wystarczy tylko otworzyć drzwi... Przedmioty w twórczości Tadeusza Kantora

Dominika Łarionow

Kantor – scenograf, Kantor – autor przedstawień, performansów, cricotagów i ambalaży domaga się wielorakiego oglądu, Kantor – teatr autorski, w którym od pewnego momentu Kantor wszystko robił osobiście; był jego demiurgiem, sprawcą, kreatorem. „Scenografia”, stanowiące ją przedmioty, nie są dla autorki dziełami plastycznymi, obiektami sztuki, lecz przede wszystkim dekoracją przedstawienia, teatralnymi rekwizytami, mającymi swoją funkcję w spektaklu. Zajmuje się „przedmiotami” Kantora, dzieli je na nieantropomorficzne (to, co istnieje również jako zwykły przedmiot w realności, np. krzesło, parasol) i antropomorficzne (ludzkopodobne kukły, manekiny – specyficzne dla Kantora). Opisuje „działania” Kantora (słynne wydarzenia na Foksal), prowokacje, zaskakujące pomysły (np. „multipart” – rozesłanie dzieł wraz z warunkami użyczenia i późniejsze żądanie ich zwrotu). Ukazuje je w szerokim kontekście kulturowym, pokazuje ich rodowód i pokrewieństwa, dowodząc znajomości literatury przedmiotu (szeroko pojmowanej) i umiejętności wykorzystania źródeł. Dla kantorowskich „rzeczy” szuka pokrewieństw w sztuce światowej i polskiej, w filmie, rodowodów w myśli filozoficznej, estetycznej XX w. Z książki dowiemy się nie tylko, kto inspirował Kantora (Stanisław Wyspiański, Stanisław Ignacy Witkiewicz, E. G. Craig), ale również, kto się twórczo Kantorem inspirował (Bob Wilson, Teatr Ciemna, Tadeusz Słobodzianek), jak jego twórczość została odebrana, zinterpretowana i przetworzona. 

Zarządzanie rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw w obszarach zmarginalizowanych

Renata Lisowska

Głównym celem stawianym sobie przez autorów pracy jest ocena kierunku i siły wpływu kluczowych czynników rozwoju MSP oraz określenie przesłanek zarządzania rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw w obszarach zmarginalizowanych. Na podstawie przeprowadzonych studiów literaturowych dokonano identyfikacji cech obszaru zmarginalizowanego, jak również klasyfikacji czynników rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw z uwzględnieniem specyfiki tego obszaru. Zidentyfikowano dwie grupy czynników – wewnętrzne i zewnętrzne, o charakterze pozytywnym (stymulatory) oraz negatywnym (bariery).

Zróżnicowanie dostępności transportowej miast w województwie łódzkim

Szymon Wiśniewski

 W książce opisano dostępność transportową miast w województwie łódzkim, którą należy postrzegać jako miarę poziomu trudności osiągania danych miejsc za pośrednictwem środków transportu. Celem opracowania jest zbadanie zróżnicowania dostępności transportowej miast województwa łódzkiego, którego realizacja wymagała osiągnięcia trzech celów dodatkowych: 1) określenia dostępności potencjalnej poprzez inwentaryzację i analizę wyposażenia w infrastrukturę transportową – drogową, kolejową i tramwajową województwa łódzkiego; 2) zbadania dostępności w zakresie transportu zbiorowego dzięki analizie funkcjonowania przewoźników realizujących połączenia pomiędzy miastami województwa łódzkiego. Aby to osiągnąć odwołano się do wszechstronnej analizy danych o kursowaniu poszczególnych środków transportu, pozyskanych od samych przewoźników, serwisów internetowych oraz tabliczek przystankowych; 3) przeanalizowania dostępności w zakresie samochodowego transportu indywidualnego na podstawie określenia czasu i kosztu dojazdów do miast województwa łódzkiego, które wykonano w odniesieniu do analiz teoretycznych, modelowych oraz danych o ruchu przekazywanych w czasie rzeczywistym. W książce zawarto aktualne dane i innowacje stosowanych metod badawczych, które mogą być danymi diagnostycznymi do dalszych badań, natomiast metody umożliwić prowadzenie badań autorskich zgodnie z funkcjonującym obecnie

Życie prywatne Polaków w XIX wieku

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

Dziecko, żyjące w dziewiętnastowiecznych realiach ziem polskich skupiło uwagę autorów piątego tomu z serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Ukazanie „świata dziecka” jest niewątpliwie wyzwaniem ze względu na ograniczoną podstawę źródłową. „Dziecięcy świat”, dziecięcy sposób postrzegania rzeczywistości jest właściwie pozbawiony bezpośrednich źródeł, najmłodszych poznajemy głównie z opisów ich rodziców, dorosłych opiekunów, nauczycieli lub obserwatorów, a memuary odnoszące się do dzieciństwa zazwyczaj powstawały kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat później i zostały napiętnowane doświadczeniem „życia”. Tematyka zawarta w tomie ogniskuje się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Podjęto zagadnienia dotyczące miejsca dziecka w rodzinie i jego codzienności w różnych warstwach społecznych i w różnych środowiskach, kwestie ochrony życia i zdrowia dziecka, zabawek i rozrywek dziecięcych, podróży do kurortów, przybliżono „dziecko” w systemach edukacyjnych i wychowawczych, ukazano szereg portretów dziecięcych w rodzinach i obraz dziecka w literaturze epoki. Z wielu tekstów wyłania się obraz „trudnego dzieciństwa”. Poszczególne rozdziały przybliżają niepodejmowane dotąd zagadnienia społeczno-kulturowe, skupiając swoją uwagę na blaskach i cieniach dzieciństwa. Uzupełniają badania nad życiem prywatnym społeczeństwa polskiego w XIX wieku i uświadamiają konieczność dalszych eksploracji na tym obszarze.  

Podstawy analizy fundamentalnej. Podejście strategiczne

Aleksandra Pieloch-Babiarz, Artur Sajnóg

Analiza fundamentalna przedsiębiorstwa polega na badaniu szeregu czynników, uwarunkowań i zjawisk, które w istotny sposób mogą wpływać na przyszłe dochody i dywidendy spółki, dając wyraz oczekiwanej stopie zwrotu dla inwestora przy określonym poziomie ryzyka inwestycyjnego. Treść książki dotyczy merytoryczno-metodycznych zagadnień przeprowadzania analizy fundamentalnej przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem analizy strategicznej jako instrumentu wykorzystywanego w rozważanych obszarach zarówno przez inwestorów, jak i zarządzających spółką. Czytelnik może zapoznać się z wiedzą z danej dziedziny, znajdzie też problemy do samodzielnego rozwiązania, pytania testowe i zadania praktyczne. Publikacja ukazuje wielość, złożoność i różnorodność zjawisk zachodzących w toku zarządzania przedsiębiorstwem oraz prezentuje metody, techniki i narzędzia służące do prawidłowej oceny jednostki i jej otoczenia. Adresowana jest przede wszystkim do słuchaczy studiów związanych z finansami i naukami o zarządzaniu. Będzie również przydatna inwestorom indywidualnym, analitykom i specjalistom, którzy pragną dobierać akcje spółek w przemyślany sposób, a także osobom poszukującym narzędzi analizy strategicznej do celów niezwiązanych z obrotem papierami wartościowymi. 

Pytania o Unię Europejską. Vademecum dla młodzieży

Tomasz Kamiński

Choć wszyscy jesteśmy obywatelami Unii Europejskiej (UE), tak naprawdę niewiele o niej wiemy. Z mediów docierają informacje o kolejnych „kryzysach w Unii” lub „konfliktach z Unią”. Czasem, kiedy gdzieś idziemy lub jedziemy, naszą uwagę przykuje tablica informacyjna o unijnym dofinansowaniu. Co pięć lat odbywają się wybory do Parlamentu Europejskiego, ale nie bardzo wiadomo, czym się ta instytucja zajmuje… Może jeszcze w szkole usłyszymy garść dat o historii powojennej integracji europejskiej, ale to wszystko jest dalece niewystarczające, żeby zrozumieć, czym jest Unia, po co ona jest, co w niej działa dobrze, a co wymaga zmian.

Kapitał własny spółek kapitałowych jako kategoria prawna i ekonomiczna sprawozdania finansowego

Ewa Walińska, Anna Rzetelska, Anna Jurewicz

W literaturze często stwierdza się, że „kapitał” jest pojęciem wieloznacznym. Spotyka się takie określenia, jak: „kapitał trwały”, „kapitał społeczny”, „kapitał ludzki”, „kapitał intelektualny”. Uzasadnia to podjęcie pogłębionej analizy, czym jest kapitał własny jako kategoria ekonomiczna, z uwzględnieniem tego, jakie czynniki go kształtują, według jakich kryteriów może być odnoszony do kategorii normatywnych kapitału zakładowego, zapasowego i rezerwowego oraz zysku na gruncie prawa spółek. Celem monografii jest wskazanie prawnej i ekonomicznej istoty kapitału własnego, a także zasad jego prezentacji w sprawozdaniu finansowym spółek kapitałowych. Przedstawiono różnice pomiędzy prawnym i ekonomicznym aspektem kapitału własnego oraz zagrożenia będące następstwem tych rozbieżności dla rzetelności i przejrzystości sprawozdań finansowych składanych wspólnikom tych spółek. Rachunkowość - poprzez prawo bilansowe - ustanawia nowe kategorie kapitału własnego, które nie są rozpoznawane przez prawo handlowe. Wspólnicy spółek kapitałowych mogą żądać zatrzymania tego procesu, jeśli sfera ich prawnie chronionych interesów na gruncie prawa spółek nie będzie prawidłowo realizowana.

The Key Issues of Polish Penal Law

Krzysztof Indecki, Justyna Jurewicz

Humanism is also reflected in the Penal Code provisions concerning sentencing. These provisions require sentencing courts to take into account the personal traits and circumstances of the offender, his mode of living prior to committing the act and his behaviour after the offence. At the same time, the court is obliged to take into account the purpose of punishment, both with regards to its social impact and its preventive and re-educational aims in respect of the convict (art. 53 of the Penal Code). Based upon the principle of humanism the Code gives ground to the system of justice to less severe treatment of the offender who is responsible for an accidental offence, the negligence offence or when it is reasonable expecting that the offender, treated less severely, will not commit a new offence in the nearest future. The legal instruments for less severe treatment of an accidental offender include for example conditional discontinuance of proceedings concerning the offence – first of all – it should not be socially damaging (arts. 66–68). The book gives a view on the principles of Polish penal law. It consists of two parts which are divided due to the topics: general and special part of penal law. The authors present the commentary to the main institutions of Polish Penal Code. They show the most important provisions in the background of the doctrine and jurisprudence. The book is addressed both to the foreigners and the Poles who needs to improve their English in law. 

Powieść graficzna. Studium gatunku w perspektywie kognitywistycznej

Michał Wróblewski

W publikacji dokonano analizy powieści graficznej jako gatunku o znamionach literackości przy zastosowaniu metodologii kognitywnej. Czytelnik zostaje zapoznany z podstawowymi założeniami poetyki kognitywnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na mechanizmy stojące za tekstem, w tym na te związane z procesem lektury. Autor sytuuje powieść graficzną w perspektywie historycznej, ale przede wszystkim podejmuje próbę gatunkowego wyróżnienia jej z dziedziny komiksu. Rozważa przy tym teoretyczne zagadnienia związane ze sposobem badania gatunków hybrydycznych i wieloznakowych w obliczu kryzysu genologii esencjalnej, dowodząc, że komiks i powieść graficzna zasługują na włączenie ich w sferę zainteresowań (nowej) genologii.

Anarchia i francuski teatr sprzeciwu społecznego 1880-1914. Antologia przekładów

Tomasz Kaczmarek

 Książka nie jest historycznym ujęciem anarchizmu, lecz ukazanie, jak literatura francuska ‒ zwłaszcza dramat ‒ odzwierciedlała czasy, w których anarchizm przeżywał swój największy rozkwit nad Sekwaną na przełomie XIX i XX w. Zawiera część spuścizny teatru sprzeciwu społecznego, który we Francji został odkryty dopiero pod koniec XX w. Ówcześni dramatopisarze sięgając po groteskę i konwencję gatunkową farsy, antycypując przy tym ekspresjonizm, teatr epicki i agitprop, ośmieszali przede wszystkim władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, kierujące się jedynie własnym interesem. Nie oszczędzali też dziennikarzy, wojskowych i duchowieństwa. Piszące wówczas kobiety zwalczają również władzę mężczyzn, kładąc podwaliny pod teatr feministyczny. Wybór utworów podyktowany był kryteriami atrakcyjności i aktualności, bo choć napisane zostały zgoła 100 lat temu i dzisiaj mogą, dzięki swojej uniwersalności, bawić, ale i straszyć. Lektura może również zainteresować historyka, który odnajdzie w nich atmosferę panującą w owych „gorących” czasach.

Women's Space and Men's Space

Katarzyna Ostalska

The articles included in this book explore the concept of space with regard to gender discourse. Their authors analyse how women and men address, re-define and shape their physical, topographical as well as cultural and literary space; they study how gender affects women’s and men’s spatial and discursive location and how it influences their (spatial) identities. The contributors to this book are young academics, Ph.D. students and university graduates. Apart of the freshness of the approach, the book’s strength lies in the fact that the gendered dimension of space is discussed here from numerous standpoints, such as geographic, psychological, linguistic, sociological, literary and cultural.

Measuring Impact of Nuclear Power on CO2 Emissions. Case of Poland

Mariusz Plich, Łukasz Konopielko, David Pupovac

The Paris Agreement aims to reduce the risks and effects of climate change. To this end, radical action is required, including a change in the energy mix towards zero-emission energy. One of the possibilities is the responsible development of nuclear energy. This monograph is the result of an international research project coordinated by the International Atomic Energy Agency on the potential role of nuclear energy in mitigating climate change. Within this framework, a multisectoral macroeconomic model has been developed and tested for assessing the impact of different energy supply options on the decarbonisation process. The book presents both methodological and practical aspects of model construction, as well as simulation results for the scenario of implementation of the nuclear program included in the draft Energy Policy of Poland until 2040.

Rola Kościołów w życiu gospodarczym ziem polskich

Kamil Kowalski, Rafał Matera, Andrzej Pieczewski

Religia, poprzez działania i przekonania ludzi, wpływa na gospodarkę na wielu płaszczyznach. Kształtuje moralność, kreuje stosunek do bogactwa, propaguje określony styl życia, konsumpcji, oszczędności, a także model rodziny czy innowacji naukowo-technicznych lub społecznych. Ponadto wyznania religijne zorganizowane w Kościoły były i są podmiotami życia gospodarczego, posiadającymi majątek i kapitał ludzki. Stawiają one czoła wyzwaniu finansowania działalności, wchodząc w interakcje z ekonomicznym otoczeniem. W niniejszej publikacji zwrócono uwagę na trzy specyficzne płaszczyzny oddziaływania religii na ekonomię, tj.: gospodarkę i zasady jej funkcjonowania w świetle doktryn religijnych, wyznania w praktyce gospodarowania oraz duchowieństwo i Kościoły jako bezpośrednich uczestników życia gospodarczego kraju. Intencją autorów było zachęcenie środowiska historyków gospodarczych do dalszych badań i studiów w omawianych obszarach, aby z wielu powstałych prac z czasem mogła wyłonić się synteza przedmiotowego zagadnienia.

Biografistyka we współczesnych badaniach historiograficznych. Teoria i praktyka

Jolanta Kolbuszewska, Rafał Stobiecki

Publikacja zawiera rozważania nad teoretycznymi i praktycznymi zagadnieniami przydatnymi historykom podejmującym trud pisania biografii. Autorami tekstów są uczeni specjalizujący się w historii historiografii, metodologii historii, historii idei i dziejów najnowszych, wywodzący się z wielu krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych. Podjęli oni refleksję nad sposobami kreacji bohaterów, konstruowaniem narracji biograficznych i ich typologią oraz podstawami źródłowymi. Analizie zostały poddane współczesne osiągnięcia historiografii polskiej i ukraińskiej w zakresie biografistyki. Nakreślono również horyzont oczekiwań i potrzeb.

W mroku uczonej niewiedzy

W mroku uczonej niewiedzy to zapis rozmów z Karolem Tarnowskim. Dociekliwe pytania zmuszają filozofa do pogłębionej refleksji na tematy fundamentalne. Dowiadujemy się, dlaczego bliższy jest mu Paul Tillich niż Martin Heidegger i dlaczego myślenie filozoficzne opiera się na czymś niesprawdzalnym. Filozof często powołuje się na Józefa Tischnera, którego uważa za swego mistrza, choć przyznaje, że niekiedy bliżej mu do Karola Wojtyły. Opowiada jasno, lekko, ale bez uproszczeń. Odsłania też wątki swojej biografii, m.in. poświęcenie kariery muzycznej dla filozofii. „Filozofia powinna otwierać myślenie, czyli prowadzić do dialogu z innymi ludźmi, filozofiami i kręgami kultury. Z drugiej strony powinna mieć odwagę własnej wizji, a także przylgnięcia do jakiejś tradycji filozoficznej czy religijnej. A przede wszystkim, do pewnej wierności wobec - jak mówił Tischner - ludzkiej biedy czy ludzkiego dramatu”. Fragment książki W mroku uczonej niewiedzy „Seria Kim Jest Człowiek? jest płaszczyzną rozmowy, do której zapraszamy uczonych i myślicieli, przedstawicieli różnych środowisk, a także wszystkich pośród nas, dla których kluczowe jest pytanie o człowieka”. Katarzyna Wojtkowska

Gospodarka oparta na wiedzy, innowacyjność i rynek pracy

Walentyna Kwiatkowska, Witold Kasperkiewicz, Edyta Dworak, Tomasz Grabia

 Trwająca 25 lat transformacja polskiej gospodarki z powodzeniem zbudowała podstawy systemu opartego na liberalizacji, stabilizacji makroekonomicznej i ładzie instytucjonalnym obejmującym reguły gry ekonomicznej, prawa i obyczaje wymuszające przestrzeganie owych reguł. Pozytywna ocena dokonań polskiej transformacji nie powinna przesłaniać pewnych wad i błędów, którymi obarczony był ten proces. Jego fundamentalną wadą jest patologiczny charakter prywatyzacji majątku narodowego, w efekcie którego doszło do likwidacji wielu przedsiębiorstw, które można było uratować. W rezultacie nastąpił faktyczny upadek wielu branż przemysłu lub stały się one peryferyjnymi elementami zagranicznych koncernów. Bezrobocie nadal jest bardzo wysokie i wiele wskazuje na to, że będzie dość trwałe. Relacje społeczne cechuje konfliktowość, a poziom kapitału społecznego pozostaje na niskim poziomie. Poszukiwać należy zatem nowych źródeł przewagi konkurencyjnej. Osiągnięcie przewagi konkurencyjnej opartej na wiedzy i innowacjach stanowi gwarancję trwałego wzrostu dobrobytu ekonomicznego. Sukcesy odnoszą te gospodarki, które potrafią wyzwolić z przedsiębiorstw, elit społecznych zdolność do generowania i upowszechniania innowacji. W książce zwrócono uwagę zarówno na aspekty pozytywne, jak i negatywne transformacji, głównie w kontekście gospodarki opartej na wiedzy, innowacyjności, zatrudnienia i bezrobocia. Przeznaczona jest ona przede wszystkim dla pracowników naukowych i studentów kierunków ekonomicznych.