Littératures de limaginaire

red. Katarzyna Gadomska, red. Agnieszka Loska

Pojęcie „literatura wyobrażona” (littératures de l’imaginaire) cechuje niezwykłe bogactwo, zawiera bowiem ono w sobie ogromną ilość gatunków, takich jak m.in. fantastyka, fantasy, horror, science-fiction, oraz podgatunków : dark fantasy, eco fantasy, high i low fantasy, urban fantasy, dystopia, uchronia, steampunk, cyberpunk, gore i wiele innych. Pomimo swej różnorodności, „literatura wyobrażona” długo uznawana była za twórczość masową, paraliteraturę, i nie traktowano jej jako obiekt godny badań literackich. Obecnie jednak jej rozwój, a także wielostronność i złożoność tematyczna i gatunkowa, wzbudza coraz większe zainteresowanie nie tylko wśród czytelników i miłośników gatunku, lecz również wśród krytyków i teoretyków literatury. Niniejsza publikacja, skierowana zarówno do literaturoznawców, jak i do szerszego grona odbiorców zainteresowanych tego typu literaturą, zawiera 16 artykułów w języku francuskim, w których autorzy, analizując różne gatunki i podgatunki „literatury wyobrażonej”, ukazują z różnych perspektyw jej niezwykłą heterogeniczność.   Katarzyna Gadomska, dr hab., adiunkt w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego, badaczka paraliteratur francusko- i anglojęzycznych. Autorka dwóch monografii: Science-fiction et fantasy comme merveilleux contemporain (2002) oraz La prose néofantastique d’expression francaise aux XXe et XXIe siècles (2012), a także licznych artykułów, w periodykach krajowych i zagranicznych, na temat fantastyki, horroru, fantasy i science-fiction. [19.10.2012][R] Agnieszka Loska, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego. Interesuje się literaturą (neo)fantastyczną francusko- i anglojęzyczną. Autorka artykułów, w periodykach krajowych i zagranicznych, na temat (neo)fantastyki, fantasy i grozy. Współredaktorka dwóch monografii wieloautorskich: Poe, Grabiński, Ray, Lovecraft. Visions, Correspondences, Transitions (Katowice 2017, wraz z K. Gadomską, współudz. A. Swoboda) oraz Le Surnaturel en littérature et au cinéma. The Supernatural in literature and cinema (Katowice 2018, wraz z K. Gadomską i A. Swobodą). [07.10.2018]

Balaghan. Mikroświaty i nanohistorie

red. Mariusz Jochemczyk, Magdalena Kokoszka, Beata Mytych-Forajter

Książka pomyślana została jako dzieło ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Nawareckiemu, twórcy mikrologii literackiej, historykowi i teoretykowi literatury, znanemu autorowi prac śląskoznawczych. Teksty, zgromadzone w prezentowanym tomie, wyrastają z bliskich Mu fascynacji – z poszukiwania literackich osobliwości, przygody studiowania detali i sięgania po sztukę mikrochwytu. Pisane przez przyjaciół Profesora, kolegów, uczniów, miłośników i „zazdrośników” – zachowują przy tym cenną różnojęzyczność i przyjmują odmienne formy: od poezji po literacką prozę; od obszernych, drobiazgowych studiów, uważnych prac dokumentacyjnych czy popisowych przykładów sztuki interpretacji po mikrolektury i erudycyjne eseje, niekiedy fabularyzowane. Wielość form, tematów, kontekstów, inspiracji i sposobów czytania koresponduje z wieloznacznością słowa „balaghan” (m.in. namiot, dom, bałagan, objazdowy teatr) umieszczonego w tytule książki. O znaczeniach, które ze sobą niesie, redaktorzy tomu piszą szczegółowo we wstępie. Wskazują też na twórczy charakter „bałaganiarskiego” nadmiaru, z jeden strony – na produktywną wielość języków, z drugiej – nomadyczność tych, których domem jest litera. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki” 6/2016, s. 42–43 (Wojciech Kaliszewski: Wszystko, co drobne).

Praca - więź - integracja. Wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa. Monografia poświęcona pamięci prof. zw. dr. hab. Władysława Jachera. T. 2: Wartości i więzi społeczne

red. Bożena Pactwa, Urszula Swadźba, Monika Żak

Monografia poświęcona jest zmarłemu profesorowi Władysławowi Jacherowi. Profesor zostawił po sobie liczne grono uczniów i przyjaciół, którzy poprzez tę publikację chcą uczcić jego pamięć. Zakres tematyczny monografii obraca się więc wokół problematyki, jaką podejmował on w swojej twórczości naukowej. Zasadniczo można ją sprowadzić do trzech głównych zagadnień: pracy, więzi i integracji. Wymienione powyżej motywy i problemy, poruszane przez profesora Jachera, to zagadnienia teoretyczne i praktyczne nadal aktualne. Były one przedmiotem wieloaspektowych analiz i rozważań na konferencji: „Praca – Więź – Integracja. Wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa” poświęconej pamięci profesora Władysława Jachera w 5. rocznicę śmierci. Konferencja odbyła się w dniach 9-10 kwietnia 2014 roku w Katowicach. Przedstawione w monografii artykuły są pokłosiem tej konferencji. Monografia składa się z dwóch wspólnie zatytułowanych tomów o zróżnicowanej problematyce. Pierwszy dotyczy zagadnień pracy, przedsiębiorczości i gospodarki opartej na wiedzy, a drugi skupia się na wartościach i więziach społecznych. Oprócz socjologów polskich swoje refleksje przedstawiają socjologowie czescy. Publikacja jest skierowana do socjologów, psychologów, kulturoznawców, antropologów społecznych zainteresowanych przedstawioną problematyką. 

Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego. T. 15

red. Maksymilian Pazdan

W piętnastym tomie Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego znalazło się opracowanie dotyczące formy rozrządzeń na wypadek śmierci po wejściu w życie rozporządzenia spadkowego nr 650/12 z 4 lipca 2012 r. Poza tym czytelnik znajdzie artykuły omawiające problematykę przepisów wymuszających swoje zastosowanie jako instrumentu służącego ochronie strony słabszej w przypadku umów ubezpieczenia, jak i prawa właściwego dla przeniesienia akcji w obrocie zorganizowanym. Godne polecenia jest także teoretycznoprawne opracowanie poświęcone metodzie analizy funkcjonalnej w prawie prywatnym międzynarodowym. Piętnasty tom czasopisma zamyka opinia prawna dotycząca dziedziczenia po obywatelu Wenezueli zamieszkałym w Polsce.

Wilcze noce

Vlado Žabot, tłum. Marlena Gruda, współudz. Bożena Tokarz

Vlado Žabot debiutował w 1986 roku zbiorem opowiadań Bukovska mati. Jest autorem sześciu powieści. W tym roku ukazała się jego najnowsza książka Ljudstvo lunja („Plemię Jastrzębia Bagiennego”). Wilcze noce są jego trzecią powieścią (w 2000 roku opublikowaną w niemieckim przekładzie), za którą w 1997 roku otrzymał nagrodę literacką Kresnik, przyznawaną w Słowenii za najlepszą powieść roku. Po raz pierwszy ukazuje się w Polsce w przekładzie Marleny Grudy. Wilcze noce to magiczny czas listopadowych i grudniowych nocy, czas Adwentu, kiedy według opowieści ludowych, słyszanych jeszcze na Prekmurju (Słowenia), Ziemia wraz z zamieszkałymi na niej istotami, pozostaje otwarta i bezbronna w stosunku do kosmosu. Okres ten stanowi czas próby człowieka, który jest wystawiony na działanie silniejszych od niego mocy. Naturalna fantastyka regionu dostarcza autorowi, jak Proustowska magdalenka, bodźca do snucia literackich studiów psychologiczno-filozoficznych, inspirowanych Freudem, Frommem i Bataille’em. Tak jak i Bataille’a węzeł śmierci i erotyki sprawia, że człowiek zatraca się w przestrzeniach realnych i wyimaginowanych, kochając i umierając. Zatraca się jako czytelnik w magii światów możliwych.   Tłumaczenie Marlena Gruda, opieka merytoryczna i współpr. red. Bożena Tokarz

Hans Kelsen a problem interpretacji prawa

Tomasz Kubalica

Przedmiotem pracy jest koncepcja interpretacji prawa wypracowana przez austriackiego filozofa prawa i neokantystę Hansa Kelsena (1881-1973). Monografia koncentruje się na analizie i komentarzu podstawowych założeń jego koncepcji interpretacji prawa przedstawionych w kontekście historyczno-filozoficznym. W pracy prezentuję życie i dzieło Kelsena, staram się odtworzyć jego pojęcie interpretacji prawa, a także rekonstruuję jego zapatrywania na temat przedmiotu wykładni. Omawiam również kwestię zakresu czynności interpretacyjnych i próbuję odpowiedzieć na zasadnicze pytanie, czy są teksty prawne, w których ma zastosowanie zasada clara non sunt interpretanda. Na koniec podejmuję krytykę pojęcia "luki w prawie". Do książki załączam w formie dodatku tłumaczenie artykułu Kelsena Zur Theorie der Interpretation z 1934 roku.

Licz na Banacha. Podręcznik do nauczania polskiego słownictwa specjalistycznego dla cudzoziemców

Agnieszka Tambor

„Licz na Banacha” to podręcznik do kształcenia sprawności językowej z zakresu słownictwa z matematyki, a także topografii, fizyki, chemii i astronomii. Podręcznik nadaje się do wykorzystania na wszystkich poziomach znajomości języka polskiego - pierwsze rozdziały przewidziane zostały dla osób, które dopiero zaczynają mówić po polsku. Podręcznik jest metodycznie dostosowany, tak aby osoba korzystająca poznawała słownictwo specjalistyczne, które umożliwi udział w zajęciach i lekcjach z przedmiotów ścisłych - ułatwi zrozumienie podstawowych poleceń oraz poprawne wykonywanie podstawowych zadań na lekcji. Książka ułatwi także funkcjonowanie w środowisku komputerowym (lekcja związana z informatyką). Książka doskonale sprawdzi się zarówno w kształceniu szkolnym podstawowym i ponadpodstawowym dla cudzoziemców (jako pomoc w nauce leksyki i w zdobywaniu wiedzy po polsku), jak i przygotowującym do edukacji uniwersyteckiej w języku polskim w zakresie przedmiotów ścisłych.

Kabaret - poważna sprawa?

red. Dorota Fox, Jacek Mikołajczyk

Kabaret – poważna sprawa? to kolejna publikacja poświęcona rozważaniom nad kabaretem jako znaczącym zjawiskiem najnowszej kultury. Znalazły się w niej artykuły oświetlające kabaret pod różnym kątem, sytuujące go w różnych sferach współczesnego życia. Zaczynamy – tak w końcu wypada – od historii; co znamienne – od historii lokalnych, od dziejów kabaretowych scenek działających niezwykle prężnie w takich miastach jak Łódź, Gdańsk i Lwów. Następnie, analizując historyczną rolę konferansjera kabaretowego, płynnie przechodzimy do jego współczesnych wcieleń, co stanowi tło dla dyskusji o kabarecie dzisiejszym. Od próby usystematyzowania całego zjawiska, jakim ostatnio jest popularność warszawskiego Pożaru w Burdelu, poprzez polityczność kabaretu OT.TO oraz kulturotwórczy potencjał trójmiejskiej formacji Limo, aż po obecność współczesnego kabaretu w mediach społecznościowych oraz jego strategie autopromocyjne – staraliśmy się ukazać współczesny kabaret w jego wieloaspektowości, nie zapominając jednocześnie o jego podstawowej funkcji rozrywkowej, której mechanizmy usiłujemy zgłębić na przykładzie dowcipu językowego w tekstach kabaretu Paranienormalni. Wreszcie, skupiamy się na tym, jak estetyka kabaretu (czy raczej kabaretów) wpływa na polski teatr – bardziej i mniej współczesny. Recenzja książki ukazała się na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 4 (209) kwiecień 2016.

Postrzeganie i rola motywacji w procesie glottodydaktycznym. Perspektywa nauczyciela i ucznia

red. Danuta Gabryś-Barker, Ryszard Kalamarz

Seria: Publikacje Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych (5), ISSN 2719-8065 Monografia zawiera teoretyczne i praktyczne rozważania na temat motywacji w edukacji językowej ukazanej przez autorów zarówno z perspektywy nauczającego i uczącego się w różnych grupach wiekowych, na różnych poziomach zaawansowania językowego, a tym samym w różnych kontekstach  edukacji językowej: w szkole, na studiach neofilologicznych czy też niefilologicznych (lektoraty językowe). Całość zebranych tekstów podzielona została na trzy części tematyczne obejmujące pojęcie motywacji  i czynników motywacyjnych w glottodydaktyce, motywację w różnych kontekstach edukacyjnych oraz zastosowanie nowych technologii w rozwijaniu motywacji w ujęciu praktycznym. Wybór tekstów powinien skłonić Czytelnika do refleksji nad tym czym jest motywacja, jakie czynniki na nią wpływają, jaką rolę odgrywa w jej kształtowaniu nauczyciel glottodydaktyk.

Jakość w kształceniu językowym. Rozważania teoretyczne i praktyczne rozwiązania

red. Danuta Gabryś-Barker, Ryszard Kalamarz

Niniejsza monografia składa się z tekstów teoretycznych, dotyczących pojęcia jakości kształcenia językowego w szczególności, oraz praktycznych wspomagających jakość kształcenia. Tom otwiera artykuł H. Komorowskiej Ocenianie kształtujące a jakość edukacji nie tylko językowej, który stanowi wprowadzenie do pojęcia oceniania kształtującego i przedstawia formy oceniania z perspektywy nauczycieli, uczniów i rodziców. J. Sujecka-Zając w tekście O jakości edukacyjnej à rebours: obszary rozwoju w kształceniu językowym, przedstawia zakresy kompetencji i niekompetencji nauczyciela widziane oczami samego nauczyciela. Z kolei, Magdalena Nowacka w swoim artykule pt. Akredytacje zewnętrzne jako efektywne narzędzie zapewnienia jakości kształcenia językowego w uczelniach wyższych, odnosi się do roli oceny akredytacyjnej uczelni przez komisję PKA w odniesieniu do podnoszenia jakości kształcenia. Artykuł Doroty Pudo pt. Jakość kształcenia językowego widziana oczami przyszłych nauczycieli,  studentów romanistyki, to próba diagnozy rozumienia pojęcia jakości kształcenia językowego w grupie przyszłych nauczycieli języka francuskiego jako obcego. A. Szymańska-Tworek i J. Makowska-Songin, autorki tekstu pt. Teacher quality as a prerequisite for quality education: needs and expectations of ESP teachers towards professional development in Polish tertiary education context  opisują na podstawie wyników badania empirycznego przeprowadzonego wśród nauczycieli języka specjalistycznego,  ich doświadczenia oraz oczekiwania związane z własnym rozwojem zawodowym. M. Horyśniak w artykule Wpływ wybranych czynników na jakość procesu uczenia się języka obcego w opinii uczących się omawia czynniki wewnętrzne i zewnętrzne determinujące poziom jakości kształcenia i pokazuje ich rozumienie w odrębnych grupach wiekowych. Kolejny artykuł pt. Jakość kształcenia na lektoratach w uniwersytecie ekonomicznym a rozwój kompetencji komunikacji międzykulturowej A. Piwowarczyk poświęcony jest roli międzykulturowej kompetencji komunikacyjnej w podnoszeniu jakości kształcenia językowego. W kolejnym tekście  Elementy glottodydaktyki specjalistycznej w programach kształcenia tłumaczy M. Szwed  podkreśla ogromną potrzebę nauczania tłumaczenia w celu kształcenia specjalistycznego tłumaczy. Również artykuł B. Czwartos zatytułowany Efektywność kształcenia językowego a planowanie wybranych faz lekcji stanowić może źródło pomysłów w odniesieniu do  praktyki dydaktycznej dla nauczycieli języka obcego, chcących, by ich uczniowie byli bardziej zmotywowani i zaangażowani. J. Drążek kontynuuje tematykę poprzedniego artykułu w tekście Efektywne nauczanie języka obcego w rzeczywistości szkolnej: założenia dobrych praktyk, prezentując własną metodę nauczania języka obcego. I. Nowak w tekście Drewniany język, czyli o trudnościach w opanowaniu prawidłowej wymowy rosyjskiej uwypukla problem nieefektywnego nauczania fonetyki, co wynika ze sposobu „organizacji materiału w podręcznikach. Autorzy i redaktorzy mają  nadzieję, że teksty w tym tomie przeznaczone są dla nauczycieli glottodydaktyków na wszystkich szczeblach edukacji językowej, dla uczniów jako „odbiorców” działań dydaktycznych nauczyciela, ale i dla tych, którzy odpowiedzialni są za organizację kształcenia w zakresie określenia standardów i celu kształcenia.

Świadomość wychowawcza współczesnego nauczyciela - tryptyk pedagogiczny

Beata Ecler-Nocoń, Magda Jaskulska

Publikacja stanowi unikalną monografię poświęconą świadomości wychowawczej nauczyciela. Fenomen świadomości wychowawczej rzadko czyni się przedmiotem badań teoretycznych i edukacyjnych. Książka stanowi zatem twórczy wkład w jego zrozumienie. Świadomość wychowawcza jest zinterpretowana jako osobista wiedza nauczyciela, a równocześnie jako jego refleksyjny stosunek do działania. Autorki wyłoniły trzy typy nauczycieli w kontekście ich świadomości wychowawczej. Przedstawione w publikacji studium owych trzech typów może poszerzyć dyskurs naukowy w tym zakresie, a zarazem przyczynić się do autorefleksji nauczycieli. Tym samym wyniki badań zaprezentowane w recenzowanej pracy powinny wzbudzić zainteresowanie badaczy, pedagogów i nauczycieli. Prezentowana monografia łączy wiedzę teoretyczną z rozległym doświadczeniem zawodowym, oferując czytelnikom unikalne spojrzenie na współczesne wyzwania pedagogiczne.

Wprowadzenie do literatury chorwackiej i jej polskiej recepcji. Cz. 2: Recepcja literatury chorwackiej w Polsce w latach 1970-2010

Leszek Małczak

Druga część nowej serii wydawniczej pt. Wprowadzenie do literatury chorwackiej i jej polskiej recepcji została poświęcona odbiorowi literatury i kultury chorwackiej w Polsce w latach 1970-2010. Stanowi ona kontynuację będącego pierwszą częścią serii Wprowadzenia do współczesnej literatury chorwackiej (1970-2010), napisanego przez Kresimira Bagicia, a przetłumaczonego przez Leszka Małczaka. Tym razem ogląd twórczości literackiej, jak zdradza tytuł, przedstawiany jest z perspektywy polskiej. To jedyne w swoim rodzaju opracowanie, które ukazuje dwa rządzące się zupełnie innymi zasadami światy literatury tłumaczonej przed i po 1989 roku. Autor rozpatruje problemy recepcji literatury chorwackiej w Polsce w szerokim kontekście przekładów z innych języków z ukazaniem działających w danym czasie mechanizmów w sferze związków międzyliterackich. W recenzji publikacji profesor Krystyna Pieniążek-Marković zauważa między innymi, że książka jest wciągającą opowieścią o polskich realiach kulturowych i ustrojowych, o polityce kulturalnej (lub jej braku). Cały badany okres został podzielony na cztery części, będące kolejnymi dekadami: lata siedemdziesiąte, osiemdziesiąte, dziewięćdziesiąte i dwutysięczne. Książka zawiera bibliografię przekładów, biogramy chorwackich pisarzy oraz informację na temat tłumaczy. Ważny element publikacji stanowi jej szata graficzna, która poprzez aspekt wizualny wzbogaca treść i tworzy pełniejszy obraz recepcji literatury chorwackiej w Polsce.

Etyka pracy. Przekonania wartościujące pracę a zaangażowanie pracowników

Damian Grabowski

Książka zawiera przegląd koncepcji i badań etyki pracy czyli konstruktu, który po raz pierwszy zdefiniowany został przez niemieckiego socjologa Maxa Webera. Etyka pracy jest definiowana jako syndrom postaw i przekonań dotyczących pracy. W pracy omówiono ujęcie socjologiczne tego pojęcia, pokazując znaczenie takich pojęć jak etyka protestancka, duch kapitalizmu oraz wewnątrzświatowa asceza. Następnie przedstawiono wersje kulturowe etyki pracy, czyli japońską, konfucjańską oraz islamską. Głównym celem książki jest omówienie psychologicznego aspektu etyki pracy. Punkt wyjścia do zbudowania takiego ujęcia stanowił dla autora dokonany wcześniej przegląd definicji, przyjmowanych w badaniach psychologicznych, oraz składników terminu etyka pracy opisywanych w socjologii i psychologii. Ukazany został także autorski model syndromu postaw i przekonań, jakim jest etyka pracy. Ważnym składnikiem tego syndromu jest wartościowanie pracy i spostrzeganie jej jako obowiązku moralnego. Autor rozróżnia też aspekty energetyczne (wartościowanie większego wysiłku) i czasowe (wydłużanie czasu pracy). Dalej zaprezentowano badania dotyczące korelatów etyki pracy, opisując kolejno odraczanie gratyfikacji, motywację osiągnięć, autorytaryzm, wewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli, indywidualizm i kolektywizm oraz cechy osobowości, jakimi są sumienność oraz ugodowość. Książka przedstawia wyniki badań dotyczące struktury tej etyki wykonane za pomocą kwestionariusza Wielowymiarowy Profil Etyki Pracy będącego polską wersją kwestionariusza amerykańskiego. Według badań, centralnym elementem tego syndromu okazało się wartościowanie aktywności i afirmacja powiększania wysiłku oraz przekonanie, że należy oszczędzać czas. Dominują zatem tak zwane wymiary energetyczne. Następne ukazane w tej książce badania dotyczą związków etyki pracy z zaangażowaniem w pracę i w organizację, które określano też jako przywiązanie do organizacji. Wyniki tych badań ujawniły wyraźnie, że wymiary zaangażowania wiążą się ze spostrzeganiem pracy jako wartości centralnej, afirmacją ciężkiej pracy oraz traktowaniem jej jako obowiązku moralnego oraz przekonaniem, że czas należy oszczędzać. Zaletą książki jest przedstawienie metod do badania etyki pracy i omówienie ich przydatności w badaniach organizacji. Publikacja adresowana jest do psychologów pracy i organizacji, socjologów, specjalistów z zakresu zarządzania oraz studentów nauk społecznych.

Pieczęcie - typariusz i odcisk. Kulturowe i prawne odniesienia

Red. Tomasz Kałuski, Marcin Hlebionek, Piotr Pokora

Prezentowana pozycja porusza kwestie związane z typariuszami jako źródłami znacznie rzadziej analizowanymi w przeciwieństwie do odcisków. Należy podkreślić, że jako jedna z pierwszych podejmuje także tematykę dotyczącą pieczęci w szerokim kontekście kulturowym. Autorzy artykułów zwracają uwagę na wszechstronne oddziaływanie pieczęci na tej płaszczyźnie aż po współczesność, również w zakresie kultury masowej. Ponadto poruszany w publikowanej książce aspekt prawny, mimo że należy do tradycyjnego formularza badawczego, uwypukla obszary wciąż zaniedbane w badaniach.

Tożsamość katoptryczna w nowelistyce Stefana Grabińskiego

Krzysztof Grudnik

Praca kierowana jest do badaczy zajmujących się okresem Młodej Polski/dwudziestolecia międzywojennego, szczególnie literaturą fantastyczną/niesamowitą tych okresów oraz do pasjonatów twórczości Stefana Grabińskiego. Podejmuje temat tożsamości katoptrycznej (odbitej, zwielokrotnionej) w jego nowelach, szczególnie w Problemacie Czelawy i Dziedzinie. Stanowi propozycję odczytania nowel Grabińskiego w nowym, psychoanalitycznym kontekście, różnym od popularnych odczytań Artura Hutnikiewicza i Stanisława Lema.

Siemantika truda w russko-polskom jazykowom sopostawlenii

Gabriela Wilk

Monografia wpisuje się w nurt studiów językoznawczych nad semantyką nazw wartości. Podjęto w niej próbę rekonstrukcji językowego obrazu pracy w dwóch pokrewnych językach słowiańskich – rosyjskim i polskim. Głównym założeniem monografii było przeniknięcie poprzez analizę semantyczną leksemów i frazeologizmów, wyekscerpowanych ze źródeł leksykograficznych (m.in. słowników objaśniających, frazeologicznych, mowy potocznej oraz slangu młodzieżowego), do sfery konceptów. Analiza ta miała na celu ukazanie, w jaki sposób praca postrzegana i interpretowana bywa przez Polaków i Rosjan, użytkowników zarówno języka ogólnego, jak i slangu młodzieżowego. Badanie materiału przeprowadzane było wielotorowo: nie tylko na bazie opozycji język rosyjski – język polski, ale również na bazie opozycji język ogólny – slang. Monografia ma charakter interdyscyplinarny, czerpie z dorobku etnolingwistyki, lingwistyki kulturowej, lingwistyki kognitywnej i socjolingwistyki. Jest adresowana do filologów różnych specjalności, w szczególności językoznawców: rusycystów i polonistów. Uzyskane wyniki badań mogą znaleźć zastosowanie w praktyce akademickiej, przy opracowywaniu pomocy naukowych dla osób uczących się języka polskiego i rosyjskiego, przy tworzeniu słowników (jednojęzycznych, dwujęzycznych) oraz w procesie tłumaczenia.

Postawa twórcza a hierarchia wartości młodego pokolenia

Magdalena Kleszcz

Zagadnienia dotyczące współzależności systemu aksjologicznego z postawą twórczą młodzieży gimnazjalnej i licealnej to obszar interesujący zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym. Prezentowana praca wpisuje się w powszechnie aprobowany interdyscyplinarny nurt ujmowania i badania zagadnień dotyczących hierarchizowania wartości wśród uzdolnionej twórczo młodzieży. Autorka skupia się na ustaleniu zależności pomiędzy postawą twórczą a preferencją określonych wartości, ze szczególnym uwzględnieniem różnic w preferencji wartości ostatecznych i instrumentalnych w zależności od poziomu przejawianej postawy twórczej. Zarysowana we wstępie tematyka jest odzwierciedleniem potrzeby uzasadnienia wyboru tego właśnie tematu, który niewątpliwie mieści się w sferze zainteresowań reprezentantów nauk społecznych. Publikacja przygotowana z myślą o nauczycielach pedagogach, wychowawcach, a także osobach pracujących z uczniem uzdolnionym twórczo może stanowić również pomoc dla osób poszukujących informacji na temat mechanizmów wyboru wartości przez młodzież w wieku dorastania.

Osiem nokturnów. Interpretacje

Jan Piotrowiak, Miłosz Piotrowiak

Książka Osiem Nokturnów. Interpretacje stanowi próbę całościowego rozpatrzenia cyklu poetyckiego Władysława Sebyły. Autorzy skupiają się na analizie i interpretacji każdego z ośmiu nokturnowych tekstów, by wsłuchać się w tą ciemną i tajemniczą melodię wydobywającą się z całego cyklu. Ich głosy raz zestrajają się, by potem oddzielić się w solowych egzegezach pisarskich i na nowo mówić wspólnym głosem. Przez cały czas tej tekstowej ekskursji badacze próbują myśleć o całości poetyckiego tomu. Obracają oni hermeneutyczne koło tekstu tak, by każdy liryczny utwór jako mikromodel wszechogółu, podlegał oglądowi w swej osobności i przynależności do całego cyklu. Szczególnie te utwory Władysława Sebyły należą do najbardziej "ciemnych" i skrzętnie ukrywających swój interpretacyjny wygłos. Dlatego badawcze teksty złożone w tomie stanowią odpowiedź naukowego dyskursu na tę splątaną poetycką melodię, w której niekoniecznie liczy się to, co widoczne, odsłonięte i jawne.

Psychologiczna praca z filmem

red. Michał Brol, Agnieszka Skorupa

Książka Psychologiczna praca z filmem zawiera pogłębione analizy psychologiczne wybranych filmów oraz gotowe scenariusze zajęć i ćwiczeń. Dzięki przystępnemu językowi może być inspiracją zarówno dla specjalistów różnych dziedzin, jak i laików. To podręcznik, ale przede wszystkim materiał zachęcający do refleksji nad problemami ukazanymi na ekranie. Tytułową psychologiczną pracę z filmem mogą podejmować uczestnicy szkoleń, studenci, uczniowie, ale też wszyscy zainteresowani poszerzeniem swojej wiedzy. „Potrzeba takiego kompendium dydaktycznego jest oczywista, a jej dostrzeżenie i inicjatywa, aby ją zaspokoić, jest ze wszech miar godna uznania. Podręcznik pomoże jednocześnie kształcić studentów w zakresie wiedzy psychologicznej oraz pobudzać ich wrażliwość na sztukę.” Prof. dr hab. Zofia Ratajczak, fragment recenzji „Wśród dostępnych podręczników brakuje pozycji, które wskazywałyby możliwości, jakie daje film w poszerzeniu warsztatu pracy psychologa i w zawodach pokrewnych. Publikacja będzie służyła prezentowaniu trudnych i ważnych tematów psychologicznych, które wiążą się z lepszym rozumieniem siebie i swego otoczenia.” Dr hab. prof. UG Anna Maria Zawadzka, fragment recenzji

Wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym

Ilona Fajfer-Kruczek

Publikacja stanowi próbę ukazania wybranych aspektów wykluczenia społecznego osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym, które stanowi jednostka terytorialna. Zaprezentowane zagadnienia dotyczą kwestii dotyczących niepełnosprawności, jej istoty, modeli i definicji, jak i prawnego statystycznego podejścia. Ponadto zaprezentowano najważniejsze ujęcia wykluczenia społecznego oraz koncepcje kapitału społecznego, które to kategorie dopełniają społeczny kontekst rozważań o niepełnosprawności w ujęciu eklektycznym. Problematyka została zobrazowana wynikami badań własnych autorki na przykładzie wybranej jednostki terytorialnej – powiatu, ukazując wybrane aspekty i konteksty społecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością w zorganizowanej i dynamicznej przestrzeni prawa, organizacji i postaw społecznych. Publikacja skierowana jest do profesjonalnie pomagających, pracowników socjalnych, przedstawicieli samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych, pedagogów specjalnych i nauczycieli, socjologów, asystentów osób niepełnosprawnych oraz studentów pedagogiki, pracy socjalnej, pedagogiki specjalnej, polityki społecznej i innych pokrewnych.

Polskie intensyfikatory w ujęciu historycznym

Dagmara Bałabaniak, Barbara Mitrenga

Publikacja dotyka zagadnienia intensyfikacji wyrażeń. Ponieważ intensywność jest pojmowana w sposób semantyczny, zakres pracy obejmuje jednostki leksykalne zbliżone znaczeniowo do współczesnego bardzo. Opis diachroniczny został powiązany z opisem synchronicznym, co umożliwiło prezentację funkcjonowania jednostek typu diabelnie, przednie, wysoce w dawnej i obecnej polszczyźnie. Wykorzystanie obu perspektyw pozwoliło na to, by z jednej strony przedstawić genezę i przemiany konkretnych wyrażeń, z drugiej zaś – uchwycić mechanizm językowy, który leży u źródła tych przemian. Książka adresowana jest do językoznawców, m.in. badaczy dawnej i współczesnej polszczyzny, lingwistów zainteresowanych przemianami zachodzącymi w języku polskim oraz statusem jednostek w polszczyźnie, studentów kierunków polonistycznych oraz miłośników języka polskiego, chcących poszerzyć swoją wiedzę na temat sposobów wyrażania intensywności w języku.

Russkij jazyk w polskoj auditorii. T. 3. [Język rosyjski w polskiej szkole wyższej. T. 3]

red. Anna Zych

Wchodzące w skład tomu opracowania dotyczą problemów ewolucji języka – historii i stanu współczesnego języka rosyjskiego, konfrontacji języków oraz pragmatyki językowej i translatoryki. Wyniki prac badawczych prowadzonych w tym zakresie mogą być wykorzystane na zajęciach z praktycznej nauki języka rosyjskiego, gramatyki opisowej oraz teorii i praktyki przekładu. Mogą okazać się pomocne nie tylko w samym procesie nauczania, lecz również w przygotowaniu materiałów do nauki języka. Konieczne wszak są: ciągłe modyfikacje programów nauczania, przystosowanie tematyki i treści nauczania do oczekiwań studentów, wzbogacanie ich wiedzy o języku rosyjskim rozumianym jako stale rozwijający się system, wskazanie związku języka z kulturą, życiem narodu, systemem jego wartości.

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 18, nr 1/2014: Niepełnosprawność w rodzinie jako wyzwanie edukacyjne

Wiesława Walkowska, red. Sylwia Wrona

Tematem przewodnim pierwszego numeru czasopisma „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych” (tom 18, 1/2014) jest Niepełnosprawność w rodzinie jako wyzwanie edukacyjne. Zachodzące w świecie przemiany w podejściu do osób niepełnosprawnych sprawiają, że zmienia się ich postrzeganie m.in. poprzez włączenie takich osób w powszechne nauczanie. Uwzględnić należy, że edukacja jest jednym z podstawowych praw człowieka. Natomiast celem systemu edukacyjnego jest pełny rozwój osobowości dzieci niepełnosprawnych, za co powinni być odpowiedzialni ci, którzy są zaangażowani w pracę z dziećmi, w tym także rodzice. Jednak aby rodzina mogła pełnić swoją rolę wobec dziecka niepełnosprawnego, powinna być wspomagana poprzez placówki opiekuńczo-wychowawcze. Przed systemem edukacji w Polsce w dalszym ciągu stoją ważne wyzwania w dziedzinie realizacji potrzeb dzieci niepełnosprawnych. Do najważniejszych należy zaliczyć: tworzenie warunków dostępu do edukacji, również na etapie przedszkola, wyrównywanie szans życiowych od momentu wykrycia niepełnosprawności aż do zakończenia edukacji, poprawę jakości kształcenia. Realizacja tych zadań sprawi, że osoby niepełnosprawne będą mogły wykorzystać swoje możliwości oraz w przyszłości decydować o swoim losie, co przełoży się na korzyści dla całego społeczeństwa. W publikacji zamieszczone zostały artykuły zarówno praktyków, jak i badaczy, którzy dzielą się doświadczeniami, wynikami badań i refleksjami z obszaru niepełnosprawności, szczególnie wyzwań edukacyjnych i wsparcia społecznego. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny i skierowana jest nie tylko do naukowców, ale również do praktyków pracujących na co dzień z osobami niepełnosprawnymi, rodziców dzieci niepełnosprawnych oraz studentów.

Zmysły i literatura dla dzieci i młodzieży

red. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek

Zmysły i literatura dla dzieci i młodzieży to szósta publikacja składająca się na cykl poświęcony literaturze osobnej, którego tomy ukazywały się w ostatniej dekadzie. Pierwsza książka z tego cyklu była nie tylko pokłosiem konferencji Dziecko — język — tekst, która zainaugurowała organizowane co dwa lata na Uniwersytecie Śląskim spotkania badaczy z całego kraju zajmujących się literaturą czwartą, ale również skromnym zwieńczeniem pięćdziesięciu lat istnienia Katedry Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej. Publikację, którą mają Państwo w rękach, można uznać za pewnego rodzaju domknięcie bardzo owocnego w zakresie badań nad literaturą dla dzieci i młodzieży okresu w historii aktywności katowickiego ośrodka. Najnowszy tom katowickiego cyklu jest poświęcony przede wszystkim dwóm obszarom badawczym: rozpoznaniu i opisowi roli zmysłów w kontakcie małego/młodego czytelnika z książką, a także ich obecności w tekstach dla dzieci. Reprezentacje zmysłów ludzkich w słowie wiodą ku nasyceniu muzycznością, wizualnością, sensualnością, układają się w funkcje pełnione w literaturze czwartej oraz wobec odbiorcy. Jeśli literatura jest pięknym zmyśleniem, to poddajmy się jej omamom i przyzwyczajajmy do nich zmysły. Ćwiczmy się w tym od najmłodszych lat.