Aktualności ochrony środowiska, nr 239

Praca zbiorowa

Od 2025 roku obowiązują stawki zawarte w obwieszczeniu ministra klimatu i środowiska z 13 sierpnia 2024 r. w sprawie wysokości stawek kar za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na rok 2025. Co ono zmienia? Zajrzyj na str. 4. Czy w związku z emisją niezorganizowaną, podmiot, powinien rozliczać emisję z procesu sprzątania w raporcie składanym do KOBiZE i sprawozdaniu środowiskowym do marszałków województw? Odpowiedź znajdziesz na str. 11. Rozporządzenie z 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie stanowi jeden z aktów wprowadzających określone regulacje w obszarze zrównoważonych zamówień publicznych. Czego dotyczą te regulacje? Dowiesz się z tekstu na str. 12.

Decyzja

Piotr Kościelny

Wstrząsający thriller kryminalny Piotra Kościelnego – autora bestsellerów Dom, Zwierz i Łowca Wrocław, lato 2018 roku. W śmietniku w centrum miasta znaleziono zwłoki noworodka. Śledztwo prowadzi wydział zabójstw komendy wojewódzkiej. Policjanci sprawdzają różne tropy i ustalają przyczyny śmierci – z tak przerażającą zbrodnią nie mieli dotychczas do czynienia. Czy to matka podjęła decyzję o zabiciu własnego dziecka? Czy strach usprawiedliwia zbrodnię? Jak daleko może posunąć się zdesperowana kobieta? Decyzja wali czytelnika obuchem prosto w głowę. Autor nie chce nas szokować, ale nie zamierza też dbać o nasze samopoczucie. Pokazuje jedną z twarzy przemocy domowej w Polsce. A przy tym, Piotrowi Kościelnemu nie można odmówić empatii i tego, że ma serducho po właściwej stronie. Dużym plusem tej powieści jest też jej autentyzm i dobrze opisana praca policji. Wojciech Chmielarz Mocno. Brudno. Na ostatnim oddechu. Ostrzegam! Po tej lekturze trudno zapomnieć, że to dzieje się w Twoim mieście, na osiedlu, za rogiem, w mieszkaniu obok… Twoja Decyzja. Daniel Dyk – podcast Sceny zbrodni Justyna mogłaby być klientką Niebieskiej Linii. Choć chcę wierzyć, że gdyby nią była – decyzja okazałaby się inna. Ale wtedy nie trzymalibyście w rękach książki Piotra Kościelnego, która łapie za gardło i nie puszcza do ostatniej strony. Renata Durda – Niebieska Linia IPZ Od autora: Przez kilkanaście lat pracowałem jako prywatny detektyw i specjalista do spraw bezpieczeństwa. Podczas pracy zawodowej wielokrotnie bywałem w miejscach, w których króluje przemoc, patologia i brud – teraz daję temu wyraz w moich powieściach. Nie inaczej jest z Decyzją. Inspiracją do jej napisania były setki szkoleń z zakresu poprawy bezpieczeństwa kobiet, które przez lata przeprowadzałem w szkołach, firmach i różnych instytucjach. Miałem wtedy do czynienia także z ofiarami przemocy domowej, które w zaciszu czterech ścian przeżywały prawdziwe piekło. Kobiety uzależnione od swych oprawców wstydzą się wyznać czego doświadczają, boją się stygmatyzacji albo zignorowania ich prośby o pomoc. Niejednokrotnie głośne wydarzenia opisywane w mediach są tragicznym finałem gromadzonych przez lata krzywd, których nikt nie chciał widzieć, o których nikt nie chciał słyszeć. Bardzo bym chciał, aby po przeczytaniu Decyzji każdy uważniej rozejrzał się wokół siebie i postarał się dojrzeć ofiary mijane na klatce schodowej każdego dnia, które w milczeniu znoszą swój tragiczny los… Piotr Kościelny Fragment powieści: Czułam obrzydzenie. Patrzyłam na leżące na wersalce zwłoki. Oczywiście nie był martwy, ale tak wyglądał. Kolejny raz Sławek schlał się do nieprzytomności. Pił codziennie, ale do takiego stanu doprowadzał się góra dwa, trzy razy w tygodniu. Myśl o rozwodzie wracała do mnie jak bumerang, ale ciągle się wahałam. Miałam na uwadze dobro Julii. Nie chciałam, aby dziecko wychowywało się w rozbitej rodzinie. Bałam się też, że Sławek spełni swoje groźby i zabije naszą córkę. Ja mogłam znieść wiele – i w sumie znosiłam. Ale małej – jak dotąd – nigdy nie tknął. Siedziałam na krześle i zastanawiałam się, co mnie podkusiło, żeby za niego wyjść. W czasie kawalerskim, gdy jeszcze do mnie zachodził, był miły, sympatyczny, potrafił mnie urobić. Zapraszał na randki, do kina lub na spacer do parku. Wydawał mi się szarmancki i dobrze wychowany. To wszystko okazało się jednak tylko grą pozorów. Zmienił się dwa miesiące po ślubie. Wtedy pierwszy raz podniósł na mnie rękę. Uderzenie nie było silne, ale całkowicie mnie zaskoczyło. Patrzyłam na niego i nie dowierzałam, że to zrobił. Policzek piekł, a ja czułam, że właśnie zaczęło się coś złego. W domu rodzinnym nikt mnie nie bił. Matka nie uznawała przemocy, a ojciec uważał, że bicie nie rozwiązuje problemów, a jedynie je tworzy. Tamtego dnia byłam bliska zakończenia tego małżeństwa. Niestety, wkrótce okazało się, że zaszłam w ciążę. Stwierdziłam, że wychowam to dziecko sama, bo nie pozwolę się tak traktować. Zdecydowałam się na wyprowadzkę. Pojechałam do rodziców i… przeżyłam szok. Zarówno matka, jak i ojciec byli wychowani tradycyjnie. Nie uznawali rozwodów. „Ślubny jaki jest, taki jest” – mówiła matka i przekonywała, że powinnam dać Sławkowi szansę, że może się zmieni. Ojciec uważał, że dziecko musi mieć pełną rodzinę. Nie miałam u nich wsparcia. Od każdego sprzedanego do końca 2022 roku egzemplarza tej książki przekażemy 1 zł na działalność Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia Instytutu Psychologii Zdrowia. www.niebieskalinia.pl tel. 116 123

Nastolatki też nie mają lekko

Maja Szanecka-Żołdak

Poruszająca historia o osamotnieniu, trudach samoakceptacji i dorastaniu w świecie, który nie przypomina bajki. Mikołaj ma piętnaście lat, zdolności matematyczne, tylko jednego kolegę i nadwagę, która wpędza go w kompleksy. Ma też problem z rodzicami. Po rozwodzie wciąż ze sobą walczą, a ich syn czuje, że schodzi na dalszy plan. Niespodziewanie wspólne dojazdy do szkoły zbliżają Mikołaja z Tamarą. Ona też jest outsiderką, nie zamierza jednak grać roli ofiary. Chłopak lubi jej słuchać, ale... widzi tylko Blankę. Gdy ta najładniejsza dziewczyna w klasie zaczyna z nim korespondować, jego życie nabiera barw. Jakie są intencje Blanki? Czy Tamara przekona Mikołaja do innego spojrzenia na świat? I do czego może doprowadzić poczucie odrzucenia?

Kalecy

Wiktor Hajdenrajch

„Jest u nas we wsi kowal, któremu Najświętsza Panienka się objawiła, a przynajmniej on tak twierdzi. Pani Nasza pokazała mu się pod rozstajnym krzyżem, na poświęconej ziemi, gdzie kowal ów ogrodzenie dla Najświętszego Znaku sporządził. Prosty on człowiek, choć w rękach zręczny niebywale, polecam go Waszej Ekscelencji, bogobojny, poważny, choć niestety za kołnierz nie wylewa, ale pomny nauk Waszej Świątobliwości, że wszelkie doniesienia o cudach natychmiast weryfikowane być muszą, udałem się z kowalem pod Krzyż i rzeczywiście coś widzieliśmy. Trudno mi powiedzieć, co ja widziałem, to było jakby zagęszczenie pary, dymu przypominające kształt Kobiety”… Książka „Kalecy” Wiktora Hajdenrajcha zaprowadzi nas na wieś – i z tejże nas wyprowadzi? Dokąd? Na bezdroża! Do wielkiego świata, małego świata – z prowincji ekstremalnej na prowincję nie mniej skrajną – choć może mniej oczywistą. Wszystko to w otoczce wyśmienitego humoru, świetnej stylizacji językowej, wyczucia i tego, co nadaje opowiadaniom tak namacalny realizm, że aż chciałoby się, aby Wiktor Hajdenrajch postawił w swojej książce ostatnią kropkę o sto, a może nawet dwieście stron dalej.

Jak lepiej myśleć. Dla analizujących bez końca i wysoko wrażliwych

Christel Petitcollin

Znawczyni ludzkiej natury Christel Petitcollin powraca z kontynuacją bestsellerowego poradnika Jak mniej myśleć! Po lekturze książki Jak mniej myśleć zapewne wiesz już, że zaliczasz się do kręgu osób analizujących bez końca. Zdajesz też sobie sprawę, że nadwydajność mentalna jest twoim atutem, a fantastyczny umysł narzędziem do samodoskonalenia. Tylko jak optymalnie wykorzystać to, co siedzi w twojej głowie? Nikt nie wie lepiej od ciebie, jak potężne jest to wyzwanie! Książka Jak lepiej myśleć, będąca rozwinięciem i uzupełnieniem pierwszej części poradnika, pozwala wreszcie rozwiać dręczące cię wątpliwości. Autorka napisała ją w reakcji na liczne prośby czytelników, którzy domagali się dodatkowych wyjaśnień i odpowiedzi na konkretne pytania. Dzięki temu czytelnik ma wrażenie, że bierze udział w prywatnej rozmowie z terapeutką. Jak lepiej myśleć to zbiór przydatnych wskazówek dla osób nadwydajnych mentalnie i analizujących bez końca dotyczących codziennego życia w społeczeństwie. Jeśli potrzebujesz porady, jak odnaleźć spokój na płaszczyźnie zawodowej, w relacjach z najbliższymi oraz w miłości, koniecznie sięgnij po tę książkę! Dzięki niej jeszcze lepiej zrozumiesz siebie i innych, rozwiniesz i pokochasz swoją niezwykłą osobowość, a także nauczysz się organizować otoczenie tak, aby czuć się w nim jak najbezpieczniej. W książce Jak mniej myśleć autorka pomaga czytelnikowi znaleźć jego miejsce w świecie, a w Jak lepiej myśleć wskazuje, jak odnaleźć w tym świecie szczęście i spełnienie.

Znaki szczególne

Paulina Wilk

Najnowsza książka Pauliny Wilk, autorki nagradzanego debiutu Lalki w ogniu. Opowieści z Indii Znaki szczególne to prywatny zapis dorastania w czasie demokratycznych przemian. Osobista i poruszająca historia do rodzinnego czytania. Współczesna Polska ujęta w autobiograficznej opowieści trzydziestolatki, która razem z rówieśnikami przeżywała zachwyty i rozczarowania nową rzeczywistością. Ukształtowani w okresie gwałtownych przemian i entuzjastycznej atmosferze wolności, stworzyli różnorodne pokolenie. Autorka, jak wszystkie dzieci transformacji, nosi własne znaki szczególne. Od lat osiemdziesiątych XX wieku do dziś. Od socjalistycznych podwórek do open space i przestrzeni wirtualnej. Od pożyczanych rowerów i kapsli do kupionych na kredyt mieszkań i samochodów. Od pomysłowych zabaw na dywanie do schematycznych zadań w koncernach. I od baśniowej wizji demokracji do realnej, gorzkiej polityki. Znaki szczególne są zapisem dorastania w wolności, która także dzieciom i nastolatkom postawiła zaskakujące wyzwania. Ostatni obywatele PRL, a jednocześnie pierwsi obywatele wolnej Polski są generacją szczególną. Przecięci na pół, starzy i nowi zarazem. Wychowani w poczuciu równości i oswojeni z niedostatkiem, ale dorastający w atmosferze rywalizacji i wielkich szans. Nie w pełni nowocześni, bo także nieco staromodni. Urodzona w 1980 roku autorka była jednym z dzieci porwanych przez wir przemian. Teraz ogląda własne dzieciństwo, dorastanie i dorosłość, opisuje też losy rodziny, sąsiadów i bliskich, by zrozumieć, jak głęboka, wszechobecna i niezakończona jest transformacja życia w Polsce. Powrót na podwórko to okazja, by z przeszłości zabrać wszystko, co potrzebne teraz w nowym, ale niekoniecznie lepszym świecie: czas wolny, wspólną przestrzeń, zdolność bycia razem i budowania kompromisów. PAULINA WILK Rocznik 1980. Pisarka i publicystka. Jej pierwsza książka Lalki w ogniu. Opowieści z Indii (Carta Blanca, 2011) została uznana za jeden z najważniejszych debiutów reporterskich ostatnich lat. Opowieść napisana po blisko dekadzie podróży do Indii łączy elementy reportażu i eseju, jest wnikliwą analizą indyjskiego społeczeństwa. Autorka zbudowała poruszającą panoramę życia ponad miliarda ludzi. Lalki stały się bestsellerem, został docenione przez krytyków i czytelników przede wszystkim za plastyczny język i bogactwo refleksji nad jedną z najbardziej fascynujących współczesnych kultur. Książka otrzymała m.in. nominację do Nagrody Literackiej Nike, Nagrody im. Beaty Pawlak, Nagrody Literackiej Angelus, Nagrody National Geographic Traveller i in. Autorka odebrała nagrodę Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera za najlepszą książkę podróżniczą 2011 roku.

PRZEWODNIK ZESPÓŁ CMENTARZY PRZY ULICY LIPOWEJ W LUBLINIE

D. KOPCIOWSKI; KS. R. OLCHAWSKI; KS. M. SZYMAŃSKI

W publikacji Zespół cmentarzy przy ulicy Lipowej w Lublinie. Przewodnik ekumeniczny znajdują się historyczne opisy cmentarzy wchodzących w skład nekropoli, opisy cennych zabytkowych grobów, a także biogramy ważnych dla miasta i regionu zmarłych, pochowanych na terenie zespołu cmentarnego. Wśród tych osób nie brakuje postaci, których historia przybliży dzieje nie tylko Lublina, lecz także naszej Ojczyzny. W szybkiej i sprawnej orientacji pomogą czytelnikowi zamieszczone w książce czytelne i przejrzyste mapy, z którymi zwiedzanie zespołu cmentarnego przy ulicy Lipowej będzie o wiele prostsze i owocniejsze. Nową i cenną wartością publikacji jest jej ekumeniczny charakter, wyrażający się w tym, że powstała ona przy współpracy trzech największych wyznań chrześcijańskich obecnych w Lublinie - rzymskokatolickiego, prawosławnego i ewangelickiego. Jej treść ukazuje historię Koziego Grodu, która była i nadal jest budowana wspólnym wysiłkiem przedstawicieli trzech Kościołów: rzymskokatolickiego, prawosławnego i ewangelickiego. Książkę wydrukowano w Drukarni Wydawnictwa Gaudium druk.gaudium.pl

Miłość, pierogi i inne nieszczęścia

Michalina Kowolik

Dwa złamane serca. Lodówka pełna pierogów. I jedna książka do napisania. Łucja Bystrzycka ma trzydzieści lat. Jest pisarką, która zostaje bez pracy, za to z rozpoczętą budową domu oraz kredytem do spłacenia. W dodatku nie może się pozbierać po zdradzie narzeczonego z jej siostrą, a lepienie kolejnych pierogów nie pomaga. Gdy na drodze kobiety staje przystojny piłkarz światowej klasy Kacper Szczeciński, nic nie wskazuje na to, aby mieli znaleźć wspólny język. Kacper wydaje się być gburowaty i niemiły pod każdym względem. Jednak Łucja zaczyna podejrzewać, że pod tą twardą skorupą kryje się wrażliwy facet, który pomimo milionów na koncie cierpi tak samo jak ona. Co się stanie, gdy dadzą sobie szansę? Czy dwa złamane serca potrafią uleczyć siebie nawzajem?

Cudze pole. Przypadki księdza Grosera

Jan Gregorczyk

Czy kapłaństwo jest pracą na cudzym polu, a jeśli tak, to czy może ona dać człowiekowi miłość, poczucie sensu? Czy ksiądz Wacław stanie pośród księży, dla których sutanna staje się pancerzem nie do udźwignięcia, a celibat niczemu nie służącym anachronizmem? Czy dręczony przeciwnościami, które fundują mu bliscy i wrogowie podda się i poszuka szczęścia w miłości do kobiety i założeniu własnego domu? "Cudze pole to brawurowe zwieńczenie trylogii Przypadków księdza Grosera. Miał rację ksiądz Andrzej Luter, pisząc po Truflach, że jeśli Grzegorczyk utrzyma formę, to trzeci tom będzie najlepszy. Miał absolutną rację. A Grzegorczyk nie tylko formę utrzymał. Nie wiem jak on to robi, że pisze coraz lepiej i lepiej..." Tadeusz Zysk, Wydawca

Kancelaria

Gabriela Gargaś

Granice, które łatwo przekroczyć, i namiętność, w której można się zatracić. Emilia to nieco roztrzepana, ale skuteczna pani adwokat. Zawsze interesowała się malarstwem i fotografią, nikt więc nie przypuszczał, że zostanie prawnikiem. Poszła na prawo, by nie zawieść ojca, gwiazdy adwokatury. Igor jest zrównoważonym, spokojnym panem prokuratorem. Takim, który dobrze wie, czego chce od życia. I nie tęskni za niespodziankami. A Emilia niespodziewanie na niego wpada, oblewając go przy tym kawą. Tych dwoje długo nie będzie się lubić, ale los bywa czasem bardzo przekorny... Jest jeszcze on Francesco Calierno przystojny, bogaty biznesmen, który ma wszystko oprócz... Emilii.

Słynne porwania

Przemysław Słowiński

Opowieść o przebiegu i skutkach najgłośniejszych porwań, które wstrząsnęły opinią publiczną Polski i świata. Poszczególne historie różnią motywy działania sprawców – finansowe, polityczne, seksualne. Autor rozpoczyna książkę od opisu szokującej zbrodni – porwania synka Charlesa Lindbergha, amerykańskiego pioniera lotnictwa. Kilka rozdziałów poświęca akcjom związanym z wojną i polityką, jak chociażby tajemniczemu zniknięciu szwedzkiego dyplomaty Raoula Wallenberga czy uwolnienia Benita Mussoliniego przez niemieckich komandosów. Prezentuje również najbardziej znane przypadki uprowadzenia przez UFO (Antonio Villas Boas) i tzw. syndromu sztokholmskiego (Patricia Hearst). Przedstawia także historie porwań z ostatnich lat – losy więzionej przez pedofi la Nataschy Kampusch oraz kobiet przetrzymywanych przez Ariela Castro, a także głośną i do dziś niewyjaśnioną sprawę Krzysztofa Olewnika.

Dieta funkcjonalna. Nowe spojrzenie na zdrowe żywienie

Lech Tkaczyk

Dieta Funkcjonalna Lecha Tkaczyka (DFLT) wprowadza zupełnie nowatorski sposób odżywiania. Opiera się na dodawaniu do zwyczajnych (ale przygotowanych zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia) posiłków leczniczych ziół przyprawowych. Jest zatem niekłopotliwa i niedroga, a systematycznie jej stosowanie przynosi wiele korzyści, takich jak spowolnienie procesów starzenia, poprawa witalności, ograniczenie negatywnych skutków stresu i co najważniejsze zintensyfikowanie procesu leczenia wielu schorzeń. "Dieta funkcjonalna. Nowe spojrzenie na zdrowe żywienie" to publikacja twórcy Diety funkcjonalnej. A któż nie przedstawi lepiej założeń niż sam autor? Największym atutem tej pracy jest podział ziół przyprawowych ze względu na ich właściwości lecznicze. Poza tym książka ta opisuje dokładnie zasady przygotowywania zdrowotnych posiłków, przybliża wiele ciekawych, a zapomnianych ziół przyprawowych, charakteryzuje mieszanki i herbaty skomponowane zgodnie z zaleceniami DFLT (pozbawione wszelkiego typu wzmacniaczy smaku i aromatu, sztucznych barwników etc.). Słowem każdy bez względu na wiek, płeć, stan zdrowia czy preferencje kulinarne znajdzie w niej coś dla siebie.

Intymna lokalność. O prywatnych ojczyznach pisarzy

Krzysztof Zajas

Książka w sposób śmiały i nowatorski stara się uwolnić pojęcie patriotyzmu i przywiązania do rodzinnej ziemi od ideologii. Zwłaszcza ideologii narodowej, która wykorzystuje, zniekształca i zafałszowuje naszą prywatną, intymną lokalność. Sfera czułej dyskrecji, jaką każdy z nas otacza własną lokalną ojczyznę, zostaje użyta do ideowej reprezentacji, a jej ładunek emocjonalny staje się siłą nośną samej ideologii. To, co zwyczajnie ludzkie i autentyczne, zmienia się w ideologiczne i sztuczne. Jest to zatem również książka o przebijaniu się przez fałsz ku szczerości. A ponieważ jednym z najważniejszych nośników naszej patriotycznej afektywności jest literatura, to pisarze są rzecznikami tych prywatnych ojczyzn i oni reprezentują nas w próbach powrotu do utraconej autentyczności. W naszym imieniu poszukują języka, w którym na powrót można zdjąć cudzysłowy z takich słów, jak: prawda, rzeczywistość, natura - mimo ostrej świadomości ich fantazmatycznego charakteru. W najogólniejszym sensie jest to książka o człowieku odwracającym się od ideologii.

Snobizm i nieco przemocy

M.C. Beaton

M.C. Beaton Snobizm i nieco przemocy Ukochana pisarka Brytyjczyków, autorka serii Agatha Raisin oraz Hamish Macbeth Świat wyższych sfer zachwycające połączenie dystynkcji, snobizmu i morderczych intryg. Piękna, choć zbuntowana, lady Rose Summer obdarza uczuciem jak się wydaje z wzajemnością sir Geoffreya Blandona. Oświadczyny są ze wszech miar pewne i ojciec dziewczyny chce wiedzieć, czy zalotnik ma czyste intencje. Prosi więc kapitana Harryego Cathcarta, by przeprowadził wywiad na temat przyszłego narzeczonego. Po odkryciu haniebnych motywów Blandona Harry robi karierę wśród bogatych arystokratów, zapobiegając skandalom. Gdy więc jeden z gości markiza Hedleya zostaje znaleziony martwy, wie on doskonale, kogo zawezwać.

Odpady nr 161

Praca zbiorowa

Tematyka tego numeru oscyluje wokół niezwykle istotnych kwestii związanych z zarządzaniem odpadami w kontekście przemysłowym, ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań i rozwiązań, które stają przed firmami, w obliczu rosnących wymagań ekologicznych. W artykule "Odpady powstające w kopalniach" przeczytacie o specyfice odpadów generowanych przez przemysł wydobywczy, który odgrywa kluczową rolę w gospodarce, ale jednocześnie wiąże się z poważnym ryzykiem dla środowiska. Zidentyfikowanie źródeł tych odpadów oraz wdrożenie skutecznych metod ich zarządzania i recyklingu to jedno z najważniejszych wyzwań współczesnej gospodarki cyrkularnej. Następnie, w artykule "Pięć kluczowych strategii ograniczania odpadów produkcyjnych w nowoczesnym przemyśle", znajdziecie konkretne, praktyczne rozwiązania dla przedsiębiorstw, które chcą zmniejszyć ilość wytwarzanych odpadów. Optymalizacja procesów produkcyjnych, wdrażanie innowacyjnych technologii oraz zrównoważone podejście do projektowania produktów to tylko niektóre z omawianych strategii. Mam nadzieję, że te wskazówki staną się inspiracją dla firm pragnących zrealizować cel zero waste. Z kolei artykuł "Zrównoważona gospodarka odpadami w przedsiębiorstwach - najlepsze praktyki" stanowi kompendium wiedzy na temat budowania efektywnego systemu zarządzania odpadami, który nie tylko spełnia normy prawne, ale także przynosi wymierne korzyści ekonomiczne. Wdrażanie zrównoważonych rozwiązań w przedsiębiorstwie staje się nie tylko koniecznością, ale i strategiczną przewagą konkurencyjną.

Wykształcić widza. Sztuka oglądania w edukacji polonistycznej

Witold Bobiński

Jak bardzo nasza cywilizacja zmieni się pod wpływem nieustannego i dynamicznego rozwoju cyfrowych środków komunikacji masowej? Naukowcy i filozofowie formułują najróżniejsze przewidywania, wśród których nie brak wizji ścisłego zintegrowania człowieka z wytworami najnowszych technologii. Z drugiej strony – wyrazisty nurt dyskursu humanistycznego, wywodzący się z psychoanalizy i fenomenologii, obwieszcza trwałość, hegemonię, a nawet dalszą ekspansję „starego medium” – filmu, pojmowanego jako paradygmat estetyczny i komunikacyjny. Jego dominującą pozycję w kulturze potwierdza łatwość, z jaką film dostosował się do środowiska cyfrowego, czy choćby coraz lepsza kondycja kin, w których widzów wcale nie ubywa. Czy w sytuacji trwałego triumfu języka kinematograficznego, pojmowanego jako wiodąca forma komunikacji masowej, systemy edukacyjne mogą ignorować potrzebę wychowywania odbiorców przekazów audiowizualnych, rezygnować z idei kształtowania kompetencji świadomego i krytycznego widza?  Tezą prezentowanej rozprawy jest przeświadczenie o konieczności systemowego przygotowania młodych ludzi do odbioru audiowizualnych tekstów kultury, wykorzystujących język „ruchomych obrazów”. Książka skierowana jest przede wszystkim do nauczycieli języka ojczystego, którzy – z racji literackiego i językowego wykształcenia – są najlepiej predestynowani do włączenia filmu w obszar edukacyjnych działań i refleksji. Do nich przede wszystkim – choć nie wyłącznie – kieruje autor rozważania o współczesnej pozycji języka filmowego pośród wielu języków kultury, o statusie i miejscu filmu w doświadczeniu współczesnego człowieka, w końcu o sposobach szkolnej (ale przecież nie tylko) analizy i interpretacji dzieła filmowego czy – po prostu – o odmianach edukacyjnych rozmów o filmie.