Stalinka

Ołeś Ulianenko

Ołeś Ulianenko (1962-2010) - najbardziej kontrowersyjny i radykalny ukraiński prozaik, skandalista i nieprzewidywalny mistrz słowa. Najmłodszy laureat Nagrody Tarasa Szewczenki. Jedyny pisarz w historii niepodległej Ukrainy, którego książki stały się zakazane. Ukraińska Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego rzuciła na niego anatemę, z kolei Komisja Moralności Publicznej wszczęła przeciwko niemu postępowanie karne za propagowanie pornografii. Ulianenko nigdy nie miał stałej pracy. Na życie zarabiał w nielegalnych klubach bokserskich, służył w wojsku w Afganistanie i NRD, był nawet czas jakiś szamanem jakuckim. Przez część swojego życia był mnichem w cerkwi prawosławnej. W swojej najsłynniejszej powieści "Stalinka" przedstawia życie w szpitalu psychiatrycznym, w którym ludzie powoli przemieniają się w warzywa, są odarci z ludzkiej godności. Pozbawieni są kontaktu ze światem zewnętrznym. Skazani są na śmierć jako "ludzkie szczątki". Jednak nie wszyscy. Główny bohater - Jonasz - próbuje uciec ze szpitala na wolność, wszelako czymże jest wolność w "krainie wiecznych głupców i katów"? Chaos, oszustwo, rozpusta... Życie w murach zakładu psychiatrycznego było -i opresyjne, i okrutne, i zwierzęce. Jednak ucieczce na wolność, oddychając już wolnym powietrzem, Jonasz nie może być prawdziwie wyzwolony. Niesie krzyż. I cierpi.

Cierń wbity w stopę

Iwan Franko

"Cierń wbity w stopę" - opowiadanie z życia huculskiego, pierwszy raz przetłumaczone przez Przemysława Lisa-Markiewicza to historia starego Mykoły, która skłania do celebracji życia, a także refleksji o przemijaniu i zmianie na lepsze. U schyłku życia dręczą go demony przeszłości, które jak wbity w stopę cierń trwają przy nim i nie pozwalają o sobie zapomnieć.

Żyrardów

Przemysław Lis-Markiewicz

"Жирардів був для неї цілим світом. Працювала з раннього дитинства на фабриці, була прядильницею, народжувала дітей, нянчила їх, чувала над ними ночами, клала одне на одним в домовину і врешті сама пішла за ними. Тяжка праця, викидні, кровотечі, сухоти і смерть у тридцять з хвостиком..." Роман про перший в історії Європи страйк жінок - страйк жирардівських мотальниць тепер українською з ілюстраціями. Щоранку паровий свисток сповіщав про початок зміни. Одної зарплати не вистачало на утримання сім'ї, тому працювати були змушені не лише чоловіки, а й жінки та діти, які виконували найважчу роботу та отримували наймізернішу оплату. Навесні 1883 р., коли вони становили більше половини з 8 тис працюючих, щось змінилося. Коли більше 250 мотальниць не з'явилося на роботі, це був безпрецедентний акт солідарності. Їх шантажували звільненнями з роботи та виселенням з квартир, та вони не піддалися. Мало того: за кілька днів зупинили цілий завод. Це правдива історія боротьби за рівність, свободу та права, яка, особливо тут і зараз, у Польщі у другій половині 21 століття, є надзвичайно актуальною і варта постійного пригадування.

Skrzyżowane drogi. Ukradzione szczęście

Iwan Franko

SKRZYŻOWANE DROGI Ukrainiec, student prawa we Lwowie - Jewhenij zakochuje się w młodej Polce, mieszkającej na stancji u ciotki - Reginie Twardowskiej. Piękna młodzieńcza miłość nie znajduje jednak szczęśliwego zwieńczenia. Ulegając naciskom ciotki, Regina wychodzi za mąż za starszego od niej Stalskiego, tyrana i sadystę, który przemieni jej życie w piekło. Po dziesięciu latach, wciąż z rozbitym sercem, nadal wolnego stanu, Jewhenij otwiera kancelarię w mieście, w którym od dawna mieszka jego ukochana z czasów studiów we Lwowie wraz z mężem - starszym kolegą ze szkoły. Jewhenij jednak o tym nie wie. Ich drogi znów się krzyżują. UKRADZIONE SZCZĘŚCIE Nigdy nie byłem przesadnie romantyczny, jednakże splot nieszczęśliwych okoliczności stwarzających dla Anny, Mykoły i Mychajła sytuację bez wyjścia, skłonił mnie do roztrząsania ich powikłań życiowych, zastanawiałem się, komu przyznać prawo wyboru szczęścia kosztem innych osób, a kogo potępić. Na te pytania po dziś dzień nie znalazłem odpowiedzi. Powróciłem do dramatu Franki jeszcze dwukrotnie i zapragnąłem, aby go przeczytali moja żona, córka, przyjaciele, znajomi. Okazało się jednak, że nie ma polskiego przekładu. Cóż zatem mogłem począć? Musiałem przetłumaczyć sam.

Następca Szatana

Ołeś Ulianenko

Ołeś Ulianenko (1962-2010) - najbardziej kontrowersyjny i radykalny ukraiński prozaik, skandalista i nieprzewidywalny mistrz słowa. Najmłodszy laureat Nagrody Tarasa Szewczenki. Jedyny pisarz w historii niepodległej Ukrainy, którego książki stały się zakazane. Ukraińska Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego rzuciła na niego anatemę, z kolei Komisja Moralności Publicznej wszczęła przeciwko niemu postępowanie karne za propagowanie pornografii. Ulianenko nigdy nie miał stałej pracy. Na życie zarabiał w nielegalnych klubach bokserskich, służył w wojsku w Afganistanie i NRD, był nawet czas jakiś szamanem jakuckim. Przez część swojego życia był mnichem w cerkwi prawosławnej. Powieść "Następca Szatana" jest jedną z najlepszych powieści Ulianenki, w której za atrakcyjną postacią wyrafinowanego intelektualisty kryje się okropna natura nieludzkiego mordercy.

Spowiedź ducha

Przemysław Lis-Markiewicz

Powieść ta jest odpowiedzią na zalew głupoty , fałszu, nacjonalizmu i populizmu. Jest odporem dla poszukiwania stanowczych i łatwych ocen. Pokazuje, że niepoprawnie rozumiana jednoznaczność w osądach może być domeną ludzi głupich. Główny bohater powieści - Maciej Żarnowski - żyje życiem pełnym sprzeczności i błądzenia, a jednakowoż udaje mu się i założyć rodzinę, i skończyć studia, i otworzyć kancelarię adwokacką. W młodości nieraz upada i musi się podźwignąć. Zatraca się w pijaństwie, rozpuście, korzysta z usług prostytutek i sprzedających się chłopców. Pracoholizm, alkoholizm i seksoholizm wysysają z niego tyle energii i czasu, że nie zajmuje się ani synem, ani żoną. Od syna tylko wymaga: ma czytać powieści historyczne Kraszewskiego, deklamować Mickiewicza, Słowackiego, Szewczenkę i Frankę i doskonale opanować język polski i ukraiński. Jeśli się podnosi, to dzięki przyjaciołom: Ukraińcowi Ilkowi, jego ojcu - duchowemu greckokatolickiemu i Żydowi Maurycemu.

Obrazki galicyjskie

Iwan Franko

Zbiór klasycznych humorystycznych opowiadań o codzienności i losach mieszkańców terenów dawnej Galicji. Lektura obowiązkowa dla miłośników twórczości Iwana Franki. IWAN FRANKO Jeden z najwybitniejszych pisarzy ukraińskich, jest autorem ponad pięciu tysięcy pozycji bibliograficznych. Urodził się w 1856 roku, w Galicji, szkołę średnią skończył w Drohobyczu, edukację kontynuował na uniwersytecie we Lwowie. Był nie tylko pisarzem i poetą, ale również tłumaczem, dziennikarzem, publicystą, wydawcą, działaczem społecznym i politycznym.

Uszwock. Edycja śląska

Przemysław Lis Markiewicz

Edycja śląska Powieść ta to nie tylko narracja o tych wydarzeniach z perspektywy ofiar. Ale również katów. Szmalcowników, kolaborantów, wachmanów, niemieckich żandarmów, gestapowców. To próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego takimi się stali. 76. rocznica wyzwolenia byłego, nazistowskiego obozu zagłady, Auschwitz-Birkenau, odbyła się w wyjątkowy sposób, głównie przez pandemię koronawirusa. Co ważne, po raz kolejny społeczeństwo miało szansę usłyszeć opowieści o piekle na ziemi od osób, które je przeżyły. Cała ta machina miała jednak swój początek, w którym naziści, przepełnieni propagandą i ksenofobią, odczłowieczali wiele innych nacji - między innymi Słowian, Żydów czy Romów. Trudnego tematu odczłowieczenia podjął się Przemysław Lis Markiewicz w swojej książce "Uszwock". Pierwsza połowa ubiegłego wieku odznaczyła się w dziejach ludzkości jako jedna z najbardziej krwawych. Dwie wojny światowe, które pochłonęły dziesiątki milionów istnień, sprawiły, że ówcześnie pewne grupy społeczne odzierano z godności. Odczłowieczano je, głównie ze względów politycznych lub ideologicznych. Autor podjął się ciężkiej analizy, która ma na celu ustalenie mechanizmów działania i kolejnych etapów w dehumanizacji innych, "gorszych" ras ludzi. Jako przykład posłużył mu bardzo obszerny materiał, dotyczący systematycznego mordowania, grabienia i pozbawianiu godności ludności Żydowskiej na terenach hitlerowskiego Generalnego Gubernatorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem sposobów działania w przypadku getta w Otwocku. Autor stara się dowieść, że wszystkie czynności prowadzące do zagłady tych ludzi, były zaplanowane, a plany te systematycznie i dokładnie wprowadzano w życie, coraz bardziej degradując człowieczeństwo ofiar. USZWOCK Uszwock to na pierwszy rzut oka książka o tematyce wojennej, w której realia II wojny światowej przeplatają się prywatnymi rozterkami indywidualnych bohaterów. Na wstępie poznajemy cztery postaci oraz ich historie - Polaka, Niemca, Ukraińca i Żyda - i zdawać by się mogło, iż bohaterów nie łączy zupełnie nic. I wtedy nastaje wojna. Podwarszawska miejscowość Otwock staje się areną dziejów w dwóch wymiarach; po pierwsze przedstawione zostają "suche" wątki historyczne, z drugiej zaś strony mamy okazję przyjrzeć się indywidualnej szamotaninie wspomnianych postaci w makabrycznej rzeczywistości. Każdy próbuje przetrwać, a los pokazuje, że pochodzenie nie ma większego znaczenia i wszyscy są tak samo zagrożeni - czy to Niemiec czy Żyd. Stosunki międzyludzkie okraszone są dużą dozą nienawiści, która nie wzięła się znikąd, ponieważ nikt nie rodzi się zły. W ''Uszwocku'' nacisk położony jest na osobiste dramaty jednostek, które wyzwalają w nich makabryczne zachowania - to nie wojna czyni z ludzi potworów, tylko skrywane frustracje, osobiste nieszczęścia, niespełnione pragnienia, upokorzenia czy wpajane ideologie. Już od pierwszych stron widzimy wyraźne pochylenie się nad psychologią postaci oraz psychotraumatologią. Wspomnieć należy również o ciekawej kompozycji utworu pod względem czysto formalnym - powieść jest bardzo uporządkowana i logiczna i możemy wyróżnić w niej zamknięte części, które budują zwięzłą i przejrzystą fabułę. Klamra kompozycyjna - tu: śmierć bohaterów zamykająca i otwierająca fabułę - nadaje historii charakter zamknięty, pełny i skończony w ten sposób, że czytelnik ma poczucie, iż dowiedział się o postaciach wszystkiego, co pozwala mu na obiektywne oceny ich postępowania, więc z pewnością ,,Uszwock'' jest propozycją zachęcającą do refleksji. Pod względem językowym książka może się wydać dla jednych szokująca, dla innych fascynująca, ponieważ mało jest współczesnej literatury, która w tak dużym stopniu stroni od wszelkich eufemizmów, niedopowiedzeń czy półsłówek. Zarówno bestialstwo, seks jak i bestialski seks są opisane bez ogródek - uważam, że jest to niewątpliwie zaleta powieści, natomiast co wrażliwsi czytelnicy powinni nie sięgać po tę książkę. Tytułem zakończenia, mogę śmiało stwierdzić, że Uszwock jest ciekawą propozycją zarówno dla miłośników literatury o tematyce wojennej, jak i zwolenników "psychologicznego" spojrzenia na bohaterów. Udowadnia również, że człowiek - niezależnie kim by nie był - nie musi umrzeć tylko jeden raz, a śmierć niesie ze sobą przede wszystkim sens metaforyczny. >> Tekst recenzji :Iga Szenwald O autorze... PRZEMYSŁAW LIS-MARKIEWICZ Założyciel i prezes zarządu Poznańskiego Towarzystwa im. Iwana Franki. Ukończył w Polsce i na Ukrainie prawo a dodatkowo filologię angielską, filologię ukraińską oraz handel międzynarodowy. Autor książki Bitcoin. Przyszłość inwestowania. Biegły sądowy w dziedzinie ekonomii i handlu. Prowadzi kancelarię adwokacką.