Studia o mediach, kulturze i komunikacji

Marek Ostrowski

Książka zawiera szereg szkiców, których wspólną cechę stanowi refleksja nad współczesną kulturą. Ten przeznaczony dla studentów dziennikarstwa zbiór tekstów porusza kluczowe tematy mediologii. Zastosowano szereg narzędzi badawczych i pojęć, które próbują uchwycić charakterystyczne cechy współczesności, takie jak: wielokulturowość, globalność i wielopłaszczyznowość zjawisk komunikacyjnych w społeczeństwie konsumpcyjnym, złożoność etycznej problematyki cechującej życie we współczesnym świecie, skomplikowany opis rzeczywistości.

Poetyka tektoniczna

Joanna Ślósarska

Poetyka tektoniczna – ostatnia książka profesor Joanny Ślósarskiej – zabiera czytelnika w daleką i głęboką intelektualnie podróż po wciąż niedoopisanych pograniczach pomiędzy dyskursem przyrodoznawczym a humanistycznym, pamięcią komunikacyjną a kulturową, ukazując złożoną kondycję sztuki – narracyjnej i wizualnej – która podlega semantycznym i syntaktycznym nieciągłościom, deformacjom, destabilizacjom, nawarstwieniom, rozszczelnieniom czy uskokom. Wędrówkę rozpoczynamy od spotkania z traktatami o malarstwie Jacques’a Derridy i José Saramago, następnie śladami Klausa Schmidta docieramy do archeologicznych pozostałości prehistorycznego sanktuarium. Rozdział trzeci to przystanek nad rzeką Kamila Sipowicza, w czwartym zaś spotykamy starosłowiańskie boginki i demony. Rozdział ostatni dotyczy tektoniki obiektu wizualnego, a jego częścią stały się obrazy Autorki i fotografie przydrożnej, dziecięcej ekspresji świata.

nie sŁÓDŹ

Izabella Adamczewska (red.)

Książka zawiera czternaście opowieści. O Łodzi. Dla Łodzi. Przeciw Łodzi. Czternaście historii. Prawdziwych. Zmyślonych. Z pogranicza jawy i snu. Z nich wyłania się obraz miasta: w dużej mierze przerysowany, karykaturalny, paradoksalny, a jednak niepozbawiony elementów rzeczywistych, realnych, prawdziwych. Rzeczywistość przedstawiona w zbiorze jest bowiem ponura i szara – budzi obrzydzenie, rodzi strach. Słowa zawarte w książce – dobitne i nierzadko wulgarne – pozwalają zagłębić się w mniej reprezentacyjne części miasta, poznać fakty, skrywane na ogół przed przyjezdnymi, pomijane we wszelkiego rodzaju przewodnikach i albumach. Unaoczniają świat brutalny, pełen nienawiści, patologii, świat bez perspektyw, który realnie oddziałuje na ludzi, mieszkańców miasta zmagających się już z losem, własnymi lękami, oczekiwaniami i ambicjami innych. Bezsilność i beznadzieja miejsca wkrada się w życie sfrustrowanych, lękliwych ludzi, również młodych, skazanych na istnienie, nad którym nie mogą przejąć kontroli. Skazani na porażkę. “Wszyscy tutaj jesteście, w pewnym sensie, zrodzeni z chaosu. Z tych konających, kaszlących krwią bram i kamienic bliskich delirium. Z tych zapomnianych form stojących pod sklepami monopolowymi, blokowisk nieszczęść na Bałutach. Jesteście dziećmi biegu przez Gdańską, bezmiarem smutku i wyrachowania. Włosem na języku, którego nie można znaleźć, kłującą rzęsą w oku, skrajnym swędzeniem pośrodku pleców. Przybieracie kształt gęstej flegmy, astygmatyzmu z ulicy Wschodniej. W zależności od humoru stajecie się bezsenną nocą albo ciężką iluzją o poranku” (fragment).

Communication design, czyli projektowanie komunikacji

Michael Fleischer

To już drugie wydanie cieszącego się niesłabnącą popularnością podręcznika profesora Michela Fleischera, w którym autor niezwykle kompleksowo i w szerokich kontekstach przybliża Czytelnikom problematykę designu. W książce omówiono sam proces designu – w perspektywie wewnątrz- i zewnątrzsystemowej, estetykę w kulturze europejskiej i japońskiej, historię designu – jej główne szkoły i nurty. Szczególnie dużo uwagi poświęcono komunikacji w ujęciu konstruktywistycznym i przede wszystkim communication design, ze szczególnym uwzględnieniem takich zagadnień, jak: corporate identity, corporate design, corporate communication, corporate behaviour czy public relations.

Bądź szybszy od śmierci. Studia z antropologii kultury

Joanna Ślósarska

Fraza Limy – „bądź szybszy od śmierci” – oddaje w metaforyczny sposób jeden z podstawowych tematów, łączących kolejne rozdziały prezentowanych rozważań. Tematem tym jest idea totalnej egzystencji podmiotu, spajającego w wyobraźni heterotopiczną rzeczywistość, obejmującą życie i śmierć jako dokonującą się w nieograniczonym, nieliniowym czasie projekcję „cogito marzyciela”. Zasada „bądź szybszy od śmierci” oznacza w konsekwencji pragnienie upodmiotowienia wszelkich dostępnych kreacyjnej wyobraźni reprezentacji bytu, pojmowalnego jako „świat zadany” człowiekowi, by nie tylko rozpoznawał „dane” sobie, ograniczające „miejsce”, ale „miejsce” to otwierał, dokonując nieskończenie zróżnicowanych gestów transcendencji i transgresji.

Współczesne gatunki i style wobec tradycji retorycznej

Barbara Bogołębska

Nie ulega wątpliwości obecność zjawisk i konstrukcji retorycznych, a jednocześnie przydatność narzędzi retorycznych we współczesnym komunikowaniu. Dają temu wyraz pomieszczone w tomie interdyscyplinarne studia. (…) Punktem wyjścia są ujęcia ogólne kluczowych pojęć – wraz z ich modyfikacjami – ilustrowane przykładami różnych autorów i tekstów kultury, po ustalenia szczegółowe (określone gatunki i style osobnicze). Studia odwołują się do trzech etapów tworzenia tekstu: od inwencji po elokucję, i potwierdzają aktualność neoretorycznych metod analizy w badaniach nad tekstami kultury. Wydobywają z zapomnienia kategorie i zjawiska retoryczne, wskazując na ich genealogię i współczesne zastosowania: od literatury, publicystyki, form użytkowych po filozofię. Tym samym potwierdzają tezę o uniwersalności retoryki. Obecna w zbiorze jest także perspektywa medioznawcza – namysł nad dyskursem medialnym oraz analiza dziennikarskich form wypowiedzi (zwłaszcza felietonów, reportaży i blogów) i strategii pisarskich dziennikarzy. (fragment Wprowadzenia)

Literatura obozowa w jej funkcji ‘oral history\' a propaganda PRL

Marek Ostrowski

Dzieła literatury obozowej, będąc częścią systemu kultury, reprezentowanego w realnym życiu politycznym przez instytucje PRL, dostarczały systemowi społecznemu niepodważalnych w swej istocie wartości. Życie przeciwko śmierci, niewinność przeciwko zbrodni. Postawy te jednakże zamieniają się na role w systemie, który był w stanie zręcznie manipulować składanymi mu niejako w ofierze aktami afirmacji życia w sytuacji konfrontacyjnej z najcięższą ze zbrodni. Niniejsza praca nie ma ambicji omówienia wielkiej liczby pozycji literatury obozowej, jaka ukazała się w PRL, w sposób kompletny. Ogranicza się do wybranych utworów literackich autorów mniej znanych, wychodząc od pojęcia ‘oral history’. Literatura obozowa rozumiana jest w niniejszej publikacji jako zapis swojego rodzaju świadectwa ludzkiego i historycznego, a nie w pierwszym rzędzie w kategoriach dzieła sztuki. Dla autora interesujące jest zwłaszcza zaobserwowanie równoległości zjawisk oddziaływania propagandowego instytucji władzy w PRL i reakcji na tę propagandę środowiska literackiego czy osób aspirujących do przynależności do tego środowiska.

Etyka w komunikacji

Grażyna Habrajska (red.)

Prezentowana publikacja to zbiór prac dedykowanych przez uczniów i przyjaciół prof. dr hab. Jadwidze Puzyninie. Wybitni badacze z wielu ośrodków naukowych problemy etyczne naświetlili z punktu widzenia różnych zagadnień badawczych. Poruszono m.in. problem etycznych i nieetycznych zachowań językowych, sprzeczności aksjologicznych, pozornej argumentacji, etyki ekspresji czy kultury cyfrowej.

STRONG WOMEN - bezpieczne kobiety

Leszek Elmerych

Samoobrona to nie tylko umiejętność kontratakowania, ale też właściwa wiedza i zachowania, które pozwalają uniknąć przykrych konsekwencji złych wydarzeń. W dzisiejszych czasach na kobiety czyha wiele zagrożeń, dlatego warto sięgnąć po książkę “STRONG WOMEN – bezpieczne kobiety”, która zawiera wiele praktycznych, dedykowanych kobietom wskazówek, jak zadbać o własne bezpieczeństwo. Jako mąż, ojciec i w tej chwili już dziadek jestem wciąż otoczony kobietami. Z przyjemnością patrzę, jak osiągają swoje cele, dorastają, wychodzą za mąż czy z dzieci zamieniają się w pełne temperamentu dziewczynki. W moim idealnym świecie każda z tych Pań zasługuje na wsparcie i szacunek – szczególnie od nas, mężczyzn. Niestety świat nie jest taki idealny jak ten mój. Ciągle jeszcze słyszy się o kradzieżach, porwaniach czy gwałtach. W książce tej chcę Wam, Drogie Panie, przekazać wiedzę na temat Waszego bezpieczeństwa. Nie znajdziecie tu zaklęć ani cudownych sposobów powalania na ziemię wielkiego bandyty, ale dam Wam bardzo praktyczne rady i informacje, które sprawią, że będziecie bardziej świadome zagrożeń i metod radzenia sobie z nimi. Życzę Wam, Drogie Czytelniczki, abyście tej wiedzy nigdy nie musiały zastosować w praktyce. (od Autora)

Miś Teddy odkrywa emocje

(red.) Katarzyna Cieślak, Katarzyna Kuleta, Anna Leszczyńska, Joanna Jamroz

Książka "Miś Teddy odkrywa emocje" powstała, żeby pomóc dzieciom nazywać i oswajać różne uczucia. Jest wyjątkowa, ponieważ została stworzona w ramach projektu "Rodzice i przedszkolaki piszą bajki pomagajki", realizowanego w Niepublicznym Integracyjnym Przedszkolu Językowo-Sportowym Winners w Andrespolu. Bajki przedstawiają przygody Misia Teddy'ego, który w rozmaitych okolicznościach musi zmierzyć się z różnymi emocjami, takimi jak strach, złość, smutek, tęsknota, zazdrość, radość, ciekawość. Zachęcamy wszystkich, tych małych i dużych, do przeczytania historii i obejrzenia ilustracji, aby lepiej zrozumieć emocje, z jakimi radzi sobie główny bohater Miś Teddy. Będzie to na pewno czas spędzony z dzieckiem owocnie i obfitujący w refleksje, jak wspomagać nasze dzieci w różnorodnych stanach emocjonalnych. Poznajcie Misia Teddy'ego Dawno, dawno temu, a może wcale nie aż tak dawno... za górami, za lasami, za siedmioma rzekami, w małym miasteczku żył Miś Teddy. Razem z rodziną mieszkał w domku z niewielkim podwórkiem, na którym był mały plac zabaw. Rodzina przeżywała mnóstwo wspaniałych i szczęśliwych chwil, były także momenty trudne i smutne, ale wszystkie ich wspólne chwile przepełnione były miłością i wdzięcznością za siebie nawzajem. Miś Teddy chodził do przedszkola, w którym miał mnóstwo przyjaciół i jeszcze więcej przygód. Przeczytajcie sami...

Być Polakiem, czyli życie pisane wierszem i wiersze pisane przez życie

Rafał Pilarek

Patriotyzm? Oczywiście, że tak, przede wszystkim, lecz nie poprzez hasło „Polska, Polska, Polska”, bo od tego tylko krok do hasła: „Kupuj to, co polskie”, i już niedaleko do stwierdzenia: „Polska dla Polaków”, i sumą rzeczy z cnoty, która przez tysiące lat charakteryzowała się męstwem, oddaniem, pokorą i uczciwością, kreuje się nacjonalistyczna retoryka nienawiści. Więc co ja proponuję? Patriotyzm poprzez hasło: „Człowiek, Człowiek, Człowiek”, czyli na drodze odbudowy moralnej człowieka, aby w sercach i umysłach zdominowanych przez nienawiść wynikającą i z ciężaru historii, i z własnych słabości krzewić kulturę miłości i pokoju, miłości bez względu na płeć, wiek, wyznanie i poglądy, która jednocześnie cywilizuje każdego człowieka i z każdym pokoleniem zbliża ludzkość do Boga. Zapoznaj się z moją wizją miłości, patriotyzmu i człowieczeństwa, dowiadując się przy tym, co sprawiło, iż stałem się hybrydą marzyciela i realisty. Podróżując meandrami mych przemyśleń i  konfrontując je ze swoimi spostrzeżeniami, wzbogacisz własny warsztat życiowych doświadczeń i uzyskasz odpowiedź, w jaki sposób stałem się marzycielem twardo stąpającym po ziemi.

STRONG KIDS - bezpieczne dzieci. Poradnik dla rodziców

Leszek Elmerych

W świecie pełnym zawirowań i ciągle to nowych zagrożeń na rodzicach spoczywa szczególna odpowiedzialność, by wychować pociechy roztropne, sprawne fizycznie, świadome zagrożeń i zdolne do szeroko rozumianej samoobrony. Samoobrona to nie tylko umiejętność kontratakowania, ale też właściwa wiedza i zachowania, które pozwalają uniknąć przykrych konsekwencji złych wydarzeń. Książka “STRONG KIDS – bezpieczne dzieci. Poradnik dla rodziców” zawiera wiele praktycznych wskazówek, jak zadbać o bezpieczeństwo dzieci.   Strong Kids to projekt, który powstał jako odpowiedź na czasy, w których ciężko oderwać dzieci od ekranów smartfonów, lekcje wychowania fizycznego w szkołach są takie, jakie są, a nas, rodziców, ciągle zaskakują informacje, że gdzieś wybuchła bomba na koncercie, ktoś zaatakował nożem ludzi w galerii handlowej, czy też jakieś dziecko zostało porwane w biały dzień. Jako człowiek, który przez większą część swojego życia trenował różne sztuki walki, jak też pasjonat metod samoobrony szeroko rozumianej i wszelkich systemów szkoleniowych stosowanych w różnych armiach świata, postanowiłem zrobić coś pożytecznego – na początku dla swoich wnucząt, których w tej chwili mam już siedmioro, a potem i dla innych dzieci. Dzięki tej książce poznasz historię powstania projektu Strong Kids, ale też możesz się z niej dowiedzieć wielu praktycznych rzeczy, które jako rodzic będziesz mógł wykorzystać w edukacji swoich pociech. (od Autora)

Spotkania dziennikarstwa i literatury

Barbara Bogołębska

“Refleksja nad słowem jest przedmiotem zebranych w tomie szkiców, w których literackość splata się z dokumentaryzmem. […] Rozważaniom nad dyskursem medialnym towarzyszy w tomie namysł nad sztuką pisania oraz retoryką (np. topika, retoryczne środki ekspresji), stylistyką (np. idiostyle, style gatunkowe) i genologią form tekstowych (np. mikroformy, dziennikarsko-literackie hybrydy gatunkowe, formy kolażowe, biografie). Wśród analizowanych gatunków dominują felietony i reportaże. Są też teksty reprezentujące kulturę agonistyczną, opartą na współzawodnictwie i rywalizacji” (fragment Wstępu). Barbara Bogołębska jest literaturoznawcą i medioznawcą, w latach 1971–2019 pracowała w Uniwersytecie Łódzkim, pełniąc m.in. funkcję kierownika Katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej. Jest autorką siedmiu monografii (Tradycje retoryczne w stylistyce polskiej. Narodziny dyscypliny – 1996; Studia o retoryce i stylistyce – 2001; Między literaturą i publicystyką – 2006; Konteksty stylistyczne i retoryczne – 2006; Od tradycji do nowatorstwa, od transgresji do adaptacji na wybranych przykładach literackich i publicystycznych – 2013; Retoryka, genologia i stylistyka tekstów literackich i dziennikarskich – 2015; Współczesne gatunki i style wobec tradycji retorycznej – 2018); współautorką podręcznika Retoryka i jej zastosowania – 2016, wieloletnią redaktor naczelną czasopisma „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, a także współredaktorką ośmiu monografii zbiorowych oraz autorką ok. 200 publikacji w czasopismach i monografiach wieloautorskich.

Nowy niezbędnik seminarzysty

Anna Obrębska-Woźniczka

Pisanie pracy dyplomowej nie musi być trudną, nudną i żmudną "drogą przez mękę", a obrona nie oznacza źródła nieuniknionego stresu. Przygotowywanie pracy i obrona to oczywiście wyzwanie, ale i przygoda, którą możesz przekuć w jeden ze swoich dużych życiowych sukcesów. E-book "Nowy niezbędnik seminarzysty" w bardzo przystępnej i "lekkostrawnej" formie prezentuje praktyczne informacje, wskazówki, ćwiczenia, a także przykłady dotyczące procesu planowania pracy dyplomowej, jak i opracowania merytorycznego oraz formalnego jej poszczególnych części. Jest też rozdział poświęcony obronie, który zdradza, jak standardowo przebiega obrona oraz jak unikać nadmiernego stresu. Niezbędnik seminarzysty przyda się zarówno tym studentom, którzy już piszą pracę dyplomową, jak i seminarzystom będącym jeszcze na etapie poszukiwań tematu pracy bądź zbierania materiałów źródłowych i literatury. Jako że większość podanych w e-booku przykładów odnosi się do tematów humanistycznych i społecznych, najwięcej skorzystać mogą na nim studenci tych właśnie dziedzin. E-book ma za zadanie pomóc wszystkim seminarzystom, którzy nie są pewni, jak profesjonalnie przygotować przypisy i bibliografię; jak określić problem badawczy, cel, metodę badawczą; co powinna zawierać część badawcza, a co teoretyczna; jak stosować styl naukowy; jak napisać wstęp czy zakończenie pracy; a także - jak starannie sformatować pracę (np. usunąć niepotrzebną numerację ze stron początkowych, wstawić eleganckie nagłówki oraz automatycznie wygenerować spisy treści, wykresów, tabel, rysunków itp.).

Jak rekonstruować biografię i jak opisać twórczość XIX-wiecznego pisarza minorum gentium? (metodologia, źródła, struktury narracji). Skrypt akademicki

Dorota Samborska-Kukuć

Skrypt przeznaczony jest dla studentów i doktorantów, którzy zamierzają napisać dysertację poświęconą zapomnianemu, mało znanemu lub nawet wcale nieznanemu pisarzowi. Przeznaczony jest dla tych, którzy czują powinność wskrzeszenia takiego twórcy, a zarazem sprzeciw wobec skazania go na nieobecność w historii literatury. Przeznaczony jest dla miłośników wszelkich bibliografii, kryjących tajemnice życiorysów i dzieł, mających swoją krótką chwilę w dziejach literatury. Przeznaczony jest dla tych, którzy z lubością wczytują się w „Korbuty” czy „Estreichera”. Dla tych, którzy wolą strychy od salonów, tajemnicze ogrody od uładzonych pejzaży, tamtą od tej strony lustra, przeszłość od przyszłości, dla tych, którzy nie boją się starych rękopisów i pożółkłych szpargałów, przeciwnie – czują dreszcz emocji obcowania z tajemnicą, z unikatowymi dokumentami odsłaniającymi skrawki czyjegoś, dawno minionego życia. (fragment).  

Komunikatywizm - przyszłość nauki XXI wieku

Grażyna Habrajska (red.)

Publikacja pt. Komunikatywizm – przyszłość nauki XXI wieku przybliża szerokie spektrum zagadnień związanych z komunikologią i komunikacją. W prezentowanym tomie omówiono, między innymi, filozoficzne podstawy metodologii gramatyki komunikacyjnej, metody i techniki badawcze w badaniach komunikacji i wizerunku, problem argumentacji estetycznej w krytyce sztuki, konotacje tekstowe w interpretacji wypowiedzenia, komunikowanie poczucia humoru, perswazję w pragmatycznym kontekście konwersacji, różne nacechowania wypowiedzi politycznych, projektowanie komunikacji w tekstach nowomedialnych, koncepcję modelu interakcji werbalnej, a także wiele innych zagadnień związanych z nauką o komunikowaniu.

Retoryka, genologia i stylistyka tekstów literackich i dziennikarskich

Barbara Bogołębska

Książka profesor Barbary Bogołębskiej pt. Retoryka, genologia i stylistyka tekstów literackich i dziennikarskich podejmuje problematykę retoryki kultury, przekraczania granic publicystyki i literatury, sztuki pisania w mediach, poetyki liberatury, konstrukcji XX-wiecznych reportaży, jak też m.in. zagadnienie greckich ćwiczeń retorycznych czy też poetyk i podręczników praktycznego pisania. Studia pomieszczone w tomie wyrastają z klasycznych ćwiczeń retorycznych (będących antecedensem form wypowiedzi), których zastosowaniem i zarazem rozwinięciem są przekazy literackie i dziennikarskie (medialne), rozpatrywane w wymiarze genologicznym i stylistycznym. Rozważania w pierwszej kolejności obejmują zagadnienia historyczne, następnie zaś współczesne, ujęcia teoretyczne i praktyczne realizacje tekstowe. Przedstawione w książce szkice zostały zogniskowane na związkach publicystyki i literatury (tzw. „literackość” dziennikarstwa) oraz badaniach siły perswazyjnej retorycznych zabiegów pisarskich, zwłaszcza z kręgu non-fiction. Na tym tle opisany został wkład w sztukę dziennikarską wybranych autorów, reprezentujących różne jej odmiany specjalistyczne.

Od tradycji do nowatorstwa, od transgresji do adaptacji na wybranych przykładach literackich i publicystycznych

Barbara Bogołębska

Książka ukazuje różnorodność strategii twórczych stosowanych przez pisarzy i czytelników oraz nierozłączność genealogicznych i stylistycznych aspektów pisania. We wprowadzeniu do książki zaprezentowano podstawowe pojęcia i założenia, które zarysowują poszczególne elementy składające się na proces twórczy. Szczególną uwagę poświęcono retorycznym i stylistycznym aspektom zagadnienia, które autorka rozwija w kolejnych rozdziałach. Pierwszym przedmiotem dyskusji jest sztuka czytania, pisania i recenzowania. Funkcjonowanie w kulturze arcydzieł literackich skutkuje naśladownictwem, inspiracjami i adaptacjami jako szczególnymi rodzajami intertekstualności. Autorkę interesuje zjawisko pisania na zadany temat i tworzenie zbiorowe, a także próby przekroczenia granicy między tworzeniem a odtwarzaniem. W pracy analizowane są teksty inspirowane sztuką retoryki, zarówno z obszaru literatury, jak i publicystyki. Osobna część książki poświęcona została zagadnieniom stylistycznym. Autorka rozpoczyna od teorii Bolesława Prusa i stylów pisarskich Ryszarda Kapuścińskiego, a następnie przechodzi do kwestii społecznych, kulturowych i literackich zjawisk twórczego pisania warsztatów i poradników pisarskich. W dalszej części pracy Autorka analizuje stylistyczną, genealogiczną i kompozycyjną zabawę w literaturze: twórcze pomysły, grę konwencjami gatunkowymi i twórczość językową.

"Lalka" Bolesława Prusa - pamięć tragedii greckiej. Z problemów intertekstualności

Dorota Samborska-Kukuć

Celem książki jest próba prezentacji „Lalki” jako powieści, w której żyje wskrzeszona pamięć tragedii greckiej, ujawniająca się na wielu poziomach tekstu, choć analogia ta nie jest całościowa (zaprzecza jej m.in. wielowątkowość czy kompozycja otwarta). Hipoteza badawcza zmierza w kierunku sprawdzenia, czy i na ile tekst „Lalki” pojętej jako całościowy układ, przy zachowaniu prymarnych cech gatunkowych powieści, był oparty na archetypie, tj. tradycyjnym wzorze tragedii greckiej. W tym sensie powieść Prusa stanowiłaby więc rodzaj transformacji – zasady gatunkowe tragedii miały ją uporządkować wedle określonego kodu genologicznego. Tak postrzegany tekst odsyła do teorii „mimetyzmu formalnego” – zabiegu stylizacji jednego gatunku literackiego na inny w obrębie jego struktury.

Inamorato i superstitius - o melancholii miłosnej i religijnej w literaturze

Anna Jasik

Tematem książki jest zjawisko melancholii, ze szczególnym uwzględnieniem jej dwóch odmian, a mianowicie – melancholii miłosnej i religijnej, oraz zjawisk, które bardzo często im towarzyszą tj. acedii, rozpaczy i samounicestwienia. Książka składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy melancholii miłosnej, druga – religijnej. Każda z nich rozpoczyna się omówieniem zjawiska, które w dalszej części pracy będzie przedstawione już na konkretnych przykładach literackich.

Sens, czyli - co to jest. Perspektywa konstruktywistyczna

Michael Fleischer

Michael Fleischer podejmuje próbę rozwiązania problemu sensu i jego tajemniczości. Prezentuje perspektywę lingwistyczną, dalej ujęcie syntetyczne, by następnie przybliżyć stanowisko Niklasa Luhmanna oraz koncepcje Dirka Baeckera i Wernera Vogda. Drugą część książki autor poświęca konstruktywistycznemu ujęciu sensu, natomiast w części trzeciej zamieszczono typologię konceptów komunikacyjnych.

Od emancypacji do feminizmu. "Ster" jako postępowe pismo kobiece przełomu XIX i XX wieku

Daria Domarańczyk

Tematem książki jest pierwsze polskie czasopismo feministyczne – „Ster”, które ukazywało się we Lwowie w latach 1895–1897, a następnie, po reaktywacji, w Warszawie od 1907 roku do wybuchu pierwszej wojny światowej. Rozważania obejmują historię tytułu, dziennikarzy i współpracowników pisma oraz znajdujące się w nim formy wypowiedzi. Czasopismo uznać należy za przełomowe dla rodzimego i światowego ruchu kobiecego, a także dla historii prasy. „Ster” był tytułem radykalnym w swej treści, ale jednocześnie, jak na ówczesne czasy i warunki, bardzo postępowym. Sięgał do tradycji Entuzjastek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej oraz takich pism, jak: „Pierwiosnek”, „Pielgrzym” i „Przegląd Naukowy”.

Parafrazowanie w dyskursie artystycznym

Grażyna Habrajska (red.)

Oddajemy do rąk Czytelnika kolejny tom na temat dyskursów w komunikacji, który poświęcony został rozważaniom nad parafrazowaniem w dyskursie artystycznym. Pierwszy tom, noszący tytuł Dyskurs artystyczny, zawiera teksty ukazujące artyzm przekazywany za pomocą różnych kodów. Chcieliśmy sprawdzić, czy badacze analizujący komunikaty przekazywane za pomocą różnych kodów potrafią wzajemnie się zrozumieć i podjąć wspólną dyskusję. Okazało się, że taka dyskusja jest nie tylko możliwa, ale bardzo owocna, stąd odważyliśmy się na podjęcie rozważań na węższy temat, jakim jest Parafrazowanie w dyskursie artystycznym. Tom ten otwiera Aleksego Awdiejewa Wstęp do teorii parafrazy, nakreślający ogólne rozumienie parafrazy w ujęciu komunikacyjnym. Właściwie wszystkie pozostałe teksty realizują fundamentalne założenie A. Awdiejewa, że „podstawowym celem naturalnej komunikacji jest przekaz sensu”, a ten sam sens można wyrażać w różny sposób, czyli stosując parafrazy.

Twarze Draculi i inne pre-teksty metafizyczne. Zbiór studiów, szkiców i esejów

Dorota Samborska-Kukuć

Zaproponowane przez Autorkę odczytania dzieł literackich i filmowych są interpretacyjnymi perełkami. Zadziwiają precyzją wywodu, prowokują do myślenia, urzekają barwnością stylu – tak że trudno się od lektury oderwać. Samborska-Kukuć zdaje się „zarażać” czytelnika swoją pasją badacza, tropiciela sensów ukrytych (czy naddanych), archeologa i detektywa w jednym. Imponujące, a zarazem inspirujące jest zwłaszcza jej przywiązanie do detalu. (…)  Druga rzecz warta podkreślenia to umiejętność uruchamiania na potrzeby swojego wywodu różnych tradycji, kontekstów. Połączenie miłości i śmierci, gry z podświadomością, poszukiwanie tożsamości, rozpoznawanie losu czy przeznaczenia, balansowanie na granicy snu i jawy, dziwność bytu są w rozumieniu Autorki jakimś składnikiem, a może nawet esencją życia, kondycji człowieka w świecie, dlatego pojawiają się i powracają w sztuce od początku jej istnienia. (Z recenzji prof. Renaty Stachury-Lupy) Fragmenty Pre-teksty metafizyczne powstawały etapami i są pokłosiem prowadzonych przeze mnie konwersatoriów. Najpierw o inkarnacjach sobowtórowych, później rozszerzonych i realizowanych pod znakiem metafizyki – będącym rodzajem weta wobec dookolnej bezrefleksyjności – jako Poważne i niepoważne gry sztuki z metafizyką. Podczas tych zajęć wspólnie staraliśmy się rozpoznawać ponawiane i odnawiane w kulturze idiomy lub fenomeny niepokojów metafizycznych. Mam ogromną nadzieję, że jedną z najważniejszych refleksji postquam stało się przekonanie, że istota ludzka to coś więcej niż fizyczność, że to konstrukt znacznie wyższy i pełniejszy, przekraczający percepcję dostępną zmysłami i rozumem. I nie o dociekanie rozstrzygających odpowiedzi chodzi, to bowiem wywołałoby bezsilność, a nawet acedię, ale o pytania, które otwierają człowieka na rzeczywistość – tę jawną i tę ukrytą. Niezwykle wymowne są dwie sceny filmu: podczas próby chóru męskiego i podczas przesłuchania Weroniki przez akompaniatorkę i dyrygenta. W pierwszej – co szczególne – Weronika wyśpiewa frazę znaczącą: è conducemi Appollo, stanowiącą rodzaj jej credo. Piękny głos muzykalnej dziewczyny nie ujdzie czujnemu uchu Pstrokatej (w tej roli, co znamienne – swojej ostatniej – wystąpiła Kalina Jędrusik). Wypowiedziana przez nią jedna z najbardziej sugestywnych kwestii: „Pani ma głos… pani ma dziwny głos”, w której „gra” zarówno tembr jej głosu, jak i spojrzenie – zatroskane, a zarazem jakby profetyczne, zostanie rozwinięta w scenie drugiej, w której akompaniatorka będzie już tylko patrzeć. I w tym spojrzeniu jest smutek i podziw, i zachwyt, a zarazem zgoda na nieuchronne. Głos Weroniki jest bowiem głosem idealnym, stworzonym do opery, która ma zostać wystawiona, a jej śmierć poświadczy i przypieczętuje doskonałość dzieła. Lost Highway to właśnie fragment. Rozbite lustro, które ktoś chce złożyć, by przypomniało sobie swą dawną funkcję – odbijanie obrazu. Ale niektóre odłamki, rozpryskując się, uległy rozproszeniu, zagubiły się, zapodziały i teraz zwierciadło ma strukturę nieciągłą i fragmentaryczną. Jest popękane i pokazuje rzeczywistość uszkodzoną, rozczłonkowaną. Oglądając Lost Highway, trzeba mieć świadomość, że Lynch pokazuje tylko pewne, wyjęte z kontekstów części, a części te mogą stać się inspiracją do stworzenia całości, w której wszystkie elementy powinny jakoś się ułożyć, być wzajem przyległe. Nierzadko tworzy Lynch pozornie logiczne ciągi zdarzeń, wynikające z siebie obrazy czy dialogi. To pozór, pułapka, ślepy trop. Jakże bowiem zaufać narratorowi-Madisonowi, który zapamiętuje przeszłość nie tak, jak się wydarzyła, ale po swojemu. Cierpi ponadto na rodzaj amnezji, więc ciąg skojarzeń i przypomnień, rozpaczliwych i zdeterminowanych, jest szczególnie rwącym strumieniem świadomości, wynikiem rozpadu związku skutków i ich przyczyn.