające dzieje poszczególnych katedr, jak i wspomnienia o dawnych mistrzach. Część druga zawiera artykuły z różnych dziedzin prawa. Trzon stanowią artykuły historyczno-prawne. Jednakże czytelnik znajdzie tu również teksty poświęcone prawu rzymskiemu, nauczaniu prawa, teorii prawa oraz prawu administracyjnemu i finansowemu. Artykuły zostały opublikowane w kilku językach, a mianowicie w języku polskim, rosyjskim, słowackim oraz niemieckim. Tradycyjnie tom zamyka Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry za 2017 rok.

Człowiek lokalny. Rozważania umiejscowione

Aleksandra Kunce

Proponowane eseje wyrastają z uważnego wsłuchania się w powiązanie człowieka i miejsca, co, nieco patetycznie, można nazwać dobrym aktem poddaństwa, służby (w) miejscu. W centrum oglądu znajduje się człowiek lokalny, a wraz z nim doświadczenie kulturowe, które skrywa filozofię lokalności i opowieść o miejscu. Czym byłaby idea lokalności? Czy można podróżować bez idei domu? Czy człowiek lokalny ma moc tworzenia świata? Te i inne pytania towarzyszą rozważaniom nad człowiekiem umiejscowionym. Poczucie kryzysu umiejscowienia siebie i braku gruntownego przepracowania idei zadomowienia w doświadczeniu ukierunkowuje nas w stronę afirmacji lokalności i człowieka lokalnego. Nadzieja na rozpoznanie misternych związków między człowiekiem i miejscem jest też rozwijaną nadzieją na wydobycie idei lokalności z uproszczonego obrazu tego, co swojskie, archaiczne, monolityczne i zamknięte. Transformacja myślenia o lokalności i człowieku lokalnym jest podyktowana nadzieją na „zluzowanie” nachalnej współczesnej nobilitacji wykorzenienia, mobilności, globalnego traktu kultury. Za afirmacją, jako gestem potwierdzającym wagę umiejscowienia człowieka, kryje się nadzieja na pokonanie zmityzowanego rozdzielenia człowieka wędrownego i osiadłego. Miejsce, z jego nawarstwioną gęstością doświadczeń, splata to, co wykorzenione i wychodzące, z tym, co przywiązane i zadomowione. Całość stanowi 8 esejów, opatrzonych bogatym materiałem fotograficznym:   W stronę afirmacji lokalności. Wprowadzenie; Człowiek lokalny i moc tworzenia świata; Sprawiedliwi. Punkty doświadczeń; Metropolis, lokalność i brak metafizyczny; Lokalne rzeczy to światowe rzeczy. Śląskie miejsce; To, co na uboczu. Po co na Śląsku chodzi się do upadłych parków?; Kruche i lokalne. Narracja o granicy kulturowej a świat więzi; O lękach wobec gestu nieprzebaczenia. Radykalna lokalizacja myślenia o człowieku.   Lokalna przestrzeń umiejscawia nas w punkcie doświadczeń, czyniąc nas odpowiedzialnym za umiejscowiony gest, ucieleśnione słowo i namacalny ruch. Rozważania nad człowiekiem umiejscowionym prowadzą do rozwijanej idei lokalności, w której, niczym w myśli przepastnej, odnajdujemy na nowo sąsiedztwo z rzeczami najdalszymi, bo będącymi najbliżej.

Oblicza przeciwnika. Język a rzeczywistość w kategoriach ekspresji, polityki, ideologii

Piotr Czerwiński

Monografia stanowi być może pierwsze tego rodzaju ujęcie poruszanej w niej problematyki. Jej nowatorstwo polega na tym, że „obraz przeciwnika” lub – jak to często jest przyjęte w rosyjskiej literaturze przedmiotu – „obraz wroga” stanowi obiekt wieloaspektowej i wszechstronnej analizy konfrontatywnej: polsko-rosyjskiej i polsko-czeskiej. Warto podkreślić, że analiza ta jest wyłącznie lingwistyczna i to ją głównie odróżnia od wielu opracowań, podobnych tylko z nazwy, w ramach takich dyscyplin, jak: socjologia, politologia, historia, kulturologia, literaturoznawstwo czy psychologia społeczna. Każda część monografii posiada cechy wspólne z pozostałymi, a jednocześnie wyróżnia się właściwościami indywidualnymi. Tytułowe „oblicza przeciwnika” prezentowane są w poszczególnych częściach monografii. Praktycznie każda z nich ukazuje konfrontację odmiennych potrzeb i postaw politycznych. Przeciwnikiem najczęściej jest konkurent polityczny, wróg ideologiczny lub klasowy. Przeciwnika atakuje się w parlamencie, w mediach papierowych i elektronicznych, w Internecie. Wszędzie tam orężem ataku jest język (polski, rosyjski i czeski), za którego pomocą odbywa się rozprawa z przeciwnikiem politycznym lub wrogiem klasowym. Celem wszystkich tych zabiegów jest jego zdominowanie poprzez narzucenie mu swojej woli, swojej ideologii. Podstawowym chwytem prowadzącym do osiągnięcia dominacji nad przeciwnikiem jest jego dyskredytacja, realizowana poprzez wykorzystanie różnorodnych środków językowych, opisanych szczegółowo w poszczególnych częściach monografii.

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie. T. 2: Wielokulturowość - doświadczanie Innego

red. Aleksandra Gancarz

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie to inicjatywa wydawnicza pracowników i studentów Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nawiązująca do wielowiekowych cieszyńskich tradycji kształceniowych i publikacyjnych. Redaktorem serii Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie jest Alina Szczurek-Boruta. Drugi tom pt. Wielokulturowość – doświadczanie Innego to interdyscyplinarne forum wymiany myśli studentów i początkujących naukowców. Praca zbiorowa stworzona m.in. przez pedagogów, etnologów, psychologów, filozofów, filologów podejmuje tematykę wielokulturowości w wymiarze społecznym, edukacyjnym, filozoficznym i kulturowym. Autorzy poszczególnych tekstów podejmują temat wielokulturowości jako fenomenu naszych czasów, jak również zwracają uwagę na wybrane grupy społeczne, które na co dzień doświadczają własnej inności, będąc zarazem źródłem doświadczania inności dla swego otoczenia. Publikacja zawiera artykuły naukowe, komunikaty z badań, sprawozdania z konferencji, recenzję pracy naukowej, materiały pomocnicze dla studentów, a także prezentuje doświadczenia krajowe i zagraniczne studentów oraz ukazuje działalność studencką. Praca jest adresowana do studentów i badaczy dyscyplin z obszaru nauk społecznych i humanistycznych. Zainteresować może pedagogów, psychologów, socjologów, filozofów, kulturoznawców oraz osoby zaangażowane praktycznie w budowanie społeczeństwa międzykulturowego – nauczycieli, wychowawców, dziennikarzy, działaczy i aktywistów społecznych.

Studies in Contrastive Semantics, Pragmatics, and Morphology

red. Paulina Biały, Bożena Cetnarowska

Książka stanowi zbiór artykułów poświęconych zagadnieniom związanym z lingwistyką kontrastywną. Artykuły w niej zaprezentowane omawiają w głównej mierze kwestie dotyczące kontrastywnej semantyki kognitywnej. Niemniej jednak, kilka artykułów skupia się wokół morfologii i pragmatyki kontrastywnej, dzięki czemu może być wartościowym woluminem dla szerszego grona czytelników. W publikacji poruszane są zjawiska językowe występujące głównie w języku polskim i angielskim, jednakże czytelnika mogą także zainteresować odniesienia do języka chorwackiego, francuskiego, czy czeskiego. O ile we wstępie w sposób przeglądowy omówione są najistotniejsze kwestie dotyczące lingwistyki kontrastywnej w szerszym kontekście, to poszczególne artykuły mają na celu ukazanie obecnych tendencji w badaniach kontrastywnych oraz zróżnicowanych metod badawczych. Dlatego też niniejsza publikacja adresowana jest głównie do językoznawców, teoretyków i praktyków lingwistyki kontrastywnej, a także kognitywistów.

Romanica Silesiana. No 4: Les jeux littéraires

red. Krzysztof Jarosz

W prezentowanym tomie zebrano 19 artykułów, których wspólnym tematem są różnorodne aspekty gry literackiej. Materiał badawczy zaczerpnięto z literatury francuskiej, quebeckiej, afrykańskiej, hiszpańskiej i włoskiej. Analizie poddano między innymi następujące utwory: L’Illusion comique P. Corneille’a, Maryse F. Noël, Nottetempo, casa per casa V. Consolo, Quemar las naves A. Cuevasa, Le mosche del capitale P. Volponiego, Poèmes saturniens P. Verlaine’a, Le tombeau de Charles Baudelaire S. Mallarmégo, Tres tristes tigres G. Cabrery Infantego. Zbiór został wzbogacony o nową część, zatytułowaną En chantier, w której prezentowane są fragmenty wybranych opracowań przygotowywanych do druku. W części zawierającej recenzje zamieszczono pięć szkiców krytycznych, poświęconych opublikowanym w ostatnim czasie romanistycznym pracom literackim.

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 21, nr 2/2015: Interdyscyplinarność w opiece i wsparciu osób niepełnosprawnych

red. Sylwia Wrona, Jerzy Rottermund

Kolejny numer „Problemów Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych”, pt. Interdyscyplinarność w opiece i wsparciu osób niepełnosprawnych (2/2015, tom 21) pod redakcją Sylwii Wrony i Jerzego Rottermunda, zawiera dziewięć artykułów, w których autorzy dzielą się swoim doświadczeniem zawodowym, wskazując jednocześnie na konieczność podejmowania zadań i adekwatnych terapii dla poprawy jakości życia osób będących w potrzebie. Kryterium doboru publikacji do przedłożonego tomu mieści się w triadzie: osoba niepełnosprawna (rozwój, zdrowie, potrzeby) – środowisko (kształcenie, nauka, codzienne życie) – zespół rehabilitacyjny. Zakres tematyczny zaprezentowany w czasopiśmie jest szeroki, gdyż taka jest aktualnie potrzeba wymiany myśli, przekazywania sobie wzajemnie informacji o możliwościach, a zarazem prowadzenia czynności terapeutycznych, wspierających czy opiekuńczych.

Kultura książki i informacji. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Elżbiecie Gondek

red. Arkadiusz Pulikowski

Tom przygotowany został z okazji jubileuszu pracy naukowej i dydaktycznej Profesor Elżbiety Gondek – wieloletniego Dyrektora Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego. 27 tekstów, ofiarowanych przez przyjaciół, współpracowników i uczniów Jubilatki, zgrupowano w trzech rozdziałach: I. Kultura książki, II. Ludzie książki, III. Kultura informacji. Różnorodność tematyczna i metodologiczna podejmowanej przez autorów problematyki stanowi o wartości Księgi. Praca adresowana jest do szerokiego grona odbiorców – pracowników naukowych, bibliotekarzy, studentów, zainteresowanych badaniami z zakresu bibliologii i informatologii. Publikacja stanowi ważną pozycję w literaturze naukowej tego obszaru.

VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku - studium porównawcze

Agata Aleksandra Kluczek

Książka opowiada o odzwierciedleniu rzymskiej idei panowania nad światem w mennictwie władców rzymskich „złotego wieku Antoninów” (96–192) oraz „kryzysu III wieku” (235–284). Zgodnie z przyjętymi założeniami badawczymi kluczem do poznania owej idei imperialnej stają się ikonografia i legendy namonetne. Te środki przekazu informacji, samodzielnie albo łącznie, dostarczają do analizy rozmaitych odsłon tytułowego zagadnienia w jego oficjalnej interpretacji. Składają się na nie następujące wątki: granice i budowa świata rzymskiego, struktura świata barbarzyńskiego, relacje Imperium – sąsiedzi, a porządkuje je umieszczenie ich w pryzmacie działań i roszczeń cesarza rzymskiego. Temat władztwa nad światem – kategorii bądź symbolicznej, bądź praktycznej – odczytywany jest w jego podstawowym, czyli przestrzennym, sensie. Dlatego w książce dominuje problematyka „militarna” i „tryumfalna”. Z wyobrażeń i napisów zamieszczanych w mennictwie cesarskim odczytać można przesłanie, że to wojna porządkuje świat i to właśnie wojna zwycięska czyni Rzymian panami świata. Będąc zwycięzcami nad wrogami „z zewsząd”, Rzymianie zwać się mogą: undique victores. Analiza poszczególnych typów i wariantów monet cesarskich oraz medalionów, a także ich systematyzacja pozwoliły na skonstruowanie globalnej wizji rzymskiego władztwa nad światem w dwóch epokach. Dostrzec w nich można spójne interpretacje tematu rzymskiej dominacji w świecie. W ramach przyjętej w badaniach strategii porównawczej odnaleźć można w ich mennictwie wspólne rozwiązania wątków składających się na omawianą ideę, ale też wskazać można w każdej z nich różne motywy namonetne, będące efektem oddziaływania odmiennej rzeczywistości w owych epokach.

Folia Philosophica. Vol. 37

red. Tomasz Kubalica, red. Dariusz Kubok