Minister Józef Beck. Dom rodzinny i lata młodzieńcze

Paweł Samuś

W książce można znaleźć odpowiedź na pytanie, jaką rolę odegrały dom rodzinny i lata młodzieńcze w biografii bohatera książki, żołnierza i polityka, dyplomaty, ministra spraw zagranicznych Polski Odrodzonej, Józefa Becka (1894–1944), oraz czy obdarzony talentami Józef Beck, rozwinął je z biegiem lat, w szkole i na studiach, podczas służby w Legionach Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej, a potem jako oficer Wojska Polskiego i dyplomata w niepodległej Polsce. Ponadto opisano w niej zróżnicowany i wszechstronny obraz życia rodzinnego bohatera kolejno w Warszawie, Rydze i małym podhalańskim miasteczku, Limanowej. Biografia głowy rodziny, seniora Józefa Becka, uosabia typowe losy postyczniowego pokolenia młodzieży inteligenckiej, wywodzącej się ze spauperyzowanego ziemiaństwa wschodnio-kresowego, wychowanego w tradycji patriotyczno-niepodległościowej. Nic też dziwnego, że poglądy i postawy przyszłego ministra ukształtowały się w atmosferze etosu patriotyczno-demokratycznego i państwowego, którego ślady i świadectwa można odnaleźć w późniejszej działalności. Zdaniem współczesnych i historyków minister Józef Beck odznaczał się nadzwyczajnymi uzdolnieniami i zaletami, które według marszałka Józefa Piłsudskiego, były „wrodzonym darem rządzenia – darem, którego nie można się nauczyć”.  

Chiny w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych w latach 1911-1918

Jan Pajor

Książka dotyczy istotnej kwestii w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych - miejsca, jakie zajmowały w niej Chiny w latach 1911-1918. Autor przedstawia różne aspekty tego zagadnienia na tle przemian zachodzących w obu państwach oraz zmagań dyplomatycznych w dobie I wojny światowej. Bardzo oryginalne ujęcie tematu oparte na dokumentach z National Archives w College Park i Library of Congress w Waszyngtonie. "Praca Jana Pajora jest pierwszą w języku polskim monografią dotyczącą zagadnienia niezmiernie istotnego - wczesnego etapu relacji między dwoma krajami, z których pierwszy stał się szybko największym mocarstwem XX wieku, a drugi, acz dopiero pod koniec stulecia, wyrósł na największe wyzwanie dla jego hegemonii. Sięgnąć do niej powinni wszyscy zainteresowani historią, ponieważ prezentuje wysoki poziom merytoryczny, została napisana w przystępny sposób, jest znakomicie podbudowana źródłowo i dotyczy kwestii w historiografii polskiej praktycznie nieobecnej, a ważnej." Z recenzji dr. hab. Jakuba Polita, UJ

Przekleństwo i harmonia nieskończonego. Z zagadnień literatury Młodej Polski i epok późniejszych

Katarzyna Badowska

Są to rozprawy i szkice poświęcone analizie szeroko pojętych obszarów i sensów „nieskończonego” w literaturze i eseistyce polskiej powstającej od roku 1890. Istotnym punktem odniesienia dla autorów jest okres Młodej Polski. Młodopolskie influencje dostrzegalne są zarówno w twórczości pokolenia pozytywistów, jak i w dorobku autorów dwudziestolecia międzywojennego. Młodopolska nieskończoność pozostaje w polu semantycznym takich pojęć, jak bezmiar, otchłań, nicość. Postrzegana jest przede wszystkim w aspekcie negatywnym: jako źródło lęków, frustracji, zagubienia percypującego rzeczywistość podmiotu. Refleksja nad ideą nieskończoności w literaturze obejmuje szerokie spektrum zagadnień, uwzględniające perspektywę ontologiczną, antropologiczną, metafizyczną, eschatologiczną i epistemologiczną. Problem doświadczania nieskończoności analizowany jest w wymiarze przestrzennym (nieskończoność kosmosu) i temporalnym, tożsamościowym i warsztatowym. Książka jest opowieścią o poszukiwaniu całościowych sensów i scalaniu w jedność tego, co rozbite, o próbie budowania spójnej wizji świata i obrazu własnego „ja”, o tęsknocie do pełni niemożliwej. Autorzy m.in. wyjaśniają sens poruszanej przez młodopolskich twórców problematyki jedności w wielości i skończoności w nieskończoności. Dostrzegają w nieskończoności spoiwo uniwersum, droga poznania którego wiedzie przez dziedziny równie wieczne, co ono – sztukę i mit. Tom zamykają szkice, w których na różny sposób kluczową rolę odgrywa czas. 

Nowe mity. Twórczość Jáchyma Topola

Leszek Engelking

Książka jest poświęcona Jáchymowi Topolowi (ur. 1962), jednemu z najsławniejszych i najpopularniejszych czeskich pisarzy współczesnych, twórcy tłumaczonemu na wiele języków (po polsku możemy przeczytać większość jego dzieł), laureatowi ważnych nagród literackich. Składa się ze wstępu i dwunastu studiów prezentujących utwory pisarza z różnych punktów widzenia, tak by ukazać je w sposób możliwie pełny. Pierwsze ze studiów obejmuje całość twórczości Topola, poczynając od jej początków, aż po dzieła najnowsze. Kolejne teksty traktują o poszczególnych książkach pisarza, podejmując m.in. problematykę intertekstualności, narratora naiwnego czy związków analizowanych dzieł z romansem łotrzykowskim, realizmem magicznym i postacią trickstera, znaną z różnych mitologii świata. W publikacji znajdują się też omówienia dość licznych motywów polskich w dziełach pisarza oraz jego działalności dziennikarskiej. Jáchym Topol odwołuje się nie tylko do mitów pradawnych, lecz także chce tworzyć mity nowe – mity współczesnego świata.  

Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej

Krzysztof J. Szmidt (red.), Monika Modrzejewska-Świgulska

Publikacja doskonale wpisuje się w klimat „protwórczości i prozdolności” dzisiejszych czasów. Powstała jako projekt teoretyczno-badawczy, który w swoich założeniach integruje dwa zespoły pracowników naukowych, przedstawicieli pedagogiki twórczości oraz edukacji artystycznej. Autorzy postawili sobie nader ambitne zadanie, związane z przedstawieniem podstaw pedagogiki pozytywnej, w oparciu o zgromadzoną wiedzę teoretyczną jak i wyniki badań własnych. Istotnym walorem poznawczym książki jest sposób narracji, jakim posługują się Autorzy. Z jednej strony mamy do czynienia z naukowym i rzetelnym wykładem, z drugiej strony autorzy w żywy i lekki sposób omawiają problematykę, która skłania czytelnika do własnych refleksji i przemyśleń, zachęca do projektowania własnych działań pedagogicznych. Wydaje się zatem, że Autorom doskonale znana jest koncepcja refleksyjnego praktyka, skoro prezentując swoje wywody sprawiają, iż odbiorca staje się refleksyjnym czytelnikiem. 

Kobiety niepokorne. Reformatorki - buntowniczki - rewolucjonistki

Izabela Desperak

Prezentowane w tomie rozważania ukazują czytelnikowi proces społecznej oraz mentalnej zmiany: kobiety wychodzące czasami z wielkim trudem, ale z niewątpliwymi sukcesami, od dotychczasowego zamknięcia w życiu prywatnym/rodzinie/domu ku sferze publicznej i politycznej, przekształcają strukturę i charakter przestrzeni, do której dążą. Autorki i autorzy poszczególnych tekstów, analizując sylwetki i dzieła polskich i zagranicznych badaczek, twórczyń i aktywistek żyjących współcześnie oraz postaci historycznych, wskazują na pewne prawidłowości łączące rozmaite kobiece działania. To aktywistki w odróżnieniu od aktywistów żądają czegoś nowego od polityki i od sfery publicznej; filozofki i teoretyczki są o wiele bardziej zanurzone w działania oddolne i codzienne niż filozofowie i teoretycy; opiekunki i „krzątaczki” nie mają swoich dosłownych męskich odpowiedników, choć „menedżerki domowe”·także pukają do bram tego, co publiczne i polityczne; artystki działające na polu sztuk plastycznych, teatru i literatury wnoszą w sferę publiczną twórczą refleksję na temat tego, co prywatne i cielesne – wynikające z doświadczeń kobiet.  

Praktyki performance management w kontekście wymogów koncepcji lean w środowisku usług

Wojciech Ulrych

Koncepcja szczupłego zarządzania (lean management) prowadzi do ograniczania marnotrawstwa i tworzenia wartości dla klienta. Sprawdziła się ona w produkcji, ale czy taki sam sukces może osiągnąć w środowisku usług? Cechy usług wskazują bowiem na trudności w ich standaryzacji oraz na wymóg jednoczesnego świadczenia usług i ich konsumpcji przez klienta. Tymczasem lean podkreśla wagę zespołowego działania i postuluje ograniczanie istotnych indywidualnych praktyk zarządzania efektywnością pracownika (performance management), takich jak opis stanowiska pracy, wynagradzanie indywidualnej efektywności, zrezygnowanie z oceny okresowej. Czy zatem w świecie zespołowego, szczupłego zarządzania nadal jest miejsce dla systemowego zarządzania indywidualną efektywnością pracy? W publikacji omówiono wpływ praktyk performance management na realizację wymogów lean w środowisku usług (lean service). Wynikiem po­wiązania obydwu koncepcji było opracowanie globalnego modelu PM-LS. Wskazuje on, że istnieje zestaw praktyk performance management, który ogranicza bariery wdrażania lean w usługach i wpływa na ograniczanie marnotrawstwa w badanych działach funkcjonujących w środowisku usług.

Metodologie językoznawstwa 4. Od dialektologii do dialektyki

Piotr Stalmaszczyk

W maju 2004 r. Zakład Teorii Języka i Metodologii Językoznawstwa (obecnie Zakład Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego w Instytucie Anglistyki UŁ) zorganizował seminarium naukowe poświęcone metodologii szeroko pojętych badań nad językiem. Intencją organizatorów było przedstawienie najważniejszych podejść we współczesnych badaniach językoznawczych, a do wygłoszenia wykładów zaproszeni zostali wybitni przedstawiciele reprezentujący językoznawstwo generatywne i kognitywne, teorię relewancji i gramatykę konstrukcji, badacze różnych odmian semantyki i pragmatyki, a także logicy i filozofowie, których badania koncentrują się wokół analiz języka. Spotkanie zaowocowało m.in. publikacją poświęconą podstawom teoretycznym metodologii językoznawstwa. To pierwsze seminarium miało być pierwotnie spotkaniem jednorazowym, ale dyskusje po kolejnych wykładach dobitnie pokazały, że istnieje środowiskowa potrzeba szerokiej wymiany myśli, zarówno pomiędzy samymi językoznawcami (reprezentującymi różne podejścia teoretyczne i różne filologie), jak i przedstawicielami innych dyscyplin. Tak powstała inicjatywa organizowania co dwa lata seminariów podejmujących tematykę metodologiczną i wydawania kolejnych publikacji z tego zakresu. Najnowszy tom nosi podtytuł Od dialektologii do dialektyki. Ta umowna klamra tematyczna obejmuje badania dotyczące słowotwórstwa w gwarach, rozważania dotyczące rodowodu współczesnej pragmatyki, schematów argumentacyjnych w racjonalnej dyskusji, socjolingwistycznych refleksji nad narracją osobistą oraz metodologii badań w przekładzie audiowizualnym. Dwa rozdziały dotyczą problematyki języka migowego: stanu badań nad językami migowymi w kontekście metodologicznym językoznawstwa kognitywnego drugiej generacji oraz analizy suprasegmentalnych wykładników negacji w polskim języku migowym.