U kogo i dlaczego warto zastosować insulinę dwuanalogową aspart + degludec?

Mariusz Dąbrowski

Ostatnie lata przyniosły istotne zmiany paradygmatu terapii cukrzycy typu 2. Po ogłoszeniu wyników pierwszych i kolejnych badań bezpieczeństwa sercowo-naczyniowego leków przeciwcukrzycowych na pierwszą linię frontu wysunęły się leki nieinsulinowe, a szczególne miejsce zajęły inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 i agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (te drugie są rekomendowane jako pierwsza terapia iniekcyjna w cukrzycy typu 2). Spowodowało to nieznaczny spadek liczby pacjentów leczonych insuliną. Niemniej należy pamiętać, że w populacji osób z cukrzycą typu 2 u wielu pacjentów wystąpi wcześniej lub później konieczność wdrożenia insulinoterapii. Zwykle jest ona inicjowana w postaci jednej iniekcji insuliny bazowej, przy czym w naszych warunkach zwykle jest to insulina NPH. Brak efektywności tej terapii wymaga dalszej intensyfikacji leczenia w postaci dołączania kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Jedną z takich opcji jest zastosowanie połączenia w jednym wstrzykiwaczu szybko działającego analogu - insuliny aspart (IAsp) oraz ultradługo działającego analogu - insuliny degludec (IDeg), z których każdy zachowuje swój profil farmakokinetyczny. Zaletą tej opcji jest mniejsza liczba iniekcji przy porównywalnej lub lepszej kontroli glikemii w porównaniu z innymi schematami terapii, a dodatkową korzyścią dla pacjenta jest mniejsza liczba hipoglikemii, szczególnie nocnych. Leczenie to umożliwia dalszą intensyfikację terapii poprzez dodanie drugiej iniekcji IDegAsp lub kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Insulina IDegAsp może być też użyta przy inicjowaniu insulinoterapii w warunkach znacznej hiperglikemii, przy zamianie terapii mieszankami insulin ludzkich bądź analogowych na jedną lub dwie iniekcje insuliny IDegAsp, a i to nie wyczerpuje pełnego spektrum jej możliwych zastosowań. Podsumowując, insulina IDegAsp jest wartościowym i bezpiecznym uzupełnieniem możliwości insulinoterapii u pacjentów z cukrzycą typu 2, ale też typu 1.

Lewodropropizyna - czy skład leku ma znaczenie?

Adam J. Sybilski

Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego, a odruch kaszlowy jednym z podstawowych fizjologicznych mechanizmów ułatwiających oczyszczanie dróg oddechowych. Wskazania do stosowania leków przeciwkaszlowych są ograniczone i dotyczą wyłącznie suchego, uporczywego kaszlu. Jednak badania pokazują, że stosowanie leków przeciwkaszlowych jest skuteczne. Wśród leków przeciwkaszlowych szczególne miejsce zajmuje lewodropropizyna. Jest nieopioidowym środkiem przeciwkaszlowym, działającym obwodowo. Metaanalizy udowodniły skuteczność zarówno u dzieci, jak i dorosłych, wykazując statystycznie istotnie lepsze wyniki w porównaniu z lekami przeciwkaszlowymi działającymi ośrodkowo pod względem skuteczności w zmniejszaniu intensywności kaszlu, jego częstości i nocnych wybudzeń. Cechy, jakie powinien mieć idealny lek dla dzieci to: skuteczność, bezpieczeństwo, doświadczenie ze stosowaniem preparatu, postać odpowiednia do wieku i możliwości pacjenta, precyzyjnie określone dawkowanie, brak zawartości cukru w syropie oraz alkoholu i barwników, dobry smak i prosty sposób dawkowania. Jest taki preparat.

Sytuacje kliniczne, w których warto wybierać cefiksym

Bartosz J. Sapilak

W artykule przybliżono zalety cefiksymu jako doustnej cefalosporyny III generacji. Lek wykorzystywany jest głównie w terapii zakażeń bakteriami Gram(-) oraz wrażliwymi szczepami Gram(+). Szczególnie przydatny pozostaje w infekcjach dróg oddechowych i moczowych, umożliwia także zastąpienie pierwotnej antybiotykoterapii dożylnej lekiem doustnym. Stosowany jest od 6. m.ż., zazwyczaj raz na dobę

10 powodów, dla których warto stosować cytykolinę

Marcin Kopka, Rafał Sochacki

Cytykolina jest substancją endogenną odgrywającą rolę w metabolizmie komórkowym. Może być pomocna w leczeniu udaru mózgu, chorób Parkinsona i Alzheimera, jaskry, po urazach głowy itd. Bezpieczeństwo stosowania cytykoliny zostało potwierdzone w wielu badaniach.

Antybiotykoterapia w intensywnej terapii

Urszula Zielińska-Borkowska, Jarosław Woroń

"Antybiotykoterapia w intensywnej terapii" pod redakcją dr n. med. Urszuli Zielińskiej-Borkowskiej i dra n. farm. Jarosław Woronia to (...) praktyczny przewodnik w trudnej sztuce walki z infekcjami na oddziałach intensywnej terapii, utożsamianych z najcięższymi zakażeniami, wieloopornymi drobnoustrojami, u najciężej chorych pacjentów. (...) W podręczniku wyczerpująco omówiono diagnostykę mikrobiologiczną, a także wybór odpowiedniej terapii, w tym empirycznej, w zakażeniach bakteryjnych, grzybicznych i wirusowych, z uwzględnieniem terapii szczegółowej w najczęściej występujących zespołach chorobowych u pacjentów intensywnej terapii. Autorzy określili również precyzyjnie, z jakimi powikłaniami wiąże się terapia przeciwdrobnoustrojowa, w tym z jakimi interakcjami i działaniami niepożądanymi możemy się spotkać w powszechnie stosowanej w intensywnej terapii. (...)

Zespół jelita nadwrażliwego - wspólny problem, indywidualne podejście

Barbara Skrzydło-Radomańska, Bartosz J. Sapilak

Zespół jelita nadwrażliwego charakteryzuje się nawracającym bólem brzucha występującym co najmniej raz w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące, przy wystąpieniu objawów co najmniej 6 miesięcy wcześniej, związanych z co najmniej dwiema cechami: wypróżnieniem, zmianą częstości wypróżnień, zmianą wyglądu stolca. Według Kryteriów rzymskich IV chorobę stwierdza się na podstawie objawów klinicznych. Nie dotyczy to osób po 50. r.ż. (a w przypadku krewnych pierwszego stopnia pacjentów z rakiem jelita grubego po 45. r.ż.) oraz z objawami alarmowymi. Ze względu na brak jednego czynnika etiologicznego leczenie zespołu jelita nadwrażliwego polega na zmniejszeniu nasilenia symptomów i poprawie jakości życia chorego. Postępowanie niefarmakologiczne obejmuje dietę bogatą w błonnik i modyfikację mikrobioty. W ramach farmakoterapii najskuteczniejsze są leki rozkurczowe stosowane bezpośrednio na mięśniówkę gładką, hamujące napływ wapnia, takie jak: drotaweryna, mebeweryna i alweryna. Wykazano również skuteczność leków przeciwdepresyjnych, co potwierdza, że zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego są manifestacją dysfunkcji osi mózg-jelito-mikrobiota.

Arteterapia jako wsparcie procesu leczenia schizofrenii paranoidalnej - studium przypadku

Zuzanna Dylewska, Ondrasz Kąkol, Radosława Kompowska-Marek, Aleksandra Chmielnicka-Plasota

Szacuje się, że na schizofrenię zapada 0,55–1,6% populacji ogólnej w społeczeństwach cywilizowanych [1]. Rozpoznanie schizofrenii niesie ze sobą konsekwencje personalne, medyczne, prawne i społeczne, a sama choroba jest postrzegana jako poważna, przewlekła i trudna do leczenia. Emocje i uczucia chorego stają się mgliste lub mniej jasne i mogą być opisywane jako „spłycone”. Może też wystąpić spadek inicjatywy czy energii. Schizofrenia od dawna opisywana jest jako choroba niejednorodna, o zmiennym obrazie klinicznym, zróżnicowanym przebiegu, stosunkowo często wymykająca się jednoznacznej ocenie [5]. Wciąż poszukuje się dodatkowych, pozafarmakologicznych metod wsparcia i aktywizacji chorych na schizofrenię. Jedną z nich jest arteterapia, czyli sposób oddziaływania terapeutycznego za pomocą kreacji artystycznej.

Maślan sodu - drogowskazy terapeutyczne

Paulina Panufnik, Tomasz Banasiewicz, Grażyna Rydzewska

Maślan sodu jest solą sodową kwasu masłowego, krótkołańcuchowego kwasu tłuszczowego, który ma m.in. silne działanie troficzne na nabłonek jelitowy. Wpływ suplementacji maślanem sodu budzi zainteresowanie wielu dziedzin medycyny: gastroenterologii, diabetologii czy onkologii. Najszerzej opisano korzystne działanie tej substancji w łagodzeniu objawów zespołu jelita nadwrażliwego, ale w literaturze opisywany jest również jej wpływ na gospodarkę węglowodanową czy leczenie nieswoistych chorób zapalnych jelit.

Czym są leki uspokajające i jakie mają wskazania w Psychiatrii?

Bartosz Łoza, Olga Łoza

Termin leki uspokajające, mimo że jest często stosowany, nie ma odniesienia do pojedynczej klasy środków psychofarmakologicznych. Leki te są wyróżnione raczej poprzez cel ich stosowania, tj. interwencyjne podawanie, aby szybciej zredukować lęk, napięcie czy zaburzenia myślenia powodujące dezorganizację zachowania. Spotyka się szerokie czy skrajne definicje tych leków – od takich, które praktycznie łączą je ze środkami nasennymi, do leków działających wybiórczo, usuwających tylko dezorganizację i napięcie, a równocześnie usprawniających w myśleniu i działaniu. W tego typu interwencyjnych działaniach są wykorzystywane takie środki, jak: neuroleptyki (np. promazyna, haloperydol), leki przeciwhistaminowe (np. hydroksyzyna) czy środki GABA-ergiczne (np. benzodiazepiny). Chociaż leki te są stosowane z reguły w bardzo trudnych klinicznie okolicznościach, wykazują się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem przy doraźnym czy krótkotrwałym podawaniu.

Kiedy wybieram mebewerynę?

Dorota Waśko-Czopnik

Zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego stanowiącym wciąż problem diagnostyczny i terapeutyczny. Aktualne dane naukowe w odniesieniu do farmakoterapii sugerują wysoką skuteczność leczenia rozkurczowego np. mebeweryną w połączeniu z innymi lekami prokinetycznymi i rozkurczowymi stosowanymi doraźnie oraz anksjolitykami w razie potrzeby, nie zapominając o indywidualnej diecie i modyfikacji stylu życia. IBS nadal stanowi wyzwanie diagnostyczne ze względu na dynamicznie zmieniający się obraz kliniczny i interdyscyplinarność choroby, jest rozpoznaniem z wykluczenia, w którym leczenie dostosowujemy do objawów aktualnie dominujących.

Kiedy wybieram lizynopryl? Punkt widzenia kardiologa i farmakologa klinicznego

Jacek Lewandowski, Jakub Strzelczyk

Leczenie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobami współistniejącymi stanowi duże wyzwanie wymagające zindywidualizowanej farmakoterapii. Inhibitory enzymu konwertazy angiotensyny odgrywają niezwykle ważną rolę w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Ich skuteczność wiąże się nie tylko z działaniem hipotensyjnym, ale także z protekcyjnym wpływem na inne ważne dla funkcjonowania organizmu narządy. Artykuł omawia praktyczne wskazania do stosowania jednego z ich przedstawicieli - lizynoprylu. Liczne badania jednoznacznie wykazały korzyść z jego stosowania w nadciśnieniu tętniczym, niewydolności serca, we wczesnej fazie zawału serca oraz u pacjentów z cukrzycą i ze współistniejącymi powikłaniami ze strony nerek.

Leczenie chorego z zespołem objawów, a nie diagnoz - możliwości citalopramu

Anna Gładka, Joanna Rymaszewska

Citalopram to lek przeciwdepresyjny z grupy SSRI, który jest szeroko stosowany w depresji, zaburzeniach lękowych i problemach ze snem. Jego wysoka skuteczność w połączeniu z korzystnym profilem tolerancji sprawia, że może być stosowany u pacjentów starszych. W takich sytuacjach należy jednak pamiętać o dostosowaniu dawki do stanu pacjenta i unikaniu interakcji z innymi lekami często stosowanymi w tej grupie chorych. W pracy przedstawiono dwa opisy przypadków zastosowania citalopramu u chorych w trudnych sytuacjach diagnostycznych.

Kompendium nowoczesnych metod korekcji wad wzroku

Joanna Wierzbowska

Kompendium nowoczesnych metod korekcji wad wzroku to monografia, w której autorka pochyliła się nad niezwykle aktualnym tematem. W książce opisano obecnie stosowane techniki, jak również metody niedalekiej przysżłości. Autorka przeprowadziła bardzo rzetelny przegląd piśmiennictwa, uwzględniający metaanalizy w szeroko pojętym zakresie. Omawia ważne aspekty kwalifikacji pacjenta do laserowej i soczewkowej korekcji wad refrakcji. Poruszając temat skuteczności i bezpieczeństwa laserowej chirurgii refrakcyjnej, omawia również problem starczowzroczności i nowe metody jej korekcji. Ta monografia to pozycja cenna i pomocna w codziennej praktyce lekarza okulisty, nie tylko zajmującego się chirurgią refrakcyjną.

6 powodów, dla których warto stosować ozanimod w leczeniu rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego

Wojciech Ambrosius

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego przebiegającą z uszkodzeniem istoty białej oraz utratą oligodendrocytów i neuronów. Stosowanie modulatorów receptora sfingozyno-1-fosforanu to jedna z dostępnych terapii wpływająca na przebieg choroby. Ozanimod cechuje selektywny mechanizm działania, co zapewnia wysoką skuteczność, a także bezpieczeństwo leczenia rzutowo-remisyjnej postaci tego schorzenia.

Połączenie acetaminofenu i ibuprofenu w leczeniu gorączki u dzieci

Lidia Rutkowska-Sak

Acetaminofen i ibuprofen to leki często stosowane w przypadku gorączki u dzieci. Ich mechanizmy działania są różne: ibuprofen to nieselektywny inhibitor COX, natomiast acetaminofen prawdopodobnie oprócz hamowania COX oddziałuje na zstępujące rdzeniowe szlaki serotoninergiczne. Oba leki mogą być stosowane jednocześnie: w postaci preparatu łączonego bądź naprzemiennie. Skuteczność obu schematów została przebadana przez Paula i Walsona. W niniejszym artykule omówiono wyniki tej metaanalizy.

NOAC w praktyce klinicznej

Marek Kuch, Piotr Pruszczyk, Tomasz Hryniewiecki

Książka NOAC w praktyce klinicznej stanowi cenną pozycję, podsumowującą dekadę rozwoju nowych doustnych antykoagulantów, grupy leków, która spowodowała rewolucyjne zmiany w podstawowych decyzjach klinicznych, oferując klinicystom bezpieczniejsze i skuteczniejsze narzędzie prewencji zakrzepicy. Redaktorzy książki, uznani eksperci w dziedzinie terapii kardiologicznej, przygotowali opracowanie niezwykle użyteczne dla każdego klinicysty, podsumowujące zasady stosowania doustnych antagonistów trombiny i czynnika Xa w aktualnej praktyce medycznej. Jest to znakomite kompendium, zawierające informacje interesujące zarówno dla Czytelnika poszukującego kluczowych referencji i chcącego poznać zręby obecnej wiedzy, jak i dla praktyka poszukującego wsparcia w rozwiązywaniu codziennych dylematów klinicznych.