Tatuaż na mózgu. Moje życie z chorobą Alzheimera

Daniel Gibbs, Teresa H. Barker

Neurolog Daniel Gibbs pisze refleksyjną, pouczającą, miejscami humorystyczną i wzruszającą relację z pierwszej ręki na temat życia we wczesnej fazie choroby Alzheimera. Splata wiedzę kliniczną, nabytą dzięki dekadom opieki nad pacjentami, z własnym przeżywaniem choroby. Widoczne na wynikach badań zmiany na swoim mózgu porównuje do tatuażu. A ten był w wielu społecznościach uważany za oznakę realizacji konkretnej misji. Tak jest i w moim przypadku, podkreśla Gibbs. Dlatego powstała ta książka. Mam nadzieję, że zawarte w niej optymistyczne przesłanie da ludziom poczucie sprawczości w sytuacjach, w których ogarnia ich bezradność w obliczu choroby. Tatuaż na mózgu jest ucieleśnieniem determinacji Gibbsa, aby pracować jak najdłużej, przynieść pomoc jak największej grupie ludzi i działać na rzecz jak najwcześniejszego rozpoznawania choroby Alzheimera wśród pacjentów.

Opowieści ze świata mrówek

Edward O. Wilson

W Opowieściach ze świata mrówek dwukrotny zdobywca Nagrody Pulitzera zabiera nas w podróż do tak odległych miejsc, jak Mozambik i Nowa Gwinea, wyspa Dauphin w Zatoce Meksykańskiej, a nawet zarośnięte podwórko jego rodziców, z pasją opowiadając o swojej trwającej od lat obsesji na punkcie ponad 15 000 gatunków mrówek. Wilson wzbogaca swoje naukowe obserwacje wspaniałymi historiami, które doskonale ilustrują, w jaki sposób mrówki „mówią”, węszą i smakują, a także walczą o dominację. Opisuje bardzo rzadkie gatunki, takie jak Matabele, najbardziej zaciekłe mrówki wojownicze Afryki, których łowczynie mogą nosić w szczęce do piętnastu termitów; „mrówki żniwiarki”, które, gdy dochodzi do konfrontacji z mrówkami ognistymi, uwalniają chmurę alarmowych feromonów, aby wezwać na pomoc swoich współtowarzyszy; czy Basiceros, najwolniejsze i najbrudniejsze mrówki ze wszystkich, które pokrywają swoje ciała kurzem i śmieciami dla kamuflażu. Opowieści ze świata mrówek to obowiązkowa lektura dla każdego miłośnika przyrody.

Pingwiny cesarskie. Tajemnice najpiękniejszych ptaków Antarktyki

Gerald L. Kooyman, Jim Mastro

Emocjonująca wyprawa w głąb krainy wiecznego lodu śladami pingwinów cesarskich O pingwinach cesarskich można mówić same niezwykłe rzeczy i ani razu nie skłamać. Są największe ze wszystkich pingwinów, najgłębiej nurkują, potrafią najdłużej wstrzymać oddech. Żyją w najzimniejszych i najbardziej odizolowanych miejscach. Jako jedyne mają złote pióra na piersi. Poruszają się dostojnie ze skrzydłami przyciśniętymi do boków, a nie rozłożonymi w celu utrzymania równowagi. Wciąż jednak niewiele o nich wiemy. Jak utrzymują ciepło i jak ich skóra pozostaje sucha na takich głębokościach? Jak wstrzymują oddech na wystarczająco długo? Jak widzą w czasie polowań? Jak ich narządy radzą sobie z ciśnieniem panującym na 500 metrach pod powierzchnią oceanu? To przecież ponad 51 kilogramów naciskających na każdy centymetr kwadratowy ciała! Kiedy raz uległem czarowi pingwina cesarskiego, nic już nie mogło zdjąć ze mnie tego uroku, wyznaje Gerald Kooyman, stary wyjadacz wypraw antarktycznych. Wzbogacony o piękne zdjęcia i nagrania dostępne w internecie pasjonujący reportaż Pingwiny cesarskie jest przesycony szacunkiem do tych wspaniałych stworzeń i fascynacją ich ogromnymi możliwościami.

Logika Talmudu

Andrew Schumann

Czym jest interpretacja Pisma Świętego? Czym jest egzegeza talmudyczna? Czym jest logika żydowska, logika Talmudu? Logika Talmudu z filozoficznego punktu widzenia oferuje oryginalne podejście do pragmatyki i prakseologii. W judaizmie antyplatońskie oraz niearystotelesowskie założenia są jasno wyrażone, zaś świat naszej codziennej praktyki ma w nim znaczenie zasadnicze i rozumować wolno tylko w jego kontekście. Książka odwołuje się do judaistycznego zrozumienia logiki codziennej. Autor w niej rozważa żydowską logikę z punktu widzenia filozofii analitycznej i logiki symbolicznej. Pokazuje, że filozoficzne i logiczne idee Talmudu są dziś naprawdę aktualne, w pewnym ujęciu zaś mogą odgrywać rolę popularnego wprowadzenia do czystej pragmatyki i teorii masowo równoległego rozumowania. Talmud żydowski jest antycznym tekstem zawierającym rozumowanie i argumentację w wielu obszarach takich, jak filozofia, psychologia, teologia, literatura czy prawo, które ujmuje w ramach specjalnego logicznego podejścia.Książka A. Schumanna jest bardzo wszechstronną analizą wielu logicznych aspektów Talmudu. Traktuje zarówno o teologii, jak i o prawie żydowskim i odkrywa zachodzące między nimi interesujące powiązania. Prowadzi pouczającą, wszechstronną formalną dyskusję w odniesieniu do chrześcijańskiej, Arystotelesowskiej i nie-Arystotelesowskiej hermeneutyki i logiki. Autor proponuje bardzo obszerną i imponującą formalizację logiczną judaistycznego rozumowania. Rabbi dr Michael Abraham (רב ד"ר מיכאל אברהם), Bar-Ilan University’s Institute for Advanced Torah Studies, Izrael Książka A. Schumanna jest wszechstronnym studium logiki talmudycznej, czyli schematów rozumowania w Talmudzie. Autor nie tylko rekonstruuje we współczesnym języku korpus logiczny znajdujący się w Talmudzie, ale także dokonuje porównania jego otoczenia filozoficznego zarówno z myślą grecką jak i chrześcijańską.Analiza przedstawiona przez A. Schumanna pozwala lepiej zrozumieć kulturę duchową Żydów, dla której Talmud jest, obok Tory, podstawowym źródłem. Prof. dr hab. Jan Woleński, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego  

Autyzm. Miłość, przyjaźń, relacje

Felicity Sedgewick, Sarah Douglas

Felicity Sedgewick i Sarah Douglas opisują, jak wyglądają związki osób w spektrum autyzmu na różnych etapach ich życia. Badają emocje i ich okazywanie, tworzenie więzi, trudne sytuacje życiowe oraz możliwe sposoby ich rozwiązania. Omawiają przy tym najważniejsze tematy: -związki we wczesnych latach życia; -przyjaźnie dziecięce i nastoletnie; -pierwsze miłości związki romantyczne i seksualne osób dorosłych; -związki osób LGBTQ+; -związki z bliższą i dalszą rodziną; -problemy starości. Autyzm. Miłość, przyjaźń, relacje, oferuje również praktyczne zalecenia skierowane zarówno do osób autystycznych, jak i nieautystycznych - dotyczące tego, jak osiągnąć zdrowe i satysfakcjonujące związki międzyludzkie. Przewodnik po relacjach osób autystycznych na przestrzeni życia, łączący wiedzę naukową z osobistymi doświadczeniami autorek i osób w spektrum autyzmu. Wnikliwe spojrzenie na spektrum autyzmu z perspektywy związków i relacji. Izabela Hnidziuk-Machnica, dyrektor zarządzająca Fundacji Aleklasa

Between Philosophy and Science

Bartosz Brożek, Michał Heller, Roman Murawski, Tereza Obolevich, ...

A ground-breaking collection of essays which tackles the philosophical issues at play in cosmology, physics, mathematics and neuroscience. Considering topics such as the presence of ontology in cosmological theory and physics, it also weighs up the philosophical issues connected with mathematical method, the neuroscience of emotions and evolutionary anthropology. Contributions also feature on structuralism in the Platonic philosophy of science and the issue of knowledge and faith. A must for anyone interested in the philosophy of science.

Wyzwania realizmu. Strukturalne i konceptualne zagadnienia teorii kwantów w świetle badań nad kwantową grawitacją Chrisa Ishama

Łukasz Mścisławski

Czy trudności interpretacyjne nierelatywistycznej mechaniki kwantowej są zagadnieniami, które już dawno przestały być aktualne, czy zawierają jednak pewien twórczy potencjał? Czy istnieje związek między nimi a stanowiskami filozoficznymi, przyjmowanymi przez naukowców? A może konfrontacja trudności z tradycyjnymi pytaniami filozoficznymi da szansę na wypracowanie zupełnie nowych teoretycznych narzędzi badawczych, tak potrzebnych współczesnej fizyce? Książka prezentuje genezę zupełnie nowego spojrzenia na teorie fizyczne, zaproponowane przez brytyjskiego fizyka, Chrisa J. Ishama. Czytelnik zapozna się zarówno z najbardziej znanymi problemami interpretacyjnymi mechaniki kwantowej, jak również z nieco mniej popularnymi, które jednak okazują się mieć doniosłe konsekwencje. Całość prezentacji wskazuje na niezwykłe sprzężenie, które zachodzi między poszukiwaniem coraz ogólniejszych teorii fizycznych, ich formalizmem matematycznym a pewnymi wątkami filozoficznymi. Efektem zaś jest propozycja radykalnie odmiennego rozumienia teorii fizycznych, a w konsekwencji także związanych z nimi stwierdzeniami filozoficznymi, które dotąd uchodziły za oczywiste. Wprowadzenie tak abstrakcyjnego aparatu matematycznego, niejednokrotnie określanego przez Ishama jako formalizm neorealistyczny oraz zupełna zmiana rozumienia istoty teorii fizycznej i samego pojeciarealizmu, została zainicjowana przez – jak by sie wydawało – bardzo drobny krok. Wydaje sie, że jest nim sprecyzowanie, w jaki sposób można formalnie wyrazić wymagania realistyczne wobec teorii fizycznej. Isham czyni to, żądajac istnienia bardzo okreslonych struktur matematycznych. /Fragment książki/

Predykacja. Elementy ontologii formalnej przedmiotów, własności i sytuacji

Jacek Paśniczek

Ontologia formalna bada najogólniejsze formalno-strukturalne aspekty rzeczywistości stosując w tych badaniach odpowiednie metody formalne. Wśród tych metod najważniejsze są metody wykorzystujące aparaturę logiczną. W prezentowanej monografii centralnym pojęciem, wokół którego ogniskują się rozważania ontologiczne jest pojęcie predykacji wyrażające przysługiwanie własności przedmiotom. Predykacja jest traktowana jako relacja między fundamentalnymi kategoriami ontologicznymi – kategoriami przedmiotów i własności. Tak rozumiana, predykacja współdeterminuje te kategorie, a zarazem wyznacza zależności ontologiczne między nimi. Logika analizuje różne możliwe pojęcia predykacji i tym samym stanowi podstawę teoretyczną przyjętej w niniejszej monografii ontologicznej perspektywy badawczej. Dyskutowane są różne logiczne systemy predykacji, w tym oryginalne systemy stworzone przez Autora. 

Metodologiczne i teoretyczne podstawy kognitywistyki

Andrzej Dąbrowski (red.), Jan Woleński

Prezentowany tom koncentruje się na historycznych, metodologicznych i teoretycznych problemach kognitywistyki. Można w nim znaleźć rozważania na temat jedności kognitywistyki i pluralizmu metodologicznego, w tym zasadności stosowania metod mieszanych oraz analizy dotyczace różnych aspektów poznania, percepcji, świadomości i inteligencji stadnej. Autorzy podejmują zagadnienia związane z naturą umysłu, kwestie językowe oraz kwestie z pogranicza filozofii i kognitywistyki religii. Czytelnik będzie mógł też zapoznać się z metateoretycznymi zagadnieniami, przede wszystkim związku różnych dyscyplin naukowych, np. filozofii i logiki, z kognitywistyką.   Autorzy artykułów: Andrzej Biłat (Politechnika Warszawska), Józef Bremer (Akademia Ignacjanum, Uniwersytet Jagielloński), Andrzej Dąbrowski (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Mateusz Hohol (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II), Bolesław Jaskuła (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Paweł Kawalec, (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Sebastian Tomasz Kołodziejczyk (Uniwersytet Jagielloński), Arkadiusz Lewicki (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Roman Murawski (Uniwersytet Adama Mickiewicza), Andrzej Schumann (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Konrad Szocik (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Marcin Tkaczyk (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Jan Woleński (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Uniwersytet Jagielloński).

Pytanie glinianego garnka. Kazania krótkie o wojnie i pokoju

Michał Heller

Dlaczego tyle śmierci? Ludzkiego cierpienia? Dlaczego zło? Dlaczego Bóg dopuszcza to wszystko? Gdzie On w ogóle jest? – są to pytania obecne od początku chrześcijaństwa, ale wracają ze wzmożoną siłą za każdym razem, gdy w polu widzenia pojawia się jakiś kataklizm lub widmo cierpienia. Pytania typu „dlaczego?” jakoś zawsze były obecne, jeżeli nie jawnie, to przynajmniej ukryte w podtekście, ale zastanawiałem się także czego nas wojna może nauczyć. Bo że jest lekcją – bolesną! – nie ulega wątpliwości. Ten zbiorek rozważań jest objętościowo niewielki. Nie czekałem, aż uzbiera się ich więcej. Chciałem, by jak najprędzej trafiły do rąk czytelników. Człowiek ma silny instynkt samozachowawczy: nawet krytyczne sytuacje, gdy są rozciągnięte w czasie, stają się rutyną. Dlatego moimi przemyśleniami, podejmowanymi „na gorąco”, pragnę podzielić się z czytelnikami, dopóki mogą je przyjąć również „na gorąco”.

Autyzm. Przewodnk. 9 postaw wspierających rozwój dzieci w spektrum

Temple Grandin, Debra Moore

Światowej sławy autorka i osoba autystyczna Temple Grandin oraz psycholożka Debra Moore przedstawiają dziewięć sposobów wspierania dzieci i nastolatków w spektrum autyzmu. Temple Grandin dzieli się swoim osobistym doświadczeniem i historiami opowiadanymi przez szukających jej wsparcia rodziców i specjalistów, a Debra Moore wykorzystuje doświadczenie psychologa, pracującego od wielu lat z dziećmi i nastolatkami w spektrum oraz ich opiekunami. I to właśnie do tej grupy skierowany jest Autyzm. Przewodnik. Nauczyciele, pedagodzy specjalni, psycholodzy, terapeuci zajęciowi, logopedzi, a przede wszystkim rodzice dzieci i nastolatków w spektrum znajdą w książce wiele przykładów i porad oraz szczegółowo opisane sposoby wsparcia. Listy pytań pomocniczych i krótkie streszczenia porad ułatwiają wprowadzenie tych metod w życie. Żadne dziecko nie może pokonać drogi do dorosłości samotnie. Pedagodzy, rodzice i terapeuci są wzorcami, kibicami i przewodnikami. To dary, które możemy przekazać każdemu dziecku.

Czy Wszechświat myśli? I inne ważne pytania nauki

Sabine Hossenfelder

Szaman powiedział mi, że moja babcia wciąż żyje. Za sprawą mechaniki kwantowej. Nie żyje jedynie tu i teraz. Czy to prawda? Krótka odpowiedź brzmi: takie stwierdzenie wcale nie jest całkowicie błędne. Dlaczego? Co mechanika kwantowa ma do powiedzenia na temat zmarłych babć? O czym, do licha, jest ta książka? Mówiąc krótko: o wielkich pytaniach, które pojawiają się w naszym życiu, a na które odpowiedzi może udzielić fizyka. Od pytań o to, czy chwila teraźniejsza różni się od przeszłości i czy nasze zachowania są przewidywalne po rozterki związane z tym, czy prawa fizyki mogą wpływać na nasze decyzje i czy żyjemy we Wszechświecie, który myśli i się rozwija niezależnie od nas. Sabine Hossenfelder udowadnia nam, że fizyka to nie tylko teoretyzowanie uprawiane przez bujających w obłokach naukowców. To nasze życie codzienne, to wszystko, co istnieje we Wszechświecie, łącznie z Tobą, z samą autorką książki i z babcią dociekliwego czytelnika. Czy Wszechświat myśli? jest książką dla wszystkich, którzy nie obawiają się stawiać wielkich pytań i są gotowi zmierzyć się z wnioskami, do jakich mogą one prowadzić.

Filozofia kosmologii

Michał Heller

Co to znaczy, że wszechświat się rozszerza? Czy Wielki Wybuch rzeczywiście był jego początkiem? Dlaczego nocne niebo nie świeci jednostajnym blaskiem? Czy wszechświat można uważać za układ izolowany? W Filozofii kosmologii Michał Heller we właściwym sobie klarownym i pasjonującym wywodzie oprowadza Czytelnika po gąszczu tematów filozoficznych, które towarzyszyły kosmologii od jej zarania, aż do momentu uformowania się jej jako dojrzałej nauki empirycznej. Wskazuje na filozoficzne implikacje problemów kosmologicznych i opisuje rozwiązania, jakie próbowali dla nich znaleźć najwybitniejsi fizycy XX wieku. Książka, którą trzymają Państwo w rękach, jest pierwszym polskim dziełem, które mierzy się z problematyką rodzącą się na styku pozornie odległych dyscyplin, jakimi są filozofia i kosmologia. Autor pokazuje, że w istocie ich interakcja jest nieunikniona, gdyż – jak sam stwierdza – „tam, gdzie w grę wchodzi wszechświat, trudno na bok odłożyć swoje filozoficzne upodobania lub uprzedzenia” 

Okultyzm a nauka w okresie przedoświeceniowym

Zbigniew Liana

Astrologia, magia i alchemia nie spełniają współczesnych kryteriów racjonalności i naukowości. Uchodzą za synonim intelektualnej naiwności, zacofania i przesądu. Są nienaukowe. Równie krytycznie są oceniane przez teologię chrześcijańską jako nie do pogodzenia z wiarą chrześcijańską. Tymczasem nie zawsze tak było. Aż do czasów Oświecenia nie były sprzeczne ani z nauką, ani z religią chrześcijańską, przynajmniej w swym zasadniczym zrębie. Co więcej, nauka, teologia i okultyzm żyły wówczas w głębokiej, jakkolwiek nie zawsze łatwej, symbiozie. Celem niniejszej pracy jest analiza intelektualnej dynamiki tej symbiozy w przedoświeceniowym obrazie świata. W przekonaniu autora analizy te pozwalają unaocznić funkcjonowanie tak zwanego związania z paradygmatem względnie z obrazem świata, zarówno w nauce, jak i w religii.

Rule-Following. From Imitation to the Normative Mind

Bartosz Brożek

In this book, Bartosz Brożek attempts to decipher the practice of rule-following with the use of the tools offered both by contemporary philosophy and neuroscience. The Author claims – in the Wittgensteinian spirit – that rule-following cannot be thought of in terms of individual mental states only: in order to explain what rules are, one needs to consider rule-following to be a communal practice. This stance is supported by a number of evolutionary scenarios and neuroscientific theories. The monograph culminates in an explication of rule-following in language, morality and mathematics.

Bóg i geometria. Gdy przestrzeń była Bogiem

Michał Heller

Dlaczego Bóg i geometria? Dla kogoś, kto nie liznął historii filozofii, zestawienie to może być zaskakujące, ale każdy, kto cokolwiek słyszał o Platonie, wie, że „Bóg geometryzuje”. A jeżeli cała historia filozofii sprowadza się do kilku przypisów do Platona, jak utrzymywał Alfred North Whitehead, to któreś z nich muszą się odnosić do relacji między geometrią a Bogiem. Ponieważ zarówno filozofia, jak i geometria od dawna należą do obszarów moich zainteresowań, nie mogłem nie zastanawiać się nad tym, co to znaczy, że „Bóg uprawia matematykę”. Istnieje wiele opracowań historii geometrii i całościowych, i dotyczących poszczególnych okresów. Nie jest moim zamiarem pisanie jeszcze jednego.Istnieje również wiele podręczników historii filozofii i wcale nie mniej podręczników i monografii historii dogmatyki chrześcijańskiej. Także nie chcę dodawać do tej listy mojego własnego przyczynku. Interesuje mnie to, co można wyczytać, studiując obydwa te rodzaje dzieł, a czego w żadnym z nich nie napisano wprost, przynajmniej w wystarczająco pełnym zakresie. I ja nie pretenduję do pełności, ale może uda mi się przetrzeć szlak i uchwycić kilka idei, których nie widać, gdy się drąży tylko jedną z zaangażowanych stron.   Michał Heller