Szkice o modernizmie

Bartosz Kowalczyk

Książka ta, będąca pod względem formalnym zbiorem esejów, czy może raczej szkiców, połączonym wszak wspólnym polem eksploracji, nadrzędną myślą i mającym w końcu charakter monograficzny, dotyczy przede wszystkim literatury, malarstwa i muzyki, co nie oznacza, że nie znajdzie się w niej miejsce dla teatru czy filmu – być może to one są dobrym przykładem estetyki interdyscyplinarnej, stanowiąc syntezę ww. dziedzin, angażując najważniejsze dla estetyki zmysły wzroku, słuchu, a także intelekt. W skład owych szkiców wchodzą takie, które traktują temat z perspektywy czysto poznawczej – starają się one zreferować pewne aspekty badanego obszaru. Zaliczają się do nich takie rozdziały, jak wspomniane już Podwaliny modernizmu czy Metamodernizm, które zamykają rozważania pomiędzy klasycznym ujęciem modernizmu a jego szczególną mutacją, wkraczającą w XXI w. Ponadto rozdziały te stanowią teoretyczną klamrę dla dominującej w zbiorze grupy szkiców wpisującej się w literaturoznawczą praktykę interpretacyjną. Do tych z kolei należą Modernistyczna koncepcja artysty, Eidolon, Grzech pierworodny, Mythopoeia, Właściwe miejsce, niewłaściwy czas, Język przejmuje kontrolę i O bezsensowności obserwacji. Każdy z nich eksploruje odrębny – aczkolwiek pozostający w bezpośredniej relacji z pozostałymi – aspekt nowoczesności, przejawiający się w poszczególnych dziełach stanowiących przedmiot interpretacji. Autor posługuje się w nich narzędziami właściwymi dla komparatystyki literackiej, a metodologia łączy w sobie elementy XX-wiecznych szkół teoretycznych, partycypujących w tradycji hermeneutycznej (np. psychoanalizy, strukturalizmu czy dekonstrukcji mającej swoje korzenie w hermeneutyce podejrzeń). Niewczesne postscriptum, znajdujące się nie na końcu tekstu właściwego, ale zamykające wewnętrzną, interpretacyjną część zbioru, stanowi pozornie tylko oderwaną od reszty impresję na temat jednego z istotnych symboli modernizmu, który być może został przez jego zwolenników nieco błędnie odczytany.

Gdy zabraknie cienia. Z perspektywy praktyki terapeutycznej

Małgorzata Talarczyk

Dr Małgorzata Talarczyk jest psychologiem i psychoterapeutką specjalizującą się w zaburzeniach odżywiania u dzieci i młodzieży, a także dorosłych. I o blaskach i cieniach swojej pracy opowiada. Jak się okazuje, jest to teren pełen niespodzianek i pułapek. Trzeba wyjątkowej sprawności - wiedzy, wyczucia, spostrzegawczości, stanowczości, wyrozumiałości - żeby sprawnie się po nim poruszać, by swoim pacjentom, często nieletnim, skutecznie pomagać, wyprowadzając ich z cienia choroby i odczuwać satysfakcję z pracy. W swojej 35-letniej praktyce klinicznej i psychoterapeutycznej zgromadziła tak dużą ilość wiedzy, doświadczenia i obserwacji, że może wszystko to przekazywać w tekstach, a także w wykładach dla młodszych adeptów tego trudnego zawodu. /fragment wstępu/

Bogactwo życia w postaciach zaklęte

Zbiorowy

Wywiady z niezwykłymi ludźmi, specjalistami róznych dziedzin nauki, społecznikami, pasjonatami - bo życie jest bogate neizwykłością i bogactwem ludzi.

Konteksty Dextera. Medyczny społeczny, prawny i kulturowy

Zbiorowy

Specjaliści różnych dziedzin nauki, medycyny, prawa, sztuki, literaturoznawstwa, filozofii, etyki, rozważają fenomen popularności postaci Dextera Morgana. To tytułowy bohater książki, a następnie serialu telewizyjnego, o analityku krwi, który nocami zamienia się w mściciela i zabija innych zbrodniarzy, którzy umknęli wymiarowi sprawiedliwości.

Opodatkowanie dochodów osób fizycznych a zasada sprawiedliwości podatkowej

Eliza Wójcik

Kwestie podatkowe zawsze budzą zainteresowanie, bo dotyczą wszystkich. Problemem jest niespojne prawo podatkowe.

Od "Przymknij oko" do "Działaj, nie bądź jak ja"

Małgorzata Słowik

Sam wybór problematyki doświadczeń rodziców dzieci doświadczających przemocy i jakości wsparcia (poradnictwa) im udzielanego oceniam jako bardzo trafny i potrzebny oraz słabo rozpoznany w polskiej literaturze specjalistycznej. Prof. dr hab. Jacek Pyżalski Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Już pierwsza część tytułu książki zachęca do sięgnięcia po nią: Od "Przymknij oko" do "Działaj, nie bądź jak ja"... Książka napisana ze swadą (to jej duża zaleta), podejmuje tematy bardzo ważne nie tylko dla samych zainteresowanych (rodziców krzywdzonych dzieci przez rówieśników w szkole), ale także dla szerokiego grona pedagogów, psychologów, prawników, pracowników socjalnych, doradców życia rodzinnego, jak zaznacza Autorka we wstępie, jak również - z mojego punktu widzenia - lekarzy psychiatrów, a nade wszystko dziennikarzy, reporterów, piszących i informujących o problemach dzieci i młodzieży. Szczególnie tym ostatnim pomoże ona lepiej zrozumieć zjawisko przemocy rówieśniczej w szkole. Czytając tę książkę, stale zastanawiałem się, skąd w młodych ludziach tyle agresji, zła, chęci prześladowania rówieśników? Czy źródłem tego jest zazdrość o to, że ktoś jest delikatniejszy, może nawet mądrzejszy, lepszy, nie taki, jak ukrywający się pod maską despoty i cynika młody prześladowca, człowiek już lichy? Prof. zw. dr hab. Kazimierz Wolny-Zmorzyński Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców w Polsce z punktu widzenia filozoficznoprawnego

Marek Woch

Spór ideologiczny, ile państwa ma być w gospodarce, a ile własności prywatnej w gospodarce, trwa od setek lat i, oczywiście nie przesądzając, nic nie wskazuje, aby w społeczeństwach na różnych kontynentach na świecie szybko się zakończył. Dlatego projekt Dobrowolnego ZUS dla Przedsiębiorców w Polsce został legislacyjnie "uszyty na miarę", aby nie ingerować w fundamentalne rozwiązania określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych16, ale także aby nie opowiadać się za poszczególnymi ideologiami: socjalizm czy liberalizm w zabezpieczeniu społecznym, ale żeby dać wybór dla tych uczestników, a konkretnie przedsiębiorcom płacącym składki za siebie samych, nie za pracowników (tutaj obowiązek pozostawałby), którzy nie godzą się na przymus płacenia tzw. ubezpieczeń społecznych w Polsce m.in. z tego powodu, że wysokość tej daniny publicznej przekracza możliwości finansowe ich samych, jak i ich rodzin, co w konsekwencji powoduje zadłużanie się, ale przede wszystkim dlatego, że są do tego zmuszani legislacyjnie przez państwo z mglistą gwarancją otrzymania świadczeń emerytalnych w przyszłości; świadczeń, które pozwoliłyby na godne życie na emeryturze. Natomiast jak nie przekracza możliwości płacenia, to przedsiębiorcy stanowią grupę społeczną, która chciałaby sama wybierać, w jaki sposób alokować środki na przyszłą emeryturę.

Świeckie czy wyznaniowe? Wizja państwa polskiego w prasie katolickiej w latach 2005-2015

Kinga Przybysz-Polakowska

W przestrzeni publicznej coraz wyraźniej słychać głosy diagnozujące pęknięcie Polski na dwie części: odłam liberalny i konserwatywny. Wygląda na to, że nadal aktualne pozostaje pytanie zadane w wierszu przez Juliusza Słowackiego: Szli krzycząc „Polska! Polska” (…) / Wtem Bóg z mojżeszowego pokazał się krzaka / Spojrzał na te krzyczące i zapytał: „Jaka?”1. Powyższa indagacja poety stała się jednym z ważniejszych przyczynków do podjęcia badań opisanych w pracy. Autorka wyszła z założenia, że odpowiedzi na pytanie Słowackiego warto poszukiwać także w dyskursie prasy katolickiej, a więc w środkach przekazu kształtujących światopogląd pokaźnej części polskiego społeczeństwa.

Przypadki kryminalne Ciemna liczba przestępstw przeciwko bezbronnym

Zbiorowy

Ciemna liczba przestępstw zawiera te czyny kryminalne, którą są poza oficjalnymi danymi na temat przestępczości. Nie zgłaszają przestępstw ofiary, które boją się zawiadomić Policję, bo czują strach przed reakcją sprawcy. Strach działa na nie paraliżująco. Dzieje się tak w wyniku stosowania przez sprawców różnego rodzaju przemocy, a także gróźb i szantażu. Pokrzywdzeni obawiają się też tego, że organy ścigania nie pomogą rozwiązać problemu, zwłaszcza jeśli już w przeszłości osoby te nie otrzymały pomocy służb mundurowych przy zgłaszaniu naruszeń prawa. Czasami pokrzywdzeni nie zgłaszają z powodu poczucia wstydu, braku wsparcia bliskich i wsparcia społecznego. Nie złożą oficjalnego zawiadomienia, kiedy nie znają przepisów i procedur, a sytuacja ich przerasta. Nie zgłaszają, kiedy uczynić tego nie mogą. Dotyczy to przestępstw przeciwko życiu, kiedy ofiara jest osobą zaginioną, a w rzeczywistości stała się ofiarą zabójstwa, zaś ciało sprawa ukrył. Nie może także zgłosić faktu pokrzywdzenia osoba fizycznie do tego niezdolna z powodu działań sprawcy bądź zastraszona tak bardzo, że nie jest zdolna do obrony.

Piractwo w sieci

J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, M. Nowikowska

Rozwój technologiczny i wszechstronne wykorzystanie technologii cyfrowej praktycznie w każdej dziedzinie życia powodują, że przeobrażeniom podlegają potrzeby zarówno społeczne, jak i jednostkowe. Efektem szerokiego dostępu do nowych technologii jest progresywny rozwój gospodarki. Dzisiaj mówimy o gospodarce opartej na wiedzy, o gospodarce cyfrowej, o społeczeństwie informacyjnym, ponieważ to właśnie informacja odgrywa dominującą rolę w naszym życiu. Wartość informacji ciągle wzrasta, problemem podstawowym staje się kwestia jej wiarygodności, a także jej nadmiar, zwłaszcza w sieci. W warunkach współczesnego rozwoju działalności gospodarczej, w zmodernizowanych organizacjach przedsiębiorców informacja zaczyna być traktowana jako jeden z najważniejszych elementów procesu produkcji. Staje się istotnym składnikiem majątkowym. Dlatego atrybutem przedsiębiorców nowej generacji, działających w oparciu o nowe technologie, jest szczególny stosunek do własności informacji. W obszarze działań gospodarczych powszechnie wymagane stają się takie działania, jak skupienie na zasobach niematerialnych, używanie nowoczesnych technologii informacyjnych, rozwój rynków globalnych przez przekaz informacji, a także nowoczesne komunikowanie z wykorzystaniem najnowszych rozwiązań technologicznych, dzięki którym odległość czy różnice czasowe już nie stanowią problemu.

HUMAN SECURITY W OCHRONIE ZDROWIA Prawo. Bezpieczeństwo. Aksjologia

Zbiorowy

Ochrona zdrowia i życia to problematyka, która zyskała na aktualności bardziej niż kiedykolwiek. Ostatnie lata, w trakcie których jako społeczeństwo przeżywaliśmy nieznany nam dotychczas czas pandemii COVID-19, uświadomiły nam, jak istotne są prawa człowieka w zakresie ochrony zdrowia i życia i jak nieocenioną rolę w takim okresie odgrywa państwo, pod warunkiem, że wypełnia swe konstytucyjne zadania odpowiedzialnie i sprawnie. Odpowiedzialne i sprawnie działające państwo jest w stanie opanować strach i niepokój społeczeństwa i ochronić jednostkę przed skutkami pandemii, tworząc tym samym poczucie bezpieczeństwa. Z drugiej strony jednostka, ufając takiemu państwu, jest w stanie poddać się jego działaniom nawet za cenę ograniczenia jej praw i wolności. To zadanie stoi przed władzami państwa w każdym czasie, chociaż w stanach nadzwyczajnych nabiera szczególnego zaznaczenia. Odpowiedzialność państwa w obszarze ochrony zdrowia, zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i ogólnospołecznym ma swoje aksjologiczne i normatywne zakotwiczenie w Konstytucji RP.

Między kropkami/Between the Dots

Magdalena Zdrowicka-Wawrzyniak

Publikacja dwujęzyczna Z recenzji (…) W pracy z powodzeniem zastosowano technikę autoetnografii (autorefleksji), jedną z nowszych metod badawczych, która łączy doświadczenie badacza z autobiograficzną formą opowieści z odbytej naukowej podróży. (…) Proponowany tekst zaliczyć można do gatunków pośrednich między sprawozdaniem a szkicem reportażowym, czyli jest to typowy feature (vide: Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Reportaż – jak go napisać?, Warszawa 2004, s. 129–138). Prof. dr hab. Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Uniwersytet Śląski (…) Esej Między kropkami jest istotnym przyczynkiem do poznania częściowego choćby obrazu australijskiej Polonii i zapisem choć naprędce zebranych, to jednak uporządkowanych okiem badaczki i reporterki wrażeń z tego wielkiego kraju. Dowodzi również zmysłu uważnej, nie bezkrytycznej obserwatorki. Wielkopolska, w tym również UAM, posiada pewne tradycje w refleksji nad Australią i jej problemami. Spod ręki tutejszego, już śp. Prof. Wiesława Olszewskiego, wyszła synteza dziejów z serii Ossolineum, no i stąd wywodził się Paweł Edmund Strzelecki. Doktor Magdalena Zdrowicka-Wawrzyniak w skromny sposób dołącza do niewielkiego grona osób zajmujących się krainą NIGDY-NIGDY, do której chcieliby zapewne powrócić i przechrzcić na ZAWSZE-ZAWSZE, ze względu na posiadany czar przez odległą, ale i bliską sercom Australię. Prof. UAM dr hab. Michał Jarnecki

Życie w cieniu pandemii Aspekty medyczne, etyczne i społeczne

Zbiorowy

Pandemia, epidemia, koronawirus, COVID-19 – od paru miesięcy te słowa budzą we wszystkich strach, wyzwalają poczucie lęku i samotności. Prawie każdy czuje się osamotniony na swoistym polu walki z tym z pozoru niewidocznym wrogiem. Samotność, jak pisze Wojciech Kuczok w swojej książce Poza światłem, „jest wyborem, osamotnienie to wyrok. Człowiek wybierający samotność jest pogodzony ze sobą, ze światem, ze sobą w świecie; człowiek skazany na osamotnienie ma w sobie przeszkodę, której nie potrafi przezwyciężyć. Samotnik z wyboru może przestać nim być w każdej chwili; człowiek osamotniony jest bezradny wobec dojmującego poczucia” [1]. Niby podejmowane są różne działania wspierające pracowników ochrony zdrowia i każdego Polaka w tej walce, pojawia się coraz więcej sprzętu, testów, pieniędzy przekazywanych na ten cel, coraz więcej osób zdrowieje, ale i coraz więcej zakaża się i umiera. W internecie szerzą się jednak plotki o licznych publikacjach, takich jak np. kryminał Oczy ciemności Deana Koontza, w których autor (już w 1981 r.) przewidział pojawienie się wirusa Wuhan-400, wyprodukowanego w tajnym laboratorium biologicznym w Wuhan, który umożliwił zniszczenie populacji całych miast i śmierć zarażonego człowieka w ciągu następnych 24 godzin. Takie i podobne newsy dodatkowo wzmacniają panikę. Boją się bowiem wszyscy, również pracownicy ochrony zdrowia, będący na pierwszej linii frontu. Mimo że każdy z nich wybierał swój zawód świadomie, wiedząc, że istnieją epidemie i że będą musieli stawić im czoła, oni boją się zakażenia tak samo jak każdy, a może nawet i bardziej, bo wiedzą, że nie zawsze są odpowiednie procedury, wystarczająca ilość leków, sprzętu i wielu innych rzeczy. Są przecież codziennie świadkami tragedii na oddziałach w szpitalach, widzą trud swoich kolegów i coraz częściej zadają sobie pytanie o granice poczucia odpowiedzialności, etyki. Boją się także zwykli Polacy. Pandemia/epidemia sprawiła bowiem, że każdy musi spędzić więcej czasu w domu. Nie można chodzić do szkoły, nie wszyscy mogą pójść do pracy, odwołano imprezy masowe, zamknięto kina i teatry, kawiarnie i restauracje, granice, przestały latać do Polski samoloty zagraniczne i nie przyjeżdżają pociągi. To wszystko zmusiło ludzi do zmiany trybu życia, rezygnacji z większości kontaktów ze światem.

Jadłowstręt psychiczny

Małgorzata Talarczyk

Małgorzata Talarczyk Jadłowstręt psychiczny. Rozwój intelektualny, potrzeba osiągnięć oraz poziom samoakceptacji u chorych z jadłowstrętem psychicznym Rekomendacja Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) to jedno z bardziej skomplikowanych etiopatogenetycznie (przyczynowo) zaburzeń psychicznych. Łączy bowiem wzajemnie się przenikające elementy nieprawidłowości funkcjonowania psychicznego i fizycznego. Mnogość czynników wpływających na początek i przebieg zaburzenia była przedmiotem mniej lub bardziej wiarygodnych badań. Między innymi dość powszechne było przekonanie, że z jadłowstrętem psychicznym łączy się wysoki poziom intelektualny. Doktor Małgorzata Talarczyk na podstawie swoich obserwacji zwróciła uwagę, że zależność ta nie jest jednoznaczna. Uwagę zwracał natomiast fakt, że zdecydowana większość chorych niezależnie od poziomu intelektu ma bardzo wysokie aspiracje. Spostrzeżenie to postanowiła sprawdzić własnymi badaniami naukowymi, które stały się tematem jej obronionej i wysoko ocenionej przez recenzentów pracy doktorskiej. Wnioski opublikowane i często cytowane w podręcznikach potwierdziły jednoznacznie wstępne założenia. Ponieważ Jej praca była pierwszym naukowym dowodem na istnienie tej predyspozycji do wystąpienia jadłowstrętu, zachowała ona nadal swoją aktualność i wartość naukową. Celowe jest więc utrwalenie jej w szerszej świadomości zarówno terapeutów, jak i osób zagrożonych tym zaburzeniem. prof. dr hab. med. Andrzej Rajewski

Kobiety (nie)zwykłe

Zbiorowy

Teksty wspomnieniowe, popularnononaukowe, wywiady, w których centrum jest kobieta.

Zeszłam na psy... Opowieść o Krystynie Seemayer i jej niezwykłym "Staruszkowie"

Krzysztof Ulanowski, Paulina M. Wiśniewska

Opowieść o Stauruszkowie - azylu dla psów i niezwykłej Krystynie Seemayer.