Hollender tułacz

Tadeusz Lubelski

Pierwsza zaleta książki Tadeusza Lubelskiego jest natury kulturowo-historycznej: przywraca ona pamięć o postaci niesłusznie zapomnianej, czego domagał się Czesław Miłosz. Przypomina o tym motto. Bohaterem tej precyzyjnej i starannie opracowanej biografii jest Tadeusz Hollender (1910-1943) - aktywny najpierw w życiu literackim międzywojnia, jako poeta, satyryk, prozaik, tłumacz, założyciel i pierwszy redaktor lewicowego czasopisma "Sygnały", potem w życiu artystycznego podziemia, rozstrzelany z rąk hitlerowskiego okupanta. Druga zaleta tej książki jest czysto literacka i wiąże się z biografią autora: Hollender był jego wujem, rodzonym bratem matki. Lubelski czyni ten fakt punktem wyjścia osobistej opowieści o poszukiwaniu korzeni i odkrywaniu rodzinnych tajemnic; buduje stałe napięcie między sytuacją narratora a biograficzną fabułą. Trzecią zaletę zapewnił sam bohater pospołu z przebiegiem dziejów najnowszych: to, co pisał, na tle wyborów, które podejmował - brzmi zdumiewająco aktualnie. "Znakomita książka! Tadeusz Lubelski dokonuje swego rodzaju śledztwa: krok po kroku, poczynając od opisu zachowanego w rodzinie portretu Hollendra pędzla Leona Chwistka, zbiera materiały, formułuje hipotezy, łączy fakty. W śledztwo to wciąga niepostrzeżenie czytelnika, który podąża za nim, zaciekawiony tyleż osiągniętymi rezultatami, ile samą metodą odkrywania nieznanej prawdy. Rekonstruowane stopniowo dramatyczne i tragiczne nieraz perypetie życiowe Tadeusza Hollendra czyta się niczym powieść sensacyjną." prof. dr hab. Aleksander Fiut

Słownik terminologii wojskowej niemiecko-polski i polsko-niemiecki, tom I i II

Piotr Mikietyński

Słownik terminologii wojskowej polsko-niemiecki i niemiecko-polski - zawierający kluczowe pojęcia z zakresu wojskowości i techniki wojskowej - jest próbą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom dużej liczby osób zainteresowanych terminologią wojskową. Brak dokładnej znajomości polskich czy niemieckich określeń z tej problematyki często utrudnia lekturę opracowań z zakresu wojskowości. Autor starał się zawrzeć w Słowniku przede wszystkim terminy z zakresu wojskowości XX wieku. Nie mógł jednak pominąć kluczowych pojęć używanych w dobie nowożytnej. Swoiste wyzwanie badawcze stanowiło dążenie do ujęcia w publikacji określeń używanych w trzech armiach: austriackiej (austro-węgierskiej), niemieckiej czy szwajcarskiej. Utrudnieniem było niekiedy znalezienie odpowiedniego polskiego znaczenia czy - odwrotnie - niemieckiego odpowiednika dla określeń typowych dla polskiej terminologii wojskowej. "Koncepcję wydania niemiecko-polskiego oraz polsko-niemieckiego słownika terminologii wojskowej należy uznać za w pełni uzasadnioną. Szczególnie dla języka polskiego istotne były i nadal są terminy pochodzenia niemieckiego, które w znacznym stopniu zostały zaadaptowane (często w postaci daleko idących oboczności) do rodzimej terminologii wojskowej. Wieloletnie kontakty, w tym także krwawe konflikty, z wojskami państw niemieckich/niemieckojęzycznych (Niemcy, a wcześniej Prusy, Austria, Saksonia) spowodowały nie tylko import znacznej części fachowego słownictwa, lecz także konieczność zrozumienia trudnych, a często niejednoznacznych niemieckich terminów wojskowych. [...] recenzowany słownik jest bez wątpienia bardzo wartościową pomocą dla historyków oraz znawców i badaczy wojskowości czasów współczesnych". Z recenzji prof. dr. hab. Michała Baczkowskiego, Uniwersytet Jagielloński dr hab. Piotr Mikietyński - adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania badawcze koncentrują się na historii wojskowości Europy Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszej i drugiej wojny światowej.

Powiedzieć świat. Kognitywna analiza tekstów literackich na przykładach

Dorota Korwin-Piotrowska

1. W stronę kognitywnej analizy tekstu 1.1. Kognitywizm - sfera pojęciowych napięć 1.2. Od kognitywnej analizy tekstu do poetyki kognitywnej (i z powrotem) 1.3. Propozycje badawcze 2. Czytanie tekstu - czytanie przestrzeni (analiza wiersza Turner Czesława Miłosza) 3. Dynamika słów i obrazów (Notre-Dame Juliana Przybosia jako ikonomachia) 4. Językowy obraz świata w Obmapywaniu Europy Mirona Białoszewskiego 5. Styl i mapa mentalna (O Dziecku przez ptaka przyniesionym Andrzeja Kijowskiego 6. Modalność i komunikacja (O Pornografii Witolda Gombrowicza) 7. Zakończenie: "metafory w naszym (u)życiu" Bibliografia Indeks nazwisk

Humanizm performatywny: polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza

Alfred Gall

Książka ta skupia się na roli filozofii w twórczości Witolda Gombrowicza. Praktyka literacka polskiego pisarza jest tu ujęta z perspektywy myśli neopragmatycznej oraz poststrukturalistycznej, przy czym pisanie literackie jest ujmowane jako swego rodzaju próba performatywnego przerobienia i podważenia określonych koncepcji filozoficznych. Okazuje się, że praktyka literacka Gombrowicza przez przewartościowanie oraz wręcz dekonstrukcję wybranych pojęć filozoficznych dąży do zrealizowania swoistego humanizmu, polegającego na przekroczeniu rzeczywistości zorganizowanej przez myślenie filozoficzne, i na dotarciu do innego wymiaru – wymiaru pozaludzkiego, który zwłaszcza przez pisanie jest przywołany i objawia się w tekstach w swoim specyficznym kształcie. Pisanie jest humanistyczne, ponieważ umożliwia dotarcie do wymiaru pozaludzkiego, który zresztą wpisany jest w medium kulturowe tekstu literackiego i przez to zaś uczłowieczone (by użyć wyrazu Gombrowiczowskiego).

Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku

Ewa Hyży

W niniejszej pracy autorka podejmuje jedno z ważniejszych pytań współczesnej - zwłaszcza angloamerykańskiej - feministycznej filozofii, tj. czy feminizm rozwiązuje dylematy ontologicznego ugruntowania rodzajowego podmiotu, a jeśli tak, to w jaki sposób? Szczególnie interesujących odpowiedzi na to pytanie, zdaniem autorki, udziela teoria tzw. „korporalnego feminizmu". Kwestia kobiecego podmiotu znalazła się w centrum uwagi głównie z powodu postmodernistycznej filozoficznej orientacji końca XX wieku, dekonstruującej tradycyjną koncepcję podmiotu jako fenomenu ahistorycznego, niezmiennego i esencjalistycznego. Zastosowanie dekonstrukcji w ramach feministycznej ideologii i filozofii wzbudziło jednak ostre kontrowersje. Pomimo własnych, postmodernistycznych powiązań, feminizm korporalny wydaje się w tym sporze odgrywać mediacyjną rolę, proponując „zrównoważony kompromis" pomiędzy filozofią neutralną rodzajowo, radykalnym feminizmem oraz postmodernizmem. Ewa Hyży - były pracownik Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego, wyemigrowała z Polski do USA w okresie stanu wojennego. Od ponad dziesięciu lat wykłada filozofię w college'ach i uniwersytetach w Colorado oraz feministyczną filozofię na Women Studies i Gender Studies w Denver. jest członkiem Międzynarodowej Grupy Kazimierza Dąbrowskiego, publikuje m.in. w „The Advanced Development. Ajournal on Adult Giftedness", wyd. Przez Institute for the Study of Advanced Development w Denver. Jej zainteresowania obejmują głównie etykę teoretyczną, moralną psychologię i problematykę tzw. gender studies.

Życie na niby

Kazimierz Wyka

"Życie na niby" to książka o polskiej glorii i mizerii; książka nasycona mądrym patriotyzmem polskim - pełnym tragiczności, ironii i drwiny. Wyka, ten Polak mądry, był zarazem Polakiem konsekwentnie duszonym przez swój czas; (…) przez knebel cenzury, przez "dotkliwe jak ból zęba przeświadczenie", że zmagać sie musi z przeszłością, "jarzmem nadanym, a nie wybranym". (...) Można też powiedzieć inaczej - Kazimierz Wyka próbował dyktat komunistyczny uczłowieczyć i spolszczyć. Tak rozumiem jego credo ideowe, obecne także w "Życiu na niby" - Adam Michnik  

Ciało i polityczność. Koncepcja cielesności w filozofii Michela Foucaulta

Wojciech Mackiewicz

Ciało i filozofia nie są biegunami zbytnio odległymi od siebie, ciało i polityka w niebezpieczny sposób mogą okazać się niemal jednym i tym samym. W czasach „płynnej nowoczesności” ciało jawi się jako byt paradoksalny: stanowi zarazem źródło i cel zabiegów politycznych. Ciało jako źródło to energia spożytkowana na pracę, natomiast ciało jako cel to matryca, na której zapisują się wypracowane zmiany. Być może zatem powinniśmy uciąć wszelkie spory i wraz z Michelem de Certeau połączyć przeciwległe bieguny w jedno „ciało-władzę”? Kaźń Damiensa dokonuje się wciąż na nowo zgodnie z wyrażonym przez Foucaulta przesłaniem: „nie istnieje prawo, które by się nie zapisywało na ciele. […] Jest ono grawerowane na pergaminie wykonanym ze skóry swych podmiotów. Wyraża się w formie korpusu praw. Prawo czyni z ciała swą księgę”. […] Ciało jako projekt filozoficzny w szczególny sposób musi pozostawać dziełem otwartym. Można, a nawet trzeba je badać, klasyfikować, nazywać i teoretycznie przekształcać, z tym jednak zastrzeżeniem, że po ukończonej pracy nie może ono w żadnym wypadku przypominać otwartego trupa, roz-czytanej księgi czy roz-pisanego zadania. Nie jest to bowiem ani możliwe, ani konieczne. Ponowoczesne użycia ciała stwarzają doskonałą okazję do rzeczywistego i pełnego otwarcia na nową estetykę, którą my, współcześni, moglibyśmy przyjąć jako niepowtarzalną okazję do suwerennego wykreowania samych siebie. Nawet jeśli, mimo wszystko, akt ten zostanie przez innych pojęty jako gra polityczna, to niechaj i tak pozostanie. Wszak zdecydowanie lepsze to niż człowiek odcieleśniony, wyzuty z wstydliwej fizjologii i zastygły w „mądrych księgach”.

Labirynty - kładki - drogowskazy. Szkice o literaturze od Wyspiańskiego do Gombrowicza

Maria Podraza-Kwiatkowska

Prezentowana książka jest zbiorem tekstów powstałych (z dwoma wyjątkami) w ciągu kilku ostatnich lat. Autorka sama ocenia ten wybór jako bardziej niż dotychczasowe osobisty. Dzieje się tak dlatego, iż duża część to artykuły napisane do ksiąg jubileuszowych akademickich koleżanek i kolegów. O świecie nie tylko krajowej polonistyki przypominają dedykacje: dla Marty Wyki, Tomasza Weissa, Franciszka Ziejki, Jana Błońskiego, Jana Michalika, Brigitte Schulze, Michała Głowińskiego, Ewy Miodońskiej-Brookes, Wojciecha Gutowskiego oraz Stanisława Pigonia. Tytułowe Labirynty – kładki – drogowskazy prowadzą czytelnika w świat Młodej Polski, ale nie tylko. Mowa jest o literackim doświadczeniu nocy od Novalisa do Kosińskiego. Wczytując się ponownie w prozę Żeromskiego, autorka szeroko bada kulturowe konteksty jego „szklanych domów”. Jest tu też propozycja lektury Żeromskiego poprzez dzieło Marcela Prousta. Rozważania intertekstualne prowadzą do zestawienia Pornografii Gombrowicza z powieścią Choderlos de Laclos. Obok tych studiów komparatystycznych autorka przedstawia interpretacje wybranych utworów poetyckich Tadeusza Micińskiego, Leopolda Staffa, Bolesława Leśmiana, Maryli Wolskiej i Marii Komornickiej. Pojawiają się portrety wybitnych humanistów (Wacław Borowy, Władysław Natanson). Książkę kończy przypomnienie rozprawy pisanej przed laty wspólnie z Jerzym Kwiatkowskim dla profesora Stanisława Pigonia.

Medytacje o ostatniej filozofii

Marcin Polak

Sokrates balansował pomiędzy wsłuchiwaniem się w głos daimoniona, przekazem wiedzy wyroczni a racjonalną dialektyką, po czym zdał sobie sprawę, że nic nie wie. Podobna ambiwalencja wystąpiła w myśli Heraklita. Filozofia płynąca z tych źródeł oscyluje między biegunami mroku i jasności. Istnieją autorzy (na przykład Friedrich Nietzsche), którzy często formułują przekaz w postaci dekretów niepoprzedzonych argumentacją, właśnie tak, jakby bezczelnie wiedzieli, jakby ich zdania alegoryczne, aforystyczne nadchodziły z niesamowitego krajobrazu, z nadmiernego mroku lub ze świetlistych okolic Delos. Medytacje o ostatniej filozofii przemierzają terytoria myśli heraklitejskiej, sokratejskiej i nietzscheańskiej, angażując umysł postromantyczny w osobiste dociekania. Zapisywałem je głównie nocami. Marcin Polak Wiele mądrych książek ma charakter wykładu mądrych tez. Tutaj mamy do czynienia z dźganiem inteligencji i wyobraźni czytelniczki, by nie unikała zagadnień trudnych i domagających się uczciwej konfrontacji. Tempo szybkie, bez ociągania należy się ustosunkowywać, zastanawiać, udzielać sobie odpowiedzi. Autor pisze językiem niepoddającym się alienacji formalizmów, systematyki, naukowego rejestru. Żywość tego języka odczytuję jako zwiastun zmian zachodzących w pisaniu filozoficznym, niewygaszającym pulsu myślenia. Przezwyciężenie rozpaczy nihilizmu zostaje tutaj ziszczone za pomocą szeregu upodmiotowień: siebie jako autora, czytelniczki, myślenia wyzwolonego z iluzji „ja myślę”, a nawet języka, którym zostajemy wprowadzeni w trans filozoficzny. Z recenzji dr hab. Marii Kostyszak, prof. UWr

Trop innego głosu w angielskiej poezji religijnej epok dawnych

Małgorzata Grzegorzewska

  Książka proponuje spojrzenie na angielską poezję religijną okresu średniowiecza (staroangielski poemat mistyczny Dream of the Rood) i renesansu (wiersze Poetów Metafizycznych, przede wszystkim George’a Herberta) z perspektywy prozopopei, czyli figury głosu. Chociaż słownikowa definicja prozopopei obstaje przy niepodzielnej władzy podmiotu lirycznego, nie dopuszczając prawdziwego dialogu, to jednak analiza konkretnych przykładów przekonuje, iż dialogiczność prawdziwa, nie pozorna, jest w liryce możliwa. Czy wolno podać w wątpliwość szczerość poety, który twierdzi, że rezygnuje z kontroli nad tekstem, oddając głos przywołanej albo powołanej przez siebie do życia postaci? Czy poeta rzeczywiście pozwala w wierszu „mówić” kamieniom i drzewom, albo rozmawia z Bogiem? Czy prozopopeja jest figurą nieudolnie naśladującą konwencje dramatyczne, oszukańczą sztuczką poety-brzuchomówcy, czy też naprawdę stwarza możliwość dialogu z innym obok nas albo Innym w nas? Szukając odpowiedzi na tak postawione pytanie, interpretacje zawarte w przedstawianym tomie podążają tropem refleksji Jeana-Luka Mariona i Emmanuela Levinasa. Lektura filozoficznych tekstów Mariona i Levinasa pozwala odkryć różne oblicza ukryte pod maską literackiej prozopopei.

Synonimia słowotwórcza rzeczownika w polszczyźnie XVII i XVIII wieku (na materiale ze słowników Grzegorza Knapiusza, Jana Ernestiego i Michała Abrahama Troca)

Marek Kaszewski

Książka tylko w wydaniu elektronicznym w postaci e-booka.   Niniejsza książka stanowi próbę opisu odcinka („przekroju synchronicznego”) obejmującego XVII i XVIII stulecie pod kątem zjawiska synonimii słowotwórczej rzeczownika. W monografii podjęto próbę zestawienia przekroju drugiej fazy doby średniopolskiej z wynikami opracowania sąsiedniego odcinka, mianowicie z charakterystyką synonimii polszczyzny szesnastowiecznej, dla której dysponujemy już precyzyjnymi danymi. Podjęto próbę określenia charakteru oraz intensywności przeobrażeń synonimii derywacyjnej rzeczownika w omawianym okresie na tle całej doby średniopolskiej, wskazania przyczyn i konsekwencji zmian, a także omówienia tendencji rozwojowych poszczególnych kategorii derywacyjnych, w tym zwiększającej się roli derywacji paradygmatycznej w obrębie wybranych klas.

Odzyskać doświadczenie. Sporny temat humanistyki współczesnej

Dorota Wolska

Trudno o  bardziej  kłopotliwe  pojęcie  niż  doświadczenie.  W  tych  rozważaniach  pojawia  się  ono  głównie w  rozumieniu  egzystencjalistycznym  jako  kategoria  refleksji  humanistycznej  i  przedmiot  prowadzonych  w  jej ramach  sporów.  We  współczesnych  dyskusjach  apel  o  odzyskanie  doświadczenia  przyjmuje  postać  poznawczego wyzwania,  intelektualnej  troski,  postulatu  politycznego, a także jest rozpoznawany jako dążenie kultury samej, jej reakcji  na  nowoczesną  fragmentację,  „zubożenie”  doświadczenia  oraz  jego  traumatyczne  wyparcie.  Zwolennicy odzyskania doświadczenia widzą w tym zabiegu szansę  na  uzdrowienie  humanistyki  abstrahującej,  za sprawą  swej  nadto  scjentystycznej  orientacji,  od  konkretnej  ludzkiej  egzystencji.  „Wrogowie”  doświadczenia obawiają  się,  że  kategoria  ta  zarówno sprzyja  poznawczej naiwności,  wyrażającej  się  w  bezpodstawnej  nadziei  na konceptualizację bezpośredniości,  jak i wikła w mit absolutnego  i  fundamentalnego  odniesienia.  Toczy  się  więc spór  o to,  czy można i  czy warto odzyskać doświadczenie jako  własną  kategorię  humanistyki.  Przy  tej  okazji  rewidowane są poglądy na relacje między poznawaniem i  doświadczaniem  świata,  między  neutralnością  i  zaangażowaniem  badań,  między abstrakcją i konkretnością,  między humanistyką poznawczą i niepoznawczą. Wybrane wątki tych dyskusji  składają  się  na  treść  książki.  Obecne  są  w  niej dwie  perspektywy:  reflektywnej  humanistyki  i  aksjologicznie  zorientowanego kulturoznawstwa.

Sława Żmudzinów/Žemaičių šlovė. Antologia dwujęzycznej poezji litewsko-polskiej z lat 1794-1830

Paweł Bukowiec

Antologia prezentuje wiersze tych spośród działających na Litwie w pierwszych dekadach XIX wieku poetów, do których pasuje przymiotnik „dwujęzyczny”. Przynosi ona teksty litewskie i polskie, dotychczas w polskim dyskursie literaturoznawczym obecne jedynie w omówieniach, zaś w literaturoznawstwie litewskim funkcjonujące wprawdzie od dawna, ale – w przypadku utworów polskich – w edycjach nie dość starannych. Zebrane razem, teksty te wyraźnie pokazują, jak arbitralne i paradoksalne bywają zasady konstruowania kanonów literatur narodowych, a także jak wielowymiarowym, bogatym i zmiennym fenomenem bywa tożsamość narodowa.

Anatomia kulturowej legendy. Niżyński - Gründgens - Dönhoff - Piłsudski

Grzegorz Kowal

Analiza legendy kulturowej sprowadza się do uwzględnienia okoliczności jej powstawania oraz do określenia funkcji, jakie przyjdzie jej pełnić. Za przykład legendy tego rodzaju uznać można Jerzego Kukuczkę – legendę polskiej i światowej himalaistyki. Proces krystalizacji legendy warunkują nie tylko zalety, przymioty i dokonania wybranej jednostki. Niepowtarzalna wiązka cech osobowościowych wystarczy do obwołania człowieka autorytetem, zasada ta jednak nie zawsze sprawdza się w odniesieniu do postaci uznanych za legendarne. Współdecydujące w owym procesie okazuje się bowiem społeczne zapotrzebowanie. Człowiek legenda upodabnia się przez to do wychowawcy – w znaczeniu, jakie słowu temu nadał Janusz Korczak. Gdy pierwszy z nich kształtuje dzieje i jest zarazem przez nie kształtowany, drugi staje się podmiotem i przedmiotem wychowania. Legenda kulturowa to zespół opinii na temat jednostki wyróżniającej się na tle grupy, których popularyzacji sprzyjają media i sztuka – w procesie tym faktografia ma znaczenie drugorzędne. Takie zdefiniowanie legendy kulturowej oznacza, że poza grupami szczególnie zainteresowanymi kreowaniem i szerzeniem tego typu narracji muszą pojawić się odbiorcy skłonni narzucany obraz przyjąć. W ten sposób w legendzie ujawnia się powrót do archaicznego mitu: logos zostaje wyparty przez sugestywność nadawców i wiarę odbiorców. Jest to wiara wbrew faktom i rozsądkowi, na przekór naukowym ustaleniom i namacalnym dowodom.

Brak absolutu. Pojęcia dobra i zła w japońskiej popkulturze

Dorota Barańska

„Zło, moralność i śmierć są nie tylko popularnymi tematami w japońskim folklorze, ale zdają się być wręcz tematem centralnym japońskiej tradycji: niemal każdy festiwal, rytuał i zwyczaj odnosi się do powiązań między żyjącymi a zmarłymi, między żyjącą rodziną, a jej zmarłymi przodkami, między teraźniejszością a przeszłością”   Michiko Iwasaka, Barre Toelken, Ghosts and the Japanese: Cultural Experience in Japanese Death Legends   Książka Doroty Barańskej pokazuje, że pojęcia zła i dobra są kluczowymi elementami obecnymi nie tylko w japońskim folklorze, ale w całej kulturze popularnej – od rozrywki ludowej poprzez animację do gier video. Stawia tezę, że kultura rozrywkowa jest niezwykle silnie związana z religiami Japonii, czerpie z buddyzmu, shinto, magii. I choć samo nawiązanie nie jest niczym niezwykłym, niezwykła jest drobiazgowość w przedstawianiu elementów tradycyjnych w nowej formie. Dzięki niej kultura popularna Japonii staje się źródłem do badań nie tylko nad samą kulturą, ale też nad religią, społeczeństwem, moralnością.

Dziedzictwo we współczesnym świecie: kultura - natura - człowiek

praca zbiorowa

Ambitnym celem, jaki postawiono w tej publikacji, jest wielowymiarowa konceptualizacja dziedzictwa we współczesnym świecie, pozostająca w zgodzie z zasadami rozwoju zrównoważonego. Odbywa się to poprzez analizę wielorakich sposobów funkcjonowania dziedzictwa w różnych obszarach życia społecznego, ekonomicznego czy środowiskowego. Przedstawione rozważania koncentrują się wokół czterech ważnych zagadnień: 1. czym jest dziedzictwo, 2. jak jest ono tworzone i wytwarzane, 3. czyje jest dziedzictwo, oraz 4. jakie strategie są aktualnie wobec dziedzictwa podejmowane. Dyskusje dotyczą więc zarówno zagadnień społecznego, partycypacyjnego i ekologicznego wymiaru poszczególnych aspektów dziedzictwa, jak i problematyki ochrony oraz zarządzania dziedzictwem, a także kwestii wykorzystywania go do celów rozwojowych, ekonomicznych i ideologicznych. Zagadnienia te znajdują się w centrum aktualnie prowadzonych debat na świecie w ramach tak zwanych heritage studies (studiów nad dziedzictwem), publikacja zaś stanowi ważny wkład w tę dyskusję. Autorzy proponują rodzaj otwartego forum dyskusyjnego: równoważne miejsce zajmują tu zarówno rozważania akademickie na temat dziedzictwa, jak i jego praktyczne i instytucjonalne ujęcia oraz aplikacje. Realizacja tak postawionych celów stała się możliwa dzięki udziałowi szerokiego grona autorów reprezentujących środowiska naukowe, instytucje publiczne, prywatne czy pozarządowe. W książce widoczne jest nowatorskie podejście, wymagające mądrego i racjonalnego zarządzania dziedzictwem dla potrzeb współczesnych oraz przyszłych pokoleń, oraz włączania w te procesy wszystkich zainteresowanych stron. Takie podejście wiąże się z holistycznym oraz krytycznym i pogłębionym namysłem nad obecnością dziedzictwa w różnych obszarach życia.     Z przedstawionych tekstów wynika, że redaktorzy założyli sobie ambitny cel; chodziło zarówno o wypracowanie wspólnych perspektyw teoretycznych, jak i działań praktycznych, i w ten sposób zniwelowanie istniejących podziałów, takich jak dziedzictwo kulturowe i naturalne, dziedzictwo odległej i niedawnej przeszłości, i wreszcie dziedzictwo jako przedmiot badań naukowych i praktycznych działań społecznych. Wypracowanie integracyjnego charakteru publikacji znajduje swoje warunkujące podłoże w konstruowaniu przeszłości z punktu widzenia teraźniejszości. By przeszłość w każdej odsłonie: ta odległa i ta całkiem nam bliska, a więc radykalnie różne, mogły znaleźć wspólny mianownik we wspólnym upamiętnieniu każdej z nich, niewątpliwie muszą być postrzegane zarówno w jednym, jak i drugim przypadku z punktu widzenia naszej obecnej teraźniejszości. Prof. dr hab. Henryk Mamzer