Zaćma - krajobraz po roku pandemii

Marek Rękas

Normalnie w Polsce co roku operuje się ok. 350 tys. pacjentów i mniej więcej tyle samo diagnoz zostaje postawionych. W 2020 r. przeprowadziliśmy w Polsce ok. 120 tys. operacji zaćmy mniej niż 2019 r., to oznacza spadek o prawie 30% (w Europie był on dwukrotnie mniejszy i wyniósł ok. 15%) i tendencja spadkowa utrzymywała się do kwietnia bieżącego roku.

Okulistyka dziecięca kompendium dla lekarzy specjalizujących się w okulistyce i lekarzy innych specjalności

Marek Prost, Ewa Oleszczyńska-Prost

Pojawiająca się na rynku wydawniczym pozycja o charakterze monografii poświęconej w całości praktycznym aspektom budowy i czynności narządu wzroku u dzieci wypełnia istniejącą niszę w naszej rodzimej literaturze. Na podstawie dostępnej wiedzy, ale - i przede wszystkim - bardzo bogatego doświadczenia klinicznego autorów omówiono specyfikę budowy i rozwoju narządu wzroku u dzieci oraz zwrócono uwagę na praktyczne aspekty badania okulistycznego. W części klinicznej w przejrzysty, usystematyzowany sposób przedstawiono pełny zakres zmian chorobowych wieku dziecięcego i wzbogacono je imponującą dokumentacją fotograficzną. Oprócz problemów diagnostycznych autorzy prezentują najnowsze możliwości leczenia farmakologicznego oraz chirurgicznego. Szczególnej uwadze polecamy rozdział poświęcony rozpoznaniu i leczeniu zeza wieku dziecięcego. Monografia ta powinna znaleźć się w biblioteczce każdego lekarza zajmującego się problemami okulistyki, nie tylko wieku dziecięcego. Przystępny sposób omówienia poszczególnych zagadnień ułatwi także wykorzystanie jej przez lekarzy innych specjalności.

Depresje u mężczyzn

Monika Talarowska

Subtelne różnice biologiczne i uwarunkowania społeczno-kulturowe sprawiają, że obraz męskiej depresji różni się od kobiecej. Zauważenie tych różnic ma istotny aspekt terapeutyczny. Książka przybliża obraz depresji męskiej, podkreślając nie tylko to, co różni ją od kobiecej, lecz także to, co ważne w tej chorobie. Publikacja omawia przyczyny biologiczne i psychologiczne koncepcje męskiej depresji oraz wskazuje skuteczne formy pomocy. Co istotne i niełatwe do osiągnięcia, została napisana w sposób zarówno rzetelny naukowo, jak i osobisty, autorski. Monografia jest cennym źródłem wiedzy zarówno dla lekarzy, psychoterapeutów, jak i dla wielu osób niezwiązanych z medycyną.

Cukrzyca i depresja pod redakcją Agaty Szulc

Agata Szulc

Monografia Cukrzyca i depresja pod redakcją prof. Agaty Szulc dostarcza naukowych informacji na temat rozpoznawania depresji, patofizjologii tej choroby oraz czynników ją wyzwalających. Autorzy zwracają uwagę na silne związki depresji z cukrzycą typu 2, a także z tkanką tłuszczową jako przyczyną zaburzeń procesów immunologicznych i zapalnych oraz odnoszą się do metabolicznego podtypu depresji. Opracowanie to prezentuje aspekty kliniczne oraz możliwości ich przełożenia na codzienną praktykę terapeutyczną. Omawia także zasady farmakologicznego leczenia depresji u pacjentów z cukrzycą i meandry funkcjonowania psychologicznego osób z zaburzeniami depresyjnymi chorujących na cukrzycę. Jednym z głównych walorów monografii jest jej interdyscyplinarność - Autorzy omawiają obie choroby pod kątem zaburzeń patofizjologicznych i psychicznych, ich wpływu na funkcje poznawcze oraz interakcji farmakologicznych. Odbiorcami książki mogą być nie tylko pracownicy służby zdrowia, lecz także studenci kierunków medycznych, psychologicznych, społecznych oraz osoby, które zawodowo osobiście stykają się z następstwami obu schorzeń.

Rozpoznawanie i leczenie depresji i zaburzeń lękowych w praktyce lekarza POZ

Bartosz Sapilak, Anna Antosik-Wójcińska

Zaburzenia depresyjne i lękowe to współcześnie najczęstsze przewlekłe schorzenia psychiatryczne, których rozpoznawanie i leczenie leżą w kompetencjach lekarzy rodzinnych. Mają oni największe szanse, by wychwycić objawy choroby, zdecydować o inicjacji terapii, a w trudnych przypadkach skierować chorego do specjalisty. Depresja to choroba ogólnoustrojowa rzutująca na całą sferę życia pacjenta i jego rodziny, w tym symptomatologię schorzeń somatycznych (zespoły bólowe, stenokardia, zaburzenia rytmu i dolegliwości gastryczne). Chorobę tę należy leczyć na wczesnym jej etapie. Poważnym błędem jest zarówno zlekceważenie objawów, jak i zachowawcze kierowanie wszystkich chorych na konsultację specjalistyczną, bez uprzedniej próby rozpoczęcia terapii. Duża grupa pacjentów zwyczajnie z tej opcji nie skorzysta i pozostanie bez leczenia.

Opieka nad osobą z otępieniem. Porady i ćwiczenia usprawniające pamięć

Tadeusz Parnowski

Poradnik Profesora Tadeusza Parnowskiego, przeznaczony dla opiekunów osób z otępieniem, składa się z dwóch części. Pierwsza omawia trudne zachowania chorego i możliwe reakcje, wskazuje, jak wzorcowo komunikować się z chorym, zawiera także szereg cennych wskazówek dotyczących codziennej opieki nad chorym. Druga część składa się z różnorodnych ćwiczeń-łamigłówek przeznaczonych dla chorego, których zadaniem jest usprawnienie funkcji poznawczych.

Optymalizacja terapii hipotensyjnej na przykładzie opisu przypadku pacjenta

Bartosz Krzowski, Paweł Balsam

Nadciśnienie tętnicze to jeden z najważniejszych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Obecnie dostępnych jest szereg opcji terapeutycznych pozwalających w znaczącej większości przypadków uzyskać odpowiednią kontrolę choroby. Warto pamiętać, że nadciśnienie tętnicze to choroba często postępująca, a co za tym idzie - wymagająca regularnych korekt w zakresie farmakoterapii. Dzięki temu istnieje możliwość zmniejszenia ryzyka wystąpienia groźnych zdarzeń niedokrwiennych w przyszłości.

Piękno i seks. Seks i piękno

Agnes Frankel. Robert Kowalczyk

Piękno wydaje się wyłącznie kategorią estetyczną – uwarunkowaną określonymi kryteriami tego, co jest piękne, a co brzydkie, a zatem tego, co w perspektywie moralnej staje się wartością, czymś godnym pożądania, czymś, do czego należy dążyć. Piękno jest jednak także – i nie wolno o tym zapominać – kategorią kulturową, a zatem płynną, zmieniającą się w czasie, uzależnioną od różnych uwarunkowań związanych ze specyfiką konkretnej kultury. Tymczasem często możemy obserwować absolutyzację aktualnych kategorii piękna i uznawanie go za ponadczasowe kryterium tego, co pożądane, także w wymiarze seksualnym.

Fakty i mity na temat buprenorfiny

Magdalena Kocot-Kępska

Opioidy są podstawowymi, skutecznymi lekami w terapii bólu ostrego i przewlekłego o umiarkowanym i dużym natężeniu, nie tylko w chorobach nowotworowych, ale także w bólach pochodzenia nienowotworowego. Nawet przy podobnych rodza jach czy natężeniu bólu występują indywidualne różnice między pacjentami pod względem skutecznej dawki i ryzyka wystą pienia określonych działań niepożądanych. Wybór analgetyku opioidowego w praktyce opiera się na wiedzy na temat różnic między poszczególnymi lekami, w tym dotyczących powinowactwa do poszczególnych typów receptorów opioidowych, siły działania analgetycznego, właściwości fizykochemicznych, a także, co ważniejsze w klinice, profilu bezpieczeństwa i skuteczności w poszczególnych zespołach bólowych. Buprenorfina zajmuje ważne miejsce w medycynie bólu ze względu na unikalny profil bezpieczeństwa na tle innych leków opioidowych. Obejmuje on efekt pułapowy w stosunku do depresji oddechowej i euforii, brak kumulacji w przypadku niewydolności nerek, działanie antyhiperalgetyczne, mniejsze ryzyko tachyfilaksji, nadużywania, immunosupresji oraz wpływu na funkcje seksualne w stosunku do morfiny czy fentanylu.

Zastosowanie winpocetyny w zawrotach głowy nieukładowych u pacjenta z wielochorobowością. Opis przypadku

Joanna Bielewicz

Zawroty głowy nieukładowe to częsta dolegliwość w populacji osób starszych, mająca negatywny wpływ na jakość ich życia. Ważnym problemem stają się u osób z wielochorobowością, przyjmujących wiele leków. Ograniczają zdolność samodzielnego funkcjonowania oraz mogą powodować upadki, a w ich następstwie złamania kości i urazy głowy. Pacjent z zawrotami głowy nieukładowymi wymaga szczegółowej i wielokierunkowej diagnostyki. Ze względu na subiektywność i niecharakterystyczność zgłaszanych dolegliwości zlecane badania mają na celu wykluczenie zagrażających życiu i zdrowiu schorzeń lub znalezienie przyczyny potencjalnie uleczalnej. Wybór leczenia powinien uwzględniać prawdopodobny powód dolegliwości i możliwy wpływ na inne schorzenia bądź przyjmowane leki. Stosowanie winpocetyny w monoterapii lub terapii skojarzonej jest propozycją leczenia wartą rozważenia w populacji osób starszych z wielochorobowością.

Rehabilitacja po udarze mózgu

Marcin Szwajnoch

Rehabilitacja - zaraz po właściwym rozpoznaniu i leczeniu - to kluczowy element w powrocie do pełnej lub częściowej sprawności u pacjentów po udarach. Zgodnie z podpisaną przez Polskę Deklaracją Helsingborską wczesną rehabilitacją powinni zostać objęci wszyscy pacjenci po udarach. Niestety z różnych powodów nadal nie zawsze się to udaje. Poradnik Rehabilitacja po udarze mózgu - opracowany przez magistra fizjoterapii Marcina Szwajnocha - ma na celu próbę przyczynienia się do poprawy tych statystyk. Odpowiada na najważniejsze pytania nasuwające się opiekunom oraz samemu pacjentowi po incydencie udarowym. Poradnik został przygotowany w taki sposób, aby oprócz odpowiedzi dawać także praktyczne wskazówki dotyczące ćwiczeń. Adresowany jest zarówno do opiekunów i samych pacjentów po incydentach udarowych, jak i specjalistów - ma na celu usystematyzowanie wiedzy i ułatwienie komunikacji z pacjentem.

Stosowanie tadalafilu w zaburzeniach erekcji u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi

Aleksandra Skwarek, Krzysztof Ozierański

Zaburzenia erekcji są problemem częstym, lecz niedostatecznie rozpoznawanym i leczonym. Częstość ich występowania jest większa w grupach pacjentów obciążonych czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego oraz z rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową. Zaburzenia erekcji stanowią swoisty objaw postępującej dysfunkcji śródbłonka i zaburzeń krążenia w obrębie naczyń tętniczych. Inhibitory fosfodiesterazy 5 stanowią skuteczną grupę leków, gdyż hamują patofizjologiczne mechanizmy leżące u podstaw zaburzeń erekcji. Bezpieczeństwo tych leków udowadniają liczne badania naukowe oraz wieloletnie doświadczenia w ich stosowaniu. Tadalafil jest znanym lekiem z tej grupy, który wyróżnia się niższą częstością działań niepożądanych, dłuższym czasem działania oraz możliwością przyjęcia leku niezależnie od posiłku. Po uwzględnieniu chorób współistniejących, dotychczasowej farmakoterapii oraz preferencji pacjenta w większości przypadków możliwa jest skuteczna terapia zaburzeń erekcji inhibitorami fosfodiesterazy 5.

Postępowanie w nietrzymaniu moczu u kobiet z pęcherzem nadaktywnym w codziennej praktyce urologa

Tomasz Wiatr, Piotr Chłosta

Nietrzymanie moczu powszechnie występuje wśród kobiet i istotnie przyczynia się do obniżenia jakości ich życia. Dostępnych jest wiele skutecznych metod leczenia najczęstszych rodzajów nietrzymania moczu (wysiłkowego, związanego z parciem naglącym i mieszanego) w formie modyfikacji stylu życia, technik behawioralnych, farmakoterapii i procedur małoinwazyjnych. Większość kobiet odnosi korzyść po zastosowanym leczeniu, a nietrzymanie moczu nie musi być nieuniknioną częścią procesu starzenia. Aby zmaksymalizować szanse na skuteczne leczenie, kluczowe jest dostosowanie podejścia terapeutycznego do celów i oczekiwań pacjenta oraz ocena potencjalnych skutków ubocznych, kosztów i spodziewanych korzyści. Istnieje wiele wyzwań związanych z leczeniem nadaktywnego pęcherza u starszych kobiet, takich jak: zaburzenia czynnościowe i poznawcze, choroby współistniejące, polipragmazja, niedobór estrogenów, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze optymalnej terapii. Niniejszy przegląd przedstawia obecną wiedzę na temat związanych z wiekiem zmian w funkcjonowaniu pęcherza i proponuje rozwiązania kliniczne w postępowaniu z pęcherzem nadreaktywnym u starszych pacjentek.

Rehabilitacja kardiologiczna w dobie pandemii COVID-19 - nowe wyzwania, nowe możliwości

Maciej Janiszewski, Artur Mamcarz

Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna (KRK) jest uznaną metodą prewencji wtórnej wielu schorzeń sercowo-naczyniowych. Liczne badania kliniczne wskazują na skuteczność kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej w poprawie wydolności układu krążenia, jakości życia i ograniczaniu śmiertelności sercowo-naczyniowej. Jakkolwiek, już przed epidemią COVID-19 realizacja kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej, a zwłaszcza jej etapu II, napotykała wiele problemów. Jednym z istotnych były trudności z regularnym dojazdem pacjentów na zajęcia rehabilitacyjne prowadzone ambulatoryjnie. Epidemia COVID-19 dodatkowo pogłębiła te problemy - wiele ośrodków zostało zamkniętych dla chorych, co utrudniło lub całkowicie uniemożliwiło pacjentom korzystanie z rehabilitacji w dotychczasowej formie. Do rozwiązania tych problemów może się przyczynić upowszechnienie hybrydowej telerehabilitacji kardiologicznej. W artykule omówiono kluczowe informacje dotyczące metod, skuteczności i bezpieczeństwa tej nowej formy kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej.

Stwardnienie rozsiane a planowanie rodziny

Beata Zakrzewska-Pniewska

Przyjmuje się, że w praktyce problematyka planowania rodziny dotyczy przede wszystkim kobiet. Jednocześnie wiadomo, że stwardnienie rozsiane występuje u nich nawet trzykrotnie częściej niż u mężczyzn, przy czym średnio początek choroby u kobiet ma miejsce ok. 34. r.ż., zatem przypada na wiek rozrodczy. Szacuje się, że w blisko 40-tysięcznej populacji chorych na SM 20-30 tys. stanowią kobiety. Dlatego istotna jest znajomość zasad, a zwłaszcza ograniczeń, stosowania leków zarejestrowanych do terapii SM u kobiet planujących ciążę, będących w ciąży oraz karmiących. Poradnik omawia meandry farmakoterapii w tej grupie chorych. Jest on znakomitym źródłem wiedzy zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów.

Kaszel w codziennej praktyce klinicznej

Marta Dąbrowska, Katarzyna Białek-Gosk, Elżbieta Magdalena Grabczak, Katarzyna Krenke

W niniejszym podręczniku staraliśmy się przedstawić aktualną i praktyczną wiedzę dotyczącą znaczenia i patomechanizmu kaszlu zarówno jako fizjologicznego odruchu obronnego, jak i dokuczliwego objawu, który znacznie upośledza jakość życia pacjentów. Kaszel ostry, związany najczęściej z infekcjami układu oddechowego, jest bardzo częstą przyczyną konsultacji lekarskich zarówno u dzieci, jak i dorosłych. I chociaż w większości przypadków kaszel ostry ma charakter przemijający i samoograniczający się, to pacjenci wielokrotnie samodzielnie stosują wiele leków mukoaktywnych lub przeciwkaszlowych, a czasem ich nadużywają. W tej książce zostały szczegółowo przedstawione dostępne leki mukoaktywne i przeciwkaszlowe, ze szczególnym uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań do ich stosowania. Z kolei przewlekły kaszel dotyczy mniejszej grupy chorych, ale zazwyczaj stanowi dla nich dokuczliwy problem i skłania do częstych wizyt u lekarzy wielu specjalności: pediatrów, lekarzy rodzinnych, internistów, pulmonologów, alergologów, otolaryngologów czy gastroenterologów. Pomimo licznych konsultacji, badań i prób leczenia u części pacjentów z przewlekłym kaszlem nie udaje się uzyskać jego redukcji lub ustąpienia, a przyczyny niepowodzeń upatruje się w nadwrażliwości odruchu kaszlu. Przewlekły, oporny na leczenie kaszel w bardzo istotny sposób pogarsza jakość życia chorych, a jednocześnie stanowi szczególnie duży problem kliniczny dla lekarzy. W niniejszej książce staraliśmy się przedstawić aktualną wiedzę na temat możliwości leczenia tej trudnej podgrupy pacjentów. Mamy nadzieję, że podręcznik ten pomoże Państwu w podejmowaniu codziennych decyzji i przyczyni się do poprawy jakości leczenia chorych z kaszlem zarówno ostrym, jak i przewlekłym.