Konteksty Dextera. Medyczny społeczny, prawny i kulturowy

Zbiorowy

Specjaliści różnych dziedzin nauki, medycyny, prawa, sztuki, literaturoznawstwa, filozofii, etyki, rozważają fenomen popularności postaci Dextera Morgana. To tytułowy bohater książki, a następnie serialu telewizyjnego, o analityku krwi, który nocami zamienia się w mściciela i zabija innych zbrodniarzy, którzy umknęli wymiarowi sprawiedliwości.

Piractwo w sieci

J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, M. Nowikowska

Rozwój technologiczny i wszechstronne wykorzystanie technologii cyfrowej praktycznie w każdej dziedzinie życia powodują, że przeobrażeniom podlegają potrzeby zarówno społeczne, jak i jednostkowe. Efektem szerokiego dostępu do nowych technologii jest progresywny rozwój gospodarki. Dzisiaj mówimy o gospodarce opartej na wiedzy, o gospodarce cyfrowej, o społeczeństwie informacyjnym, ponieważ to właśnie informacja odgrywa dominującą rolę w naszym życiu. Wartość informacji ciągle wzrasta, problemem podstawowym staje się kwestia jej wiarygodności, a także jej nadmiar, zwłaszcza w sieci. W warunkach współczesnego rozwoju działalności gospodarczej, w zmodernizowanych organizacjach przedsiębiorców informacja zaczyna być traktowana jako jeden z najważniejszych elementów procesu produkcji. Staje się istotnym składnikiem majątkowym. Dlatego atrybutem przedsiębiorców nowej generacji, działających w oparciu o nowe technologie, jest szczególny stosunek do własności informacji. W obszarze działań gospodarczych powszechnie wymagane stają się takie działania, jak skupienie na zasobach niematerialnych, używanie nowoczesnych technologii informacyjnych, rozwój rynków globalnych przez przekaz informacji, a także nowoczesne komunikowanie z wykorzystaniem najnowszych rozwiązań technologicznych, dzięki którym odległość czy różnice czasowe już nie stanowią problemu.

Bezpieczeństwo państw Europy Środkowej i Wschodniej. Kwestie społeczne, ekonomiczne, polityczne i militarne

Zbiorowy

Celem niniejszej monografii jest przedstawienie szans, wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa regionu Europy Środkowej i Wschodniej w ujęciu przedmiotowym. Przeprowadzone badania przez autorów reprezentujących różne ośrodki akademickie zostały zogniskowane według katalogu bezpieczeństwa przedmiotowego autorstwa Barry’ego Buzana. Perspektywy badawcze bezpieczeństwa państw Europy Środkowej i Wschodniej dotykają zatem bezpieczeństwa w wymiarze militarnym, politycznym, społecznym, kulturowym, ekonomicznym i ekologicznym. W rozdziale pierwszym prof. Jerzy Będźmirowski przedstawia rys historyczny bezpieczeństwa polskiej granicy, koncentrując uwagę na okresie funkcjonowania Układu Warszawskiego, ukazując implikacje dla bezpieczeństwa regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

Okruchy PRL-u. Perspektywa indywidualna /praca zbiorowa/

Zbiorowy

Piotr Łuszczykiewicz Okruchy i okruszki (PRL-owskiej) codzienności /fragment/ Książek ze wspomnieniami z życia w minionym systemie ukazało się bez liku. Eksplorujący ów temat autorzy poruszali się po różnych piętrach swojej egzystencji: zawodowej, prywatnej, a nawet bardzo intymnej. Odmienne również były ich oglądy – od zaangażowanych w reżim, przez sprzyjające mu mniej lub bardziej, niezaangażowane, aż do radykalnie opozycyjnych. Opisy te miały rozmaite – by tak rzec – ramy kompetencyjne: bywały naukowe, leksykonowe, popularyzujące, koniec końców na wskroś osobiste i pozbawione aspiracji do jakichkolwiek uogólnień. Obok wyznań polityków i działaczy, koncesjonowanych PRL-owskich celebrytów, ludzi jakoś tam rozpoznawalnych pojawiały się publikacje lub antologie z głosami osób bez publicznych nazwisk, pochodzących ze wszystkich kręgów społecznych. Chęć opowiedzenia o sobie, zwłaszcza o własnej młodości, jest bowiem przemożna i trudno ją powstrzymać, jeżeli nadarzy się okazja. Nie trzeba, notabene, szukać dowodów w księgarniach czy bibliotekach, wystarczy posłuchać rozmów, a może raczej monologów przy wspólnym stole, jednoczącym najmniejszą nawet wspólnotę, przekraczającą choćby o jedną osobę wymiar małżeńskiego lub partnerskiego związku.

Życie w cieniu pandemii Aspekty medyczne, etyczne i społeczne

Zbiorowy

Pandemia, epidemia, koronawirus, COVID-19 – od paru miesięcy te słowa budzą we wszystkich strach, wyzwalają poczucie lęku i samotności. Prawie każdy czuje się osamotniony na swoistym polu walki z tym z pozoru niewidocznym wrogiem. Samotność, jak pisze Wojciech Kuczok w swojej książce Poza światłem, „jest wyborem, osamotnienie to wyrok. Człowiek wybierający samotność jest pogodzony ze sobą, ze światem, ze sobą w świecie; człowiek skazany na osamotnienie ma w sobie przeszkodę, której nie potrafi przezwyciężyć. Samotnik z wyboru może przestać nim być w każdej chwili; człowiek osamotniony jest bezradny wobec dojmującego poczucia” [1]. Niby podejmowane są różne działania wspierające pracowników ochrony zdrowia i każdego Polaka w tej walce, pojawia się coraz więcej sprzętu, testów, pieniędzy przekazywanych na ten cel, coraz więcej osób zdrowieje, ale i coraz więcej zakaża się i umiera. W internecie szerzą się jednak plotki o licznych publikacjach, takich jak np. kryminał Oczy ciemności Deana Koontza, w których autor (już w 1981 r.) przewidział pojawienie się wirusa Wuhan-400, wyprodukowanego w tajnym laboratorium biologicznym w Wuhan, który umożliwił zniszczenie populacji całych miast i śmierć zarażonego człowieka w ciągu następnych 24 godzin. Takie i podobne newsy dodatkowo wzmacniają panikę. Boją się bowiem wszyscy, również pracownicy ochrony zdrowia, będący na pierwszej linii frontu. Mimo że każdy z nich wybierał swój zawód świadomie, wiedząc, że istnieją epidemie i że będą musieli stawić im czoła, oni boją się zakażenia tak samo jak każdy, a może nawet i bardziej, bo wiedzą, że nie zawsze są odpowiednie procedury, wystarczająca ilość leków, sprzętu i wielu innych rzeczy. Są przecież codziennie świadkami tragedii na oddziałach w szpitalach, widzą trud swoich kolegów i coraz częściej zadają sobie pytanie o granice poczucia odpowiedzialności, etyki. Boją się także zwykli Polacy. Pandemia/epidemia sprawiła bowiem, że każdy musi spędzić więcej czasu w domu. Nie można chodzić do szkoły, nie wszyscy mogą pójść do pracy, odwołano imprezy masowe, zamknięto kina i teatry, kawiarnie i restauracje, granice, przestały latać do Polski samoloty zagraniczne i nie przyjeżdżają pociągi. To wszystko zmusiło ludzi do zmiany trybu życia, rezygnacji z większości kontaktów ze światem.

Słownik ortograficzny współczesnego języka polskiego z poradnikiem

Sebastian Surendra

Słownik języka polskiego z poradnikiem. Współczesna polszczyzna potrafi sprawić wiele kłopotów - a tu mamy rozwiązanie. 

Od "Przymknij oko" do "Działaj, nie bądź jak ja"

Małgorzata Słowik

Sam wybór problematyki doświadczeń rodziców dzieci doświadczających przemocy i jakości wsparcia (poradnictwa) im udzielanego oceniam jako bardzo trafny i potrzebny oraz słabo rozpoznany w polskiej literaturze specjalistycznej. Prof. dr hab. Jacek Pyżalski Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Już pierwsza część tytułu książki zachęca do sięgnięcia po nią: Od "Przymknij oko" do "Działaj, nie bądź jak ja"... Książka napisana ze swadą (to jej duża zaleta), podejmuje tematy bardzo ważne nie tylko dla samych zainteresowanych (rodziców krzywdzonych dzieci przez rówieśników w szkole), ale także dla szerokiego grona pedagogów, psychologów, prawników, pracowników socjalnych, doradców życia rodzinnego, jak zaznacza Autorka we wstępie, jak również - z mojego punktu widzenia - lekarzy psychiatrów, a nade wszystko dziennikarzy, reporterów, piszących i informujących o problemach dzieci i młodzieży. Szczególnie tym ostatnim pomoże ona lepiej zrozumieć zjawisko przemocy rówieśniczej w szkole. Czytając tę książkę, stale zastanawiałem się, skąd w młodych ludziach tyle agresji, zła, chęci prześladowania rówieśników? Czy źródłem tego jest zazdrość o to, że ktoś jest delikatniejszy, może nawet mądrzejszy, lepszy, nie taki, jak ukrywający się pod maską despoty i cynika młody prześladowca, człowiek już lichy? Prof. zw. dr hab. Kazimierz Wolny-Zmorzyński Uniwersytet Śląski w Katowicach

Wybrane zagadnienia prawa medycznego wobec wyzwań pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2

Zbiorowy

Oddawana do rąk czytelników publikacja stanowi zbiór opracowań poświęconych wielowątkowym problemom, jakie pojawiły się na tle pandemii COVID-19. W artykułach składających się na monografię zajęto się całym wachlarzem problemów natury prawnej wywołanych wirusem SARS-CoV-2. Zebrane teksty odnoszą się zarówno do problematyki prawa unijnego, jak i konstytucyjnego, administracyjnego, karnego, a także prawa pracy i ochrony danych osobowych, przy czym poruszono również dylematy praw człowieka w walce z pandemią na Ukrainie. Wychodząc od analizy aktów normatywnych, autorzy podejmują problemy związane nie tylko z prawem medycznym, lecz także z odziaływaniem rozwiązań normatywnych na życie społeczne. Prof. dr hab. Monika Urbaniak Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Prawa człowieka. Ujęcie interdyscyplinarne

Zbiorowy

Prawa człowieka stały się jedną z najważniejszych dziedzin dyskursów akademickich i prawno-polityczno-kulturowych współczesnych czasów. Międzynarodowe normy i regulacje dotyczące praw człowieka często zostają odmiennie interpretowane, zniekształcane, a nawet zakwestionowane przez rządy, organizacje międzyrządowe w różnych kontekstach regionalnych, krajowych i lokalnych. Takie zróżnicowanie w percepcji i zakresie zaangażowania się w prawa człowieka wskazuje poniekąd ich potencjał jako narzędzia zarówno prawnego, jak i społeczno-politycznego. Jednocześnie w tym kontekście zauważamy, że istnieje pilna potrzeba konstruktywnego dialogu międzykulturowego uwzględniającego alternatywną percepcję praw i wartości. /Wstęp – fragment/

Etyka i ekologia

Zbiorowy

Rozważania specjalistów różnych dziedzin nt. etycznego ujęcia ekologii

Kreacje Judasza w prozie polskiej XX i początku XXI wieku

Klaudia Bączyk-Lesiuk

Fragmenty recenzji: “Autorka nie tylko dzięki odrębności swojego widzenia, ale przede wszystkim poprzez dążenie do pełnego ukazania doświadczeń człowieczego losu odzwierciedlonych w micie Judasza odkrywczo przeanalizowała teksty, uniknęła uproszczonych schematów interpretacyjnych, daleko jej do powleczonych platyną literaturoznawczej rutyny ustalonych raz na zawsze sądów”. [prof. dr hab. Z. Trzaskowski] „Na zdecydowaną pochwałę zasługuje sięgnięcie po teksty stosunkowo mniej niż Huelle promowanych literatów: Henryka Panasa, Krzysztofa Jednachowskiego, Mirosława P. Jabłońskiego. Jak podkreślał czołowy przedstawiciel nowego historycyzmu, Stephan Greenblatt, o kulturze danego okresu bardziej miarodajnie świadczy dorobek pisarzy nie najgłośniejszych”. [prof. dr hab. D. Heck]

Jadłowstręt psychiczny

Małgorzata Talarczyk

Małgorzata Talarczyk Jadłowstręt psychiczny. Rozwój intelektualny, potrzeba osiągnięć oraz poziom samoakceptacji u chorych z jadłowstrętem psychicznym Rekomendacja Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) to jedno z bardziej skomplikowanych etiopatogenetycznie (przyczynowo) zaburzeń psychicznych. Łączy bowiem wzajemnie się przenikające elementy nieprawidłowości funkcjonowania psychicznego i fizycznego. Mnogość czynników wpływających na początek i przebieg zaburzenia była przedmiotem mniej lub bardziej wiarygodnych badań. Między innymi dość powszechne było przekonanie, że z jadłowstrętem psychicznym łączy się wysoki poziom intelektualny. Doktor Małgorzata Talarczyk na podstawie swoich obserwacji zwróciła uwagę, że zależność ta nie jest jednoznaczna. Uwagę zwracał natomiast fakt, że zdecydowana większość chorych niezależnie od poziomu intelektu ma bardzo wysokie aspiracje. Spostrzeżenie to postanowiła sprawdzić własnymi badaniami naukowymi, które stały się tematem jej obronionej i wysoko ocenionej przez recenzentów pracy doktorskiej. Wnioski opublikowane i często cytowane w podręcznikach potwierdziły jednoznacznie wstępne założenia. Ponieważ Jej praca była pierwszym naukowym dowodem na istnienie tej predyspozycji do wystąpienia jadłowstrętu, zachowała ona nadal swoją aktualność i wartość naukową. Celowe jest więc utrwalenie jej w szerszej świadomości zarówno terapeutów, jak i osób zagrożonych tym zaburzeniem. prof. dr hab. med. Andrzej Rajewski

Jakość życia w rodzinie z problemem niepłodności

K. Klimkiewicz, H. Cierpisz, J. Dejnak

Zamierzona lub niezamierzona bezdzietność ciągle nie jest przez społeczeństwo akceptowana. U różnych osób chęć posiadania dziecka pojawia się w odmiennym okresie życia. U jednych jest silniejsza, u innych słabsza, często zależy od aktualnej sytuacji związku obojga partnerów, środowiska kulturowego i warunków socjalnych. W rzeczywistości każdy człowiek jest przekonany o swojej zdolności do posiadania własnego dziecka. U większości ludzi rozpoznanie niepłodności wywołuje głębokie załamanie. Dotyczy to również osób, które nie identyfikują swojego celu życia z rodzicielstwem. W ostatnich dwudziestu pięciu latach częstość występowania niepłodności w populacji wzrosła ponad dwukrotnie. Podczas kiedy na początku lat 60. XX wieku jedynie około 8% młodych małżeństw nie było zdolnych do skutecznego zapłodnienia, obecnie co piąta młoda para pragnąca mieć dzieci nie może zrealizować tego zamiaru. Właśnie dlatego Światowa Organizacja Zdrowia uznała niepłodność za chorobę społeczną. Coraz więcej par musi się z nią zmierzyć, a dotyka ona zawsze nie jednostkę, ale dwójkę ludzi. Trzeba pamiętać, że para zawsze przechodzi przez to razem. Niepłodność wpływa na każdy aspekt życia osób nią dotkniętych, a obciążenie psychiczne z niej wynikające jest niestety praktycznie nieodłączne. Niepłodność w jakimś stopniu obniża jakość życia. Brak upragnionego dziecka może stać się powodem przewlekłego stresu, problemów w związku, zaburzenia relacji z otoczeniem, a przede wszystkim silnego napięcia psychicznego. Gdy para zdecyduje się na leczenie, nagle całe życie zostaje temu podporządkowane. Staje się to centralną myślą, wokół której kręci się każdy dzień dwojga ludzi. Nic dziwnego, że kobiety i mężczyźni walczący z niepłodnością mogą doświadczać wielu problemów natury psychicznej. Głównym celem niniejszej pracy jest diagnoza sytuacji emocjonalnej osób zmagających się z problemem niepłodności, przyjrzenie się czy i jak zmienia się jakość życia w rodzinie z diagnozą niepłodności.

HUMAN SECURITY W OCHRONIE ZDROWIA Prawo. Bezpieczeństwo. Aksjologia

Zbiorowy

Ochrona zdrowia i życia to problematyka, która zyskała na aktualności bardziej niż kiedykolwiek. Ostatnie lata, w trakcie których jako społeczeństwo przeżywaliśmy nieznany nam dotychczas czas pandemii COVID-19, uświadomiły nam, jak istotne są prawa człowieka w zakresie ochrony zdrowia i życia i jak nieocenioną rolę w takim okresie odgrywa państwo, pod warunkiem, że wypełnia swe konstytucyjne zadania odpowiedzialnie i sprawnie. Odpowiedzialne i sprawnie działające państwo jest w stanie opanować strach i niepokój społeczeństwa i ochronić jednostkę przed skutkami pandemii, tworząc tym samym poczucie bezpieczeństwa. Z drugiej strony jednostka, ufając takiemu państwu, jest w stanie poddać się jego działaniom nawet za cenę ograniczenia jej praw i wolności. To zadanie stoi przed władzami państwa w każdym czasie, chociaż w stanach nadzwyczajnych nabiera szczególnego zaznaczenia. Odpowiedzialność państwa w obszarze ochrony zdrowia, zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i ogólnospołecznym ma swoje aksjologiczne i normatywne zakotwiczenie w Konstytucji RP.

Przypadki kryminalne Ciemna liczba przestępstw przeciwko bezbronnym

Zbiorowy

Ciemna liczba przestępstw zawiera te czyny kryminalne, którą są poza oficjalnymi danymi na temat przestępczości. Nie zgłaszają przestępstw ofiary, które boją się zawiadomić Policję, bo czują strach przed reakcją sprawcy. Strach działa na nie paraliżująco. Dzieje się tak w wyniku stosowania przez sprawców różnego rodzaju przemocy, a także gróźb i szantażu. Pokrzywdzeni obawiają się też tego, że organy ścigania nie pomogą rozwiązać problemu, zwłaszcza jeśli już w przeszłości osoby te nie otrzymały pomocy służb mundurowych przy zgłaszaniu naruszeń prawa. Czasami pokrzywdzeni nie zgłaszają z powodu poczucia wstydu, braku wsparcia bliskich i wsparcia społecznego. Nie złożą oficjalnego zawiadomienia, kiedy nie znają przepisów i procedur, a sytuacja ich przerasta. Nie zgłaszają, kiedy uczynić tego nie mogą. Dotyczy to przestępstw przeciwko życiu, kiedy ofiara jest osobą zaginioną, a w rzeczywistości stała się ofiarą zabójstwa, zaś ciało sprawa ukrył. Nie może także zgłosić faktu pokrzywdzenia osoba fizycznie do tego niezdolna z powodu działań sprawcy bądź zastraszona tak bardzo, że nie jest zdolna do obrony.

Szkice o modernizmie

Bartosz Kowalczyk

Książka ta, będąca pod względem formalnym zbiorem esejów, czy może raczej szkiców, połączonym wszak wspólnym polem eksploracji, nadrzędną myślą i mającym w końcu charakter monograficzny, dotyczy przede wszystkim literatury, malarstwa i muzyki, co nie oznacza, że nie znajdzie się w niej miejsce dla teatru czy filmu – być może to one są dobrym przykładem estetyki interdyscyplinarnej, stanowiąc syntezę ww. dziedzin, angażując najważniejsze dla estetyki zmysły wzroku, słuchu, a także intelekt. W skład owych szkiców wchodzą takie, które traktują temat z perspektywy czysto poznawczej – starają się one zreferować pewne aspekty badanego obszaru. Zaliczają się do nich takie rozdziały, jak wspomniane już Podwaliny modernizmu czy Metamodernizm, które zamykają rozważania pomiędzy klasycznym ujęciem modernizmu a jego szczególną mutacją, wkraczającą w XXI w. Ponadto rozdziały te stanowią teoretyczną klamrę dla dominującej w zbiorze grupy szkiców wpisującej się w literaturoznawczą praktykę interpretacyjną. Do tych z kolei należą Modernistyczna koncepcja artysty, Eidolon, Grzech pierworodny, Mythopoeia, Właściwe miejsce, niewłaściwy czas, Język przejmuje kontrolę i O bezsensowności obserwacji. Każdy z nich eksploruje odrębny – aczkolwiek pozostający w bezpośredniej relacji z pozostałymi – aspekt nowoczesności, przejawiający się w poszczególnych dziełach stanowiących przedmiot interpretacji. Autor posługuje się w nich narzędziami właściwymi dla komparatystyki literackiej, a metodologia łączy w sobie elementy XX-wiecznych szkół teoretycznych, partycypujących w tradycji hermeneutycznej (np. psychoanalizy, strukturalizmu czy dekonstrukcji mającej swoje korzenie w hermeneutyce podejrzeń). Niewczesne postscriptum, znajdujące się nie na końcu tekstu właściwego, ale zamykające wewnętrzną, interpretacyjną część zbioru, stanowi pozornie tylko oderwaną od reszty impresję na temat jednego z istotnych symboli modernizmu, który być może został przez jego zwolenników nieco błędnie odczytany.