Wokół antropologii fundamentalnej Michaela Landmanna

Witold P. Glinkowski

Uchwycona przez Landmanna "luka antropiczna" jest tym, co wyróżnia człowieka, który w odróżnieniu od innych żywych istot jest zarazem twórcą kultury oraz jej beneficjentem. Ta szczególna sytuacja człowieka stanowi konsekwencję jego ontycznego niedoposażenia, na które składa się niewyspecjalizowanie narządów oraz radykalne zredukowanie instynktu. Trzeba jednak od razu uściślić sens omawianego tu terminu, wskazać na jego względność. O ile bowiem określenie "luka" sugeruje jakiś niedostatek, to jest on orzekany w sposób obiektywny jedynie przy założeniu, że kryterium waloryzacji zakorzenione jest w horyzoncie świata animalnego. W przypadku, gdy rozpatrywanie owej "luki" przebiega z uwzględnieniem specyfiki bytu ludzkiego, jej sens ulega modyfikacji - luka przestaje być brakiem, a okazuje się okolicznością umożliwiającą urzeczywistnianie się nowych jakości, nieznanych światu animalnemu. Człowiek bowiem, będąc z jednej strony istotą kreatywną, tworzącą kulturę, a z drugiej, podlegając modelowaniu przez zastane dziedzictwo kulturowych artefaktów, podlega dwóm odrębnym i przeciwnym sobie siłom - nie tylko zresztą im podlega, ale także je generuje.Uchwycona przez Landmanna "luka antropiczna" jest tym, co wyróżnia człowieka, który w odróżnieniu od innych żywych istot jest zarazem twórcą kultury oraz jej beneficjentem. Ta szczególna sytuacja człowieka stanowi konsekwencję jego ontycznego niedoposażenia, na które składa się niewyspecjalizowanie narządów oraz radykalne zredukowanie instynktu. Trzeba jednak od razu uściślić sens omawianego tu terminu, wskazać na jego względność. O ile bowiem określenie "luka" sugeruje jakiś niedostatek, to jest on orzekany w sposób obiektywny jedynie przy założeniu, że kryterium waloryzacji zakorzenione jest w horyzoncie świata animalnego. W przypadku, gdy rozpatrywanie owej "luki" przebiega z uwzględnieniem specyfiki bytu ludzkiego, jej sens ulega modyfikacji - luka przestaje być brakiem, a okazuje się okolicznością umożliwiającą urzeczywistnianie się nowych jakości, nieznanych światu animalnemu. Człowiek bowiem, będąc z jednej strony istotą kreatywną, tworzącą kulturę, a z drugiej, podlegając modelowaniu przez zastane dziedzictwo kulturowych artefaktów, podlega dwóm odrębnym i przeciwnym sobie siłom - nie tylko zresztą im podlega, ale także je generuje.

Przypatrz się, duszo, jak cię Bóg miłuje! Kazania pasyjne

ks. Janusz Faltyn

ks. Janusz Faltyn - kapłan diecezji tarnowskiej, wyświęcony w 2005 roku. Posługiwał w par. św. Jana Nepomucena w Bochni i św. Kazimierza w Nowym Sączu. Obecnie wikariusz par. NSPJ w Tarnowie, katecheta, opiekun nowo powstałej Grupy bł. ks. Romana Sitki, egzorcysta. Książka zawiera dwie serie kazań pasyjnych - po sześć kazań na każde gorzkie żale oraz dwa kazania na Wielki Piątek (łącznie czternaście kazań) - oraz trzynaście rozważań drogi krzyżowej (w tym pięć rozważań ogólnych, jedno dla dzieci, dwa dla młodzieży, ze św. Janem Pawłem II, z bł. Romanem Sitką, z bł. Karoliną i innymi świętymi). Publikacja może stanowić pomoc i inspirację dla duszpasterzy, jak również być przewodnikiem duchowym dla osób świeckich, które chcą wejść głębiej w relację z Jezusem Chrystusem. Może być ona dobrym podarunkiem dla każdej osoby, która kocha Jezusa lub powinna pokochać Go bardziej.

Christine. Powieść o Krystynie Skarbek

Vincent V. Severski, Piotr Niemczyk

Christine to powieść o Krystynie Skarbek, znanej również jako Christine Granville jednej z najskuteczniejszych i najbardziej tajemniczych agentek II wojny światowej. Opowieść o wyjątkowej inteligencji, niezłomnej sile i odwadze. A także może przede wszystkim o kobiecie, która w świecie zdominowanym przez mężczyzn bez wahania poświęca własne bezpieczeństwo, by osiągnąć to, co wydaje się niemożliwe. Rok 1941. Belgrad staje się kluczowym punktem na mapie Europy, gdzie ważą się losy wojny. W tym strategicznym momencie do Jugosławii przybywa Christine. Jej misja jest jasna: nie może dopuścić, by Jugosławia stanęła po stronie Niemiec. Serce Bałkanów tętni od szpiegowskich intryg, a w cieniu politycznych rozgrywek toczą się kluczowe decyzje dotyczące Grecji i planowanego ataku na Związek Radziecki. W ciągu zaledwie kilku pełnych napięcia dni musi wykorzystać wszystkie swoje umiejętności, by odwrócić bieg wydarzeń. Czy jej działania zmienią losy wojny i wpłyną na miliony żołnierzy walczących po obu stronach konfliktu?

Wiewiórek i Bóbr. Przygody leśnych detektywów

Magda Podbylska

Zabawne opowiadania o Wiewiórku i Bobrze, którzy mieszkają w lesie nad błękitnym strumieniem. Są do siebie zupełnie niepodobni, każdy z nich ma swoje upodobania, niezrozumiałe dla tego drugiego, jednak przyjaźnią się ze sobą i lubią wspólnie spędzać czas. Niekiedy w okolicy dochodzi do zagadkowych i niepokojących zdarzeń. Wówczas Wiewiórek i Bóbr zmieniają się w prawdziwych leśnych detektywów i usiłują dociec, kto stoi za tymi tajemniczymi wypadkami. W ten sposób poznają inne zwierzęta i ich niekiedy dość niezwykłe zwyczaje. Doskonała lektura dla miłośników przyrody i zagadek detektywistycznych!

Dzienniki zesłańca i żołnierza

Zygmunt Blumenfeld

Powoli i ociężale wstaję. Zaczyna się codzienne naciąganie tragicznych łachmanów. Spodnie z dziesiątkami łat, dziur, marynarka podobna do strzępów cudem jakimś łączących się w całość. Pas obwiązuję szpagatem. Buty… trudno opisać. – A potem – chyba tylko ze względu na przyzwoitość i przyzwyczajenie, a nie ze względu na rzeczywisty efekt – popłukanie rąk i zwilżenie twarzy, które trudno nazwać myciem i następuje śniadanie: chleb czarny i lepki i garnuszek czarnej kawy zimnej lub czasem ciepłej. Nierzadko zastępuje go czerpaczek zimnej niegotowanej wody. Znów gong! Godzina 5:45! Trzeba już iść. Pa Tatusiu! Do widzenia! Moja brygada na mnie już czeka. I idzie po bagnach i pagórkach wąż ludzi-łachmaniarzy ku odległym o 4-6 km wyrębom i składom na lesochimie. O godz. 7 zaczyna się codziennie praca. Piła, topór, piła, topór, do znudzenia. Gdy słońce parzy jak ukropem, wysycha siła jak woda na piecu. Słabi, słaniając się na nogach walą toporami i jak automaty ciągną stalowe wstęgi pił tam i z powrotem, tam i z powrotem, do znudzenia, do utraty tchu. Aż padają zmęczone, olbrzymie czasem drzewa. Najpierw można je liczyć, leżą każde z osobna jak poukładane, potem ich coraz więcej, rosną w dziesiątki, gmatwają się zrzucanymi w ziemię konarami, które przed godziną jeszcze dumnie kryły niebo i słońce. A czasem pada deszcz i wyje wiatr. Wtedy lepisz się wodą. Jesteś mokry cały. Kompletnie cały. Wszystko wkoło ciebie tonie w wodzie, drzewa i trawa i niebo i ty sam. Jesteś zmęczony i znużony. Zdaje Ci się, że cały świat jest zmęczony i zniechęcony.

Hłasko. Nasz nie-współczesny, czyli nowy wspaniały żywot starej manipulacji

Bogdan Rudnicki

Książka, utrzymana w eseistycznej formie, ukazuje w części I rozpętaną z powodów politycznych aferę wokół Hłaski na tle historycznym i buduje podstawę dla wniosków dotyczących spraw nigdzie dotąd nieporuszanych w tak szerokim zakresie - jak choćby decyzja pisarza o emigracji. Poprzez liczne odniesienia do współczesności i dygresje "wykorzystuje" manipulację wokół Hłaski do obnażenia podobnych mechanizmów funkcjonujących obecnie w przestrzeni publicznej (medialnej). Część II skoncentrowana jest na literackich dokonaniach, a świeże spojrzenie umożliwia m.in. pryzmat groteski, pojęcia rzadko stosowanego do twórczości Hłaski; a najwięcej uwagi poświęca utworom, które nie doczekały się licznych głosów (m.in. Sowie, córce piekarza). Motywy z twórczości Hłaski łączone są z aktualnymi wydarzeniami, toteż książka może być interesująca także dla tych, którzy ani pisarstwem, ani "sensacjami" z życia Hłaski się nie ekscytują. Niewielu jest dziś intelektualistów mających status dogłębnego znawcy danego twórcy czy pisarza. (...) Rudnicki wpisuje się w obszar takiego właśnie badacza i humanisty. Jego książka (...) traktuje - mówiąc najogólniej - o mitach, prawdach, faktach, ale i zmyśleniach w kontekście egzystencji i twórczości Marka Hłaski. To rzecz będąca też korygowaniem błędów innych osób piszących o Hłasce. (...) Tekst Rudnickiego jest cenną zachętą do zaznajomienia się zarówno z twórczością Hłaski, jak i wielością zagadnień pobocznych. Autor trafnie pisze chociażby o politycznej poprawności dziś; o racjonalizmie, o prowokacji, o sowietyzacji... etc. Spektrum pojęć, zjawisk i nazwisk jest pokaźne. Z recenzji dr. Konrada Ludwickiego, Instytut Literaturoznawstwa, Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie Nasz nie-współczesny stanowi portret wnikliwy, może najbardziej z dotąd stworzonych portretów Hłaski, i wielowątkowy. To naukowy esej, gatunek najtrudniejszy z trudnych, bo łączący naukę ze swadą. Naukę, która bierze się tu z systematycznych badań, znajomości ich przedmiotu i giętkiego języka. Dostajemy więc historycznoliteracki, eseistyczny portret z prawdziwego zdarzenia. Nie syntetyczną monografię, ale napisane zgodnie z metodą naukową resume poglądów autora na Hłaskę i jego czasy. dr hab. Piotr Weiser Hłasko. Nasz nie-współczesny, czyli nowy wspaniały żywot starej manipulacji to pierwsza tak dogłębna monografia poświęcona życiu i całej twórczości pisarza. Jej autor oprócz dementowania utrwalonych już w świadomości zbiorowej - choć nieprawdziwych - legend dotyczących Hłaski porusza też tematy dotychczas niepodejmowane, m.in. różnorodność językową i rozmaitość sposobów wypowiedzi bohaterów czy też wykorzystywanie w utworach elementów groteski. Największym walorem tej publikacji jest jednak dążenie do ustalenia faktów i dotarcie do tekstów archiwalnych, po to, by "nowe interpretacje utworów prozaika nie były obarczone starymi błędami". dr Kamila Sowińska, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego Bogdan Rudnicki - absolwent polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor pierwszej w Polsce książki poświęconej Hłasce - Marek Hłasko, PIW, Warszawa 1983. Na przełomie lat 70. i 80. XX wieku współpracował z "Tygodnikiem Powszechnym", publikował też m.in. w "Studencie", "Przekroju" i "Rzeczpospolitej". Twórca i współtwórca spektakli teatralnych i scenariuszy filmowych. Obecnie kończy przygotowywać książkę Stanisław Czycz. Nasz nie-współczesny, której fragmenty ukazały się w pracy zbiorowej Stanisław Czycz. Za bramą gasnącego sierpnia (WNUP, Kraków 2023) oraz w dwumiesięczniku "Arcana" (2023, nr 169-170).

Transcendentne kino Darrena Aronofsky\'ego. Film, sacrum i mit

Marcin Kępiński

Książka o transcendentnym kinie Darrena Aronofsky’ego zabiera czytelnika w podróż po wybranej filmografii tego wybitnego amerykańskiego reżysera. Mocny, wręcz anarchistyczny akcent pada tu na typ przedstawianego bohatera filmowego, żyjącego na marginesie społeczeństwa i świadomie odrzucającego jego normatywne struktury. Filmy, jak również literatura, do której autor publikacji się odwołuje, są wyrazem postawy krytycznej wobec przemocy symbolicznej oraz narzucania jednostce ograniczających ją twórczo norm kulturowych, nakazujących takie, a nie inne rozumienie i przeżywanie otaczającego świata. Wnikliwy obserwator twórczości Darrena Aronofsky’ego dostrzeże istnienie w niej problematyki metafizycznej. Warto zwrócić się ku transcendencji i próbować wyrażać niewyrażalne, także w sztuce filmowej, jak czyni to Darren Aronofsky, który chce być powiernikiem wielkich narracji mitycznych. Te cechy, tak charakterystyczne dla reżysera, można dostrzec we wszystkich jego filmach, a zwłaszcza w tych przywoływanych w prezentowanej monografii. Książka zainteresuje czytelnika oczekującego od współczesnego kina czegoś więcej niż niewyszukanej rozrywki oraz pragnącego wyjść poza jego ludyczny wymiar.

Czosnek. Uzdrawiająca moc

Agata Lewandowska

Czosnek jest chętnie stosowany w kuchni ze względu na smak i zapach dodające daniom ostrości oraz wyrazistości. Pitagoras nazywał go podobno królem wszystkich przypraw. Ale czosnek to także roślina lecznicza o cennych właściwościach prozdrowotnych. Ma działanie przeciwzapalne i wspomaga walkę z drobnoustrojami chorobotwórczymi, dlatego poleca się go przy przeziębieniach. Korzystnie wpływa na układ odpornościowy i florę jelitową. Wspiera zdrowie serca i naczyń krwionośnych, znajduje zastosowanie także w chorobach skóry i stawów. Dowiedz się, jak wykorzystać potencjał leczniczy i kulinarny tej przyprawy. Autorka, opisując korzyści ze stosowania czosnku, wszystkie informacje czerpała z badań naukowych. W książce znajdują się również przepisy na proste i smaczne dania z dodatkiem czosnku, dzięki którym na stałe włączysz go do swojego menu.

Diabeł Boruta w dawnej kulturze polskiej

Maria Wichowa

Tom oddawany do rąk czytelników powstał w wyniku współpracy Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Uniwersytetu Łódzkiego, Muzeum w Łęczycy, Towarzystwa Naukowego Płockiego i Towarzystwa Miłośników Ziemi Łęczyckiej. Należy żywić nadzieję, że wzbogaci on w sposób znaczący wiedzę o diable Borucie w dawnej kulturze polskiej, rozpatrywanej w różnych aspektach, przede wszystkim zaś w twórczości literackiej autorów XIX stulecia i początku wieku XX. Analizowane tutaj teksty długo czekały na swych badaczy, skupiających uwagę na postaci i sposobie kreacji ich głównego bohatera - Boruty. Maria Wichowa, UŁ Jak wiadomo, czart ten, według znanej legendy, jest mieszkańcem zamku łęczyckiego i bohaterem licznych przygód, w których uczestniczył, włączając się w życie miejscowej społeczności oraz używając w relacjach z ludźmi swej nadprzyrodzonej mocy. W tomie na jego temat wypowiadają się historycy literatury, gdyż w piśmiennictwie polskim jest wiele tekstów z Borutą jako bohaterem, czekających na dogłębne przebadanie przez specjalistów, a także historycy dziejów, penetrujący te obszary kultury, w których bez trudu można wykazać żywotność i zakorzenienie się legendy o Borucie w życiu miejscowej społeczności, m.in. poprzez funkcjonowanie nazwiska Borucki i nazwy miejscowej Borucice. Stanisław Pawlak, przewodniczący Towarzystwa Naukowego Płockiego, Oddział w Łęczycy

Przygotowanie redakcyjne pracy dyplomowej

Jolanta Szczepaniak

Niniejszy poradnik zawiera ogólne wskazówki dotyczące redakcyjnego opracowania tekstu pracy dyplomowej, zarówno do druku, jak i przygotowania postaci cyfrowej. Choć sedno pracy dyplomowej – i podstawę oceny – stanowi treść pracy (merytoryczna strona prac dyplomowych nie jest przedmiotem niniejszego opracowania), to nie można zaprzeczyć, że na ogólne wrażenie i odbiór pracy wpływ ma także jej wygląd, struktura i estetyka. Tym bardziej, że ocena układu pracy, struktury podziału treści, kolejności rozdziałów, kompletności tez, charakterystyka doboru i wykorzystania źródeł oraz ocena formalnej strony pracy (poprawność języka, opanowanie techniki pisania, spis rzeczy, odsyłacze) to niektóre z elementów, na które zwrócą uwagę recenzenci [...]. W poradniku wskazówki oparto na wytycznych z najpopularniejszych pozycji książkowych, dotyczących pisania i redagowania prac dyplomowych, na opracowaniach online oraz dokumentach z wytycznymi obowiązującymi w szkołach wyższych i uczelniach w Polsce. Na obowiązujące standardy powoływano się przywołując stosowne akty prawne i normy. Opisując przykładowe formatowanie tekstu posłużono się programem Microsoft Word 2016.

Saga historyczna (tom 2). Znajdziesz mnie w cieniu guayacán

Zbigniew Zborowski

Poznaj dalsze losy bohaterów książki Spotkajmy się zanim przyjdzie zima. Dwie połówki starej carskiej monety odnajdują się w ogarniętej powstańczym piekłem Warszawie, by chwilę potem znów się rozdzielić, miotane wojenną zawieruchą po całym świecie Tuż po II wojnie światowej Marianne de Ville, przebywająca w Maroku, tęskni za ukochanym gestapowcem, który uciekł do Argentyny. W Polsce komunistyczna bezpieka tropi zawzięcie Zosię Zaporewicz i Adama Wolskiego. Tylko jedna osoba jest w stanie połączyć wszystkie te historie i zjednoczyć ze sobą połówki monety. Monika Wilczyńska, matka, której odebrano dziecko, kobieta, która nie pamięta swojej przeszłości, samotna, narażona na śmiertelne niebezpieczeństwo, rzucona z bezpiecznej Warszawy w sam środek slumsów Mexico City. Musi walczyć o swoją uprowadzoną córeczkę, przy okazji zbliżając się do wyjaśnienia liczącej 160 lat tajemnicy. Monumentalna, poruszająca, pełna emocji i wzruszeń! Najnowsza powieść Zbigniewa Zborowskiego to historia o ludziach, których losami wiatr przeszłości targa bezlitośnie. A główną rolę nadal grają dwie połówki carskiej monety. Polecam! Tej powieści się nie czyta, przez nią się płynie! Agnieszka Lingas-Łoniewska Czytanie sagi Zbigniewa Zborowskiego przypominało jazdę na karuzeli. Było dynamicznie i emocjonalnie. Do tego autor dołożył: tło historyczne, różnorodne postaci i tajemnicę z przeszłości. Wszystko to, co lubię. Gorąco polecam! Anna Sakowicz, autorka "Jaśminowej sagi" Na dobrą powieść składa się wiele elementów. Najistotniejszymi z nich są wciągająca fabuła i dobrze wykreowani bohaterowie. W powieści Zbigniewa Zborowskiego znajdziemy bez wątpienia oba te składniki. Fabuła powieści jest tak ściśle związana z historią świata i tyle tu autentycznych postaci, że w pewnym momencie zaczynamy się zastanawiać Czy to przypadkiem nie wydarzyło się naprawdę?. Kasia Bulicz-Kasprzak, autorka m.in. Sagi wiejskiej Z zapartym tchem śledzimy losy bohaterów poznanych w poprzednim tomie. Bohaterowie przekraczają kontynenty, ściga ich historii i konsekwencje własnych wyborów, tajemnica, która liczy 160 lat i szczęście, a może przeciwnie nieszczęście, zawarte w dwóch połówkach bezcennych monet. Wszystkim, którzy kochają sagi historyczne i pięknie opisane tajemnice bardzo serdecznie polecam. Ałbena Grabowska ZBIGNIEW ZBOROWSKI (ur. 1966) autor sag historycznych (Trzy odbicia w lustrze, Pąki lodowych róż), kryminałów (Skaza, Kręgi, Głos przeszłości) i thrillera science fiction (Nowy drapieżnik). Przez wiele lat był reporterem zbierając materiały do reportaży, zjeździł całą Polskę i kawałek świata, poznał wielu niezwykłych ludzi i ich historie. Te spotkania i sporządzone przy ich okazji notatki stanowią teraz bezcenne archiwum, z którego korzysta, przygotowując się do pisania kolejnych książek. Wraz z rodziną mieszka w Warszawie.

Bezpieczeństwo ekonomiczne osób starszych - wyzwania dla rynku ubezpieczeń w Polsce

Ilona Kwiecień, Patrycja Kowalczyk-Rólczyńska red.

Monografia stanowi zbiór tekstów autorstwa polskich ekonomistek i finansistek. Książka prezentuje rozważania poświęcone bezpieczeństwu ekonomicznemu osób starszych w kontekście zmian demograficznych i kryzysów systemów powszechnych systemów ubezpieczeń emerytalnych i zdrowotnych w Polsce. Przedstawiono w niej przegląd rozwiązań podejmowanych systemowo, mających na celu poszukiwanie bezpieczeństwa socjalnego, a także ocenę bezpieczeństwa socjalnego w polskim systemie emerytalnym. W pracy zaprezentowano analizę polskiego systemu emerytalnego i adekwatności emerytur oraz sposoby zapobiegania ubóstwu wśród ludzi starszych i problemy finansowania opieki zdrowotnej osób starszych. W publikacji zarówno wskazano możliwości rozwoju prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych dedykowanych seniorom, jak i przeprowadzono analizę możliwości wykorzystania instrumentu ubezpieczenia prywatnego dla finansowania ryzyka opieki długoterminowej osób starszych na polskim rynku. Autorki monografii omówiły w niej również zasady funkcjonowania renty hipotecznej i wyniki badań postaw polskich seniorów wobec wykorzystania tej renty w uzupełnianiu luki emerytalnej

Laleczki

Marcin Halski

Zniszczenie budzi mroczne siły, które powrócą po zemstę. Czy Głównemu Czyścicielowi uda się odkryć, kto stoi za przebudzoną mocą? Czy fala zabójstw zostanie powstrzymana, zanim rozszerzy się na całe Cesarstwo? I czy śmiertelnik jest w stanie skutecznie walczyć z demonami? A może by zwyciężyć, będzie musiał stać się jednym z nich? Dziedzictwo przodków jest potężne jednoczy ludzi, daje im nadzieję i wspólny cel. Dlatego Cesarstwo, podbijając coraz to nowsze ziemie, w pierwszej kolejności zaczyna od usunięcia wszelkich jego śladów. Wraz z wyznawcami. Czyściciele mają pełne ręce roboty, a ich oręż bez przerwy spływa krwią wiernych, konających z imieniem boga na ustach. Jednak coś przetrwało masakrę. Bo każda akcja wywołuje reakcję.

Sięgaj jak najdalej. Dlaczego ludzie o szerokich zainteresowaniach wygrywają w wyspecjalizowanym świecie

David Epstein

Co, jeśli wszystko, czego nas uczono o osiągnięciu sukcesu w życiu, było nieprawdziwe? Zacznij jak najwcześniej, skup się na jednym, bądź wydajny słyszymy te rady od dzieciństwa. Tymczasem przełomowa książka Davida Epsteina świadczy o czymś zupełnie innym. Na przykładzie słynnych sportowców, naukowców i artystów pokazuje, że kluczem do sukcesu jest nie wąska specjalizacja, nieustanne ćwiczenia i poświęcenie całego życia zgłębianiu konkretnej dziedziny wiedzy, lecz rozwijanie w sobie wielu umiejętności i interesowanie się różnymi, często odmiennymi, dyscyplinami. Okazuje się, że generaliści osoby uzdolnione w wielu dziedzinach wyróżniają się kreatywnością i zdolnością do łączenia ze sobą nieoczywistych elementów. Późno rozwijają w sobie nowe umiejętności, nie boją się porażek i niepowodzeń, często zmieniają swoje zainteresowania i właśnie dlatego odnoszą sukces, bo szerokie horyzonty, bogate doświadczenie i zdolność do patrzenia na problem z różnych perspektyw stają się szczególnie cenne w coraz bardziej wyspecjalizowanym i skomputeryzowanym świecie.

Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie

Anna Bikont

Od maja 1947 do sierpnia 1948 roku Lejb Majzels, pracownik Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, wyjeżdża w teren dwadzieścia osiem razy w poszukiwaniu pięćdziesięciorga dwojga dzieci, które przeżyły Zagładę i pozostają pod opieką Polaków. Każdy wyjazd skrupulatnie odnotowuje: o której wyjechał, o której dotarł, czy znalazł dziecko i za ile naród żydowski może je wykupić. Bo życie każdego żydowskiego dziecka ma cenę. Siedemdziesiąt lat później Anna Bikont powtarza próbę ich odnalezienia. Podąża śladem zapisków pozostawionych w dwóch zeszytach Sprawozdaniach z podróży służbowych L. Majzelsa w sprawie poszukiwania dzieci znajdujących się w rękach Polaków. Z niezwykłą dociekliwością szuka choćby najdrobniejszych informacji, które mogłyby doprowadzić do spotkania po latach. Dokonuje niemożliwego, jednocześnie stając przed kolejnym potężnym wyzwaniem jak skłonić do wspomnień ludzi, którzy uciekli od przeszłości, niekiedy na koniec świata. Cena to reporterskie śledztwo rzucające nowe światło na losy dzieci po Zagładzie. Prowadzone z przenikliwością znakomicie oddaje niepokojącą atmosferę powojnia i burzy pozornie oczywistą ocenę wyborów życiowych ocalałych.

Literatura i jej konteksty

Monika Malessa-Drohomirecka

Podobno irysy były ulubionymi kwiatami mistrzów ukiyo-e. W każdym razie widać je wyraźnie na drzeworycie Eishosai Choki z 1795 roku. Przedstawia on matkę i syna spacerujących po ogrodzie w majową noc. Chłopiec z przejęciem patrzy na taniec świetlików zataczających koła na nocnym niebie. Oliwkowe kimona stapiają się z rzędami irysów, a widza przyciąga rozświetlona czerń nocy. Tego drzeworytu akurat nie ma na wystawie w Muzeum Narodowym w Krakowie, lecz udostępniona na niej zwiedzającym część kolekcji Krzysztofa Jasieńskiego jest równie godna uwagi.  Motywem ją spajającym jest Onna (kobieta). [Fragment książki] Uwaga autorki nie zatrzymuje się wyłącznie – o czym zresztą świadczy sam tytuł publikacji – na literaturze. Książkę tworzą także artykuły ukazujące filozoficzne, historyczne i polityczne zaplecze kultury. Dlatego będzie w niej można znaleźć  omówienia i analizy książek takich jak Spowiedź rewolucjonisty Józefa Tischnera czy reportaży Mileny Jesenskiej Ponad nasze siły, ale także biografii George’a Orwella autorstwa D.J. Taylora. Mają w niej także swoje miejsce recenzje i relacje z wystaw (m.in. Rzeźba polska XIX i XX wieku, Koszycka moderna, Sztuka na nazistowskim indeksie) oraz prezentacje książek ukazujących wpływ mediów społecznościowych  na  kulturę (D. Ugrešić, Kultura karaoke). Ważną grupę stanowią artykuły dotyczące książek odnoszących się do Holocaustu bądź od strony dokumentalnej (C. Perechodnik Spowiedź), bądź w trybie socjologicznych rozważań (Alvin H. Rosenfeld, Podwójna śmierć). Teksty, które składają się na książkę Moniki Malessy-Drohomireckiej, reprezentują zróżnicowane tematycznie i gatunkowo formy publicystyki literackiej. Powstawały na przestrzeni ponad trzydziestu  lat. Tym, co je łączy, jest osobiste spojrzenie oraz ciekawe komentarze autorki, dobrze zorientowanej w różnych aspektach bieżącego życia literackiego, kulturalnego i społecznego. Daje ona własne świadectwo odbioru charakterystycznych dla epoki zjawisk artystycznych, postaw i poglądów, jakże cenne – dla historyków i badaczy literatury. [prof. dr hab. Jolanta Dudek] Monika Malessa-Drohomirecka ‒ doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, wieloletni pracownik Ośrodka Dokumentacji i Badania Twórczości Josepha Conrada na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiego Towarzystwa Conradowskiego. Przez wiele lat związana współpracą z Nowymi Książkami i Toposem publikowała także w Tygodniku Powszechnym, Twórczości, Ruchu Literackim, Zeszytach Filozoficznych, Kulturze Współczesnej, Yearbook of Conrad Studies. Autorka książki Konwencje. Stereotypy. Złudzenia. Relacje kobiet i mężczyzn w prozie Josepha Conrada (2017) oraz wykładów literackich poświęconych pisarzom pierwszej połowy XX wieku. Założycielka Stowarzyszenia im. Marka Hłaski.