Practica et Speculativa. Studies Offered to Professor Andrzej M. Kaniowski

Marek Gensler, Agnieszka Gralińska-Toborek, Wioletta Kazimierska-Jerzyk, Krzysztof Kędziora, ...

Ofiarowany Profesorowi Andrzejowi M. Kaniowskiemu z okazji siedemdziesiątych urodzin tom nosi tytuł Practica et Speculativa. Głównym przedmiotem zainteresowania Jubilata jest wprawdzie filozofia praktyczna – etyka, filozofia państwa i prawa, filozofia polityczna i społeczna – jednakże Jego refleksja nad praxis osadzona jest zawsze w szerszym, teoretycznym kontekście. Artykuły zamieszczone w książce dotyczą różnorodnej tematyki i także o nich można powiedzieć, że obejmują dwa przenikające się pola refleksji: praktyczne i teoretyczne. Niemal oczywistymi bohaterami tak zarysowanego zderzenia ludzkich aktywności są Immanuel Kant i Jürgen Habermas, których koncepcjom poświęcono tu najwięcej uwagi. Redakcja

Status prawny i społeczny pracownika socjalnego

Jakub Niedbalski

W książce zaprezentowano status prawny, społeczny i zawodowy pracownika socjalnego w Polsce. Treść publikacji została podzielona na trzy główne obszary. Po pierwsze, autor zamieścił genezę tworzenia się kadry pracowników socjalnych na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat, z nakreśleniem sytuacji społeczno-politycznej towarzyszącej rozwojowi zawodów opiekuńczych w Polsce. Po drugie, scharakteryzował uwarunkowania prawno-instytucjonalne, określające aktualny status pracownika socjalnego w naszym kraju. Po trzecie, omówił specyfikę i znaczenie pracy socjalnej w obecnych warunkach społeczno-gospodarczych, przywiązując dużą wagę do trudności oraz dylematów etycznych towarzyszących działalności zawodowych „pomagaczy” (helping professions). Publikacja jest skierowana za równo do przedstawicieli środowiska akademickiego zajmujących się wspomnianą problematyką, jak i do praktyków zaangażowanych w udzielanie pomocy i wsparcia w zakresie szeroko rozumianej pracy socjalnej. Ponadto może zainteresować osoby zatrudnione w jednostkach samorządowych oraz organizacjach pozarządowych, których podstawowym obszarem działania jest praca socjalna.

Mechanizmy obietnic. Kampanie i systemy wyborcze na świecie

Małgorzata Rączkiewicz

 Publikacja jest głosem w dyskusji na temat wybranych systemów wyborczych, mechanizmów, a także kampanii wyborczych. Przedstawione zostały zarówno aspekty prawne wyborów, jak i praktyka polityczna. Poddano analizie wybory w takich państwach, jak USA, Gruzja, Węgry, Japonia, Kenia i Rumunia. Ta wielowątkowość pozwala przedstawić wybrane problemy nie tylko prawa wyborczego i wyborów, ale także procesów demokracji i transformacji ustrojowej. W książce zwrócono uwagę na kwestie strachu i żartu jako dwóch elementów, które mogą być wykorzystywane w kampanii wyborczej, co więcej mogą przyczynić się do sukcesu wyborczego. Część pracy poświęcona została kampaniom wyborczym m.in. w Polsce, USA, Japonii czy Kenii. Z ich różnorodności wynika odmienny wpływ charakteru kampanii na wynik wyborczy. Ukazują także, jak szybko następuje ewolucja środków wykorzystywanych w procesie wyborczym.

Tożsamość i "miejsce". Budzenie uśpionego potencjału wsi

Marcin Wójcik

Książka dotyczy aktualnych procesów zachodzących na obszarach wiejskich i wpisuje się w badania odnowy wsi. Zawarte w niej studia przypadku poświęcone dziewięciu miejscowościom pokazują różne strategie budzenia się uśpionego potencjału „miejsc”, odbudowywania lub tworzenia ich nowej tożsamości. Prezentowane opisy specyfiki i wyjątkowości wsi wynikają z jednej strony z potrzeby przekazania przez autorów wielu przemyśleń i wrażeń, z drugiej zaś są prezentacją dobrych praktyk rozwoju lokalnego. Dzięki nim lepiej można zrozumieć istotę współczesnej polskiej wiejskości, z wszystkimi jej zaletami i obciążeniami, a także docenić jej wartość dla naszego kulturowego trwania jako wspólnoty ludzi połączonych geografią i historią.

Między ideologią a utopią. Deinstytucjonalizacja wybranych usług dla osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Perspektywa socjologii wiedzy

Zbigniew Głąb

Deinstytucjonalizacja wsparcia osób z niepełnosprawnościami rozumiana jest jako proces odchodzenia od systemu polityki społecznej opartego o placówki zbiorowego zamieszkania na rzecz rozwoju usług w społecznościach lokalnych. Ujmowana z perspektywy klasycznej socjologii wiedzy w wydaniu Karla Mannheima stanowi przykład starcia dwóch zespołów myśli: ideologii i utopii. Pierwszy reprezentuje tradycyjne myślenie o niepełnosprawności w modelu opiekuńczo-medycznym. Drugi zasadza się na podejściu wywodzącym się z, wciąż jeszcze nowego w Polsce, modelu społecznego i prawno-człowieczego niepełnosprawności. Mannheimowska zasada niewartościowania ideologii i utopii pozwala na analizę rozumienia pojęć, jakimi posługują się strony oraz ich wzajemnej relacji wynikającej z sytuacji społeczno-bytowej. W szerszym ujęciu możliwa jest obserwacja, w jaki sposób "nowe" podejścia do polityki społecznej próbują kontestować i wypierać "stare". Jest to zatem wgląd w tworzenie się zmiany społecznej. Jak kształtuje się spór o deinstytucjonalizację? Kim są "konserwatyści" i "reformatorzy'? Jakie są strategie prowadzenia przez nich dyskursu oraz jakimi siatkami pojęciowymi się posługują? W jaki sposób doświadczenie niepełnosprawności i dostęp do władzy warunkują rozumienie deinstytucjonalizacji? Co oznacza "mówienie obok siebie"? Czym jest "praca pośrednicząca" i czy jest ona możliwa? To zasadnicze zagadnienia zaprezentowane w tej książce, prowadzące do konkluzji na temat szans i przyszłości projektu deinstytucjonalizacji w Polsce.

Transparentność dokonań uczelni wyższej. Perspektywa zewnętrznych interesariuszy

Jacek Kalinowski

Celem głównym monografii jest identyfikacja poziomu transparentności dokonań polskich uniwersytetów z perspektywy zewnętrznych interesariuszy - w wymiarze finansowym i niefinansowym - oraz odniesienie go do poziomu transparentności dokonań najlepszych uczelni na świecie. Praca ta wpisuje się w mało rozpoznany w literaturze polskiej nurt badań z zakresu wykorzystania systemu rachunkowości w procesie zarządzania uczelniami. Opracowanie jest dojrzałe, ma duże walory poznawcze i praktyczne. Szeroki zakres zawartej w publikacji wiedzy stanowi o jej przydatności dla potrzeb zarządzania zarówno uczelniami publicznymi, jak też niepublicznymi. Przejrzysty układ treści opracowania oraz przemyślany logiczny wywód to niewątpliwe atuty monografii. Recenzowana pozycja zwraca również uwagę swoją wieloaspektowością i kompleksowym potraktowaniem omawianej problematyki. Z recenzji prof. Teresy Martyniuk Monografia jest opracowaniem wartościowym, dojrzałym naukowo [...]. Jest pozycją ważną, stanowiącą głos w dyskusji naukowej na temat transparentności uczelni wyższych z perspektywy zewnętrznych interesariuszy. Badania naukowe przeprowadzone dla potrzeb recenzowanego opracowania są unikalne i innowacyjne (w szczególności zastosowanie zapytania o dostęp do informacji publicznej) oraz istotne w obszarze zarządzania uniwersytetami w Polsce. Zaprezentowane treści mogą stanowić bazę odniesienia do przyszłych badań, których kierunki zostały wskazane w monografii. Z recenzji dr hab. Bogusławy Bek-Gaik, prof. AGH

Różne oblicza pracy w czwartej rewolucji przemysłowej. Perspektywa psychologiczna

Agnieszka Lipińska-Grobelny

To niezwykle cenna i bardzo oczekiwana publikacja z dwóch powodów. Po pierwsze Autorka nawiązuje w niej do aktualnych zjawisk społecznych, np. okresu pandemicznego oraz wojny na Ukrainie, które niedawno minęły albo trwają i wzmacniają trendy życia społecznego [...]. Po drugie dlatego, że trendy cywilizacyjne są powszechne, dotyczą każdego uczestnika rynku pracy: kandydata, przedsiębiorcy, osoby bezczynnej zawodowo czy stojącej przed koniecznością reorientacji zawodowej. Jako niezwykle wyjątkową w recenzowanej monografii odnajduję analizę podmiotowych konsekwencji, które Autorka nazywa perspektywą psychologiczną. [...] Oryginalność tej książki tkwi nie tylko w trafności wniosków dotyczących skutków zmian rynkowych, organizacyjnych dla indywidualnego modelu pracy pracowników. Autorka podkreśla też rzadko do tej pory zgłaszany postulat godnej pracy, która obejmuje coś więcej niż powszechnie punktowane w naukach społecznych dopasowanie zawodowe. Z recenzji prof. UKW dr hab. Elżbiety Kasprzak W monografii została poddana wnikliwej analizie złożoność wielowymiarowych przemian zachodzących na rynku pracy z perspektywy psychologicznej, zarówno w odniesieniu do organizacji jako całości, jak i z perspektywy pracownika. [...] Publikacja stanowi cenną pozycję na rynku wydawniczym dla wszystkich osób zajmujących się lub interesujących się problematyką zarządzania zasobami ludzkimi, nowoczesnymi technologiami, w tym przede wszystkim czwartą rewolucją technologiczną i jej wpływem na pracę oraz na rynek zatrudnienia. Z recenzji prof. APS dr hab. Marioli Wolan-Nowakowskiej

Sprawiedliwość jako wartość w przywództwie organizacyjnym. Od filozofii do zarządzania

Maria Czajkowska

Dobre przywództwo ma krytyczne znaczenie zarówno dla rozwoju społeczno-ekonomicznego, jak i powodzenia w biznesie. W coraz mniej bezpiecznym, niestabilnym i trudno przewidywalnym świecie pojawia się potrzeba przywództwa w każdej organizacji, w każdej instytucji - silniejsza niż kiedykolwiek. Przywództwo przez wartości to odpowiedź na widoczne problemy współczesności i wyzwania przyszłości. Sprawiedliwość to jedna z tych wartości, które kształtują dobre życie, umiejętne sprawowanie władzy czy zarządzanie. Znajduje ona zastosowanie w przywództwie przejawiającym się w każdej postaci. Autorka książki udowadnia to w sposób jednoznaczny i co równie ważne - pokazuje, na czym to polega w praktyce. Sławomir Lachowski Polski ekonomista i menedżer bankowy, twórca mBanku, autor publikacji z dziedziny zarządzania

Wychowanie fizyczne, sport i olimpizm w perspektywie pedagogicznej

Jolanta E. Kowalska, Arkadiusz Kaźmierczak

Interesujący zbiór poświęcony współczesnym problemom wychowania fizycznego i pedagogiki sportu. Zawiera sporo bardzo aktualnych informacji i przemyśleń, m.in. dotyczących pandemii COVID-19. Z recenzji dr. hab. Michała Lenartowicza prof. Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie * Publikacja zawiera wiele ciekawych zagadnień, które mogą być pomocne w kształceniu przyszłych nauczycieli wychowania fizycznego, trenerów, instruktorów. Dużą jej wartość stanowi przyjęte podłoże pedagogiczne i psychologiczne, które pokazuje mechanizmy działające podczas uprawiania sportu zarówno u zawodników, uczniów, jak i trenerów, instruktorów czy nauczycieli. Wyjątkowo interesujące treści umieszczono w ostatnim rozdziale, przybliżającym aspekty historyczne. Książka ukierunkowana jest na wymiar praktyczny oraz prezentację edukacyjnych walorów wychowania fizycznego, sportu i olimpizmu. Z recenzji dr hab. Danuty Umiastowskiej prof. Uniwersytetu Szczecińskiego

Wykładniki spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców. Materiał egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego

Magdalena Karasek

Czytelnik znajdzie w publikacji analizę mechanizmów spójności językowej w tekstach pisanych przez obcokrajowców, którzy przystąpili do egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego, a następnie klasyfikację stosowanych przez nich wykładników. Autorka bada, jak zmieniają się sposoby wiązania wyrażeń zdaniowych w zależności od poziomu znajomości języka oraz wskazuje najczęściej popełniane przez cudzoziemców błędy. Podstawa to materiały egzaminacyjne (wypowiedzi pisemne) z trzech poziomów nauczania: B1, B2 i C2. Z badań płynie wniosek, że umiejętność tworzenia spójnych tekstów jest integralną częścią kompetencji komunikacyjnej, rozwijającej się wraz ze wzrostem kompetencji językowej. Wykładniki więzi okazały się bardziej istotne w dłuższych formach wypowiedzi, takich jak charakterystyka, tekst argumentacyjny, opis czy esej. Brakuje opracowań o podobnej tematyce, zarówno w literaturze polskiej, jak i światowej. Większość prac odnoszących się do spójności tekstu dotyczy rozważań na poziomie filologicznym, natomiast publikacja Magdaleny Karasek jest zwróceniem się w kierunku praktycznej aplikacji instrumentarium językoznawczego do działań dydaktycznych. Z recenzji prof. dr hab. Anny Dunin-Dudkowskiej

Drogowskazy bankowości. Współczesne kierunki rozwoju bankowości w Polsce

Marika Ziemba

Bank jest podmiotem, który ma za zadanie zaspokojenie potrzeb konsumentów, a zatem musi działać w taki sposób, by je jak najlepiej poznać, a następnie zaoferować optymalny produkt. Te warunki wymagają ciągłego ulepszania działalności banków, przy czym obecnie do najbardziej popularnych kierunków rozwoju należą: poprawa jakości obsługi klienta cyfrowego, zwiększenie możliwości analizy danych, obniżenie kosztów operacyjnych, zwiększenie inwestycji w innowacje, spełnienie wymagań prawnych i dostosowanie się do regulacji dotyczących zgodności, aktualizacja lub zamiana komponentów podstawowego systemu operacyjnego, rekrutacja i przekwalifikowanie pracowników, ulepszenie procesów biznesowych, zwiększenie bezpieczeństwa i uwierzytelnianie danych, podjęcie współpracy z podmiotami należącymi do sektora FinTech, rozwój płatności mobilnych, wdrażanie polityki zrównoważonego rozwoju. Do typowych problemów związanych z funkcjonowaniem banków należy dołączyć specyficzną sytuację związaną z pojawieniem się recesji gospodarczej w kraju oraz przedłużającego się okresu przynajmniej częściowego zamknięcia gospodarki w wyniku pandemii choroby COVI0-19. Stąd konieczna jest analiza każdej z wymienionych ścieżek rozwoju z punktu widzenia nowych warunków działania. Główny cel badania stanowiła identyfikacja potencjalnych kierunków rozwoju sektora bankowego z punktu widzenia konsumentów i banków, ich konfrontacja oraz ocena, w jakim stopniu obecne warunki na rynku finansowym mogą wpłynąć na określony wybór. Identyfikacja kierunków rozwoju sektora bankowego została przeprowadzona na podstawie analizy literatury przedmiotu, natomiast perspektywa konsumentów została przedstawiona w oparciu o przeprowadzone badanie kwestionariuszowe CAWI.

Cyfryzacja w działaniach na rzecz efektywności energetycznej w firmach sektora MŚP

Anna Pamuła

Transformacja cyfrowa to kierunek, który zmienia nie tylko biznesowy sposób funkcjonowania, ale ma wpływ na wzrost efektywności energetycznej w organizacjach. W monografii zawarto rozważania teoretyczne dotyczące potencjału przedsiębiorstw sektora MŚP w zakresie efektywności energetycznej oraz wpływu cyfryzacji na jego wykorzystanie. W sposób holistyczny przedstawiono w niej zagadnienia związane z cyfryzacją energetyki w powiązaniu z działaniami, jakie na rzecz efektywności mogą podejmować mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa o różnym rodzaju działalności. Oprócz rozważań teoretycznych autorka przedstawia wyniki badań dotyczące zainteresowania i stopnia zaangażowania polskich przedsiębiorstw sektora MŚP w działania na rzecz EE. Monografia jest przeznaczona dla środowiska naukowego, ale szeroki zakres wiedzy znajdą w niej właściciele firm lub menadżerowie zainteresowani wprowadzaniem działań na rzecz EE.

Wydmy śródlądowe - środowisko przyrodnicze i działalność człowieka na przykładzie województwa łódzkiego

Elżbieta Kobojek, Sławomir Kobojek

W obrębie Niżu Europejskiego występuje szeroki pas piaszczysty, w skład którego wchodzą eoliczne piaski pokrywowe i wydmy śródlądowe. Wydmy są formami wypukłymi o różnych kształtach i znacznych wysokościach względnych, maksymalne do 30 m, dlatego są ważnymi elementami w krajobrazie równinnej części Europy, szczególnie Polski. Europejskie wydmy śródlądowe zostały ukształtowane przez wiatr w zimnych, peryglacjalnych warunkach klimatycznych późnego vistulianu. W holocenie, w warunkach klimatu umiarkowanego, zostały ustabilizowane przez lasy iglaste. Dopiero wycięcie lasów, głównie w czasach historycznych, spowodowało ponowne ożywienie procesów eolicznych, rozwiewanie, a nawet kształtowanie nowych form wydmowych. Jeszcze w połowie XX wieku aktywne były procesy eoliczne w środkowej Polsce. W obrębie pól wydmowych ukształtował się wyjątkowy ekosystem, o charakterze którego decydują znaczne miąższości piasków kwarcowych, ich duża przepuszczalność, nisko położony poziom wód gruntowych i ubogie gleby. Celem publikacji jest ukazanie specyfiki ekosystemu wydm śródlądowych oraz obecnego użytkowania i zagospodarowania pól wydmowych na przykładzie badań w regionie łódzkim. Przeanalizowano charakter i funkcje lasów na wydmach, przydatność piasków eolicznych dla przemysłu i skutki eksploatacji, przyczyny i skalę rolniczego użytkowania powierzchni wydmowych, lokalizację zabudowy wsi względem wydm oraz pola wydmowe w systemie obszarów chronionych. Szczególną uwagę zwrócono na walory pól wydmowych i ich wykorzystanie w turystyce i rekreacji. Przedstawiono też przyczyny ożywienia procesów eolicznych w czasach historycznych. Podjęto próbę oceny stabilności i wrażliwości ekosystemów wydmowych, a także wskazano zagrożenia wynikające z ocieplenia oraz antropopresji.

Małgorzata Szejnert. Szczegół

Bernadetta Darska

Jestem maniaczką szczegółów. Dotykają samej istoty reportażu jako gatunku. W przeciwieństwie do publicystyki, która zajmuje się tematami ogólnymi, reportaż kieruje się w stronę jednostki i jej intymności, jest tekstem o indywidualnym przeżyciu. A to najlepiej opowiedzieć szczegółem, bo on zaświadcza. Małgorzata Szejnert Szczegół. Okaże się stałym punktem odniesienia przez kilkadziesiąt lat pracy reporterskiej i redakcyjnej. To dzięki niemu możliwe staje się wyeksponowanie tego, co ważne lub co prowadzi do spraw istotnych. Szczegół pozwala na znalezienie właściwej perspektywy. Jest rodzajem kompasu, z którego reporterka korzysta w swojej twórczości świadomie, z dużą precyzją w kontekście komponowania tekstu, konsekwentnie, osiągając zarazem artystyczny efekt. Ze Wstępu Autorka, kreśląc pierwszą syntezę twórczości jednej z najważniejszych polskich reporterek XX i XXI wieku, zaprasza w podróż śladami drogi twórczej Małgorzaty Szejnert - nie tylko jej kolejnych publikacji, ale też społecznych zadań, takich jak bycie mistrzynią i mentorką kolejnych pokoleń polskich reporterów. Podczas lektury czytelnik zapozna się m.in. z rozważaniami na temat specyfiki małego realizmu, etosu reporterskiego bohaterki - redaktorki działu reportażu w "Gazecie Wyborczej" oraz autorki monumentalnych książkowych opowieści - a także z refleksjami na temat roli fotografii i ich relacji ze słowem. Nakreślony z pasją portret sylwetki twórczej Małgorzaty Szejnert zachęca do osobistych czytelniczych spotkań z publikacjami mistrzyni szczegółu.

Komunikacja naukowa w Polsce. Partycypacja. Dialog. Zaufanie

Izabela Warwas, Małgorzata Dzimińska, Aneta Krzewińska

Komunikacja naukowa (science communication), definiowana jako przekazywanie treści naukowych szerokiej grupie odbiorców, przeszła długą drogę - od jednokierunkowego przekazu, polegającego na podawaniu faktów naukowych i informacji w odpowiedzi na deficyt wiedzy, poprzez otwarty dialog ze społeczeństwem, aż do pełnego zaangażowania opartego na wielokierunkowej komunikacji, kokreacji i wszechstronnej współpracy. W tym duchu rozwija się model nauki obywatelskiej, która zakłada włączanie obywateli we współtworzenie wiedzy (citizen science). W przekonaniu autorów publikacji stwarza to szansę na zapobieganie rozprzestrzenianiu się dezinformacji i pseudonauki, a także może odegrać znaczącą rolę zarówno w przeciwdziałaniu wykluczeniu naukowemu, jak i w procesie demokratyzacji nauki. Książka ma dwie unikalne cechy. Po pierwsze, zagadnienie komunikacji naukowej zostało po raz pierwszy na polskim gruncie zaprezentowane tak szeroko, kompleksowo, ujmując nie tylko jej koncepcję, lecz także wyniki badań empirycznych. Po drugie, kwestie dotyczące komunikacji badano, wykorzystując do tego konsultacje społeczne inspirowane metodą World Wide Views (WWV). Zastosowano więc unikatowe, włączające obywateli podejście badawcze, które zostało opracowane i zaimplementowane w projekcie międzynarodowym H2020 CONCISE - Communication role on perception and beliefs of EU Citizens about Science.

Śmierć krytyka. Kultura uczestnictwa a przemiany krytyki XX i XXI wieku

Alicja Górska, Edyta Janiak, Kamil Jędrasiak

Teza o zmierzchu krytyki powraca od końca lat 90., czyli od zmiany paradygmatu kultury z analogowego na cyfrowy, która doprowadziła też do zmian w obiegu krytycznym na rzecz elektronicznego i amatorskiego, co odbyło się kosztem obiegu tradycyjnego (prasowego) i elitarności zawodu krytyka. Początek XXI wieku zaowocował diagnozami stanu krytyki literackiej, filmowej, teatralnej, ale nie znajduję żadnej publikacji, która ukazałaby to zjawisko w tak szerokiej gamie: od ujęcia językoznawczego, przez krytykę literacką i filmową, kuratorsko-artystyczną i krytyki instytucji, po krytykę gier planszowych. Z recenzji prof. dr hab. Moniki Talarczyk