Społeczność w języku - język w społeczności

red. Karolina Lisczyk, Marcin Maciołek

Tematyczną osią publikacji jest komunikacja między ludźmi należącymi do grup społecznych zróżnicowanych terytorialnie, środowiskowo oraz zawodowo. Pomieszczone w tomie artykuły, choć połączone zagadnieniem wyeksponowanym w tytule, obejmują analizy zróżnicowane metodologicznie i przedmiotowo, prezentowane w ujęciu synchronicznym i diachronicznym. Autorzy tekstów podjęli namysł nad problemami sytuującymi się w obszarze historii języka (badania nad powstawaniem socjolektów), gramatyki (objaśnienie zjawisk fonetycznych w polszczyźnie Żydów), leksykologii (omówienie gwarowych nazw mieszkańców i przybyszy), dialektologii (analiza nazw terenowych jako próba odtworzenia wizerunku mieszkańców mikrowspólnot; refleksja nad funkcją polszczyzny wśród Polaków zamieszkujących tereny Bośni i Hercegowiny), pragmalingwistyki (przedstawienie językowych wykładników więzi między kibicami siatkówki; interpretacja kultury programistów w kontekście „myślenia w języku”), mediolingwistyki (opis technik budowania familiarności w programie śniadaniowym; nakreślenie wpływu języka włoskiego mówionego na komunikację prasową) czy glottodydaktyki (zarys komunikacji zawodowej w podręcznikach do nauki języka polskiego). Każdorazowo badacze dowodnie wykazali, że język stanowi istotne narzędzie służące nie tylko porozumiewaniu się, ale także budowaniu wspólnot komunikatywnych. Tom skierowany jest do wszystkich osób zainteresowanych problematyką języka i jego roli w różnych społecznościach, w szczególności zaś – do językoznawców oraz studentów kierunków filologicznych.

Poskramianie tygrysa. Tybetańskie nauki, dzięki którym możesz poprawić jakość swojego życia

Akong Tulku Rinpoche

Poskramianie tygrysa to niezwykły przewodnik przez życie. Książka składa się z dwóch części. W pierwszej autor udziela rad dotyczących życia, m.in jak wyciszyć nieustanny natłok myśli, jak wprowadzić duchowość do naszej codzienności, czy zmienić swoje schematy działania. Rady te nie są skierowane wyłącznie do tych, którzy interesują się religiami Wschodu, lecz do wszystkich poszukujących prawdy o szczęściu i cierpieniu.Druga część prezentuje ćwiczenia medytacyjne, które, jeśli będą wykonywane konsekwentnie, mogą stać się podstawą nie tylko do pokonywania trudności, ale także do poznawania samego siebie i samouzdrowienia. Dr Akong Tulku Rinpocze był doświadczonym mistrzem medytacji w tradycji karma kagju buddyzmu tybetańskiego. Współzałożyciel Tybetańskiego Ośrodka Samye Ling, opiekował się także wieloma innymi ośrodkami w Europie, Afryce i Azji. Był także uznanym lekarzem medycyny tybetańskiej. Wspomagał uchodźców, ludzi ubogich znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Dzięki mądrości i współczuciu płynącym z nauczania i sposobu życia Dalajlamy coraz szersze kręgi światłych ludzi Zachodu kierują swoje zainteresowanie w stronę buddyzmu tybetańskiego. Lektura tej cudownej książki może pomóc Czytelnikowi stać się pełniejszym i lepszym Człowiekiem. Jacek Santorski Książkę polecam każdemu, kto pragnie dowiedzieć się, jak naprawdę funkcjonujemy i jak sobie poradzić, by wyjść poza swój ciasny świat, by stać się otwartym i współczującym. Jest to pozycja, którą każdy powinien przeczytać. A potem bynajmniej nie odkładać na półkę, gdyż jest to właściwie podręcznik, z którego możemy czerpać wiedzę o tym, jak na co dzień funkcjonuje nasz umysł i jak go okiełznać. Zestaw ćwiczeń pomoże wiedzy teoretycznej przerodzić się w praktykę, która z kolei pozwoli nam stawać się istotami coraz bardziej otwartymi, współczującymi i mniej egoistycznymi. Książka, choć napisana przez tybetańskiego nauczyciela, jest zrozumiała dla każdego, kto choć trochę chciałby otworzyć się na otaczającą rzeczywistość. Próbujmy, bo może uda nam się lepiej zrozumieć swoją naturę i wpłynąć na świat wokół nas. Małgorzata Braunek

Nie ma ekspresów przy żółtych drogach

Andrzej Stasiuk

staje się co jakiś czas, żeby odpocząć, żeby się obejrzeć, żeby policzyć, ile już było, a ile jeszcze zostało. Taka jest ta książka: sprawdzam gdzie byłem, gdzie jestem, dokąd się wybieram. Oprócz tego oczywiście niezwykła ilość celnych spostrzeżeń, głębokich przemyśleń oraz barwnych opisów. Z szacunkiem: Autor

Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ. Dlaczego tak ważne są szkoła i kultura

Richard E. Nisbett

Kto jest bardziej inteligentny, Azjaci czy mieszkańcy Zachodu? Czy rzeczywiście Ludzie Księgi uzyskują lepsze rezultaty w nauce? Czy grupowe różnice w wynikach testów można uzasadniać czynnikami genetycznymi? Co mogą zrobić rodzice, by podnieść poziom inteligencji swoich dzieci? Co sprawia, że niektóre narodowości wyróżniają się w inżynierii, a inne w nauce? Czy szkoły mogą zlikwidować różnice w osiągnięciach edukacyjnych pomiędzy przedstawicielami różnych klas społecznych i ras?  Od pesymistycznych tez książki "The Bell Curve" po bardziej współczesne kontrowersje wokół poglądów genetyka Jamesa Watsona na temat rasy i inteligencji konsekwentnie nie brano pod uwagę jednego czynnika kultury. Podobnie jak kiedyś Stephen Jay Gould w książce "The Mismeasure of Man", wybitny psycholog społeczny Richard E. Nisbett mierzy się z poglądem, iż o inteligencji przesądza biologia, twierdząc, że to głównie kultura odpowiada za kształtowanie naszego potencjału. Intelekt nie zależy jego zdaniem przede wszystkim od genów, lecz determinuje go zwłaszcza oddziaływanie społeczne. Niezliczone dane wyjaśniające, dlaczego dzięki szkołom rozwijamy się intelektualnie, jak przynależność do danej klasy społecznej wpływa na iloraz inteligencji oraz jak czynniki kulturowe decydują o tym, że różne grupy mają odmienne predyspozycje, sprawiają, że książka Inteligencja. Sposoby oddziaływania na IQ z pewnością zajmie należne jej miejsce wśród literatury przedmiotu. Nisbett zdecydowanie podkreśla potrzebę gruntownej zmiany naszego podejścia do edukacji, twierdząc, że to czynniki podatne na zmiany i możliwe do kontrolowania, jak szkoły i otoczenie społeczne, a nie wrodzony kod genetyczny, odpowiadają za nasz rozwój intelektualny. Jako pierwsza istotna publikacja tak jednoznacznie i zdecydowanie opowiadająca się za centralną rolą kultury w kształtowaniu możliwości poznawczych, książka ta z pewnością na nowo rozpali burzliwą debatę na temat roli i odpowiedzialnego udziału społeczeństwa w formowaniu ilorazu inteligencji, a w rezultacie przyniesie daleko idące konsekwencje dla systemu oświaty, gospodarki i całego społeczeństwa.  Fragmenty recenzji: "Książka Nisbetta to niezwykle ważna analiza czynników determinujących iloraz inteligencji, zasługująca na to, by wywrzeć istotny wpływ na politykę edukacyjną. Rozmach i klarowność argumentacji sprawia, że jest lektura obowiązkowa nie tylko dla osób zajmujących się naukami społecznymi, ale także dla szerokiego grona czytelników". Daniel Osheron "Ta książka to wspaniałe antidotum na dominujący pogląd, iż nasze geny uniemożliwiają nam zwiększenie inteligencji i poprawę wyników w nauce. Jej szczególnym atutem jest niezłomność w przekonywaniu, że przypadki faktycznego podwyższenia możliwości poznawczych przeważają nad matematycznymi dowodami, że jest to niemożliwe". James R. Flynn

Opowiadania dla przedszkolaków

Renata Piątkowska

Zbiór opowiadań dla dzieci, w których narratorem jest kilkuletni Tomek. Codzienne i niecodzienne zdarzenia widzimy jego oczami, a więc w sposób zwykle niedostępny dla dorosłych. Ciepłe, mądre i dowcipne opowiadania, których lektura sprawi wiele przyjemności dzieciom i dorosłym. Książka cieszy się tak wielkim zainteresowaniem małych czytelników, że na ich życzenie autorka napisała ciąg dalszy przygód Tomka, zatytułowany „Opowiadania z piaskownicy, który ukazał się w październiku 2006 roku oraz trzecią część „Piegowate opowiadania”, która ukazała się w 2010 roku. 

"Literatura środka". Kontekst słowiański

Lidia Mięsowska, red. Barbara Stempczyńska

Publikowane w zbiorze teksty są wynikiem rozważań literaturoznawców, teatrologów, medioznawców, badaczy różnych kultur słowiańskich: rosyjskiej, polskiej, ukraińskiej, chorwackiej, czeskiej, białoruskiej. Kategoria „literatura środka” porządkuje wielość i różnorodność problematyki badawczej, daje obraz skomplikowanej materii zjawiska tzw. homogenizacji twórczości oraz różnych przejawów dynamicznego współdziałania literatury elitarnej i popularnej. W ścisłym powiązaniu z analizą utworów reprezentujących tytułową kategorię autorzy prowadzą interesującą polemikę, dotyczącą definicji „literatury środka”, projektując nowe aspekty i punkty widzenia. Przy całym bogactwie podejmowanych kwestii i rozpiętości proponowanych rozwiązań metodologicznych przyjęcie w tomie ram czasowych, które wyznacza przełom ostatnich stuleci, sprawiło, że pozornie odległe koncepty spinane są klamrą powtarzających się słów kluczy (takich jak: intertekst, hybryda, gatunek, parodia), wpisujących wszystkie rozważania w kontekst ponowoczesności i postmodernistycznego myślenia o literaturze.

Mała księżniczka

Frances Hodgson Burnett

Zachwycająca i wzruszająca powieść o szlachetności, która potrafi przetrwać najcięższe próby. Siedmioletnia Sara Crewe trafia prosto z Indii do londyńskiej pensji panny Minchin. Dziewczynce rozpieszczanej przez samotnego ojca ma i tutaj nie zbywać na niczym. Traktowana jest jak księżniczka. Przełożona pensji, będąc pod wrażeniem fortuny kapitana Crewe, pozwala jej na dużo więcej niż innym uczennicom, a kiedy dowiaduje się jeszcze, że jej pupilka ma stać się w przyszłości właścicielką kopalni diamentów, jej zachwyt nie ma granic. Choć z drugiej strony nic nie potrafi zmienić niechęci, jaką w głębi serca czuje do dziewczynki. Dlatego też, gdy kopalnie okazują się mirażem, jej zawód nie ma granic i panna Minchin postanawia zamienić swoją „wzorową uczennicę” w posługaczkę i to tylko dlatego, że wyrzucenie dziewczynki na bruk mogłoby źle wyglądać. Z kolei Sara, która nawet będąc nieprawdopodobnie bogatą, zachowywała szlachetność i skromność, wykazuje niezwykły hart ducha i walczy, by w najbardziej upokarzających sytuacjach nie zatracić tego, co uważa za ważne. Wciąż stara się zdobywać wiedzę i pomagać potrzebującym. I choć czasami jest bardzo trudno, właśnie wtedy zachowuje się jak prawdziwa księżniczka.  

"język, to obnażone serce". Niezabliźniony świat. 70 wierszy

Ryszard Krynicki

Ryszard Krynicki jest poetą słów zwróconych w stronę prawdy. Jego wiersze starają się dotknąć czegoś realnego, sięgnąć w głąb płynącego przez nas nurtu, odsłonić przepaść istnienia. Jest w nich życie - w podróży, w uścisku nocy. I jest świat - "bliski jak świt". Prawda tych wierszy - wyrazista, konkretna, a zarazem tajemnicza - pozostaje prawdą spojrzenia, które dostrzega, że w rozwiewającej się niekiedy ciemności "świta niezabliźniony świat". I właśnie w bliskości tego świtu - w jego źrenicy - widać "nie gojącą się nigdy ranę prawdy". Ta rana powinna pozostać w nas otwarta - "najboleśniej obnażona". Powinniśmy przy niej trwać. [...] Wiersze Krynickiego pielęgnują otwartą ranę prawdy. Bronią w ten sposób wiarygodności poezji - jej godności i ludzkiego rdzenia, jej swobodnego oddechu. Występują przeciw słowom skłamanym, przeciw żywiącej się nimi hipokryzji [...]. Stają po stronie słów ogołoconych, zbratanych z milczeniem, samotnie brnących przez noc, szukających. To one - te niepodległe, bezimienne słowa tlące się w ciemności - ocalają w nas wyczucie sensu, iskrę nadziei. Paweł Próchniak

Kurkuma. Uzdrawiająca moc

Agata Lewandowska

Sproszkowane kłącze kurkumy powszechnie stosuje się jako przyprawę. Ale jest ona ceniona nie tylko ze względu na walory smakowe, zawarta w niej kurkumina ma bowiem wiele właściwości prozdrowotnych. Substancja ta wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne (eliminuje wolne rodniki). Potrafi także zwalczać bakterie, wirusy i grzyby, a nawet wspierać organizm w walce z nowotworami. Bywa wykorzystywana jako wsparcie w leczeniu między innymi: cukrzycy, miażdżycy, astmy, chorób stawów i chorób autoimmunologicznych. W książce znajdują się także przepisy na proste dania z kurkumą, dzięki którym włączysz tę przyprawę na stałe do swojego menu. Patroni medialni:

Humanistyczny obraz starości. Przesłanki dla gerontologii humanistycznej. Refleksje nad starością. Tom 3

Elżbieta Dubas

Recenzowana książka jest wartościowa pod względem naukowym, gdyż jest odważnym manifestem człowieczeństwa, a w samym centrum proponowanej perspektywy gerontologii humanistycznej stawiana jest osoba starzejąca się i stara oraz najbliższe otoczenie osób "towarzyszących jej w drodze". To perspektywa, w której tryumfuje człowiek, a starość jawi się jako etap rozwojowy zanurzony w biografii jednostki, postrzegany holistycznie. Humanistyczna perspektywa rozwoju w starości budowana jest na niezbywalnym fundamencie, a jest nim godność osobowa. Jednakże adresatami publikacji nie muszą być jedynie osoby naukowo zajmujące się procesami starzenia się. To książka, którą przeczytać może każdy. Bez względu na to czy pomoże czytelnikowi lektura tej książki zrozumieć starość swoich bliskich, własną starość, czy też uwrażliwi na problemy egzystencjalne, skonfrontuje ze stereotypami, to będzie wartościowym doświadczeniem wyzwalającym refleksję nad ludzkim istnieniem. Z recenzji dr. hab. Artura Fabisia, prof. WSB Z uwagi na szeroki zakres podejmowanych zagadnień oraz przyjętą humanistyczną perspektywę książka wzbudzi zainteresowanie gerontologów, w tym gerontologów społecznych, geragogów. Będzie też niezwykle użyteczna jako literatura w szkolnictwie wyższym, na kierunkach pedagogicznych, do realizacji zajęć dydaktycznych z zakresu gerontologii, andragogiki czy geragogiki itp. Również osoby pracujące z osobami starszymi i na ich rzecz, m.in. pracownicy instytucji pomocy społecznej oraz szeroko pojętej oświaty i kultury, mogą odnaleźć tu cenne inspiracje i wiedzę gerontologiczną, w ten sposób poszerzając własne kompetencje. Z recenzji dr hab. Anny Leszczyńskiej-Rejchert

Witajcie w Zaklętej Krainie

Jacek Piekara

Antologia wczesnych utworów pióra mistrza polskiej fantastyki Jacek Piekara jest autorem pierwszej współczesnej polskiej powieści z gatunku fantasy, Imperium. Smoki Haldoru, wydanej w 1986 roku . W książce Witajcie w Zaklętej Krainie czytelnicy znajdą nie tylko ten utwór (oraz jego drugi tom), lecz również kilkanaście opowiadań publikowanych na łamach miesięczników Fantastyka i Problemy, a także w antologiach oraz zbiorach autorskich. Przeczytają również jedyną powieść o Conanie Barbarzyńcy napisaną przez Polaka! Utwory zebrane w tym tomie były bestsellerami w latach 80. i 90. A dzisiejsi czytelnicy mogą dzięki nim poznać autora cyklu inkwizytorskiego jako pisarza dopiero rozpoczynającego literacką przygodę.

Odsłony dialogu. Literatura, kultura i polityka w relacjach polsko-niemieckich

Marek Zybura

Literatura, kultura i polityka przez wieki stanowiły historyczne przestrzenie w polsko-niemieckim dialogu i wciąż stanowią płaszczyzny dokonujących się w nim spotkań, wymiany i tarć. Niemieckie oświecenie zrodziło w swojej narracji o Polsce krytyczne wyobrażenia, które, mniej lub bardziej potem ewoluując, trwale określiły niemiecki wizerunek Polski i Polaków – często konfrontacyjnie nieprzyjazny – aż po obecne czasy w gruncie rzeczy. Na pewno żywe były one jeszcze w minionym stuleciu. Warunki dla dialogu, zdolnego zamieniać konfrontację w partnerstwo, nastały dopiero po II wojnie światowej. Obfitował on wtedy we wzloty i upadki, nadzieje i zawody, ale przy wszystkich trudnościach i ograniczeniach, wynikających z dwubiegunowego charakteru ówczesnego świata, był przez obydwie strony uparcie kontynuowany. I tak jak pod koniec lat 80. ubiegłego wieku do zmian dojrzewał świat, tak w latach 1989–1991 doszło też do przełomu w relacjach wolnej Polski ze zjednoczonymi, demokratycznymi Niemcami. Negatywnie nacechowane, nieufne sąsiedztwo przerodziło się w przyjazną współpracę, nawet jeśli bywa ona, jak to się dzieje obecnie, wystawiana na ciężką próbę. Poszczególne teksty tomu – z panoramą niemieckiej recepcji kultury polskiej w ostatnich dwóch stuleciach w tle –  traktują o dwudziestowiecznych aktorach polsko-niemieckiego dialogu, „wielkich latarnikach” wzajemnego otwierania się Niemców i Polaków na siebie w tym czasie. Byli i są to przede wszystkim ludzie pióra, ale także sztuki i polityki, snujący odważne wizje przyszłości, którzy kształtowanie naszych wzajemnych dobrych relacji uważali i uważają za zadanie – żyli i żyją nim w myśl sformułowanego przez Huberta Orłowskiego dla Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej motta: „Sąsiedztwo zobowiązuje”.

Cykl z komisarzem Jooną Linną (Tom 2). Kontrakt Paganiniego

Lars Kepler

Na opuszczonym jachcie dryfującym po Archipelagu Sztokholmskim znaleziono ciało młodej kobiety. Jej ubrania są suche, chociaż płuca ma pełne morskiej wody. Następnego dnia zostają odkryte kolejne zwłoki, tym razem mężczyzny. Wszystko wskazuje na to, że powiesił się na żyrandolu w swoim apartamencie, ale obok ciała nie ma żadnego krzesła umożliwiającego zawieszenie pętli. Komisarz Joona Linna łączy te dwie sprawy, nie spodziewając się, że sam stanie się częścią niebezpiecznej gry na międzynarodową skalę.

Syn

Jo Nesbo

Sonny Lofthus odsiaduje wyrok w najlepiej strzeżonym więzieniu Oslo. Jest znany z cierpliwego wysłuchiwania zwierzeń współwięźniów. Chodzą pogłoski, że przyznaje się do zbrodni popełnionych przez innych. W kłopoty z prawem popadł po śmierci ojca policjanta. Pewnego dnia jeden z więźniów opowiada Sonnyemu historię, która tragiczne odejście jego ojca przedstawia w zupełnie nowym świetle. Lofthus zaczyna dążyć do odkrycia prawdy. Fabuła rozwija się niczym skomplikowane równanie matematyczne z wieloma niewiadomymi. () Jo Nesbo znów triumfuje. Dagsavisen

Spotkanie w Bagdadzie

Agatha Christie

Do zalanego słońcem Bagdadu docierają echa zimnej wojny. W gąszczu ulic dochodzi do nietuzinkowych spotkań: zakochanych maszynistek, tajemniczych podróżników oraz brytyjskich szpiegów. Orient wabi archeologów i poszukiwaczy przygód swoją odmiennością, ale łatwo się tam zapomnieć, łatwo też zginąć. Czy Victoria Jones zdobędzie serce ukochanego? Kim jest tajemniczy lotnik RAF-u? Kto zginął od pchnięcia nożem i za jaką sprawę? Wątek goni wątek, wciągając czytelnika z intensywnością wschodniego bazaru.

Swarożyc

Katarzyna Berenika Miszczuk

Ostatni tom przygód odważnej i gniewnej Jagi Zbliża się maj i dzień, w którym Jaga ma spełnić daną Swarożycowi obietnicę. Tylko jak wejść do zaświatów, gdy pod sercem nosi się dziecko? Jarogniewa musi zmierzyć się ze swoimi lękami i jeszcze raz zastanowić, co jest dla niej ważne. W podjęciu tej decyzji na pewno nie pomogą jej nadopiekuńczy Mszczuj, grożący spaleniem wszystkiego w przypadku niesubordynacji Swarożyc i bielińscy pacjenci, dla których Jarogniewa ma coraz mniej czasu. Na domiar złego dziecko jej przyjaciółki ma kłopoty, a bagno nie chce tak łatwo oddać zatopionych w nim skarbów. Czy Jadze uda się żyć tak, by niczego nie żałować? I dlaczego rodzanice w taki sposób zaplotły jej dolę?