Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XX i pierwszych latach XXI wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

Zainicjowanie badań nad wkładem instytucji wydawniczych w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej na rzecz oświaty i edukacji ma na celu przybliżenie, a niekiedy odkrycie edytorów zajmujących się tą problematyką, wyodrębnienie zarówno typów publikacji, jak i podejmowanej w nich szczegółowej tematyki oraz ukazanie miejsca tego typu wytworów w całokształcie prac firm edytorskich. Oficyny wydawnicze mają swój niekwestionowany udział w rozwijaniu szeroko pojmowanej kultury zarówno poprzez wymierny dorobek materialny w postaci liczby ogłaszanych drukiem książek z różnych dziedzin życia i wiedzy, jak i dorobek duchowy „budowany” za pomocą kontaktu czytelnika z tekstem. W przeszłości, jak również współcześnie aktywność wydawnictw zazwyczaj koncentruje się na wybranych rodzajach piśmiennictwa, m.in. literaturze pięknej, popularnej, specjalistycznej, dla dzieci i młodzieży, choć zdarza się, że przedmiotem zainteresowania edytorów stają się systematyczne poszerzanie i wzbogacanie dotychczasowej oferty. Podobne tendencje można zaobserwować w odniesieniu do książek adresowanych do pracowników systemu oświatowego, uczniów, rodziców i opiekunów. Wydawcy albo skupiają się na twórczości pedagogicznej, albo w większym lub mniejszym stopniu traktują ją jako dodatek do prowadzonej już działalności.  

Geograficzno-polityczne uwarunkowania sytuacji Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce po 1944 roku

Marek Barwiński

Praca jest poświęcona przemianom narodowościowym, jakie zachodziły w Polsce po 1944 r., ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości narodowych i etnicznych wschodniej Polski, gdzie zmiany te, zwłaszcza w aspekcie terytorialnym i ilościowym, były bardzo dynamiczne i wewnętrznie silnie zróżnicowane. Po upływie kilkudziesięciu lat i licznych przekształceniach sytuacji politycznej i prawnej można pokusić się o zbadanie, w jaki sposób polityka państwa, zarówno w warunkach ustroju totalitarnego, jak i demokratycznego, wpływa na strukturę narodowościową. W jaki sposób system polityczny i jego zmiany warunkują relacje między większością a mniejszościami narodowymi? Jak w różnych okresach kształtowała się tożsamość narodowa oraz instytucjonalizacja działalności społecznej i kulturalnej mniejszości narodowych i etnicznych „skazanych” przez władze na rozproszenie i stopniową asymilację? Co było głównymi przyczynami zróżnicowanej sytuacji społeczno-politycznej omawianych mniejszości w okresie PRL? Czy zmiany ustrojowe, zapoczątkowane w 1989 r., umożliwiły w praktyce równoprawne funkcjonowanie poszczególnych mniejszości narodowych i etnicznych? W jaki sposób liderzy omawianych mniejszości postrzegają i oceniają obecną sytuację narodowości, które reprezentują? Tak sformułowane pytania są zasadniczymi problemami badawczymi podjętymi w niniejszej pracy. 

Niepełnosprawność i osoby z niepełnosprawnością. Od pasywności i wykluczenia do aktywności życiowej i integracji społecznej

Jakub Niedbalski

W publikacji przedstawiono ogólną sytuację osób niepełnosprawnych w Polsce z perspektywy zmian o charakterze społecznym, gospodarczym i politycznym. Motywem przyświecającym powstaniu książki był przede wszystkim jej praktyczny i eksplanacyjny charakter. W zamyśle autora ma ona stanowić kompendium wiedzy z zakresu niepełnosprawności i osób z niepełnosprawnością, zwłaszcza w wymiarze podejmowanych przez nie różnorodnych form aktywności. Publikacja jest skierowana zarówno do przedstawicieli nauki, w tym przede wszystkim studentów i doktorantów, jak i praktyków, zwłaszcza zatrudnionych w jednostkach pomocy społecznej, instytucjach pomocowych, a także organizacjach pozarządowych, których głównym lub jednym z zasadniczych obszarów działania jest aktywizacja oraz społeczna rehabilitacja osób niepełnosprawnych.

Audyt we współczesnej gospodarce rynkowej

Agnieszka Skoczylas-Tworek

 System kontroli wewnętrznej jest to ogół reguł, struktur, zasobów, procedur, podejmowanych działań w ramach organizacji, właściwych dla realizacji postawionych przed nią celów i zadań. Wytworzenie odpowiednich warunków do jego funkcjonowania przyczynia się do maksymalizacji i efektywności działania poszczególnych jego części składowych, a tym samym całej organizacji. O sprawności funkcjonowania systemu kontroli decyduje osiąganie celów przez jednostkę w sposób efektywny i skuteczny oraz szybkość reagowania na pojawiające się zagrożenia. Konieczne staje się wykorzystanie audytu Do jego zadań należy ocena i doskonalenie obszarów funkcjonujących w jednostce, w tym weryfikacja efektywności mechanizmów kontrolnych, a także monitorowanie systemu kontroli wewnętrznej oraz ocena zarządzania ryzykiem w celu dostarczania zarządzającemu informacji na temat prawidłowości działania systemu kontroli wewnętrznej, które są konieczne w procesie podejmowania decyzji. Wszelkie zagadnienia przedstawione w publikacji zostały opisane z uwzględnieniem regulacji prawnych, międzynarodowych wytycznych, wyników badań teoretycznych i empirycznych zawartych w polskiej oraz zagranicznej literaturze poświęconej temu tematowi, a także informacji pozyskanych z otoczenia rynkowego. Dzięki szerokiemu ujęciu audytu, publikacja adresowana jest do studentów, słuchaczy studiów podyplomowych oraz praktyków zawodowo wykonujących czynności audytowe, a także tych, którzy w przyszłości chcieliby takie usługi

Interdyscyplinarium nauk o mediach i kulturze

Mariola Antczak, Zbigniew Gruszka

W 1970 roku do publicznej obrony pracy doktorskiej przystąpiła Hanna Tadeusiewicz, obecnie już Profesor. Od tego wydarzenia minęło 50 lat. Monografia została opracowana z myślą o dostojnej Jubilatce, która poprzez swoją osobowość, pracowitość, systematyczność oraz liczne prace naukowe i organizacyjne w bardzo istotny, niezwykle pozytywny sposób wpłynęła na rozwój i kształt polskiej nauki o książce i bibliotece. Bibliologia i informatologia, dyscyplina funkcjonująca pod tą nazwą w obszarze nauk humanistycznych w latach 2011-2018, po reformie została włączona do nauk społecznych, tworząc wspólny obszar badawczy z szeroko pojętymi naukami o komunikacji społecznej i mediach. Naukowcy zajmujący się przedmiotami badań przynależącymi do bibliologii i informatologii wciąż jednak piszą teksty z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych, koncentrując się na mediach (do których należy zaliczyć też książkę i bibliotekę), komunikacji społecznej, ale także na kulturze i historii, czasem na literaturze i języku. W publikacji zawarto teksty o charakterze interdyscyplinarnym, a wśród autorów znaleźli się bibliolodzy, informatolodzy, literaturoznawcy, historycy, językoznawcy i kulturoznawcy. Z pewnością zebrane w tomie artykuły okażą się wartościową lekturą dla badaczy i pasjonatów nauk humanistyczno-społecznych. Publikacja adresowana jest przede wszystkim do środowiska naukowego, ale również do studentów, bibliotekarzy i nauczycieli.

Oskar Halecki a Liga Narodów. Poglądy i działalność

Andrzej Maciej Brzeziński

W książce przedstawiono mało znaną, a istotną sferę działalności Oskara Haleckiego, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, jednego z najbardziej znanych na forum międzynarodowym historyków polskich XX w. Scharakteryzowano jego poglądy na temat Ligi Narodów z punktu widzenia katolickiego intelektualisty oraz ukazano działalność uczonego w tej organizacji na rzecz międzynarodowej współpracy intelektualnej. Od początku lat dwudziestych Halecki zyskał duże uznanie współpracujących z nim w Lidze Narodów intelektualistów wielu krajów oraz władz organizacji. Wykazywał niezwykłą aktywność, inwencję i gorliwość w wypełnianiu powierzonych mu zadań. Atutem profesora w działalności na forum międzynarodowym była też doskonała znajomość kilku języków obcych. W monografii wykorzystano nieprzytaczane do tej pory źródła - dokumenty Ligi Narodów, korespondencję prywatną i oficjalną, materiały wspomnieniowe oraz bogatą publicystykę profesora na temat instytucji genewskiej z okresu międzywojennego, II wojny światowej i kolejnych lat emigracji. Dzięki temu poznajemy inny obraz profesora Haleckiego jako zwolennika Ligi Narodów, którą od samego początku uważał za instytucję zgodną z chrześcijańską koncepcją organizacji międzynarodowej i z przekonaniem zaangażował się w jej działalność.  

Czynniki behawioralne i fundamentalne a stopy zwrotu z akcji rynków wschodzących. Polska i Brazylia

Tomasz Schabek

Praca jest poświęcona zagadnieniu kształtowania się stóp zwrotu z akcji na rynkach wschodzących Polski i Brazylii. Zastosowano w niej holistycznie podejście do tematu. Oprócz czynników tradycyjnie uznawanych za ważne z punktu widzenia finansów neoklasycznych sprawdzono, w jakim stopniu czynniki behawioralne (pochodzące także z rynku amerykańskiego) oddziałują na stopy zwrotu z akcji. Ważnym elementem opracowania są empiryczne testy modeli stóp zwrotu - zarówno klasycznych, jak i wzbogaconych o zmienne behawioralne oraz makroekonomiczne. Całości towarzyszy bogaty przegląd literatury dotyczącej rynku kapitałowego i najnowszych badań z zakresu finansów behawioralnych.

Prawo finansowe po transformacji ustrojowej. Międzynarodowe i europejskie prawo podatkowe

Tomasz Nowak (red.), Ireneusz Mirek

 Publikacja jest zbiorem opracowań przygotowanych na obrady Zjazdu Katedr Prawa Finansowego i Podatkowego, zorganizowanego w 2012 r. w Łodzi przez Katedrę Materialnego Prawa Podatkowego oraz Katedrę Prawa Finansowego Uniwersytetu Łódzkiego. Wiodąca tematyka zjazdu to Prawo finansowe po transformacji ustrojowej oraz Międzynarodowe i europejskie prawo podatkowe. Problematyka ta znalazła odzwierciedlenie w ponad pięćdziesięciu artykułach naukowych, usystematyzowanych w ramach pięciu bloków tematycznych: ustrojowe prawo finansowe, prawo finansowe samorządu terytorialnego, europejskie prawo podatkowe, międzynarodowe prawo podatkowe, ogólne prawo podatkowe. „Zagadnienia omawiane przez poszczególnych Autorów są ważne i aktualne, a wielowątkowość podjętych tematów i spojrzenie na nie zarówno przez prawników, jak i przez ekonomistów wyróżnia tę publikację spośród innych. Podkreślić należy, że obowiązujące w Polsce przepisy prawa finansowego i podatkowego są bardzo złożone, często niespójne i niejasne, a ich mnogość i duży stopień skomplikowania utrudnia funkcjonowanie wszystkim podmiotom, których dotyczą i staje się źródłem ryzyka dla wszystkich uczestników stosunków prawno-finansowych, a zwłaszcza podatników.  Artykuły prezentują wyniki badań, studiów i analiz przeprowadzonych przez poszczególnych Autorów. Wskazują one na istotne problemy dotyczące funkcjonowania wybranych elementów systemu podatkowego, stanowiąc jednocześnie cenną inspirację do dyskusji i dalszych dociekań naukowych”. Z recenzji prof. dr hab. Jadwigi Glumińskiej-Pawlic

Należyta staranność w prawie międzynarodowym

Joanna Kulesza

Monografia stanowi pierwsze w doktrynie prawa międzynarodowego opracowanie zagadnienia należytej staranności, leżącego u podstaw odpowiedzialności międzynarodowej państw za zaniechanie ich organów. Celem dokonanej analizy jest wykazanie, iż należyta staranność zdefiniowana została w dorobku prawa międzynarodowego dostatecznie precyzyjnie, zaś jej rola jest na tyle znacząca, aby uznać ją za jedną z zasad prawa międzynarodowego. Z recenzji: „Monografia stanowi istotny i wielce znaczący wkład w rozwój prawa międzynarodowego. Po raz pierwszy poddane zostało analizie międzynarodowo-prawnej zagadnienie należytej staranności, kluczowe dla praktyki przypisywania odpowiedzialności państwom za zaniechania ich organów. W dobie walki z międzynarodowym terroryzmem oraz katastrof ekologicznych, wywołanych stosowaniem nowych technologii, to właśnie odpowiedzialność państw za zaniechania, raczej niż za działania ich organów ma dominujące znaczenie praktyczne”. dr hab. Piotr Daranowski, prof. UŁ  

Być w mniejszości. Być mniejszością

Tomasz Kaczmarek, Joanna Raźny

Autorzy artykułów reprezentują różne ośrodki naukowe, zróżnicowane dziedziny wiedzy, a zagadnienie mniejszości postrzegają z różnych perspektyw. Pragną zabrać głos w imieniu tych wszystkich, którzy z różnych powodów znajdują się na marginesie grup większościowych. Według Alberta Camusa rolą pisarza jest występowanie w obronie wykluczonych, którym odebrano ów oskarżycielski głos. Harold Pinter chce odkrywać „rzeczywistość przez sztukę” dla odbudowania ludzkiej godności. Działania te mają na celu, jak pisała Emma Goldman w swym eseju o wymownym tytule Mniejszości wobec większości, „rozdzielić i rozbić” to, co większościowe, bowiem „zawsze - niezależnie od epoki - mniejszości niosły sztandar wielkiej idei, wysiłku wyzwolenia. Przeciwnie działa masa, której ciężar uniemożliwia ruch”. Ta orędowniczka praw kobiet i wolności seksualnej nie pragnie bynajmniej wyrazić pogardy dla „tłumu”, lecz zwrócić uwagę na siłę sprawczą myślącej istoty ludzkiej, gotowej do zmiany zmurszałego i niesprawiedliwego systemu na rzecz prawdziwie demokratycznego społeczeństwa składającego się z wolnych ludzi: „żywe jednostki i życiowa prawda społecznego i ekonomicznego dobrobytu mogą się urzeczywistnić jedynie za sprawą gorliwości, odwagi i bezkompromisowej determinacji inteligentnych mniejszości, nie zaś dzięki masom”. Tomasz Kaczmarek

Przywry (Trematoda). Część ogólna; Część systematyczna - Aspidogastrea, Digenea: Strigeida

Katarzyna Niewiadomska

Wydawnictwo seryjne Fauna Słodkowodna Polski istnieje od 1935 roku. Dotychczas opublikowało 21 zeszytów poświęconych zarówno zwierzętom bezkręgowym (Invertebrata), jak i kręgowcom (Vertebrata). Kolejne tomy FSP zawierają bogate dane ogólne dotyczące omawianej grupy zwierzęcej oraz informacje szczegółowe o określonych gatunkach, rodzajach, rodzinach i rzędach. Integralną część każdego opracowania stanowią też klucze do oznaczania taksonów. Dzięki takiemu ujęciu monografie poszczególnych grup systematycznych stanowią kompendium najnowszej wiedzy teoretycznej i praktycznej na ich temat. Zeszyty FSP przygotowują wybitni specjaliści w zakresie znajomości fauny Polski. Tom 34A, autorstwa prof. dr hab. Katarzyny Niewiadomskiej z Instytutu Parazytologii PAN w Warszawie, poświęcony krajowym przywrom (Trematoda), omawia szczegółowo cykle rozwojowe, anatomię, biologię, ekologię i taksonomię tych zwierząt oraz dostarcza wskazówek praktycznych dotyczących metodyki badań. Zawiera również klucze do oznaczania żyjących w wodach śródlądowych Polski przywr należących do podgromady Aspidogastrea oraz do rzędu Strigeida z podgromady Digenea.  

Święta wojna w Al-Ándalus. Przeobrażenia aktywności dżihadystycznych komórek terrorystycznych w Hiszpanii w latach 1995-2012

Stanisław Kosmynka

Europa Zachodnia i Południowa od lat jest jedną ze scen aktywności ekstremizmu dżihadystycznego, zarówno jako obszar przedsięwzięć logistycznych, jak i cel operacji terrorystycznych. Analiza rozwoju tego ruchu na Starym Kontynencie pozwala dostrzec wiele istotnych prawidłowości obrazujących jego ewolucję, sieciowość oraz złożone mechanizmy funkcjonowania. Hiszpania jest w tym kontekście przypadkiem szczególnym, stanowiącym interesujące studium badawcze przeobrażeń komórek terrorystycznych. W niej znajduje wyraz, znamienna dla narracji dżihadyzmu, mitologizacja świetności Al-Ándalus – dużej części podbitego przed wiekami Półwyspu Iberyjskiego. Bliskie sąsiedztwo z obszarem Maghrebu, szczególnie z Marokiem, rzutuje także na skalę i charakter migracji z tego rejonu do Hiszpanii i innych krajów europejskich, co stało się czynnikiem istotnym z perspektywy rozwoju struktur terrorystycznych. Publikacja przedstawia mechanizmy krystalizacji komórek dżihadystycznych w Hiszpanii ich ewolucję oraz przybliża okoliczności i skutki zamachu terrorystycznego w Madrycie 11 marca 2004 r. Autor podejmuje refleksję nad aktualnymi zagrożeniami bezpieczeństwa tego państwa, innych krajów europejskich oraz regionu Maghrebu. 

Eliminowanie przyczyn wypadków i kolizji w obszarze infrastruktury transportowej logistyki miejskiej. Na przykładzie Łodzi

Remigiusz Kozłowski, Jakub Jabłoński, Żaneta Błoch

Przyczyn wypadków i kolizji drogowych jest wiele, jednak nie zawsze zdarzenia te są zupełnie przypadkowe. Można odnaleźć zależności, które wskażą, jak im zapobiegać, np. poprzez modernizację infrastruktury drogowej. Działania zmierzające do podnoszenia bezpieczeństwa na drogach są trudne i nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty, ale mimo wszystko należy je podejmować. Autorzy niniejszej monografii dołożyli wszelkich starań, aby zidentyfikować przyczyny zagrożeń na siedmiu najbardziej niebezpiecznych skrzyżowaniach w Łodzi. Ponadto opracowali propozycje modernizacji infrastruktury drogowej w taki sposób, żeby dążyć do wyeliminowania wypadków i kolizji zdarzających się na tych skrzyżowaniach.

Odcienie szarości. Architekci i polityka w PRL-u

Błażej Ciarkowski

Publikacja dotyczy wzajemnych relacji architektów i polityki w latach 1944-1989. Autor przybliża losy wybranych jednostek, które uznać można za reprezentatywne dla całego środowiska. Projekty i realizacje, jakkolwiek niezwykle ważne, stanowią tło dla opisanych historii. Narrację budują osobiste wspomnienia architektów zawarte w pamiętnikach lub przekazane osobiście autorowi podczas kilkudziesięciu przeprowadzonych wywiadów. Książka jest kierowana nie tylko do historyków rodzimej architektury XX w., środowiska zawodowego oraz akademickiego, lecz także do miłośników powojennego budownictwa. „Na szczególną uwagę zasługuje wydobycie warunków i uzależnień zachodzących między władzą a architektami [...]. Przyjęte przez autora w tytule określenie odcienie szarości doskonale oddaje złożoność tych czasów, na którą składają się różne rodzaje zadań, różne stopnie autorytaryzmu władzy oraz - jak zawsze - różne charaktery realizowanych poleceń. Prowadzenie toku rozważań opartych o wywiady z bezpośrednimi uczestnikami tego procesu nadaje pracy większą wiarygodność, pozostawiając czytelnikowi ostateczną ocenę faktów dokonanych na pozornie jednolitym tle” [Witold Cęckiewicz]

Wymiary, konteksty i wzory karier. Proces stawania się sportowcem przez osoby z niepełnosprawnością fizyczną - analiza społecznych mechanizmów (re)konstruowania tożsamości

Jakub Niedbalski

Autor książki rekonstruuje doświadczenia i działania składające się na wieloetapowy proces „stawania się” sportowcem przez osobę niepełnosprawną. Proces ten, będący zasadniczym przedmiotem podjętych analiz, został przedstawiony w jak najszerszych ramach strukturalno-instytucjonalnych, podając uwarunkowania i konteksty głównego działania, a więc sportu. Wyniki badań obrazują, iż proces „stawania się” sportowcem przebiega w sieci społecznych powiązań, ale także ograniczeń, które jednostki napotyka, odpowiednio adaptuje i oswaja. Na kolejnych etapach podążania określoną drogą osoba niepełnosprawna jest wystawiana na różnego rodzaju próby (takie jak ocena przez innych, publiczne wystąpienia czy pokonywanie własnych słabości) a ich pozytywne przejście i osiągane gratyfikacje zwiększają intensywność jej angażowania się w uprawianie sportu. Jest to działanie umożliwiające przedefiniowane nie tylko postrzegania siebie w sposób subiektywny, lecz także dokonanie rekonstrukcji jaźni społecznej, czyli „przestrojenia” wizji siebie w oczach innych. Człowiek niepełnosprawny pod wpływem zaangażowania w sport zmienia zarówno swój ogląd rzeczywistości, jak i sposób myślenia o sobie pozostałych aktorów społecznych.

Zmiana warunków funkcjonowania a efektywność inwestycyjna otwartych funduszy emerytalnych

Dorota Witkowska

W monografii zaprezentowano wyniki analiz wpływu zmian warunków funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych (OFE), wprowadzonych w latach 2011-2014, na ich efektywność inwestycyjną. Przedstawione badania obejmują lata 2007-2015. Wykorzystując metody ilościowe, dowiedziono, że wszystkie rozpatrywane zmiany skutkowały zwiększeniem ryzyka portfeli inwestycyjnych OFE, co nie miało przełożenia na wzrost stóp zwrotu z tych portfeli. Zastosowane mierniki efektywności pozwoliły wykazać, iż do 2014 roku inwestycje podejmowane przez fundusze emerytalne były efektywne, jednak uległo to zmianie z powodu wprowadzonych modyfikacji systemu emerytalnego. Portfele inwestycyjne OFE miały podobne charakterystyki inwestycyjne, co wynikało z obowiązującego sposobu ich oceny według tzw. benchmarku wewnętrznego.