Видавець: Wydawnictwo-uniwersytetu-slaskiego
1
Eлектронна книга

"Theory and Practice of Second Language Acquisition" 2018. Vol. 4 (1)

red. Danuta Gabryś-Barker, Adam Wojtaszek

Tegoroczny pierwszy numer Theory and Practice of Second Language Acquisition 4 (1) 2018 koncentruje się na kwestiach związanych z wpływem szeroko pojętego środowiska uczenia się i przyswajania języka na osiągane rezultaty. Omawiane są badania nad kształtowaniem się przynależności językowo-kulturowej w związkach osób reprezentujących różne językowo-kulturowe systemy, efekt zastosowania imersji językowej jako dodatkowych działań wspomagających przyswajanie języka, wpływ środowiska społecznego na aspiracje studentów anglistyki, wpływ grupy klasowej na rezultaty osiągane przez uczniów gimnazjum oraz kwestie dotyczące przyswajania systemu fonetycznego języka angielskiego przez polskich uczniów jako wypadkowe rodzaju ćwiczeń stosowanych przez nauczyciela oraz jego własnej wymowie w języku obcym. Tak jak poprzednie, obecny numer kierowany jest zarówno do badaczy procesów przyswajania języków, jak i do praktykujących glottodydaktyków.

2
Eлектронна книга

Zarys gramatyki uogólnień na materiale aforyzmów (ujęcie polsko-rosyjskie)

Agnieszka Gasz

Publikacja jest poświęcona opisowi najistotniejszych zagadnień dotyczących zdań ogólnych, omawianych na materiale aforyzmów. Analiza lingwistyczna miała na celu skatalogowanie polskich i rosyjskich wykładników generalizacji oraz przybliżenie typowych dla aforystyki mechanizmów uogólniania. Na podstawie zgromadzonego korpusu tekstów udało się skonstruować swego rodzaju „gramatykę uogólnień”: przedmiotowych, jakościowych, ilościowych oraz temporalnych eksponentów generycznego rejestru komunikacyjnego. W wyniku całościowego ujęcia fenomenu generalizacji w powiązaniu z analizowanym gatunkiem wyodrębnił się bogaty zasób językowych nośników generyczności, częściowo potwierdzając hipotezę o generalizacji jako kategorii tekstowej aforyzmu. Zarówno polski, jak i rosyjski materiał aforystyczny ukazuje podobne mechanizmy wyrażania uogólnień. Każda z rozpatrywanych grup materiałowych ujawnia przy tym swoją wewnętrzną specyfikę w zakresie stosowanych sposobów generalizowania, a także pewne międzyjęzykowe różnice systemowe, które autorka starała się uwzględniać w opisie. Z przeprowadzonych badań wynika, że uogólnienia, jakich dokonuje człowiek w codziennej praktyce językowej, cechuje wyjątkowa różnorodność i kreatywność (w odróżnieniu od sformalizowanych ujęć tego problemu). Monografia jest adresowana do filologów różnych specjalności, w szczególności językoznawców: rusycystów oraz polonistów. Książka może również znaleźć zastosowanie w dydaktyce języka polskiego i rosyjskiego, a także w praktyce przekładu.

3
Eлектронна книга

Obraz małżeństwa w "antyfeministycznych" utworach Bartosza Paprockiego na tle obyczajowych, religijnych oraz literackich zjawisk XVI i pierwszej połowy XVII wieku

Beata Stuchlik-Surowiak

Książka przybliża sylwetkę Bartosza Paprockiego – heraldyka oraz poety z przełomu XVI i XVII wieku, skupiając się przede wszystkim na jego twórczości okolicznościowej, klasyfikowanej w dotychczasowych badaniach jako „antyfeministyczna”. Burzliwe losy tego pisarza, a przede wszystkim ożenek z bogatą wdową oraz późniejsza nagła ucieczka z domu, zapoczątkowały funkcjonującą do dziś wśród badaczy legendę o Paprockim jako nieszczęśliwym małżonku, którego niechęć do kobiet znalazła odzwierciedlenie w wierszach. Ich głównym motywem są nacechowane okrucieństwem rady, jak karać złą żonę. Niniejsza książka zrywa z dotychczasową tradycją badawczą stawiającą znak równości pomiędzy prywatnym życiem, a twórczością literacką Paprockiego, odkrywając nieznane do tej pory źródła jego poezji, a także przybliżając wiele niepublikowanych dotąd tekstów o tematyce małżeńskiej. Książka adresowana jest do miłośników literatury staropolskiej oraz dawnej obyczajowości.

4
Eлектронна книга

Wartości formalne antycznego dramatu i teatru greckiego. Konferencja w 50. rocznicę śmierci Profesora Stefana Srebrnego. Materiały z Konferencji Naukowej zorganizowanej w dniu 17 października 2012 roku w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach

red. Grażyna Golik-Szarawarska

Tom zbiorowy „Wartości formalne antycznego dramatu i teatru greckiego”. Konferencja w 50 rocznicę śmierci Profesora Stefana Srebrnego przynosi rozważania teatrologów i filologów klasycznych na temat twórczości naukowej i artystycznej Stefana Srebrnego ( 1890-1962 ) wybitnego hellenisty, tłumacza, inscenizatora i krytyka teatralnego oraz jej recepcji w dobie współczesnej. Refleksja natury historyczno-literacko-teatralnej sytuuje się na tle narracji o wielkim uczonym, artyście teatru i człowieku wiernym zasadom i zawodowej etyce w obliczu totalitaryzmów. Tom aspiruje do usytuowania poruszanych w nim wątków problemowych w kręgu refleksji nad spuścizną Srebrnego autorstwa Zofii Abramowiczówny, Jerzego Łanowskiego, Mariana Plezi, Lidii Winniczuk i innych. Odwołuje się do obszernego wyboru jego pism Teatr grecki i polski wydanego w latach 80.tych minionego stulecia. Przywołuje wydanie w Ośrodku Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego w latach 90.tych korespondencji Stefana Srebrnego z jego Mistrzem Tadeuszem Zielińskim. Omówienia zawarte w tomie dotyczą nowych ustaleń na temat przekładu Orestei Ajschylosa i Dialogów Platona na szerokim tle teorii przekładu z języków klasycznych. W kontekście kanonicznych inscenizacji Srebrnego w Wilnie w latach 30. tych zrekonstruowane zostały polska prapremiera Prometeusza w okowach Ajschylosa i przedstawienie Gromiwoi/Lysistrate Arystofanesa z uwzględnieniem okoliczności politycznych w okresie PRL-u. W kręgu problematyki artystycznego dziedzictwa twórczości Srebrnego omówiona została recepcja konwencji teatru misteryjnego w polskiej myśli i krytyce teatralnej oraz wystawienia Orfeusza Anny Świrszczyńskiej na polskich scenach. Analizy współczesnych wystawień repertuaru antycznego pod kątem rejestracji obserwowanych przemian i kreacji nowych ideologiczno-artystycznych strategii twórczych w dziedzinie reinterpretacji antyku greckiego objęły także poezję dramatyczną Eurypidesa Ifigenia w Aulidzie oraz Bachantki i Sofoklesa Filoktet. Zaprezentowane wyniki pozwalają mówić po półwieczu, które minęło od śmierci Uczonego, o nieprzemijającej aktualności naukowej i artystycznej Jego twórczości i uznać inspirującą moc Jego dzieła. Publikacja jest adresowana do teatrologów, filologów klasycznych, kulturoznawców i historyków.

5
Eлектронна книга

Między poezją a polityką. Rozgrywki polityczne w Skandynawii XI wieku w świetle poezji ówczesnych skaldów

Jakub Morawiec

Prezentowana książka dotyczy wydarzeń politycznych, jakie rozegrały się w XI-wiecznej Skandynawii, widzianych przez pryzmat poezji ówczesnych skaldów. Okres ten stanowił kulminację wielu istotnych procesów gospodarczych, kulturowych i politycznych (m.in. chrystianizacja, centralizacja władzy królewskiej). Znajdowały one swoje odbicie w działaniach propagandowych i ideowych, których głównym nośnikiem była poezja skaldów. Podjęte w książce rozważania stanowią próbę całościowego ujęcia przemian politycznych w Skandynawii XI wieku przez pryzmat twórczości ówcześnie komponujących skaldów. Takie spojrzenie na temat pozwala na lepsze zrozumienie warunków, w jakich funkcjonowali i tworzyli pozostający na służbie władców poeci. Jednocześnie sprzyja określeniu, na ile dworska poezja skaldów umożliwia nam dziś lepsze poznanie meandrów ówcześnie kształtowanej i uprawianej polityki.

6
Eлектронна книга

Sześciolatek w szkolnej ławce - obniżenie obowiązkowego wieku szkolnego w polskim systemie edukacyjnym

Agata Rzymełka-Frąckiewicz

„Prezentowana praca podejmuje kwestie związane z próbą obniżenia obowiązkowego wieku szkolnego dziecka do szóstego roku życia w polskim systemie edukacyjnym, w okresie tzw. przejściowych przepisów, kiedy to decyzją rodziców można było zapisać dziecko sześcioletnie do pierwszej klasy. W opracowaniu zawarte zostały informacje, jak zmieniał się na przestrzeni czasu wiek edukacyjny i struktura szkolnictwa w Polsce, jakie w poszczególnych krajach europejskich przyjęto rozwiązania w kwestiach wieku szkolnego i struktury instytucji oświatowych oraz jakie szczegółowe rozwiązania wprowadzono w szkolnictwie w ramach proponowanej reformy edukacyjnej. W części empirycznej zostały zaprezentowane następujące badania: przegląd badań ogólnopolskich opinii społecznych na temat społecznej akceptacji wobec propozycji obniżenia obowiązkowego wieku szkolnego do szóstego roku życia dziecka; wywiad przeprowadzony w 2013 roku z ówczesną minister edukacji narodowej – ocena panującej sytuacji społecznej, opinia minister o projekcie i trybie wprowadzanych zmian do systemu oświatowego; wywiady z dyrektorami wybranych katowickich szkół podstawowych, którzy posiadali doświadczenie pracy z dzieckiem sześcioletnimi w swoich placówkach; wyniki badań ankietowych zrealizowanych wśród rodziców dzieci sześcioletnich, które rozpoczęły naukę w szkole podstawowej. Celem niniejszego opracowania nie było stawanie po którejkolwiek ze stron sporu politycznego, lecz ukazanie opinii osób, które znalazły się w centrum omawianych zmian edukacyjnych – dyrektorów szkół podstawowych i rodziców dzieci – szkolnych sześciolatków. Prezentowany tom rozważań z zakresu pedagogiki społecznej, socjologii edukacji i polityki oświaty kieruję zasadniczo do rodziców dzieci sześcioletnich stojących bezpośrednio przed decyzją dotyczącą dalszej edukacji swoich potomków, jak również dyrektorów szkół podstawowych, nauczycieli nauczania początkowego oraz władz samorządowych, czyli osób i instytucji, w przekonaniu autorki, najbardziej zainteresowanych przedmiotowym tematem, z nadzieją nie tylko na interesującą lekturę, ale także z perspektywą podejmowania dialogu, badań i logicznych rozwiązań oraz decyzji. Autorka niniejszej pracy wyraża nadzieję, że zawarte w publikacji informacje i wnioski, uzyskane w wyniku zrealizowanych badań, staną się przyczynkiem do dalszej, ale jedynie merytorycznej dyskusji (ponad sporami i interesami politycznymi) nad kwestią obniżenia obowiązkowego wieku szkolnego do szóstego roku życia – zastanawiając się czy w najbliższych latach będzie to tylko możliwość (dana rodzicom) czy konieczność wymuszona zależnościami ze sfery gospodarki ogólnoświatowej, polityki europejskiej czy też kwestiami społecznymi?” (Fragm. Wprowadzenia)

7
Eлектронна книга

Międzynarodowy alfabet fonetyczny w slawistyce

Piotr Rybka

Książkę można określić jednym słowem jako swoisty przewodnik po transkrypcji międzynarodowej. Zawarto w niej spotykane w literaturze fonetycznej wzory transkrypcji oraz opracowane na podstawie tych wzorów autorskie propozycje konstruowania bardziej skomplikowanych symboli fonetycznych. W polskim piśmiennictwie językoznawczym brakuje pełnego opisu obecnie obowiązujących symboli alfabetu międzynarodowego. W zamyśle autora omawiana publikacja ma wypełnić tę lukę. Dobór przykładów i symboli ma służyć przede wszystkim badaczom języków słowiańskich. Z monografii mogą korzystać także lingwiści innych specjalności, a także logopedzi. Jest to jednak pozycja raczej specjalistyczna niż popularnonaukowa, dlatego może być trudna w odbiorze dla czytelnika bez podstawowego przygotowania fonetycznego. Praca składa się z 10 rozdziałów. Pierwszy rozdział zawiera w skrócie zarysowaną historię Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego i samego alfabetu międzynarodowego. Kolejne dwa rozdziały zawierają wszystkie zestawy symboli IPA wraz z klasyfikacją objaśniającą sposób użycia tych symboli, a także ogólne zalecenia Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego dotyczące transkrypcji w konwencji międzynarodowej. Dalsze rozdziały poświęcono, odpowiednio, sposobom transkrybowania typów fonacji i cech prozodycznych, spółgłosek oraz samogłosek. W oddzielnej części zebrano wzory transkrybowania różnorodnych artykulacji złożonych (artykulacje podwójne, palatalizacja, labializacja, afrykaty, geminacja, typy wybuchu, nazalizacja, dyftongi). Przedostatni rozdział poświęcony jest szczególnym zagadnieniom fonetyki języków słowiańskich, gdzie omówiono między innymi kwestie związane z transkrybowaniem r frykatywnego, spółgłosek spalatalizowanych lub trących wariantów spółgłosek nosowych. Dodatkowo opracowanie zawiera przykłady transkrypcji pojedynczych wyrazów i dłuższych tekstów z różnych języków słowiańskich, zestawienie porównawcze symboli alfabetu slawistycznego i międzynarodowego, a także szczegółowy spis symboli IPA z podaniem ich wartości, nazw, kodów komputerowych i sposobów transkrypcji uproszczonej.

8
Eлектронна книга

Przestrzenie przekładu

red. Jolanta Lubocha-Kruglik, red. Oksana Małysa

Prezentowana monografia poświęcona jest w całości zagadnieniom przekładu. Zawarte w niej prace są wyrazem refleksji naukowej nad problemami powiązań między językiem a kulturą, nad zjawiskiem transferu międzykulturowego, nad funkcjonowaniem i recepcją tekstów tłumaczonych. Zaprezentowane tu wyniki badań uwzględniają różne podejścia metodologiczne i ideowe. Tom kierowany jest zarówno do teoretyków, jak też praktyków przekładu oraz innych osób zainteresowanych tą dziedziną wiedzy.