Posłuszni do bólu. O uległości wobec autorytetu w 50 lat po eksperymencie Milgrama

Dariusz Doliński, Tomasz Grzyb

Eksperyment, który wystawił na próbę naturę ludzką. Jeśli zapytać psychologów, jakie badania w historii rozwoju tej dyscypliny wydają im się najważniejsze, 90% z nich wskaże na przeprowadzone na początku lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku badania Stanleya Milgrama nad posłuszeństwem wobec autorytetu. Milgram w ramach prowadzonego przez siebie eksperymentu wyznaczał osobie badanej role nauczyciela. Jej zadaniem było karanie innego uczestnika eksperymentu za popełniane przez niego błędy. Do wymierzania kar służył generator prądu elektrycznego, wyposażony w 30 klawiszy, oznaczonych symbolami od 15 do 450 volt. Każdy kolejny błąd miał być karany coraz mocniejszym uderzeniem prądem. W trakcie eksperymentu znacząca część badanych deklarowała dyskomfort, mniej lub bardziej wyraźnie protestowała, ale ciągle spełniała kolejne polecenia. W rzeczywistości naturalnie nikogo nie uderzano prądem, rolę drugiego badanego grał aktor, a krzyki odtwarzane były z taśmy. Wyniki osiągnięte przez Milgrama (ponad 60% badanych raziło prądem do końca) były przełomem w myśleniu o roli sytuacyjnego posłuszeństwa w psychologii. Pół wieku później polscy psychologowie ponownie podejmują wątek posłuszeństwa wobec autorytetów. Wykorzystując paradygmat Milgrama, realizują najbardziej rozbudowany od czasu jego eksperymentów program badawczy nastawiony na zrozumienie mechanizmów odpowiadających za wciąż nas szokujące zachowania ludzi. Co o książce mówią autorzy: "Fenomen, który pokazaliśmy ma charakter uniwersalny. Po prostu pokazaliśmy, w pięćdziesiąt lat po oryginalnych badaniach Stanleya Milgrama, że nadal, jako ludzie, jesteśmy niebywale posłuszni, jeśli ktoś tylko wie, jak to posłuszeństwo w nas wywołać. Zweryfikowaliśmy kilka naukowych hipotez, do tej pory jeszcze nie zbadanych w żadnych innych eksperymentach. Ale także pokazaliśmy po raz kolejny i to, jak uważamy, dość dobitnie jak ważne jest by o wynikach badań nad posłuszeństwem, badań prowadzonych przez psychologów na całym świecie, pamiętać." Koniecznie przeczytaj te książkę. Dowiesz się z niej, jak łatwo każdy z nas może stać się pionkiem w ręku sprawnego autorytetu, na przykład lidera politycznego czy charyzmatycznego kapłana. Wbrew uparcie powtarzanym zaklęciom o wartościach, o charakterach, które decydują o naszym postępowaniu, książka ta dowodzi, jak wielkie znaczenie ma sytuacja. Dariusz Doliński i Tomasz Grzyb pokazali to po mistrzowsku." - profesor Wiesław Łukaszewski

"Theory and Practice of Second Language Acquisition" 2017. Vol. 3 (2)

red. Danuta Gabryś-Barker, red. Adam Wojtaszek

Theory and Practice of Second Language Acquisition, Volume 3, Issue 2 to piąty numer nowopowstałego czasopisma (półrocznik) poświęconego pracom teoretycznym oraz badaniom empirycznym zajmującym się przyswajaniem języka drugiego oraz uczeniem się języka obcego. Jest czasopismem o zasięgu międzynarodowym, gromadzi bowiem autorów z wielu środowisk akademickich poza Polską. Tegoroczny drugi numer koncentruje się na wspomaganiu procesu nauki języka obcego u dorosłych, postawach młodych nauczycieli angielskiego wobec zaangażowania rodziców w proces uczenia się języka obcego, zjawisku zanikania języka obcego u nauczycieli, postrzeganiu własnej wymowy obcojęzycznej wśród nauczycieli oraz na korzyściach wynikających z wcześniejszego przyswojenia obcego systemu językowego w kontekście nauki następnego. Nowością są recenzje wydanych niedawno książek: Multilingual Individuals and Multilingual Societies (Kurt Braunmüller, Christoph Gabriel, 2012) oraz Willingness to Communicate in Instructed Second Language Acquisition. Combining a Macro- and Micro-Perspective (Ana Mystkowska-Wiertelak, Mirosław Pawlak, 2017). Tak jak poprzednie, obecny numer kierowany jest zarówno do badaczy procesów przyswajania języków, jak i do praktykujących glottodydaktyków.  

Mroczniejszy odcień magii

V.E. Schwab

Intrygująca powieść fantasy, w której magicznej wizji równoległych Londynów dorównuje oryginalna kreacja barwnych bohaterów Witajcie w Szarym Londynie brudnym i nudnym, pozbawionym magii, rządzonym przez szalonego króla Jerzego III. Istnieje też Czerwony Londyn, w którym w równej mierze szanuje się życie i magię, oraz Biały, miasto wycieńczone wojnami o magię. A niegdyś, dawno temu, istniał jeszcze Czarny Londyn... Teraz jednak nikt o nim nawet nie wspomina. Oficjalnie, Kell jest podróżnikiem z Czerwonego Londynu jednym z ostatnich magów, którzy potrafią przemieszczać się pomiędzy światami i działa jako posłaniec między Londynami i ambasador Czerwonego królestwa rodziny Mareshów. Nieoficjalnie, uprawia przemyt bardzo niebezpieczne hobby, o czym przekonuje się na własnej skórze, kiedy wpada w pułapkę wraz z zakazanym przedmiotem z Czarnego Londynu. Ucieka więc do Szarego, gdzie z kolei naraża się Lili Bard, złodziejce o wielkich aspiracjach. To właśnie z nią Kell wyrusza w podróż do alternatywnej krainy, której stawką jest uratowanie wszystkich światów Napisana z polotem, świetnie skonstruowana powieść fantasy. Błyskotliwe pomysły i wspaniałe pióro otrzymujemy cudownie żywiołową, porywającą przygodę!. Publishers Weekly Finalistka plebiscytu w kategorii najlepsza fantastyka roku 2015 najwiĘkszego portalu czytelniczego Goodreads Jedna z najlepszych powieści fantastycznych 2015 roku wg Barnes & Noble

Państwo w państwie? Terytoria autonomiczne, państwa nieuznawane oraz ruchy separatystyczne w przestrzeni międzynarodowej

Małgorzata Rączkiewicz

Państwa są wciąż podstawowymi jednostkami organizacji świata, a przez stulecia były właściwie jedynymi uczestnikami w stosunkach międzynarodowych. W dalszym ciągu ich rola w stosunkach międzynarodowych jest dominująca, chociaż niewątpliwie widoczne są objawy osłabienia. Obecnie coraz wyraźniej zauważalne są procesy ewolucji tradycyjnej roli państwa w stosunkach międzynarodowych. Państwo, będące specyficzną formą organizacji życia społecznego, stara się przystosować sos mian zachodzących w jego wnętrzu i w środowisku.  

Wolność człowieka i jej granice. Antologia pojęcia o doktrynach polityczno-prawnych. Od Cato\'s Letters do klasyków anarchizmu

Olgierd Górecki

Trzytomowa monografia stanowi kompleksowe opracowanie kategorii wolności, jaką posługiwali się w doktrynach polityczno-prawnych przedstawiciele zachodniego kręgu cywilizacyjnego od czasów starożytnych aż do współczesności. Tom drugi zawiera analizy myśli epoki Oświecenia do końca XIX wieku. Przedstawiono w nim koncepcje Thomasa Gordona i Johna Trencharda (Cato’s Letters), Dawida Hume’a, Jana Jakuba Rousseau, Adama Smitha, interpretację różnorodnych aspektów wolności w założeniach „Ojców Konstytucji” USA oraz poglądy twórców konserwatyzmu – Edmunda Burke’a i Josepha de Maistre’a. Wnikliwej analizie poddano filozofię niemiecką Immanuela Kanta, Georga Wilhelma Hegla i najwybitniejszych przedstawicieli romantyzmu. Ponadto zamieszczono tu opracowania szeroko postrzeganej myśli: liberalizmu (Benjamin Constant, Alexis de Tocqueville, John Stuart Mill, Herbert Spencer, Lord Acton), socjalizmu (socjalizm utopijny, Karol Marks, Fryderyk Engels), konserwatyzmu (Juan Donoso Cortés) i anarchizmu (Lysander Spooner, Max Stirner, Piotr Kropotkin, Mlchaił Bakunin). W publikacji ukazano też ewolucję koncepcji wolności w polskiej myśli politycznej na przełomie XVIII I XIX wieku. Przegląd zaprezentowanych stanowisk pozwala dostrzec skalę rozbieżności w postrzeganiu pojęcia wolności nie tylko w różnych epokach, lecz także pomiędzy reprezentantami głównych doktryn politycznych. Bogactwo przywołanych koncepcji wskazuje jednoznacznie na interdyscyplinarną specyfikę badania kategorii wolności. Ukazanie spektrum ich różnorodności przez pryzmat analizy naukowej wydaje się więc niezbędnym fundamentem umożliwiającym kompleksowe i wielopoziomowe zrozumienie idei wolności.

Powiedz, że jesteś moja

Elisabeth Noreback

Każdy myśli, że umarła. Ty wiesz, że żyje. Ktoś robi wszystko, żeby ukryć prawdę. Gdyby twoja roczna córka zaginęła, czy rozpoznałabyś ją dwadzieścia lat później? Pierwszy szwedzki thriller psychologiczny, który stał się sensacją światowego rynku wydawniczego - prawa do wydania sprzedano do kilkudziesięciu krajów. Przekonaj, się, dlaczego! "Autorka trzyma czytelnika w bezustannym napięciu i uwalnia go z rozedrganym z emocji sercem dopiero po ostatniej stronie książki". BOGFIDUSEN

Zmysł smaku. Studium leksykalno-semantyczne

Barbara Mitrenga

Oddana do rąk Czytelników książka o charakterze monografii naukowej zawiera szczegółowy opis leksyki związanej ze zmysłem smaku w ujęciu historycznojęzykowym. Podjęto w niej próbę pokazania, w jaki sposób na przestrzeni wieków zmieniało się postrzeganie, zdawałoby się tak niezmiennych jakości, jakimi są cztery podstawowe smaki: słony, słodki, kwaśny i gorzki. Analizę materiału językowego opatrzono komentarzem historyczno-kulturowym dotyczącym zmieniających się upodobań smakowych Polaków i kształtowania się kuchni polskiej. Obserwacją objęto leksykę smakową zarówno w znaczeniu podstawowym, jak i metaforycznym. Książka składa się z wprowadzenia, siedmiu rozdziałów i zakończenia. W kolejnych rozdziałach omówiono zagadnienia teoretyczne i ogólne dotyczące percepcji smakowej (rozdział 1.), poddano analizie leksykę związaną z samym pojęciem smaku (rozdział 2.), z poszczególnymi smakami (rozdziały 3.—6.) oraz zjawiskiem synestezji (rozdział 7.). Całość zamyka spis tabel ujętych w książce, wykaz skrótów, literatura i indeks. Publikacja adresowana jest do Czytelników nie tylko z kręgu szeroko rozumianej humanistyki, lecz również do wszystkich osób zainteresowanych tematyką zmysłów człowieka, w szczególności zmysłem smaku.

Kwiat Diabelskiej Góry

Katarzyna Enerlich

Bohaterką książki jest czterdziestokilkuletnia Niemka Inga. Urodziła się w Pustnikach, ale w latach siedemdziesiątych XX wieku wyjechała wraz z matką Rosemarie do Niemiec. Rodzinną ziemię, ich heimat, kobiety stopniowo wymazywały z pamięci. Wydawałoby się, że codzienność i wygodne życiem całkowicie zatrą wspomnienia mazurskiej ziemi. Tak było do momentu, gdy Rosemarie natknęła się w niemieckiej gazecie na wywiad z dawną gospodynią dworu Heimannów w przedwojennym Pustnicku. Stał się on inspiracją do powrotu na Mazury. Zanim jednak się tam wybiorą, na kamiennej plaży w słonecznej Bretanii Ingę zafascynuje pewien mężczyzna.   Czy tajemniczy Michael z bretońskiej plaży ma jakiś związek z historią przedwojennego Pustnicka? Czy tytułowy kwiat ligustru zerwany na Diabelskiej Górze może zmienić złą wróżbę i ocalić prawo dwóch kobiet, matki i córki, do prawdziwej miłości? Czy wszystko musi zacząć się i skończyć u podnóża Diabelskiej Góry?  

"Forum Lingwistyczne" 2015, nr 2

Mirosława Siuciak, red. Magdalena Pastuchowa

Drugi numer czasopisma językoznawczego, podzielonego na cztery działy: studia, archiwalia, polemiki oraz varia. W dziale „Studia” znalazło się sześć artykułów odwołujących się do różnej metodologii i sposobów interpretacji, a związanych z szeroko pojętą problematyką historycznojęzykową i kulturową. W podobny krąg zagadnień wpisuje się umieszczony w dziale „Archiwalia” tłumaczony na angielski artykuł Bogdana Walczaka, natomiast inną, współczesną perspektywę wprowadza także prezentowany w wersji angielskiej artykuł Jacka Warchali. Dział „Polemiki” prezentuje dwa zupełnie różne teksty będące odniesieniami do współczesnych klasyfikacji semantycznych oraz do nowej dziedziny nauki, a zarazem działania praktycznego, jakim jest public relations. W dziale „Varia” znalazły się sprawozdania z konferencji zorganizowanych w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego.

Calamity

Brandon Sanderson

Gdy Calamity rozświetliła niebo, zrodzili się Epicy. Od tamtej pamiętnej nocy życie Davida jest nierozerwalnie związane z ich zbrodniami Stalowe Serce zabił jego ojca. Pożar skradł mu serce. A teraz Regalia zamieniła jego najlepszego sprzymierzeńca w groźnego wroga. David znał tajemnicę Profesora i zatrzymał ją dla siebie nawet wtedy, gdy Profesor z trudem panował nad swoją mocą Epika. Jednak starcie ze Znikającym w Babilarze przeważyło szalę. Były przywódca Mścicieli przeszedł na drugą stronę. Zapadł w mroczną otchłań zła szerzonego przez Epików na całym świecie, z której - jak powszechnie sądzono - nie ma powrotu. Jednak wszyscy się mylą. Odkupienie jest możliwe nawet dla Epików, czego dowiodła Megan. Nie wszyscy są straceni. Nie całkowicie. A Dawid jest na tyle szalony, aby stawić czoło najpotężniejszemu z elity Epików, aby ocalić przyjaciela. Albo zginąć Nieodparcie frapujące i z wybuchowym zakończeniem. James Dashner, autor bestsellerowego cyklu Więzień labiryntu Następny sukces Sandersona Jest po prostu błyskotliwym pisarzem. Kropka. Patrick Rothfuss, autor bestsellera  Imię wiatru OSTATNI TOM BESTSELLEROWEJ TRYLOGII ZAPOCZĄTKOWANEJ STALOWYM SERCEM I KONTYNUOWANEJ W POWIEŚCI POŻAR

Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej

Elżbieta Płóciennik

Kolejna publikacja w ramach serii „Edukacja dla Mądrości”, inspirowanej koncepcją i dokonaniami Roberta J. Sternberga (Teaching for Wisdom) - praktyczny poradnik metodyczny dla nauczycieli, wychowawców i pedagogów, pracujących w różnych instytucjach oświatowych, dla konsultantów i doradców metodycznych, a także rodziców. Zawiera wprowadzenie teoretyczne oraz przykłady sytuacji edukacyjnych, służących rozwijaniu inteligencji analitycznej, twórczej, praktycznej, refleksyjności, myślenia dialogicznego i dialektycznego oraz propozycje konkretnych ćwiczeń. Czytelnik znajdzie również zestaw scenariuszy zajęć do pracy z dziećmi w przedszkolu i szkole podstawowej. Poradnik uzupełniają gotowe do powielenia karty pracy. 

Żar. Oddech Afryki

Dariusz Rosiak

Z jednej strony kolonializm, głód, konflikty plemienne, epidemie i klęski naturalne, krzywdy wyrządzone przez białego człowieka. Z drugiej safari, nieskażona natura, piękno krajobrazu i wieczne lato. Tyle stereotypy. A jaka Afryka jest naprawdę? Tego próbuje się dowiedzieć Dariusz Rosiak, który na szczęście dla czytelnika zawsze chodzi własnymi drogami i zawsze zadaje wnikliwe pytania. Dzięki temu jego Afryka jest inna, ale nadal piękna i fascynująca. Gdyby poszukać wszystkich odmian życia, bez wygodnych kompromisów i honorowania tabu, bez zgody na polityczną poprawność i oportunizm? Może udałoby się nam dowiedzieć czegoś więcej o kontynencie, wobec którego zwykle stosujemy tylko trzy wygodne podejścia: łatwo nam jest użalać się nad Afryką, jeszcze łatwiej ją czcić, a najłatwiej nad nią dominować. To są najbardziej popularne metody oswojenia kontynentu, który dla niektórych białych jest wyrzutem sumienia, dla innych choćby dla nas, Polaków coraz częściej odskocznią od normalnego, nudnego, niespełnionego życia. Cechą wspólną tych strategii jest fakt, że w ich centrum stawiamy nie Afrykę i Afrykanów, ale siebie pisze Dariusz Rosiak we wstępie. "Nie czytałem książki o Afryce, która byłaby tak bliska prawdy jak zbiór reportaży Rosiaka. Mają wszelkie zalety: nie są oparte na z góry przyjętych ideach, choćby najbardziej słusznych i właściwych, nie urodziły się przy biurku żadnego gabinetu, nie udowadniają żadnych teorii, nie wypływają z narzuconej choćby nieświadomie fabuły." Wojciech Albiński, Rzeczpospolita

Niepowtarzalny urok likwidacji. Reportaże z Polski lat 90

Piotr Lipiński, Michał Matys

Lata 90. w Polsce to jedna z najciekawszych dekad ubiegłego stulecia. Z jednej strony dziki kapitalizm i szybki awans społeczny, z drugiej zachłyśnięcie się zachodnim stylem życia i rosnące bezrobocie. Czy nasz sentyment do tej dekady jest uzasadniony? I czy na pewno pamiętamy, jak wyglądała naprawdę? Zbiór reportaży Michała Matysa i Piotra Lipińskiego z lat 90. jak soczewka skupia w sobie największe kurioza tego dziesięciolecia. Odkurzacze Rainbow i zachodnie teleturnieje. Sądowe teczki pękające od pocztowych potwierdzeń odbioru i kioski pełne erotycznych pisemek. Przebrani górale zachwalający towary w supermarketach i uzdrowiciele z gazetowych ogłoszeń. Niezliczone dziwności lat 90., bez których nie bylibyśmy Polską, jaką jesteśmy teraz Niepowtarzalny urok likwidacji to powrót do czasów, które choć bywały trudne, otworzyły nam drzwi na Zachód. Przeczytałem zdanie: Dla nowych dyrektorów firma z Warszawy, za pieniądze Urzędu Miasta Częstochowy, prowadzi kurs antystresowy. Przykładowy temat na rozluźnienie: Opisz pożar w burdelu w sposób liryczny. A co jesienią 1991 roku bezrobotnemu Ryszardowi powiedzieli przybysze z kosmosu? Miałeś stracić pracę, bo odegrasz ważniejszą rolę we wszechświecie. Kiedy zrozumiemy polskie lata 90.? Im szybciej zrozumiemy, tym lepiej. Włodzimierz Nowak

Rotmistrz Witold Pilecki. Polscy superbohaterowie

Małgorzata Strękowska-Zaremba

Z tej książki dowiesz się, jak żył i o co walczył rotmistrz Witold Pilecki. Kim byli jego przodkowie? Jak spędzał wakacje u dziadków w Sukurczach? Co robił w Wilnie? Jaką tajną misję otrzymał od dowódców Armii Krajowej? W jaki sposób stał się bohaterem narodowym?     Choć urodził się na północy Imperium Rosyjskiego, gdy rządzonej przez zaborców Polski nie było na mapach, jego rodzice bardzo dbali, by pamiętał, że jest Polakiem. Gdy Witold podrósł i poszedł do szkoły, wstąpił też do drużyny skautów. Uczył się tam pilnie taktyki wojskowej, by w przyszłości bić się o wolność, hartował ciało, by zawsze mieć dużo siły, i ćwiczył wolę, by nigdy się nie poddawać. Gdy wybuchła pierwsza wojna światowa, stanął do walki o niepodległość Polski, bo był odważnym patriotą. Nie wahał się także wtedy, gdy ojczyzna potrzebowała go po raz kolejny – na pięknej karej klaczy Bajce ruszył na czele kawalerzystów w 1939 roku, walczył w Powstaniu Warszawskim, a potem podjął się niezwykle trudnej misji i dobrowolnie został więźniem Oświęcimia – niemieckiego obozu śmierci. Choć czasem było mu ciężko i ponosił porażki, walczył do końca i został polskim superbohaterem!

Atlas dzikich roślin jadalnych

Monika Fijołek

Dzikie rośliny w kuchni? Tak, bo to niezwykle tanie i smaczne rozwiązanie, a nade wszystko zdrowy sposób na codzienne posiłki. Babka, brzoza, ruta, skrzyp i szczaw to dostępne na wyciągnięcie ręki dziko rosnące rośliny zawierające niezwykłe bogactwo cennych składników pokarmowych. Prezentowany atlas zawiera wiele przydatnych informacji na temat występowania poszczególnych gatunków i sposobów ich wykorzystania w kuchni wraz z konkretnymi przepisami.

Antropologia wyobraźni twórczej w badaniach literackich. Świat wyobraźni Brunona Schulza

Marzena Karwowska

Książka poświęcona antropologii wyobraźni twórczej w badaniach literackich na przykładzie twórczości Brunona Schulza i jego twórczej wyobraźni jest błyskotliwym, z erudycją i znajomością przedmiotu napisanym studium. Składa się z dwu części: pierwszej, poświęconej antropologii wyobraźni twórczej w kontekście metodologii oraz drugiej, przybliżającej czytelnikowi świat wyobrażony Schulza z punktu widzenia antropologii literatury. Jej autorka dokonuje przeglądu pism antropologicznych Gastona Bachelarda i prezentuje założenia teoretyczne antropologii wyobraźni twórczej Gilberta Duranda. Kreśli ponadto współczesne tendencje w postdurandowskim nurcie badań literackich. Analizując twórczość Schulza, wyodrębnia pola tematyczne i odpowiadające im konstrukcje. Są to: mitologia nieba (obrazy wznoszenia, upadku, poetyka skrzydeł, schemat katamorficzny); deformacja wyobrażeniowa (imaginacyjny schemat gigantyzacji, liliputyzacja, hiperboliczne wzmocnienie obrazu); „Przesmyki sprzeczności”. „Uszczęśliwiające antynomie”; pomiędzy „orgią światła” i „gilotyną nocy”; wyobrażeniowe oblicza czasu; homo patiens; transpozycja mityczna; „spacery sceptyka przez rumowiska kultury”; wyobraźnia uskrzydlona. Znamienny jest tytuł zakończenia: Pomiędzy schizomorfią wyobraźni a „światem zamkniętym na klucz”.