"Père"-versions of the Truth: The Novels of J. M. Coetzee. Wyd. 2 rozszerzone

Sławomir Masłoń

Książka stawia sobie za zadanie ujęcie twórczości powieściowej J.M. Coetzeego od innej strony, niż większość krytyków ma w zwyczaju. Zwykłą praktyką, do której zresztą pisarstwo to zachęca, jest jego ogląd z pozycji „humanistycznej”, krytykującej nadużycia kolonializmu i konfrontującej przemoc z problemami egzystencjalnymi Człowieka na drodze do Prawdy i samorealizacji. Mimo że w dzisiejszym świecie autorytet uniwersaliów, takich jak Człowiek i Prawda, został mocno nadszarpnięty, gdyż może być postrzegany jako zawsze służący czyimś interesom, wydaje się, że Coetzee stworzył na swój użytek metodę pisarską, w której podstawowe cechy powieści humanistycznej mogą być zachowane, a która jednocześnie stara się bronić przed zarzutami uwikłania w grę przemocy i interesów. By pokazać polityczne, narracyjne i egzystencjalne konsekwencje postaw przyjętych przez bohaterów tego rodzaju uwspółcześnionej wersji powieści humanistycznej, w książce poddano analizie siedem powieści Coetzeego, a zawarte w nich przesłanki dyskursu humanistycznego zostały skonfrontowane z wybranymi koncepcjami teorii psychoanalitycznej, w szczególności Jacques’a Lacana, oraz ich polityczną aplikacją dokonywaną przez Slavoja Žižka. Drugie wydanie książki zostało wzbogacone o rozdział omawiający trzy pseudoautobiograficzne powieści Coetzeego oraz rozdział poddający analizie jego Żywoty zwierząt, rodzaj metafikcji poświęconej prawom zwierząt.

Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w literaturze polskiej i czeskiej po 1989 roku

Karolina Pospiszil

Książka przedstawia obrazy Górnego Śląska obecne w literaturze polsko-, czesko- i śląskojęzycznej. Autorka, sięgając do metodologii związanych ze zwrotem przestrzennym, stara się ukazać jak najpełniejszą analizę reprezentacji badanego regionu. Nie ucieka od kwestii kontrowersyjnych, jak: konflikty narosłe wokół szeroko rozumianych historycznych narracji o Górnym Śląsku (wspomina także o słynnym sporze o wystawę stałą w Muzeum Śląskim), pograniczność i wielokulturowość regionu czy tzw. śląska krzywda. Książka jest wynikiem analizy kilkudziesięciu tekstów literackich i szerzej rozumianych tekstów kultury. Autorka szuka odpowiedzi na pytania m.in., o to, jak funkcjonuje Górny Śląsk w literaturze i jakie związki łączą jego literackie (i kulturowe) obrazy z rzeczywistością pozaliteracką, dlaczego tak późno się nim zainteresowano oraz czy można mówić o modelu pisania o tym regionie.

Rytmika Emila Jaques-Dalcroze'a w edukacji i terapii dzieci z symptomami nadpobudliwości psychoruchowej

Ewa Bogdanowicz

Głównym problemem większości dzieci z ADHD są deficyty uwagi oraz zakłócenia hamowania swojego zachowania (Barkley, Borkowska, Kołakowski). Na konieczność wczesnej diagnozy oraz leczenia dzieci z tym rzeczywistym zaburzeniem rozwojowym zwraca uwagę wielu badaczy i specjalistów (Barkley, Kołakowski, Kajka, Szymona). Są oni zgodni co do konieczności wykorzystywania wieloaspektowego, wielokierunkowego wspomagania i usprawniania rozwoju tych dzieci, z uwzględnieniem ich potrzeb, możliwości oraz deficytów w zakresie poszczególnych sfer rozwojowych. Jedną z głównych zalet – umiejscowionej w pedagogiczno-artystycznym obszarze – metody rytmiki E. Jaques-Dalcroze’a jest jej integralność, która rozumiana jest zarówno w kontekście założeń odnoszących się m.in. do psychologii, np. koncepcji rozwoju poznawczego J. Piageta oraz dziedzin sztuki (taniec, teatr), jak i w kontekście metodycznych zasad oraz wykorzystywanych zadań, które angażują jednocześnie umysł i ciało, uaktywniają wszystkie zmysły i wspomagają rozwój każdej ze sfer rozwojowych. Te nieocenione zalety, które obserwują w praktyce nauczyciele i terapeuci zajmujący się tą metodą skłaniają jednocześnie do zwrócenia szczególnej uwagi na konieczność sprawdzania skuteczności zintegrowanych oddziaływań muzyczno-ruchowych w korygowaniu zaburzonych funkcji dzieci nadpobudliwych psychoruchowo w zakresie poprawy kontroli aktywności ruchowej, usprawnianiu procesów poznawczych oraz poprawy funkcjonowania społecznego. Niniejsza publikacja prezentuje wyniki przeprowadzonych badań własnych w zakresie oddziaływania na dzieci sześcioletnie wykazujące symptomy nadpobudliwości psychoruchowej poprzez zintegrowane oddziaływania muzyczno-ruchowe, jakie oferuje stosowanie metody Jaques-Dalcroze’a. Publikacja adresowana jest do nauczycieli edukacji powszechnej, jak i muzycznej, terapeutów oraz wszystkich osób zajmujących się edukacją dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Granice romantyzmu. Romantyzm bez granic?

red. Marek Piechota, Marta Kalarus, Oskar Kalarus

Epoka romantyzmu stała się momentem przełomowym w wielu dziedzinach, takich jak literatura, sztuka czy filozofia. Przyniosła również znaczne zmiany cywilizacyjne oraz społeczne, przeobrażając dotychczasowy obraz świata i wywierając ogromny, trwający aż po dziś dzień, wpływ na kolejne epoki. Tom zbiorowy Granice romantyzmu. Romantyzm bez granic? poświęcony jest różnym aspektom szeroko pojętych granic związanych z romantyzmem, takim jak na przykład przenikanie się epoki oświecenia i romantyzmu czy łamanie przez romantyków konwencji literackich i artystycznych. Autorzy publikacji poddają wnikliwej analizie dzieła powstałe w różnych epokach, badając żywotność myśli i estetyki charakterystycznych dla romantyzmu. Wachlarz tematów podejmowanych w poszczególnych artykułach jest na tyle szeroki, że z pewnością wzbudzi zainteresowanie nie tylko osób zajmujących się stricte literaturoznawstwem, ale także przedstawicieli innych dyscyplin humanistycznych.

"Studia Politicae Universitatis Silesiensis". T. 23

red. Paweł Grzywna, Jan Iwanek, Robert Radek

„Studia Politicae Universitatis Silesiensis”  (pod redakcją Jana Iwanka, Pawła Grzywny i Roberta Radka) w roku bieżącym (2018) przyjęły formułę kwartalnika recenzowanego, którego jedyną wersją jest wersja elektroniczna publikowana w dostępie otwartym w Central  and Eastern European Online Library (www.ceeol.com) oraz w University of Silesia  Press (www.journals.us.edu.pl). Tom 23 kwartalnika „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”  (2018) tradycyjnie gromadzi teksty w kilku tematycznych działach. Pierwszy „Systemy polityczne” zawiera opracowanie autorstwa Sebastiana Fikusa, dotyczące powrotów elit hitlerowskich do życia politycznego RFN. W dziale „Partie polityczne i systemy partyjne” Łukasz Wielgosz opisuje modele konkurencji partii politycznych. W dziale „Stosunki międzynarodowe” czytelnik znajdzie dwa artykuły. Katarzyna Czornik przybliża kwestie zmiany układu sił na Bliskim Wschodzie w XXI wieku, a Włodzimierz Wątor przedstawia grupy bojowe w UE.   „Polityka społeczna” to dział  zawierający opracowanie Magdaleny Boczkowskiej i Anny Lady na temat polityki senioralnej w naszym kraju. W ostatnim z działów „Komunikowanie społeczne i polityczne” Dariusz Krawczyk przedstawia zagadnienie  wpływu nowoczesnych technologii komunikacyjnych na zmiany w charakterze zawodu dziennikarza.

Inwazyjne gatunki z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. w Polsce - biologia, ekologia i metody zwalczania

Katarzyna Bzdęga, Zygmunt Dajdok, Barbara Fojcik, Teresa Nowak, ...

„Celem opracowania jest zebranie wiedzy dotyczącej występowania na terenie Polski inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. (= Fallopia spp.): rdestowca ostrokończystego (Reynoutria japonica), rdestowca sachalińskiego (Reynoutria sachalinensis) i rdestowca pośredniego (Reynoutria × bohemica) oraz przygotowanie wytycznych, pozwalających na podejmowanie efektywnych działań eliminujących lub minimalizujących zagrożenia związane z ich dalszym rozprzestrzenianiem się. Opracowanie ma stanowić narzędzie wspierające działania na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, podejmowane w celu skutecznego usunięcia istniejących stanowisk rdestowców oraz zapobiegania rozprzestrzenianiu się tych gatunków na nowe tereny. Ze względu na zróżnicowanie przyrodnicze oraz niejednolite zagospodarowanie terenu Polski stopień zasiedlenia obszarów przez ww. gatunki nie jest równomierny, zatem działania mające na celu ich usunięcie ze środowiska przyrodniczego powinny być podejmowane w skali lokalnej. Wytyczne mają stanowić kompendium wiedzy dla władz samorządowych, instytucji naukowych, organizacji pozarządowych oraz obywateli, zawierające informacje na temat rozpoznawania rdestowców, opis regulacji prawnych umożliwiających walkę z tymi gatunkami oraz metod skutecznego zwalczania i ograniczania ich dalszego rozprzestrzeniania się.” – fragment Wprowadzenia

Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii. Wyd. 2. popr

Piotr Zawojski

Cyberkultura i krytyczne studia nad jej historią oraz konstytuowaniem się jako nowego paradygmatu kulturowego stanowią jeden z najważniejszych fenomenów technospołeczeństwa, którego funkcjonowanie determinują nowe media cyfrowe oraz sieć. Fundamentalną tezą, wyznaczającą kierunek podejmowanych w niniejszej pracy teoretycznych i interpretacyjnych wysiłków,  jest przekonanie, że cyberkultura opiera się na syntopii sztuki, nauki i technologii. Nim jednak zdefiniowana zostaje cyberkultura zarysowane są historyczne konteksty tego zjawiska. Koncepcje trzeciej kultury i Nowego Renesansu, zaproponowane przez Johna Brockmana, traktuję jako bazę teoretyczną dla formowania się społeczeństwa sieci. Cyberkulturę uznać należy za zwieńczenie procesów zapoczątkowanych w latach 60. wystąpieniami kontrkulturowymi. Rozdział drugi szeroko rozwija koncept syntopii sztuki, nauki i technologii. Sztuka technologii i technologie sztuki odwołują się do zaplecza naukowego, korzenie tego zjawiska tkwią w pierwszych manifestacjach sztuki komputerowej w latach 60. Po zdefiniowaniu cyberkultury w rozdziale trzecim w kolejnym rozpatrywane jest miejsce sztuki w cyberprzestrzeni i cyberkulturze. W rozdziale piątym przedstawione są kluczowe dla cybersztuki formy partycypacji, to znaczy zagadnienia interaktywności (i interpasywności), immersji i interfejsu. Rozdział szósty poświęcony jest teorii i praktyce dokumentacji oraz prezentacji sztuki mediów cyfrowych w dobie rewolucji informatycznej i telematycznej. Kluczowe pojęcia oddające zmieniające się warunki kultury zorientowanej dotychczas na magazynowaniu, a obecnie na transmisji danych, to immaterialność, meatmedialność i sieciowość. Archiwa bez fizycznej lokalizacji, platformy sieciowe przejmujące rolę galerii, muzeów, bibliotek i magazynów wyznaczają zupełnie nowe standardy myślenia o funkcjonowania sztuki w obiegu publicznym. W ostatnim rozdziale podejmowane są zagadnienia wirtualnych muzeów jako nowego terytorium sztuki, zarówno tej posługującej się tradycyjnymi mediami, jak i cybersztuki. Cyberkulturę traktuję w zakończeniu pracy jako rodzaj rewitalizacji ekonomii i kultury daru proklamującej w digitalnej rzeczywistości nową rewolucję życia codziennego.

Komunikowanie lokalno-regionalne w dobie społeczeństwa medialnego. T. 1: Problemy teoretyczno-praktyczne

red. Stanisław Michalczyk, Katarzyna Brzoza

Przedmiotem studiów zaprezentowanych w publikacji są teoretyczne oraz praktyczne aspekty komunikowania lokalno-regionalnego. Szkice oraz opracowania otwierające niniejszy tom obejmują ustalenia teoretyczne w obszarze komunikowania lokalnego. Kolejne artykuły prezentujące wyniki badań empirycznych dotyczą wielu elementów procesu komunikowania lokalno-regionalnego tj. zawartości przekazu medialnego, audytorium mediów lokalno-regionalnych, dziennikarstwa lokalno-regionalnego. Integralną częścią pracy zbiorowej są teksty poświęcone uwarunkowaniom zagranicznym komunikowania lokalno-regionalnego zaprezentowane na przykładzie Rosji, Niemiec, Hiszpanii, Ukrainy, Australii oraz Łotwy. Książka ma wyraźnie medioznawczy charakter. Publikacja kierowana jest do osób zainteresowanych komunikowaniem lokalno-regionalnym w wymiarze teoretyczno-empirycznym czyli środowiska naukowego, studentów dziennikarstwa ale także praktyków, a więc osób związanych zawodowo z rynkiem mediów lokalno-regionalnych.

"Problemy Prawa Karnego" 2017, nr 1 (27)

red. Jarosław Zagrodnik, Kazimierz Zgryzek

Czasopismo stanowi kontynuację dzieła prof. zw. dr. hab. Kazimierza Marszała, który stworzył i redagował Problemy Prawa Karnego przez wiele lat, czyniąc z nich szanowaną i rozpoznawaną wśród przedstawicieli nauki prawa pozycję. Po kilku latach nieobecności na rynku wydawniczym Problemy Prawa Karnego pojawiają się znowu, a na ich kartach poruszone zostaną nurtujące kwestie z zakresu prawa i procesu karnego. Autorzy tekstów opublikowanych na łamach czasopisma podejmują się zarówno rozważań teoretycznych, jak i analizy obowiązujących rozwiązań z perspektywy praktycznego stosowania prawa. Praca zaadresowana jest do przedstawicieli nauki szeroko pojętej karnistyki, praktyków zmagających się z problemami prawa karnego na co dzień, jak również studentów zainteresowanych powyższą tematyką.

Wychować człowieka prawdomównego. Koncepcje, badania naukowe, wdrożenia

Alicja Żywczok

Autorka oryginalnego dzieła naukowego z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych zachęca wszystkich użytkowników kultury do podtrzymywania w wielu środowiskach dobrej tradycji prawdomówności. Czytelnik otrzymuje zatem pracę badawczą ze szczególnym przesłaniem. To pierwsza w Polsce od okresu międzywojennego pedagogiczno-filozoficzna monografia naukowa poruszająca kwestię wychowawczego kształtowania prawdomówności. Uzasadnieniem wyboru problematyki badawczej są zarówno współczesne zagrożenia prawdy, jak i niezgoda na eskalację nieprawdy w życiu publicznym, chęć uchronienia dzieci i młodzieży przed liberalistycznym zmniejszeniem wrażliwości na kłamstwo, niewystarczającym umiłowaniem prawdy i niedocenieniem prawdomówności. Mimo, iż współcześnie obserwuje się nobilitację zjawisk i wartości pozornych, wręcz celebruje się pozór, wciąż w ludzkiej samoświadomości istnieje norma prawdomówności wyrastająca z tęsknoty za autentycznością i szczerością. Strukturę pracy tworzy: spis treści, wprowadzenie, pięć merytorycznie powiązanych rozdziałów, zakończenie, bibliografia, indeks osobowy, streszczenie w języku angielskim oraz aneks stanowiący prakseologiczne dopełnienie treści teoretycznych i empirycznych przeanalizowanych w monografii. Treść rozdziału pierwszego dotyczy pojęcia prawdomówności rozważanego w kontekście postępu nauki i indywidualnego rozwoju naukowego, w rozdziale drugim autorka wyjaśniła indywidualne i społeczne znaczenie takiej dyspozycji psychicznej i cechy, jak prawdomówność. Zawartość merytoryczną rozdziału trzeciego stanowi problem dyskredytacji prawdy i prawdomówności we współczesnym społeczeństwie konsumpcyjnym. Przyczyny nieprawdomówności oraz powody prawdomówności zostały szczegółowo zaprezentowane w rozdziale czwartym. Rozdział piąty zawiera wiele praktycznych wskazówek dotyczących respektowania normy prawdomówności w procesie wychowania dzieci i młodzieży. By monografia naukowa nie spełniała wyłącznie funkcji normatywnej, ale również opisową i eksplikacyjną autorka przeprowadziła badania diagnostyczne młodzieży licealnej kilku śląskich miast. Chcąc dogłębnie poznać przedmiot badań i uzyskać dokładne dane zastosowała również metody hermeneutyczne pozwalające na interdyscyplinarną analizę i interpretację odpowiednio dobranych, zgodnych z celami badań tekstów źródłowych.   Główny problem badawczy wyraża się w pytaniu: W jaki sposób w procesie wychowania kształtować w młodzieży prawdomówność? Poza celami kognitywnymi istotna była również realizacja innych celów podjętych badań: utylitarnych (związanych z podnoszeniem poziomu świadomości w zakresie funkcji wartości poznawczych i moralnych w życiu zbiorowości) i wychowawczych (kształtowanie przyzwyczajeń moralnych, takich jak mówienie prawdy; upowszechnianie zasady prawdomówności w relacjach wychowawczych). Problematyka monografii może okazać się inspirująca nie tylko dla przedstawicieli wielu środowisk naukowych: filozofów, socjologów, politologów, antropologów, psychologów, pedagogów zainteresowanych epistemologią, etyką teoretyczną i stosowaną, teorią wychowania moralnego i prakseologią. Proces wychowania młodego pokolenia do reprezentowania postawy prawdomówności stanowi przedmiot refleksji również rodziców, nauczycieli, opiekunów, kuratorów, animatorów, moderatorów, asystentów rodzin czy terapeutów.

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego. T. 25

red. Danuta Krzyżyk

25. tom „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” adresowany jest do nauczycieli polonistów, studentów polonistyki, dydaktyków języka ojczystego i literatury oraz do pedagogów. Zamieszczono w nim jedenaście artykułów z zakresu edukacji literackiej i kulturowej oraz językowej, a ponadto – dwie recenzje. Dydaktycy literatury wiele miejsca poświęcają problemom wielokulturowości i dwukulturowej/wielokulturowej edukacji, postulując jednocześnie konieczność włączenia do kształcenia polonistycznego treści dotyczących tolerancji, poszanowaniu inności i Innego,  a także potrzebę przygotowywania uczniów do życia obywatelskiego w multikulturowej i multireligijnej Europie. Starają się wskazać, w jaki sposób na lekcjach języka polskiego można uczyć dialogu, otwierać młodych ludzi na inne kultury, przygotowywać ich do aktywnego i efektywnego życia w wielokulturowej rzeczywistości. Zachęcają nauczycieli polonistów do sięgania po teksty spoza kanonu lektur szkolnych (np. utwory Singera, powieść Gustawa Morcinka Siedem zegarków kopidoła Joachima Rybki), dzięki którym uczniowie będą mogli dostrzec znaczenie namysłu nad sobą i otaczającą ich rzeczywistością, aby  w efekcie podjąć pracę nad kształtowaniem i rozumieniem siebie oraz świata. Autorzy zamieszczonych w czasopiśmie artykułów przyglądają się także obecnym w literaturze dla dzieci i młodzieży (przede wszystkim w Akademii Pana Kleksa Jana Brzechwy i w Wielkiej Księdze Pippi Astrid Lindgren) różnym realizacjom motywu szkoły, udowadniają, że projekt przestrzeni szkoły bywa zazwyczaj skorelowany z ideami wychowawczymi obowiązującymi w placówce, mądre wychowanie przygotowuje dziecko do myślenia o sobie jako o „nieograniczonej niczym możliwości”. Proponują również ciekawe i niestereotypowe rozwiązania dydaktyczne, np. lekcje z tekstami Singera metodą flipped classroom z wykorzystaniem technologii informatycznej; lekcję poświęconą analizie porównawczej dwóch bohaterek – literackiej Izabelli Łęckiej (Lalka) i serialowej Mary Crawley (Downton Abbey). Dydaktycy języka dzielą się natomiast wynikami swoich badań dotyczących poziomu kompetencji leksykologicznej i leksykalnej gimnazjalistów, a także uwarunkowań tych kompetencji. Podejmują próby zrekonstruowania wycinków językowo-kulturowego obrazu świata: wyglądu dziewczyny w wypowiedziach młodzieży gimnazjalnej i licealnej (ujęcie autostereotypowe i heterestereotypowe); rodziny w podręcznikach do nauki języka i literatury gruzińskiej. Analizują i oceniają sposób opracowania haseł poświęconych związkom frazeologicznym w szkolnych słownikach poprawnej polszczyzny (na przykładzie frazeologizmu twardy orzech do zgryzienia). Podejmują niezwykle ważny problem motywowania uczniów na lekcjach języka polskiego i podpowiadają sięgnięcie po niestandardowe metody wzmacniania (np. strategie: pamiątka z lekcji, list lub e-mail do ucznia, list do rodziców).   Artykuły, które znalazły się w tomie, wzbogacą warsztat dydaktyczny nauczycieli i studentów oraz skłonią ich do refleksji nad rolą przedmiotu język polski w rozwijaniu postaw i osobowości uczniów, a także funkcją nauczyciela we współczesnej szkole.

Archiwum Jeleńskich z NGAB w Mińsku (XVI-XX wiek) - jego dzieje i inwentarz

Dariusz Rolnik

Praca pokazuje losy Archiwum Jeleńskich i jego twórców z ich koneksjami rodzinnymi, co pozwala ukazać wartość i znaczenie ich spuścizny. Druga obszerniejsza część publikacji jest inwentarzem – dla czasów stanisławowskich rozbudowanym o cytaty i regesty treści poszczególnych jednostek Archiwum Jeleńskich przechowywanego w NGAB w Mińsku. To archiwum nieznane i cenne, szczególnie dla badań nad historią nowożytną XVI–XIX wieku. Całość inwentarza została zindeksowana. Ta pomoc naukowa z krótkim opracowaniem może wprowadzić Archiwum Jeleńskich do obiegu naukowego, na co ono z pewnością zasługuje.

"Silesian Journal of Legal Studies". Vol. 9

red. Joanna Nowakowska-Małusecka

Kolejny numer czasopisma poświęcony jest dalszym rozważaniom prawniczym, wychodzącym nie tylko poza granice Polski, ale także Europy. Wśród opracowań pojawiły się teksty dotyczące ukraińskiego prawa podatkowego oraz regulacji w zakresie pracy więźniów w nigeryjskim systemie penitencjarnym w kontekście ochrony praw człowieka. Należy także zwrócić uwagę na artykuły poświęcone interpretacji prawa w kontekście pracy orzeczniczej polskich sądów administracyjnych, czy znakom towarowym. W numerze 9 SJLS znalazły się ponadto artykuły z zakresu szeroko ujętego prawa międzynarodowego, poświęcone problematyce ludobójstwa, prawa narodów do samostanowienia czy kwestii uchodźstwa. Tak więc, SJLS zawiera rozważania z zakresu teorii prawa, prawa gospodarczego, prawa międzynarodowego publicznego, praw człowieka oraz prawa Unii Europejskiej. W każdym kolejnym numerze zamieszczane są także sprawozdania z konferencji naukowych, krajowych i zagranicznych, w których uczestniczyli pracownicy i doktoranci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, a także wykaz monografii autorstwa pracowników Wydziału i konferencji organizowanych przez Wydział oraz jego Fundację Facultas Iuridica, która współfinansuje wydanie periodyku. Materiały publikowane w czasopiśmie kierowane są do szerokiego grona prawników, zarówno teoretyków, jak i praktyków, a także do studentów i doktorantów.

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 3. Cz. 1: Bariery kulturowe w przekładzie artystycznym

red. Bożena Tokarz

Tytuł trzeciego już tomu wydawnictwa ciągłego „Przekłady Literatur Słowiańskich” należy rozumieć jako praktyki i nawyki kulturowe, mniej lub bardziej utrwalone w tekstach, które utrudniają reekspresję oryginału, a tym samym rozumienie obcości przez odbiorcę sekundarnego. Taka sytuacja powoduje pojawianie się problemów przekładowych i przekładoznawczych, podejmowanych w książce przez poszczególnych autorów.     Kultury słowiańskie mają różne i bogate historycznie doświadczenia z obcymi kulturami, mimo bliskości języków. Dlatego też rozprawy na temat barier kulturowych w przekładzie artystycznym zostały uporządkowane nie ze względu na spotykające się pary literatur, kultur i języków (jak w poprzednich tomach), lecz na podstawie szczególnie wyeksponowanych przez autora problemów translatologicznych, związanych z istnieniem i pokonywaniem pozatekstowych trudności przekładowych.

Scripta Classica. Vol. 12

Wolumen 12 Scripta Classica zawiera czternaście artykułów polskich badaczy starożytności poświęconych refleksji nad fenomenem śmierci w czasach antycznych oraz nad jego literackimi reprezentacjami w kulturze śródziemnomorskiej. Autorzy w swych artykułach nawiązując do różnych mitów, religii, obrzędów, tradycji literackiej i filozoficznej, symboli utrwalonych w kulturze śródziemnomorskiej, między innymi dowodzą, że  przerażenie z powodu śmierci i lęk przed rozkładem zwłok widoczne było również w antycznej kulturze. Niniejszy wolumen  otwiera wspomnienie o Profesorze Kolendo i wprowadza nas w nastrój zadumy i refleksji nad śmiercią, a także uzmysławia nam naszą bezradność w jej obliczu. Publikacja skierowana jest do filologów, historyków, filozofów, kulturoznawców, teologów, archeologów, do wszystkich tych, którzy zechcieliby rozważyć kwestię namysłu starożytnych nad śmiercią oraz tych, którzy zechcą szukać w niej inspiracji i pouczenia.

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 1. Cz. 4: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (1990-2006)

oprac. Marta Buczek, oprac. Monika Gawlak, red. Bożena Tokarz

Publikacja „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 1, cz. 4: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (1990-2006), stanowi ostatnią część tomu pierwszego pt. Wybory translatorskie 1990-2006. Jest to praca zbiorowa pod redakcją Bożeny Tokarz, podobnie jak seria Przekłady Literatur Słowiańskich. Tom opracowały, tzn. ujednoliciły zapis wielu bibliografii przygotowanych przez kilku autorów, Marta Buczek i Monika Gawlak. Rejestruje tłumaczenia z literatury czeskiej, słowackiej i macedońskiej w Polsce oraz odwrotnie, z literatury polskiej na języki czeski, słowacki i macedoński. Na końcu części ostatniej tomu pierwszego, czwartej, zamieszczono indeks autorów i indeks tłumaczy do wszystkich części bibliograficznych tomu pierwszego po to, by ułatwić czytelnikowi korzystanie z bibliografii oraz ułatwić wyciąganie wniosków na temat wyborów translatorskich. Tom pierwszy stanowi teraz całość zamkniętą, przedstawiając wzajemną recepcję literatur słowiańskich na poziomie udokumentowanych faktów, jak również w kontekście artystycznym, kulturowym, socjologicznym i psychologicznym oraz w perspektywie teoretyczno-krytycznej, stanowiącej przyczynek do teorii przekładu. Wnioski, jakie płyną z odnotowania aktywności translatorskiej i wydawniczej w różnych krajach słowiańskich, dotyczą nie tylko obecności literatury polskiej w innych kulturach słowiańskich, lecz również literatur innych narodów w kulturze i świadomości polskiej. Porównanie stopnia wzajemnego poznania się Słowian dostarcza materiału do badań nad komunikacją międzykulturową narodów i społeczności uznawanych stereotypowo za bardzo podobne, znające się i rozumiejące nawzajem.

Boskie, ludzkie. Cztery studia o poetyckim doświadczaniu Boga

Katarzyna Niesporek

Boskie, ludzie. Cztery studia o poetyckim doświadczaniu Boga to książka, w której zostały przedstawione odmienne sposoby wyrażania indywidualnego stanowiska wobec „metafizyczności” w liryce okresu międzywojennego i pierwszych lat II wojny światowej. Oznaczają one – jak wyjaśniał Józef Czechowicz – „splot zarówno myśli, jak dyspozycyj i akompaniamentu uczuciowego, leżący u podstaw światopoglądu artysty”. W prezentowanych szkicach ów światopogląd nie odwołuje się jednak tylko do prawowiernej religijności, ale przede wszystkim bierze pod uwagę „metafizyczny system interpretacji świata”. Przeważa więc doświadczenie poszukiwania Absolutu oraz tego, co w ziemskiej sferze – naznaczonej oraz sprofanowanej wojną, cierpieniem, samotnością, chorobą i śmiercią – transcendentne i sakralne. Szkice, zbierające uwagi o doznawaniu „metafizyczności” wyrażonej w liryce Jerzego Lieberta, Władysława Sebyły, Tadeusza Różewicza oraz Wilhelma Szewczyka przynoszą obraz nieustannego zderzania się boskiego i ludzkiego. Pokazują indywidualny wymiar przeżywania prawd objawionych doprowadzających – jednych do wyznania wiary i chrześcijańskiego Boga; drugich do jedynie przekonania o istnieniu Absolutu, którego obecność przeszkadza w codziennej egzystencji; innych do duchowego zwątpienia w „pustym kościele”, kolejnych do jeszcze głębszego doświadczania cierpienia egzystencji.

Żydowskie (nie)męskości. O przedwojennej twórczości Adolfa Rudnickiego

Gaweł Janik

Monografia stanowić ma rodzaj kompletnego przewodnika po przedwojennej twórczości Adolfa Rudnickiego. Autor uwzględnił w niej wszystkie wydane wówczas utwory pisarza – zarówno książki, jak i opowiadania opublikowane na łamach prasy, a także fragmenty niewydanego nigdy w całości dramatu. Pracę otwiera rozdział, w którym badacz odtwarza niemal wszystkie przedwojenne głosy krytyków literackich na temat wydanych wówczas utworów Rudnickiego. Celem autora było skonfrontowanie głosów badaczy, zdaniem których Rudnicki już od momentu swojego literackiego debiutu stał się ulubieńcem krytyki, z tekstami źródłowymi, a więc oryginalnymi recenzjami publikowanymi na łamach prasy przedwojennej. Drugi rozdział dotyczy „żydowskości” przedwojennych utworów pisarza. Ukazuje przemiany w światopoglądzie pisarza, którego na początku lat trzydziestych cechowała wyraźna postawa asymilatorska, podczas gdy tuż przed wybuchem II wojny światowej, jego głos słychać było już po stronie krytyków asymilacji. Najważniejszą część monografii stanowi rozdział trzeci, będący autorską próbą odczytania przedwojennej prozy Rudnickiego z perspektywy badań nad męskością. Badacz, w oparciu o najnowsze metodologie z zakresu men's, gender oraz queer studies, a także uwzględniając konteksty społeczne i kulturowe, podejmuje się próby wskazania tekstualnej wieloseksualności podmiotu Rudnickiego. Specyfika utworów pisarza, z których niemal całkowicie wykluczone zostały kobiety, przez długie lata nie została dostrzeżona, a przez to należycie opisana. Co więcej, męskość w tekstach Rudnickiego okazuje się często wyjątkowo niemęska, zniewieściała, a także homoseksualna. Monografia ta staje się więc próbą odczytania, mówiąc za Germanem Ritzem, „tajnych znaków” obecnych w międzywojennej twórczości pisarza, które pozwalają odczytać ją jako także homoseksualną, a tym samym dopisać Rudnickiego do grona pisarzy takich jak Jarosław Iwaszkiewicz czy Witold Gombrowicz.

Czytaj po polsku. T. 12: Jacek Hugo-Bader: "Maską w stronę wiatru". Włodzimierz Nowak: "Radiobudzik pani Mohs". Wyd. 2. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom C1/C2)

oprac. Katarzyna Frukacz

W prezentowanym tomie z serii "Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego" umieszczono fragmenty reportaży Radiobudzik pani Mohs Włodzimierza Nowaka oraz Maską w stronę wiatru Jacka Hugo-Badera. Skrypt opracowano pod kątem kształcenia językowego i literaturoznawczego cudzoziemców, znających język polski na poziomie zaawansowanym (C1 / C2). Oprócz ćwiczeń komunikacyjnych, leksykalno-gramatycznych oraz rozwijających umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania, książka zawiera osobny segment zadań poświęconych gatunkowym cechom reportażu. Skrypt można więc wykorzystać podczas zajęć lektoratowych w grupach o zainteresowaniach humanistycznych. Za sprawą aktualnej tematyki podjętej przez obu reporterów, opracowanie sprawdzi się także w czasie lekcji dotyczących podróży, motoryzacji, pracy i opieki socjalnej, ekonomii i gospodarki, państwa i polityki. Zawarty w tomie zestaw ćwiczeniowy uzupełniają notki biograficzne autorów, krótkie streszczenia reportaży oraz umieszczony na końcu skryptu klucz odpowiedzi.

"Śląskie Studia Polonistyczne" 2018, nr 1 (11): Rozprawy i artykuły: "Park. Przestrzeń i metafora". Prezentacje: Natalia Malek

red. Magdalena Kokoszka, Grażyna Maroszczuk, Krzysztof Uniłowski

W zatytułowanym Park. Przestrzeń i metafora dziale głównym numeru 1 „Śląskich Studiów Polonistycznych” za rok 2018 znajduje się dziesięć szkiców związanych z językowym, literackim i kulturowym obrazem parków. W dziale Prezentacje zajmujemy się twórczością Natalii Malek (tu szkice Anny Marchewki oraz Katarzyny Trzeciak). W Omówieniach i polemikach autorzy komentują nowości wydawnicze. Numer uzupełniają Varia (gdzie zamieszczone są teksty Karoliny Szymborskiej Postmodernistyczne metamorfozy baśni w Polsce oraz Krzysztofa Obremskiego Przemówienie na bankiecie z okazji wprowadzenia orderu „Virtuti Militari”. Interpretacja retoryczna mowy Józefa Piłsudskiego), a także Kronika.

Akty prawa wewnętrznie obowiązującego a uchwały organów prawniczych samorządów zawodów zaufania publicznego

Agnieszka Wiktorzak

Ustrojodawca w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.1 określił dwa rodzaje źródeł prawa, to znaczy akty prawa powszechnie obowiązującego i akty prawa wewnętrznie obowiązującego. Zarówno akty pra-wa powszechnie obowiązującego, jak i akty prawa wewnętrznie obowiązującego są aktami normatywnymi wydanymi przez centralne organy państwowe. Nale-ży zauważyć, że w doktrynie nie ma jednoznacznego stanowiska dotyczącego zakresu podmiotowego oraz przedmiotowego aktów prawa wewnętrznie obo-wiązującego. Niektórzy przedstawiciele doktryny wyrażają pogląd, że katalog aktów prawa wewnętrznie obowiązującego jest otwarty pod względem podmio-tów (między innymi prawniczych samorządów zawodów zaufania publicznego) upoważnionych do wydawania tego rodzaju aktów. (fragment wstępu)

Nauka programowania dla początkujących: podejście graficzne

Diana Domańska, Krzysztof Gdawiec

„Niniejsza książka jest łagodnym wprowadzeniem w świat programowania. Okazuje się, że nie musimy być geniuszami komputerowymi, aby nauczyć się programować. Większość ludzi ma ograniczone pojęcie o budowie i działaniu samochodu czy motocykla, ale nie powstrzymuje ich to przed tym, aby zasiąść za kółkiem i jechać. Nie musimy znać od podstaw budowy i zasad działania komputerów, aby móc ich używać. Podobnie jest z programowaniem. W dzisiejszych czasach mamy do dyspozycji wiele różnych języków programowania. Naukę możemy zacząć od każdego z nich, ale w przypadku jednych języków będzie to proces prostszy, a w przypadku innych – trudniejszy. Jak mówi chińskie przysłowie: „Jeden obraz wart więcej niż tysiąc słów” – dlatego do nauki programowania wykorzystamy język, który nastawiony jest na tworzenie obrazów. Tym językiem jest Processing. Jest on dialektem języka Java, najpopularniejszego języka programowania (październik 2016) według rankingu TIOBE1. Został zaprojektowany z myślą o artystach, dzięki czemu jest bardzo prosty do nauki. Najlepszym sposobem nauki programowania jest pisanie, pisanie i jeszcze raz pisanie programów. Samo przeczytanie książki nie sprawi, drogi Czytelniku, że posiądziesz umiejętność programowania. Dlatego w trakcie lektury powinieneś przepisywać przykładowe programy, modyfikować je oraz używać ich jako zachęty do pisania własnych programów. Jeśli postąpisz według tych rad, to po przeczytaniu tej książki z pewnością będziesz wiedzieć wiele o procesie programowania. Co prawda po ukończeniu lektury nie będziesz guru programowania, ale nauczysz się podstaw programowania komputerów i posiądziesz wiedzę, która umożliwi Ci pójście różnymi ścieżkami. Może nawet w przyszłości zostaniesz zawodowym programistą, czego Ci życzymy. Książka została przewidziana dla osób, które nigdy wcześniej nie miały styczności z programowaniem. Z tego powodu wiele pojęć jest omawianych w bardzo szczegółowy sposób. Osobom, które już mają doświadczenie w programowaniu, może się to wydać nudne, ale i dla nich znajdzie się coś w tej książce: będą miały okazję zaznajomić się z podstawami języka Processing. Od Czytelnika nie wymagamy znajomości żadnych zaawansowanych narzędzi. Jedynymi wymaganiami są znajomość elementów szkolnej matematyki i chęć nauczenia się programowania. Pomimo że nauka programowania w książce odbywa się w języku Processing, to nabyta wiedza pozwoli na łatwe przejście do nauki programowania w innych językach, takich jak C, C++, C# czy Java”. (– ze Wstępu)

"Problemy Prawa Karnego" 2018, nr 2 (28)

Jarosław Zagrodnik, Kazimierz Zgryzek

Czasopismo stanowi kontynuację dzieła prof. zw. dr. hab. Kazimierza Marszała, który stworzył i redagował Problemy Prawa Karnego przez wiele lat, czyniąc z nich szanowaną i rozpoznawaną wśród przedstawicieli nauki prawa pozycję. Po kilku latach nieobecności na rynku wydawniczym Problemy Prawa Karnego pojawiają się znowu, a na ich kartach poruszone zostaną nurtujące kwestie z zakresu prawa i procesu karnego. Autorzy tekstów opublikowanych na łamach czasopisma podejmują się zarówno rozważań teoretycznych, jak i analizy obowiązujących rozwiązań z perspektywy praktycznego stosowania prawa. Praca zaadresowana jest do przedstawicieli nauki szeroko pojętej karnistyki, praktyków zmagających się z problemami prawa karnego na co dzień, jak również studentów zainteresowanych powyższą tematyką.

Embracing Folk Material and Finding the New Objectivity: Karol Szymanowski's Twenty Mazurkas op. 50 and Two Mazurkas op. 62

Anna Kijanowska

Publikacja poświęcona jest zarówno muzyce Karola Szymanowskiego, (w szczególności mazurkom z jego twórczości fortepianowej), jak i folklorowi podhalańskiemu. Dokładna analiza  mazurków Szymanowskiego skupia się na wszystkich aspektach elementów muzycznych  poza analiza tonalna, która jest dostępna w publikacji Yale University w autorstwie Ann Kossakowskiej. Dodatkowym atutem publikacji jest opis trudności wykonawczych, co może być bardzo pomocne dla pianistów zainteresowanych wykonywaniem tych dzieł.